LIM CHUÍ TĪ PAH PĪN
Khng Ka-im
1964.05.01 933 kî P.13-14
Goá oē kì-tit kè-lū-pó iáu-bē tī kàu-hoē te̍k-iok chhui-siau ê í-chêng, í-keng ū kóng-kò, iā tī chhī-bīn chhui-siau, kè-sò͘ sī chi̍t ê 150.00 (āu-lâi tī kàu-hoē boē 180.00, si̍t-chāi siuⁿ kuí, sui-bóng ū kóng chiong só͘ thàn ê chîⁿ beh choè pò͘-tō ê lō͘-ēng, iáu-kú tio̍h tī 150.00 ê lāi-bīn lâi thê-chhut chiah tio̍h). Sui-bóng ū soat-bêng-su, iā ū choē-choē kóng-kò, ná chhin-chhiūⁿ chhui-siau boē kiâⁿ ê khoán. Nî goā chêng, goá ū chi̍t ê pêng-iú khì te̍k-iok chhui-siau the̍h chi̍t ê beh lâi boē goá, goá khoàⁿ hit ê ko͘-chō(sic) kán-tan, m̄ siong-sìn hit ê kè-lū ê le̍k-liōng hiah toā (chiàu soat-bêng-su, soè-khún, iâm-hun lóng oē tit tû-khì, iú-ki-chit a-mô͘-nî-a (ammonia) chit iā khó-í tû-khì, chha-put-to nā ū kè-lū-pó chiū m̄-bián hiâⁿ kún-chuí, lim chhiⁿ-chuí chin an-choân, sīm-chì chhàu khut chuí to khó-í lim. Goá kā hit ê pêng-iú kóng, chiàn-cheng tiong peng-sū ê hêng-lông (行囊) iā ū phoè-pī chit khoán mi̍h-kiāⁿ, tāi-khài tuì oē-seng ū pang-chān; chóng-sī 100% ê kè-lū lêng-le̍k, che tāi-khài sī siong-gia̍p kóng-kò. I kóng, "Ū mah! che sī Tâi-oân Tāi-ha̍k ê kiám-cha chèng-bêng." Goá kóng, "án-ni hó, lán lâi kán-tan ê chhì-giām." Goá chiū ēng siau-sng-gûn （消酸銀液水）lâi tih tī bô lī ê chuí, lī kè ê chuí kap cheng-liû-chuí, chiah hoat-hiān tû cheng-liû-chuí í-goā lóng hoat-hiān sio-siāng thêng-tō͘ ê pe̍h-lô. thang kóng tuì iâm-hun ê tû-khiok lóng bô hāu-le̍k. Hit ê pêng-iú í-āu chiū bô koh boē chit khoán mi̍h-kiāⁿ.
M̄-chai tī-sî kè-lū-pó soà cháu tuì kàu-hoē lâi, sīm-chì kóng oē tī pah pīⁿ, sui-jiân khí kè, iáu koh toā liû-hêng khí-lâi. Chóng-sī goá lóng bô ì-sù beh chhì khoàⁿ. Chóng-sī goá ê hū-jīn-lâng(sic) seng-khu sán-sán, i iā khì boé chi̍t ê lâi ēng, liáu-āu kó-jiân ū khah puî ê khoán, chiū chin tek-ì, soà tàu chhui-siau kuí-nā ê, koh khoàn-iú goá iā tio̍h lim chuí, tì-kàu goá hoán-tuì, koan-bōng ê li̍p-tiûⁿ iā soà iô-tāng. Chóng-sī goá tuì lim chuí oē puî ê lí-iû iáu-kú siūⁿ sī chhin-chhiūⁿ ti-bah, á-sī ti-koaⁿ koàn chuí teh hàm-phu̍h, m̄-sī chin-chiàⁿ puî, in-uī chi̍t ji̍t lim hiah choē chuí, io-chí（腎臟）boē tit tī kuí tiám cheng lāi pâi-siat chuí-hun lóng liáu.
