GOÁ SÓ͘ CHUN-KÈNG SIÀU-LIĀM Ê SU-IÚ
LŪN LÎM HA̍K-KIONG BO̍K-SU
Ông Chiàm-khoe
1964.11.15 946 5 P.8-10
9. TĪ CHIONG-HOÀ THOÂN-TŌ (1899-1918) thâu-bé 20 nî. I chiap-tio̍h Kàu-sū-hoē phài i lâi Chiong-hoà, chiū lī-khui Phîⁿ-ô͘ tuì An-pêng tò-lâi, kiâⁿ lō͘ kàu Ka-gī, tú-tio̍h 3 uī thoân-tō iā beh oāⁿ chiūⁿ tiong-pō͘, 4 ê teh m̄-káⁿ kiâⁿ, tú-hó Liâm Tek-lia̍t Bo̍k-su iā lâi Ka-gī teh sûn kàu-hoē, in siūⁿ lâi ko͘-chiâⁿ Liâm Bo̍k-su kap in choè-tīn kiâⁿ, pn̄g Eng-kok ê sè-thâu, lâi tuì chèng-hú thó peng pó-hō͘; Liâm Bo̍k-su kó-jiân hoaⁿ-hí, chiū chhéng phài peng pó-hō͘, kó-jiân tit-tio̍h phài 4 miâ bú-chong kéng-chhat, chiū khí-thêng chiūⁿ pak. Kiâⁿ bô joā hn̄g, chiū tú-tio̍h 30 miâ ê thó͘-huí uî oá-lâi, 4 miâ ê kéng-chhat koáⁿ put-te̍k chiòng, mi̍h-kiāⁿ choè chi̍t-ē lóng siū chhiúⁿ, kai-chài sìⁿ-miā bô siū sún. Kám-siā Chú, tuì Ka-gī ū 30 miâ hiàn-peng cháu kàu, tui hiah ê thó͘-huí, chiong só͘ chhiúⁿ khì ê mi̍h lóng chhiúⁿ tò-tńg. Saⁿ ji̍t āu chiū kàu Chiong-hoà, kìⁿ tio̍h Muî Bo̍k-su, Lân I-seng, tāi-ke chin hoaⁿ-hí. Tng-sî Chiong-hoà hoē-iú chiah iok 50 miâ, lé-pài ê hiàn-kim chi̍t lé-pài chiah 7 chiam chîⁿ, chi̍t nî kiōng 3.50 khah ke, sin-kim chi̍t nî chóng hiàn 7 kho͘ gûn, bo̍k-su chi̍t ge̍h ji̍t niá 16 kho͘, án-ni, thang kóng sī Muî Bo̍k-su kap Lân I-seng in nn̄g lâng chhiáⁿ ê. Lîm Bo̍k-su m̄-sī kan-ta choè Chiong-hoà kàu-hoē ê kang, iā ū kiam 16 keng kàu-hoē, iū-koh chi̍t lé-pài tio̍h 3 pái khì I-koán káng-tō, 4 nî āu (1901), Muî Bo̍k-su kiò i tio̍h khì chhì-giām kàu-su, Lîm Bo̍k-su m̄-káⁿ, Muî Bo̍k-su kóng, goá beh pang-chān lí, Lîm Bo̍k-su chiū hó-táⁿ khì chhì-giām. It-chhì ha̍p-keh, Muî Bo̍k-su chhui-chiàn ê, bô thong-kè iā sī pháiⁿ-sè, hiàng-sî ún-tàng khah kán-tan. Koh Lîm Bo̍k-su í-chêng ê kàu-su lóng sī bô chhì-giām, sī chhui-chiàn ê, chhì-giām ê kàu-su, Lîm Bo̍k-su sī thâu chi̍t ê. Tng-sî Tâi-oân choè Bo̍k-su ê, goá só͘ chai 4 ê nā-tiāⁿ, só͘-í bo̍k-su sī chin hi-hán.
10. LÎM HA̍K-KIONG SIAT-LI̍P CHOÈ CHIONG-HOÀ TÉNG TÔNG-HOĒ Ê BO̍K-SU: 1903 nî 4 ge̍h 10 ji̍t, Muî Bo̍k-su ū kó͘-bú Siā-thâu, Jī-chuí, Sai-lê, Goân-táu, kap chi-hoē cha̍p sò͘ keng kàu-hoē ha̍p chhiáⁿ. Keng-kè 16 nî kú kap Muî Bo̍k-su tâng-sim hia̍p-le̍k, kiàn-siat kàu-hoē; koh 1905 nî, lâng-gia̍h ke-thiⁿ, Muî Bo̍k-su chiū kè-e̍k tī Chiong-hoà ài khí chi̍t keng toā koh suí khah ióng ê pài-tn̂g, chiū bō͘-koan. Chiong-hoà hoē-iú chhut siōng choē sī Ông Kim-tî, i tāi-seng khiā khí-lâi kóng, i beh chi̍t pah kho͘ gûn, choân kàu-hoē chhut 650 kho͘ gûn. Muî Bo̍k-su hiàn 4,500, Lân I-seng 4,000, goā kàu-hoē pang-chān 2,000, lóng-chóng khai chi̍t-bān nn̄g-chheng gō͘-pah kho͘ gûn. Phài Lîm Bo̍k-su kap Ong Poê-eng Bo̍k-su, jī uī khì Hok-chiu pān Hok-sam, ēng pàng tī hái-tiong ká kui pâi, ēng chûn thoa kè--lâi. Hok-sam khah boē chiù, koh chìm hái-chuí kèng khah boē chiù. Pài-tn̂g khí hó, kàu-hoē toā chìn-pō͘, Lîm Bo̍k-su í-keng 61 hè, sin-khu iā put-pí 4, 50 hè hiah gâu choè kang, só͘-í chiū koat-sim sî-jīm.
Tú-gū 1917 nî sè-kài tē it tāi-chiàn, Eng-kok lâng ū ê tò-khì, khiàm lâng sûn kàu-hoē, só͘-í Kàu-sū-hoē chiū chhiáⁿ i choè sûn-hoê bo̍k-su, Tāi-hoē chiū siat-li̍p i choè sûn-hoê bo̍k-su, chi̍t ge̍h ji̍t ge̍h-hōng 33 kho͘. Kàu-sū-hoē chiū siat-hoat khí chi̍t keng chhù tī Táu-la̍k kàu-hoē ko͘-lāi(sic), hō͘ i toà kàu i chiong-sin, che sī Kàu-sū-hoē tuì Tâi-oân bo̍k-su bē-bat ū ê hó thāi-gū. Hō͘ i sûn-sī iok 30 keng kàu-hoē, sui-jiân ài siông-siông chhut-goā, nā-sī bô bo̍k-hoē ê chek-jīm.
Kàu 1927 nî, í-keng 70 hè, kha chhiú khah su lah, chiū sî sûn-hoê bo̍k-su, toà Táu-la̍k kap i ê lāu tâng-phoāⁿ, choan-sim mî ji̍t kî-tó tha̍k keng bô lī-khui tiān, chhin-chhiūⁿ Se-biān, A-ná chi̍t iūⁿ. Cha-bó͘-kiáⁿ siūⁿ nn̄g ê lāu-lâng í-keng pah saⁿ, sì hè, ka-kī toà bô an-sim, só͘-í chiah pun chi̍t ê cha-bó͘ gín-ná 6 hè, hō-choè Chhiu-goa̍t, toà 17 nî kú, chin gâu khoán-thāi chit tuì lāu-lâng. Tī 4 nî chêng ê 12 ge̍h 24 ji̍t, Siōng-tè ū tuì i 47 nî kú choè hó ê tâng-phoāⁿ 74 hè ê pô-pô