GOÁ SÓ͘ CHUN-KÈNG SIÀU-LIĀM Ê SU-IÚ

NIÛ TÎM KAP I Ê THÀI-THÀI(2)

Ông Chiàm-khoe

1964.07.01  937 kî  P.9-10

  3.  Thoân-tō sî-tāi

  I pit-gia̍p liáu tī Lo̍k-káng kap Cha̍p-gō͘-chng (hiān-sî ê Jī-chuí) put-kò chí-ū sì nî, chiū siū Siōng-tè tiàu-hoê thian-ka, nā-sī i sui-jiân sí, kàu taⁿ iáu teh thoân-tō, chiū-sī Niû Siù-tek Bo̍k-su, Gô͘ Thian-sù Bo̍k-su-niû, Lîm Chhoan-bêng Bo̍k-su-niû tī kàu-kài teh oa̍h-tāng, án-ni bô koh-iūⁿ, chiū-sī Niû Sian-siⁿ teh thoân-tō.  Niû Siù-tek Bo̍k-su tī 27, 8 hè teh thoân-tō ê sî, i ê siaⁿ-im kap hêng-iông, teh káng-tō bīn-iông kap phīⁿ, ba̍k, chhuì, kiâⁿ-ta̍h it-sêng i ê lāu-pē.  Iâ-so͘ kóng, I sī Siōng-tè ê siōng, Niû Siù-tek Bo̍k-su iā sī in lāu-pē ê siōng.  Tī 40 goā nî chêng bat lāu Lân I-seng ê lâng, keng-kè 40 goā nî āu ê kin-á-ji̍t, khoàⁿ tio̍h siàu-liân Lân I-seng chiū kóng, 40 goā nî chêng ê Lân I-seng, tong-sî ê lāu Lân I-seng í-keng ū 40 goā hè lah, kin-á-ji̍t chit ê Lân I-seng goá khoàⁿ kap 40 goā nî chêng ê Lân I-seng, phīⁿ, ba̍k, chhuì, bīn-hêng, kóng-oē, siaⁿ-im lóng bô koh-iūⁿ; chêng iā kiò Lân I-seng, hiān-chāi iā kiò Lân I-seng, koh pîⁿ-pîⁿ tī chit keng i-koán teh choè īⁿ-tiúⁿ, chhin-chhiūⁿ siāng chi̍t ê lâng, kî-si̍t sī pē-á-kiáⁿ.  Lán chai Sèng-keng-nih Hui-le̍k ài beh khoàⁿ Siōng-tè, Iâ-so͘ ìn kóng, Khoàⁿ-kìⁿ goá, chiū-sī khoàⁿ-kìⁿ Siōng-tè.  Niû Thoân-tō tī i 27, 8 hè ê sî, só͘ hip ê siōng lóng sī chhēng tn̂g-saⁿ, tì oáⁿ-bō, mn̂g-bé pàng ti̍t-ti̍t, siat-sú hit-sî ū chián-hoat liáu, koh chhēng se-chong lâi hip ê siōng, nā koà tī Niû Siù-tek Bo̍k-su ê kheh-thiaⁿ-ni̍h, ún-tàng ū lâng beh mn̄g kóng, chit tiuⁿ siōng sī Niû Siù-tek Bo̍k-su kuí hè ê sî hip ê, á-sī Niû Siù-tek Bo̍k-su 27, 8 hè hip ê siōng lâi tiàu choè-hoé, ún-tàng nn̄g tiuⁿ chin sio-siāng, só͘-í goá chiah kóng i sui-jiân sí, kàu taⁿ iáu teh thoân-tō.

  NIÛ THÀI-THÀI

  1.  oá-khò Siōng-tè lâi chhī kiáⁿ.

