Siàu-liām kò͘-jîn
1964.10.15 944 kî P.18-19
Kò͘ Thoân-tō-su N̂g Liông (Hiān-tiân) Sian-siⁿ lio̍k-le̍k
Kò͘ N̂g Hiān-tiân Sian-siⁿ sī pún sè-kí chho͘ chiū tī thoân-kàu chiân-soàⁿ chiàn-tò͘ ê lāu chiàn-sū. I tī 9 ge̍h 9 hō kè-sì. Lēng-lông ū N̂g Pek-chhong Sian-siⁿ choè Chiok-thok thoân-tō, koh ū Sùn-tek Sian-siⁿ choè Thoân-tō-su tī Pîn-tong Hô-pêng kàu-hoē.
I pún-sin tī 6 hè ê sî tuì án-má í-ki̍p lāu-pē N̂g Hông, lāu-bú N̂g Tân Chhun ê ín-chhoā lâi ji̍p sìn, muí lé-pài-ji̍t tio̍h ài kiâⁿ kàu Gû-taⁿ-oan kàu-hoē choè lé-pài (iok-lio̍k ū 6 lí lō͘). Tī 7 hè ê sî lāu-pē N̂g Hông kè-sin, kàu tī 9 hè ê sî lāu-bú ū koh chio-sài, kè-hū ê miâ kiò-choè N̂g O͘-phê. Hit-tia̍p liáu-āu tit-tio̍h kè-hū ê ióng-io̍k kap ín-chhoā, hō͘ i ê sìn-gióng seng-oa̍h koh-khah toā chìn-pō͘ (in-uī kè-hū N̂g O͘-phê sui-jiân m̄-sī thoân-kàu-chiá, chóng-sī jia̍t-sim sìn Chú, koh soan-iông Chú ê hok-im, chhoā lâng kui Chú, iā tam-jīm Gû-taⁿ-oan kàu-hoē ê tiúⁿ-ló. Jiân-āu Kam Bo̍k-su chai-iáⁿ, chiū phài i khì Chheng-chuí kàu-hoē kó͘-bú, ū chám-jiân chìn-pō͘, Muî Bo̍k-su chhiáⁿ i khì Chháu-tun khai-thok. Kàu tī hoē-iú iok beh ū 40 goā lâng ê sî, chiū koh phài i kàu Kiâm-chuí, Tâi-tang, Chio̍h-hō͘-soàⁿ, Koan-im-soaⁿ téng, khai-thok bo̍k-hoē 3 nî kú).
Cha̍p-la̍k hè ê sî tit-tio̍h kū-kong kap kè-hū ê kó͘-lē lâi tha̍k Tiúⁿ-ló-kàu Tiong-ha̍k. Chú-āu 1901 nî tiong-ha̍k pit-gia̍p, tông nî chìn-ji̍p Tâi-lâm Sîn-ha̍k-hāu, 1904 nî Sîn-ha̍k-hāu pit-gia̍p, tông nî kap Lí-káng Lâu Bō͘-chheng ê tē jī cha-bó͘-kiáⁿ Lâu Sûn kiat-hun. 1905 nî 1 ge̍h siū phài kàu Pîn-tong kàu-hoē choè thoân-tō, 1908 nî choán-jīm iâm-po͘-á, í-ki̍p Tang-káng kàu-hoē. 1911 nî choán-jīm Ba̍k-sa kàu-hoē, 1914 nî choán jīm Tâi-tiong koān ê Chháu-tun, 1917 nî choán-jīm Hōng-soaⁿ kàu-hoē, tong-sî tú-hó sī tē it chhù sè-kài tāi-chiàn kiat-sok, Au-chiu ê kàu-hoē keng-chè khùn-lân, só͘-í kàu-hoē tong-kio̍k ū gī-koat, kok thoân-kàu-chiá tio̍h phài tī khah kūn chhin-lâng ê kàu-hoē, thang tit-tio̍h saⁿ chiàu-kò͘. Tong-sî in-uī kè lô soà jiám tio̍h hì-pīⁿ, só͘-í Hōng-soaⁿ kàu-hoē chí-ū bo̍k-hoē chi̍t nî. 1918 nî choán-jīm Kiâm-chuí kàu-hoē, tong-sî in-uī sìn-tô͘ ke-thiⁿ, chiū gī-koat sin kiàn pài-tn̂g, uī-tio̍h án-ni, phun-cháu kok kàu-hoē bō͘-koan. Kàu tī sin pài-tn̂g lo̍k-sêng, kai-chài chit sî hì-pīⁿ iā tit-tio̍h i-hó, chiū ka-kī chhéng choán-khûn. 1921 nî toà Sai-lê kàu-hoē bo̍k-hoē, hit sî tú-hó Chiong-hoà kàu-hoē ū hoat-seng kiù-hun, siū Muî Bo̍k-su kap Lîm Ha̍k-kiong Bo̍k-su ê kó͘-lē, tī 1923 nî 2 ge̍h kàu tī Chiong-hoà kàu-hoē, tī hia jīm lô jīm oàn keng-kè chi̍t nî kú ê khó͘-sim, khoàn-iú sìn-tô͘, chiah tit-tio̍h tāi-ke ê thoân-kiat kui hô. Í-āu tāi-kú pò͘-tō, chhui-hêng ka-têng lé-pài, tit-tio̍h sìn-tô͘ ke-thiⁿ, kàu-hoē heng-ōng. Í-āu le̍k-kè Hô-bí, Toā-siā, Chhân-tiong, Tek-san, O͘-ji̍t, Toā-làm, Tiong-lō͘ téng, kàu-hoē bo̍k-hoē. 1949 nî 3 ge̍h choán-jīm Eńg-khong kàu-hoē. Kàu tī 1953 nî 4 ge̍h chiah thoè-hiu, kàu tī Kî-san kap i ê kiáⁿ-jî saⁿ-kap toà, ti̍t-kàu kè-óng. I it-seng kiōng ū 48 nî kú uī Chú thoân hok-im, ho̍k-bū kàu-hoē, só͘-í sui-jiân bô lâu châi-sán hō͘ i ê kiáⁿ-jî, chóng-sī Siōng-tè ū siúⁿ-sù hō͘ i choē-choē hō͘ hō͘-è, kè-kiōng ū lâm 5 miâ, lú 3 miâ, sun, lâm 14 miâ, lú 7 miâ; goā-sun, lâm lú 7 miâ téng-téng, thang kóng ū siū Chú chiok-hok. I ū uî-giân sī i ê cheng-sîn ê piáu-hiān, soà chhut tī chia thang choè lán ê bô͘-iūⁿ.
Goá boē-oē lâu châi-sán hō͘ chú-lú hióng-hok, khiok iā bô lâu chè-bū hō͘ kiáⁿ-jî uî-lân. Khak-sìn kiáⁿ-jî nā ū chun-hōng Siōng-tè, tek-khak oē tit-tio̍h Siōng-chú ê sù-hok. Goá it-seng bô tiōng miâ-lī, só͘-í sí-āu m̄-thang khoa-iāu teng-pò, á-sī hi-hoa ê chòng-sek.
Kò͘ Lô Lâi-siū Tiúⁿ-ló ê lio̍k-le̍k
Lô Lâi-siū Tiúⁿ-ló sī Lâm Tiong Chó-tìn kàu-hoē ê chhut-sin-chiá, it-seng tī Chó-tìn choè toē-hng ê chí-tō-chiá, tī hoē-lāi hoē-goā chin-chiàⁿ ū bêng-bōng, tī 10 ge̍h 10 hō thàu-chá oá 5 tiám cheng hut-jiân kè-sì, hióng-siū 68 hè, hō͘ uî-cho̍k kap toē-hng ê lâng toā m̄-kam.