kā tiàu--khì, 82 hè ê lāu kong-kong boē bián-tit sim chin m̄-kam, kám-kak chin bô liâu. Chi̍t nî, nn̄g nî, sì nî, to teh khah boē kì-tit lah, to iáu ū chit ê 19 hè ê cha-bó͘ gín-ná thang khoán hō͘ i chia̍h, thang kóng oē, taⁿ 23 hè tio̍h ài kā kè lâng. Chi̍t-ē tiāⁿ-tio̍h lâng ài thó, tī 8 ge̍h 2 ji̍t beh chhoā, Lîm Bo̍k-su soè-jī m̄-káⁿ kā iân-chhiân, chi̍t sim hoaⁿ-hí, chhī toā-hàn hō͘ i chiâⁿ ka-têng; koh chi̍t sim, chi̍t ke 3 lâng chhun nn̄g lâng, nn̄g lâng beh lâu goá chi̍t ê 86 hè ê lāu-lâng. Chóng-sī bô iàu-kín, goá m̄-sī ko͘-to̍k, ū Siōng-tè kap goá tī-teh, iû-goân hoaⁿ-hí teh kè-ji̍t. Tī keh nn̄g ji̍t, chiū-sī 8 ge̍h 4 ji̍t chá-khí. lim chi̍t poe gû-lin, kàu 9 tiám khí pak-tó͘ thiàⁿ, kàu hit ē-po͘ 5 tiám chiū an-jiân siū tiàu, ū an-uì kiáⁿ-jî kóng, "In-uī goán ba̍k-nih-kú khin-khin ê kan-khó͘, sī kā goán chiâⁿ siōng-téng-siōng éng-oán ê toā êng-kng." ûn-ûn (II Lîm 4: 17, 18). Lóng bô phah-siak kan-khó͘, ti̍t-ti̍t an-uì kóng, ná soè siaⁿ chhin-chhiūⁿ khùn.
11. LŪN LÎM BO̍K-SU ÀN-CHOÁN OĒ TIT-TIO̍H MUÎ BO̍K-SU HIAN-NIH KHOÀN-TĀNG: Tī Phîⁿ-ô͘ chho͘ kìⁿ-bīn chiū khoàⁿ i sī tâng sim-chì ê, kó͘-bú i khó kàu-su, kā i pó-chèng, kó͘-bú i choè bo̍k-su, kā chi-chhî sin-hōng, phó͘-thong sī 10 kho͘, i ēng 16 kho͘ iu-thāi i, 20 nî kú ê ha̍p-chok, āu-lâi uī-tio̍h phoà-pīⁿ tò-khì pún-kok tó chhn̂g, chi̍t nî siōng chió siá ū nn̄g tiuⁿ phoe lâi hō͘ i. Nā lūn jîn-chêng, sī Lîm Bo̍k-su tio̍h siông-siông siá phoe khì kám-siā, àn-choàⁿ hoán-tńg siá lâi hō͘ i, sio̍k-gú kóng, "Lêng kau lêng, hōng kau hōng, pò͘-tō ka kau-poê ài pò͘-tō ê." Muî Bo̍k-su ài thoân si̍p-jī-kè, Lîm Bo̍k-su iā ài thoân si̍p-jī-kè. I kià ê phoe m̄-sī chhin-chhiūⁿ jîn-chêng ê kau-poê, sī an-uì, bián-lē, hō͘ i chiâⁿ-choè bô kiàn-siàu ê choè kang lâng, hō͘ Muî Bo̍k-su tī hiah hn̄g ê Eng-kok pīⁿ-chhn̂g tiong iā sī thoè i kî-tó. Saⁿ-kap choè kang, khí-thâu ū thiàⁿ, kàu bé iā sī thiàⁿ. Lâu Chú-an Sian-siⁿ khì Eng-kok chhē Muî Bo̍k-su ê sî, Muî Bo̍k-su thâu chi̍t mn̄g chiū mn̄g Lîm Bo̍k-su ê chêng-hêng.