  Niû Tîm sian-siⁿ sí ê sî 29 hè, pàng toā kiáⁿ 8 hè, toā cha-bó͘-kiáⁿ 5 hè, soè cha-bó͘-kiáⁿ 3 hè, só͘ lâu chhân-chng chháu-tē chhù, choè ka-kī khiā-khí ê lō͘-ēng, hun goā chhân, í-goā bô pa̍t mi̍h, chún choè ū, chū keng lêng-le̍k iā boē thang î-chhî sì ê thâu-chhuì.  Sio̍k-gú kóng, "Kêng lâng ū pù chhin," nā-sī i chún ū, iā m̄ chiâⁿ mi̍h, tī chia goá siūⁿ tio̍h i ná chhin-chhiūⁿ Í-lī-a ê sî-tāi Sat-le̍k-hoat hit ê chiú-koáⁿ hū-jîn-lâng chi̍t-iūⁿ; oân-choân sī oá-khò Siōng-tè lâi chhī kiáⁿ.  Sat-le̍k hoat ê chiú-koáⁿ hū-jîn-lâng, chí-ū chhun tām-po̍h mī-hún kap iû, chiū beh khì khioh-chhâ lâi choè piáⁿ, choè-āu thang kap i ê kiáⁿ lâi chia̍h, lâi thèng-hāu sí.  Bô pah-sǹg(sic) tn̄g-tio̍h Í-lī-a, Í-lī-a tuì i kóng, "Hū-jîn-lâng ah! lí khì the̍h tām-po̍h piáⁿ hō͘ goá chia̍h."  Hū-jîn-lâng ìn i kóng, "Goá kí Iâ-hô-hoa lâi chiù-choā, goá chí-ū chhun chi̍t la̍k(sic) ê mī-hún kap tām-po̍h iû, chit tia̍p khioh chiah ê chhâ sī beh lâi khì choè piáⁿ, kap goá ê kiáⁿ saⁿ-kap chia̍h thang thèng-hāu sí."  Í-lī-a kā i kóng, chiàu lí ê oē khì choè piáⁿ, chiong só͘ choè ê the̍h lâi hō͘ goá chia̍h.  Chit ê hū-jîn-lâng chiū án-ni tńg-khì, kap i ê kiáⁿ chiàu hoat-tō͘ jīn-chin lâi choè hiah ê piáⁿ, ún-tàng ū teh siūⁿ, i hi-seng bô iàu-kín, soè-kiáⁿ mā choè-āu chi̍t tè-á hō͘ i chia̍h.  Chóng-sī i chiàu chit ê chhiⁿ-hūn ê chhut-goā lâng ê iau-kiû, lóng-chóng the̍h khì hō͘ i chia̍h.