Lô Tiúⁿ-ló sī Tióng-êng Tiong-ha̍k chhut-sin, chū soè-hàn chiū-sī khó-chhú iú-uî ê chheng-liân, kàu tióng-sêng liáu kap Sin-hoà kò͘ Lí Goân-sēng Tiúⁿ-ló ê lēng-muī Gûn-phûn lú-sū kiat-hun, ū 5 ê hāu-siⁿ, 3 ê cha-bó͘-kiáⁿ. Tiúⁿ-ló-niû tī 4 nî chêng kè-sì. Pún-sin sui-jiân tan-sin, chóng-sī in-uī toā-kiáⁿ tī Pîn-tong choè i-seng hui-siông hó miâ-siaⁿ, jī kiáⁿ, sì kiáⁿ tī sin-piⁿ keng-êng ke-gia̍p, saⁿ kiáⁿ tī Hiong-káng kàu-io̍k-kài, tē 5 kiáⁿ tī kun-tuī ho̍k-e̍k. Koh toā kiáⁿ-sài tī si̍t-gia̍p-kài, tē 2, tē 3 kiáⁿ-sài tī kàu-io̍k-kài, lóng sī hó sìn-gióng, hó miâ-siaⁿ ê hō͘-chìn, chiàⁿ thang hióng-siū an-lo̍k ê thian-liân, bô phah-sǹg hut-jiân siū Chú kéng-tiàu, tú chhin-chhiūⁿ pêng-sò͘ i só͘ kóng, "choè-āu chīn-liōng m̄-ài hō͘ kiáⁿ-sun mâ-hoân huì-khì lâi kè-sì." Kàu kè-sin liáu, beh chhiáⁿ i khí-lâi chia̍h chá-tǹg, chiah chai-iáⁿ i í-keng kè-sì.
Lūn Lô Tiúⁿ-ló choè lâng, sī ū châi-lêng ê lâng, koh-khah sī ū jîn-chû, tek-hēng kap sìn-gióng ê lâng. Bô-lūn chhin-chiâⁿ gō͘-cha̍p chì kàu hoē-lāi hoē-goā, kìⁿ-nā i só͘ bat ê, nā tú-tio̍h hoān-lān khùn-khó͘ hō͘ i chai-iáⁿ, m̄-bat kiu-koe̍h bô chhun-chhut pang-chān ê chhiú.
Tuì kàu-hoē, bô-lūn sī iân-hāng, bô-lūn khoán-thāi thoân-kàu-chiá, ta̍k pái iā sī choè thâu-chêng chhut-thâu hōng-hiàn. Kàu-hoē ê toā sió sū, he̍k-sī chhut chîⁿ, he̍k-sī chhut kang, i ê só͘ choè to chin kàu-gia̍h hō͘ lâng khim-poē.
Chheng-liân sî, i teh choè sū-gia̍p lóng sī khûn-bián sêng-si̍t choè ki-chhó͘, só͘-í liân choè sū-gia̍p ê tuì-chhiú, m̄-bat kap lâng kēng-cheng kàu hō͘ lâng lâu pháiⁿ ìn-siōng.
Tuì toē-hng ê ho̍k-bū iā sī gâu pān-lí, gâu hōng-sū, só͘-í kàu kè-sì ê sî, chi̍t sin iáu-kú tng 6, 7 hāng ê uí-oân, iû-kî sī tī Tâi-lâm koān gī-hoē tng 3 pái ê gī-oân, lóng sī hō͘ lâng chin khim-gióng, kè-sì ê sî iáu sī hiān-jīm ê gī-oân. Gī-hoē m̄-kam i ê kè-sì, chiah ēng gī-hoē choè chú-thé chó͘-chit Tī-song uí-oân-hoē kā i sàng-chòng.
Tâi-lâm Gio̍k-chíⁿ kan ê kau-thong toā pō͘-hūn í-keng ū tám-á-ka-lō͘, chóng-sī iáu chi̍t chām iáu-bē pho͘, thiaⁿ kóng Lô Gī-oân uī chit hāng chin chhut-la̍t cheng-chhú. Taⁿ í-keng phoe-chún, tuì Sin-hoà kàu Gio̍k-chíⁿ bô kú beh tāng-kang pho͘-siat; khó-sioh Lô Gī-oân í-keng kè-sì. āu-lâi lâng nā keng-kè chit tiâu lō͘, ún-tàng oē koh-khah chai-iáⁿ i ê kòng-hiàn.
Chhin-chhiūⁿ án-ni, tī ka-têng ū hó ê kiàn-li̍p, tī kàu-hoē ū hó ê bô͘-iūⁿ, tī siā-hoē ū hó ê kòng-hiàn, thang kóng uī lán ê hok-im kà-sī ū choè liáu chin suí ê kiàn-chèng, kàu-gia̍h hō͘ āu-lâi ê lâng thang choè bô͘-iūⁿ.