Lūn Lîm Bo̍k-su ū tiong-sêng thoân-kàu-chiá ê iàu-sò͘:
(1) I siông-siông kóng, "Bû-ì tit pó" (Thài 13: 44). I khoàⁿ Iâ-so͘ choè chì pó, Sèng-si 47 siú, Iâ-so͘ pó-kuì ê miâ, choè goá sim-sîn sìⁿ-miā, goá Chú Iâ-so͘ Bat Lí sim chiū hoaⁿ-hí, sè-kan bô miâ thang pí, pa̍t mi̍h boē tèng goá ì, goá Chú Iâ-so͘. Koh 57 siú 2 chat kóng, Sè-kan chin-chu, pó-ge̍k, kim, gûn, lóng-chóng m̄-ta̍t Iâ-so͘. Ū chi̍t chân sū si̍t-chāi hó thiaⁿ, goá sim hoaⁿ-hí lâi pò, m̄-sī bóng kóng, iā m̄-sī uī pn̄g-oáⁿ teh kóng, sī khoàⁿ i choè pó-poè, goān hòng-khì it-chhè lâi tit-tio̍h Iâ-so͘. Lîm Bo̍k-su tī i 26 hè ê sî, ū chi̍t ji̍t beh khì chio Keh Séng poa̍h-kiáu, tī i ê toh-téng khoàⁿ tio̍h chit pún ióng sim-sîn Si, chiū kā hian, khoàⁿ tio̍h chi̍t kù kóng, Siōng-tè ê un kóng boē chīn, chhe-khián Iâ-so͘ kiù bān bîn, tī bô-ì-tiong tit-tio̍h Iâ-so͘ choè i ê Kiù-chú khoàⁿ choè pó-poè, it-seng bô piàn.
(2) Khîⁿ-tiâu chin ê oa̍h-miā (I Thê 6: 17). Koh Pí-tek ìn Chú kóng, Chú ah, Lí ū oa̍h-miā ê oē, goán beh chhē siáⁿ lâng ah? (Hān 6: 68). Lîm Bo̍k-su khoàⁿ Iâ-so͘ m̄-nā choè pó-poè, sī khoàⁿ choè oa̍h-miā; só͘-í put-sî to teh kiám-tiám kiaⁿ-liáu pàng-sang, put-sî khîⁿ-tiâu, 12 hun ê kín-tiuⁿ, tī i ê chhuì siông-siông liām, iā siông-siông choè toê-ba̍k lâi káng-tō. Koh lán lâng sìⁿ-miā bô tiāⁿ-tio̍h, ná bûn-bêng sìⁿ-miā ná guî-hiám, kin-á-ji̍t kau-thong ê hok-cha̍p(sic), ū toē-siōng ê chhia-hō, khong-tiong ê sū-kò͘, hái-bīn ê guî-hiám; iū ū thian chai toē piàn, put-khó khòng-le̍k ê chai-hō, nā tú-tio̍h sit kéng-séng ê sî, sí-bông lîm sin ê sî lâi kóng, Beh chai, chiū siuⁿ bān, tio̍h kóng, Kai-chài. Só͘-í tio̍h khîⁿ-tiâu. Lín ê siúⁿ m̄-thang hō͘ lâng (kuí) chhiúⁿ-khì, lí teh tuh-ka-chē ê sî, oē kā lí chhiúⁿ-khì.
(3) Choan-sim kî-tó thoân-tō. Ū thoân-kàu-chiá tuì sū-bū chin ū pá-ak, bô-lūn tāi-su gia̍p, chiu-soân gia̍p, tāi-hù gia̍p in lóng láu-liān. M̄-nā sū-bū, liân kàu-hoē, Tiong-hoē, Chóng-hoē ê kong-bū iā chin bô-êng, tì-kàu ū lâng kóng sī chē chhia bo̍k-su. M̄-nā kàu-hoē kong-bū, sīm-chì iā thoè tiúⁿ-ló kā cha-bó͘-kiáⁿ pān kè-chng, thoè chip-sū pān chhoā sim-pū ê mi̍h-kiāⁿ, só͘-í chin bô-êng. Lîm Bo̍k-su i khiam-pi, cha̍p-bū i bô pá-ak, koh chai lâng bô siang-têng châi, nā chhap sio̍k-bū oē hun-sim, tì-kàu chiong Siōng-tè kiù lâng iàu-kín ê toā sū lâi hut-lio̍k. Lîm Bo̍k-su tuì sū-bū hong-biān m̄-sī kóng bô iàu-kín, sī ū choan-bûn ê lâng thang pān-lí, i pún-sin ê choan-bûn, chiū-sī thoân hok-im.