Ū chi̍t ê pêng-iú tī Ko-hiông I-ha̍k-īⁿ io̍h-ha̍k-hē choè chú-jīm, kap goá thó-lūn lim chuí ê sū. I iā kóng tuì sin-thé ū lī-ek, chhiⁿ-chuí iā pí kún-chuí khah ū êng-ióng á-sī ū 電氣イオン, che tuì sin-thé iā chin hó. iā soà kó͘-bú goá lim, goá chiah kóng, "Sī lah, nā-sī lim chuí tī pah pīⁿ goá iā kak-gō͘ beh lim, in-uī kì-jiân goá choè i-seng bô hoān-chiá thang khoàⁿ, bô siu-ji̍p, chiū goá saⁿ tǹg tio̍h lim chuí. chóng-sī goá ū saⁿ hāng giâu-gî ài kái-koat. (1) Goá ê só͘-chāi sī ēng chuí-hia̍p-á chuí kè soa-lāu, in-uī chio̍h-hoe hun chin tāng, goá tī 3 nî chêng hoat-seng io-chí kiat chio̍h, kiaⁿ-liáu í-āu chài-hoat. (2) In-uī Pîn-tong pîⁿ-iûⁿ sī chhiong-chek（沖積）toē-tài, chuí-goân chhián, kiaⁿ-liáu kè-lū-pó bô kàu le̍k-liōng thang lī tiāu chiah ê lâ-sâm ù-oè, í-āu éng-hióng goá ê kiān-khong." āu-lâi goá ū ēng kè-lū-pó lī goá ê soa-lāu chuí the̍h 500c.c., khì Ko-hiông I-ha̍k-īⁿ kiám-giām, kiat-kó ū thong-ti. "In-uī kè-lī lêng-le̍k put-chí chha, só͘ ū ê put-sûn-bu̍t iáu chin-choē, só͘-í 不適於飲用." Goá chiah bô si̍t-hêng lim chuí.
注意:chêng-hāng só͘ ēng ê kè-lū-pó sī sin--ê, chiah ēng chi̍t lé-pài nā-tiāⁿ. Só͘-í tī chia goá ài thê-chhíⁿ chuí-chit kiám-cha tio̍h ài giâm-keh. Kè-lū-pó siong-jîn iā teh thoè lâng kiám-cha ê khoán, chóng-sī khah hó tio̍h tī oē-seng ki-koan. Nā-sī 沖積平原ê chū-bîn beh lim chuí, tû-khí(sic) chuí-tō í-goā, tī chhân-nih ê tē hô-chuí (ka-kī chhèng khí-lâi ê chuí, chuí chhim ū 2--3 cha̍p tn̄g) khah an-choân. Nā-sī ponp(sic) chuí goá siūⁿ m̄-thang lim. Nā-sī chhin-chhiūⁿ Koan-á-niá á-sī soaⁿ-lāi ê soaⁿ-choâⁿ tong-jiân chuí-chit iā put-chí hó, chóng-sī iā tio̍h kiám-cha. Sui-jiân chuí-chit bô būn-toê, "Lim chuí tī pah pīⁿ" chit ê lí-lūn iáu tio̍h kî-thāi i-kài kap kho-ha̍k hong-bīn ê chhú-āu ê gián-kiù kap chèng-bêng.
Chóng-sī koan-liân chit ê tāi-chì, tī lé-pài-ji̍t lé-pài soah pò-kò ê tiong-kan, bo̍k-su soà kóng-khí chîⁿ ê tāi-chì, teh chhui-siau mi̍h-kiāⁿ, goá kám-kak chin m̄ koàn-sì. Lán chai chá sî giâm-siú an-hioh-ji̍t tō bô boé boē, goá choè thoân-tō kiáⁿ kám-kak liân lé-pài tō sio̍k-hoà chin-choē lah. Tuì chit hāng ǹg-bāng tong-kio̍k-chiá to-to khó-lū, sui-bóng sī uī-tio̍h kàu-hoē ê lī-ek lâi kóng, kiám bô pa̍t ê hong-sek.