  āu-lâi Í-lī-a kiò i , taⁿ thang uī-tio̍h i pún-sin kap i ê kiáⁿ choè piáⁿ lâi chia̍h.  I lóng bô gî-ngái, chiū chiàu chit ê lâng só͘ kóng ê tńg-lâi; chi̍t-ē hian mī-hún àng, kó-jiân iáu ū só͘ su-iàu ê mī-hún; koh chi̍t-ē the̍h iû-koàn lâi thîn, iā sī chiàu só͘ su-iàu ê, nn̄g bú-kiáⁿ chiū phah-piàⁿ choè, ún-tàng chin iau, in-uī chin oàⁿ lah!  Choè hó, tin-tin iú-bī chia̍h kàu pá, nn̄g ê saⁿ-kap tâm-lūn, kóng, Chit ê chhut-goā lâng m̄-sī phó͘-thong lâng, chiah chai i sī Siōng-tè ê sù-chiá, in-uī tuì chit-tia̍p khí, chiàu só͘ su-iàu ê ta̍k pái ta̍k pái mī-hún boē liáu, iū(sic) boē ta.  Ū lâng kóng Í-lī-a lâi hō͘ chit ê hū-jîn-lâng iúⁿ-chhī, kî-si̍t chit ê hū-jîn-lâng sī pn̄g Í-lī-a tit-tio̍h Siōng-tè ê un-tián, lâi tit-tio̍h iúⁿ-chhī keng-kè ki-hng ê kî-kan.  chit ê Niû Thài-thài tuì tiōng-hu sí liáu-āu, keng-kè nn̄g saⁿ nî kú, iû-goân chi̍t ji̍t kè chi̍t ji̍t, khiok sī kiâm sng khó͘ chiáⁿ, chóng-sī goân-goân chi̍t ji̍t saⁿ tǹg, gín-ná chiām-chiām toā.  I ê bu̍t-chu tuì tó-uī lâi, goá siūⁿ sī Siōng-tè ū siúⁿ-sù má-ná hō͘ i, i ū thun-lún, ū kám-siā ê khoài-lo̍k.  Kàu 1912 nî, Chiong-hoà kàu-hoē ū siat Sió-o̍h (Tióng-êng Tiong-o̍h Ū-pī kho), ū goā kàu-hoē ê gín-ná khì tha̍k, koh siat siok-sià, lâng chiū chhiáⁿ Niû Thài-thài khoàⁿ-kò͘ hiah ê gín-ná kap chia̍h-si̍t, tuì án-ni seng-oa̍h chiū khah an-tēng, koh gín-ná iā thang tha̍k-chheh, kuí nî āu chit keng sió-o̍h soá-khì Tâi-tiong.  Bûn Ko͘-niû, Chu Ko͘-niû tī Chiong-hoà ê Sin-lâu ū siat Hū-lú-o̍h, chiū chhiáⁿ Niû Thài-thài lâi kam-tok chiah ê hū-lú kap pān-lí chia̍h-si̍t, chit ê Hū-lú-o̍h bô joā kú iā thêng-chí, Lân I-seng chiū chhiáⁿ i lâi i-koán kà pe̍h-oē-jī, choè lú thoân-tō, ti̍t-ti̍t kàu saⁿ ê kiáⁿ sêng-kong.  Toā kiáⁿ Niû Siù-tek tha̍k Sîn-ha̍k-hāu choè thoân-tō, iā tī Phoh-chú kap Tâi-lâm Tang-mn̂g choè bo̍k-su, iā choè Sîn-ha̍k-īⁿ ê Sèng-keng su-īⁿ ê kàu-siū, kàu kin-nî thè-hiu ê kî-kan, chiū lī-khui ha̍k-hāu, Tiong-hoē chiū phèng-chhiáⁿ i tī Tâi-lâm Eńg-lo̍k choè sī-hoān kàu-hoē ê khai-thok-chiá.  Koh toā cha-bó͘-kiáⁿ Chàn-bí, tha̍k Lú-o̍h, āu-lâi choè Gô͘ Thian-sù Bo̍k-su-niû, i tī Lâm-tâu saⁿ-cha̍p goā nî kú, tī ka-têng choè hiân-chhe liông-bú, tī kàu-hoē choè iù-tī-hn̂g ê pó-bó, koh tit-tio̍h Chiā pin Sian-siⁿ ê lēng-ài tuì Ji̍t-pún pó-bó ha̍k-hāu pit-gia̍p, nn̄g lâng lóng sī choè gī-bū ê, kà Chú-ji̍t-o̍h, chheng-liân thoân-khè. Chiah ê Chú-ji̍t-o̍h ê kàu-oân, sèng-koa-tuī ê khîm-chhiú, chí-tō-chiá kap chheng-liân thoân-khè kàn-pō͘ kap hoē-oân, toā-pō͘-hūn sī chit ê bo̍k-su-niû sûn-sûn siān-tō, m̄-nā sī hó kàu-hoat, koh ū hó bô͘-iūⁿ, si̍t-chāi sī chong-kàu-ka hū-jîn ê bô͘-hoān, kàu-hoē ê su-bó.

  Tē jī cha-bó͘-kiáⁿ Chàn-chiok, goá khah m̄-chai i ê keng-le̍k, chóng-sī goá sìn i iā sī chi̍t ê chin hó ê bo̍k-su-niû, chí-tō choē-choē chheng-liân, choè khîm-chhiú, choè sèng-koa tuī-oân.  Niû Thài-thài tit-tio̍h Siōng-tè siúⁿ-sù i chit saⁿ ê pó-pó, ná chhin-chhiūⁿ lân tit seng-oa̍h, lâng kóng "bī hêng kun, sian hêng niû" (chèng-hú bē phài peng khì, seng ūn niû-chháu khì), goá sìn Siōng-tè tek-khak bô siúⁿ-sù i 3 ê pó-pó lâi bô thang chia̍h soà gō-sí.  In chit saⁿ ê sêng-kong, tē it, sī Siōng-tè ê un-tián; tē jī, sī lāu-pē suí ê uî-thoân-sèng ê hó chéng; tē saⁿ, chiū-sī ū chi̍t-siang chû-bú iô iô-nâ ê chhiú teh chiàu-kò͘ iúⁿ-chhī, siông-siông tuì in kóng, "Goá ê kiáⁿ, tio̍h thiaⁿ lí ê lāu-pē ê kàu-tok; m̄-thang khì-sak lí ê lāu-bú ê kà-sī (Chim-giân 1: 8).

(Thāi-sio̍k)