(4) Kè hō͘ Iâ-so͘. Tiong-sîn pat(sic) hû jī chú, lia̍t-lú put kà jī hu. Lîm Bo̍k-su i kóng i í-keng kè hō͘ Iâ-so͘, chhin-chhiūⁿ sio̍k-gú kóng, Tè koe pe, tè káu cháu, tè Iâ-so͘ pē si̍p-jī-kè lâi kiâⁿ, só͘-í tio̍h kap Iâ-so͘ tâng-tiⁿ, tâng-khó͘. Chhin-chhiūⁿ Mô͘-se lia̍h choè ū hūn Ki-tok ê lêng-jio̍k, pí Ai-ki̍p ê châi-pó khah kuì-khì (Hi-pek-lâi 11: 26).
(Thāi-sio̍k).
GOÁ SÓ͘ CHUN-KÈNG SIÀU-LIĀM Ê SU-IÚ
LŪN LÎM HA̍K-KIONG BO̍K-SU
Ông Chiàm-khoe
1964.11.15 946 5 P.8-10
9. TĪ CHIONG-HOÀ THOÂN-TŌ (1899-1918) thâu-bé 20 nî. I chiap-tio̍h Kàu-sū-hoē phài i lâi Chiong-hoà, chiū lī-khui Phîⁿ-ô͘ tuì An-pêng tò-lâi, kiâⁿ lō͘ kàu Ka-gī, tú-tio̍h 3 uī thoân-tō iā beh oāⁿ chiūⁿ tiong-pō͘, 4 ê teh m̄-káⁿ kiâⁿ, tú-hó Liâm Tek-lia̍t Bo̍k-su iā lâi Ka-gī teh sûn kàu-hoē, in siūⁿ lâi ko͘-chiâⁿ Liâm Bo̍k-su kap in choè-tīn kiâⁿ, pn̄g Eng-kok ê sè-thâu, lâi tuì chèng-hú thó peng pó-hō͘; Liâm Bo̍k-su kó-jiân hoaⁿ-hí, chiū chhéng phài peng pó-hō͘, kó-jiân tit-tio̍h phài 4 miâ bú-chong kéng-chhat, chiū khí-thêng chiūⁿ pak. Kiâⁿ bô joā hn̄g, chiū tú-tio̍h 30 miâ ê thó͘-huí uî oá-lâi, 4 miâ ê kéng-chhat koáⁿ put-te̍k chiòng, mi̍h-kiāⁿ choè chi̍t-ē lóng siū chhiúⁿ, kai-chài sìⁿ-miā bô siū sún. Kám-siā Chú, tuì Ka-gī ū 30 miâ hiàn-peng cháu kàu, tui hiah ê thó͘-huí, chiong só͘ chhiúⁿ khì ê mi̍h lóng chhiúⁿ tò-tńg. Saⁿ ji̍t āu chiū kàu Chiong-hoà, kìⁿ tio̍h Muî Bo̍k-su, Lân I-seng, tāi-ke chin hoaⁿ-hí. Tng-sî Chiong-hoà hoē-iú chiah iok 50 miâ, lé-pài ê hiàn-kim chi̍t lé-pài chiah 7 chiam chîⁿ, chi̍t nî kiōng 3.50 khah ke, sin-kim chi̍t nî chóng hiàn 7 kho͘ gûn, bo̍k-su chi̍t ge̍h ji̍t niá 16 kho͘, án-ni, thang kóng sī Muî Bo̍k-su kap Lân I-seng in nn̄g lâng chhiáⁿ ê. Lîm Bo̍k-su m̄-sī kan-ta choè Chiong-hoà kàu-hoē ê kang, iā ū kiam 16 keng kàu-hoē, iū-koh chi̍t lé-pài tio̍h 3 pái khì I-koán káng-tō, 4 nî āu (1901), Muî Bo̍k-su kiò i tio̍h khì chhì-giām kàu-su, Lîm Bo̍k-su m̄-káⁿ, Muî Bo̍k-su kóng, goá beh pang-chān lí, Lîm Bo̍k-su chiū hó-táⁿ khì chhì-giām. It-chhì ha̍p-keh, Muî Bo̍k-su chhui-chiàn ê, bô thong-kè iā sī pháiⁿ-sè, hiàng-sî ún-tàng khah kán-tan. Koh Lîm Bo̍k-su í-chêng ê kàu-su lóng sī bô chhì-giām, sī chhui-chiàn ê, chhì-giām ê kàu-su, Lîm Bo̍k-su sī thâu chi̍t ê. Tng-sî Tâi-oân choè Bo̍k-su ê, goá só͘ chai 4 ê nā-tiāⁿ, só͘-í bo̍k-su sī chin hi-hán.
10. LÎM HA̍K-KIONG SIAT-LI̍P CHOÈ CHIONG-HOÀ TÉNG TÔNG-HOĒ Ê BO̍K-SU: 1903 nî 4 ge̍h 10 ji̍t, Muî Bo̍k-su ū kó͘-bú Siā-thâu, Jī-chuí, Sai-lê, Goân-táu, kap chi-hoē cha̍p sò͘ keng kàu-hoē ha̍p chhiáⁿ. Keng-kè 16 nî kú kap Muî Bo̍k-su tâng-sim hia̍p-le̍k, kiàn-siat kàu-hoē; koh 1905 nî, lâng-gia̍h ke-thiⁿ, Muî Bo̍k-su chiū kè-e̍k tī Chiong-hoà ài khí chi̍t keng toā koh suí khah ióng ê pài-tn̂g, chiū bō͘-koan. Chiong-hoà hoē-iú chhut siōng choē sī Ông Kim-tî, i tāi-seng khiā khí-lâi kóng, i beh chi̍t pah kho͘ gûn, choân kàu-hoē chhut 650 kho͘ gûn. Muî Bo̍k-su hiàn 4,500, Lân I-seng 4,000, goā kàu-hoē pang-chān 2,000, lóng-chóng khai chi̍t-bān nn̄g-chheng gō͘-pah kho͘ gûn. Phài Lîm Bo̍k-su kap Ong Poê-eng Bo̍k-su, jī uī khì Hok-chiu pān Hok-sam, ēng pàng tī hái-tiong ká kui pâi, ēng chûn thoa kè--lâi. Hok-sam khah boē chiù, koh chìm hái-chuí kèng khah boē chiù. Pài-tn̂g khí hó, kàu-hoē toā chìn-pō͘, Lîm Bo̍k-su í-keng 61 hè, sin-khu iā put-pí 4, 50 hè hiah gâu choè kang, só͘-í chiū koat-sim sî-jīm.
Tú-gū 1917 nî sè-kài tē it tāi-chiàn, Eng-kok lâng ū ê tò-khì, khiàm lâng sûn kàu-hoē, só͘-í Kàu-sū-hoē chiū chhiáⁿ i choè sûn-hoê bo̍k-su, Tāi-hoē chiū siat-li̍p i choè sûn-hoê bo̍k-su, chi̍t ge̍h ji̍t ge̍h-hōng 33 kho͘. Kàu-sū-hoē chiū siat-hoat khí chi̍t keng chhù tī Táu-la̍k kàu-hoē ko͘-lāi(sic), hō͘ i toà kàu i chiong-sin, che sī Kàu-sū-hoē tuì Tâi-oân bo̍k-su bē-bat ū ê hó thāi-gū. Hō͘ i sûn-sī iok 30 keng kàu-hoē, sui-jiân ài siông-siông chhut-goā, nā-sī bô bo̍k-hoē ê chek-jīm.
Kàu 1927 nî, í-keng 70 hè, kha chhiú khah su lah, chiū sî sûn-hoê bo̍k-su, toà Táu-la̍k kap i ê lāu tâng-phoāⁿ, choan-sim mî ji̍t kî-tó tha̍k keng bô lī-khui tiān, chhin-chhiūⁿ Se-biān, A-ná chi̍t iūⁿ. Cha-bó͘-kiáⁿ siūⁿ nn̄g ê lāu-lâng í-keng pah saⁿ, sì hè, ka-kī toà bô an-sim, só͘-í chiah pun chi̍t ê cha-bó͘ gín-ná 6 hè, hō-choè Chhiu-goa̍t, toà 17 nî kú, chin gâu khoán-thāi chit tuì lāu-lâng. Tī 4 nî chêng ê 12 ge̍h 24 ji̍t, Siōng-tè ū tuì i 47 nî kú choè hó ê tâng-phoāⁿ 74 hè ê pô-pô kā tiàu--khì, 82 hè ê lāu kong-kong boē bián-tit sim chin m̄-kam, kám-kak chin bô liâu. Chi̍t nî, nn̄g nî, sì nî, to teh khah boē kì-tit lah, to iáu ū chit ê 19 hè ê cha-bó͘ gín-ná thang khoán hō͘ i chia̍h, thang kóng oē, taⁿ 23 hè tio̍h ài kā kè lâng. Chi̍t-ē tiāⁿ-tio̍h lâng ài thó, tī 8 ge̍h 2 ji̍t beh chhoā, Lîm Bo̍k-su soè-jī m̄-káⁿ kā iân-chhiân, chi̍t sim hoaⁿ-hí, chhī toā-hàn hō͘ i chiâⁿ ka-têng; koh chi̍t sim, chi̍t ke 3 lâng chhun nn̄g lâng, nn̄g lâng beh lâu goá chi̍t ê 86 hè ê lāu-lâng. Chóng-sī bô iàu-kín, goá m̄-sī ko͘-to̍k, ū Siōng-tè kap goá tī-teh, iû-goân hoaⁿ-hí teh kè-ji̍t. Tī keh nn̄g ji̍t, chiū-sī 8 ge̍h 4 ji̍t chá-khí. lim chi̍t poe gû-lin, kàu 9 tiám khí pak-tó͘ thiàⁿ, kàu hit ē-po͘ 5 tiám chiū an-jiân siū tiàu, ū an-uì kiáⁿ-jî kóng, "In-uī goán ba̍k-nih-kú khin-khin ê kan-khó͘, sī kā goán chiâⁿ siōng-téng-siōng éng-oán ê toā êng-kng." ûn-ûn (II Lîm 4: 17, 18). Lóng bô phah-siak kan-khó͘, ti̍t-ti̍t an-uì kóng, ná soè siaⁿ chhin-chhiūⁿ khùn.
11. LŪN LÎM BO̍K-SU ÀN-CHOÁN OĒ TIT-TIO̍H MUÎ BO̍K-SU HIAN-NIH KHOÀN-TĀNG: Tī Phîⁿ-ô͘ chho͘ kìⁿ-bīn chiū khoàⁿ i sī tâng sim-chì ê, kó͘-bú i khó kàu-su, kā i pó-chèng, kó͘-bú i choè bo̍k-su, kā chi-chhî sin-hōng, phó͘-thong sī 10 kho͘, i ēng 16 kho͘ iu-thāi i, 20 nî kú ê ha̍p-chok, āu-lâi uī-tio̍h phoà-pīⁿ tò-khì pún-kok tó chhn̂g, chi̍t nî siōng chió siá ū nn̄g tiuⁿ phoe lâi hō͘ i. Nā lūn jîn-chêng, sī Lîm Bo̍k-su tio̍h siông-siông siá phoe khì kám-siā, àn-choàⁿ hoán-tńg siá lâi hō͘ i, sio̍k-gú kóng, "Lêng kau lêng, hōng kau hōng, pò͘-tō ka kau-poê ài pò͘-tō ê." Muî Bo̍k-su ài thoân si̍p-jī-kè, Lîm Bo̍k-su iā ài thoân si̍p-jī-kè. I kià ê phoe m̄-sī chhin-chhiūⁿ jîn-chêng ê kau-poê, sī an-uì, bián-lē, hō͘ i chiâⁿ-choè bô kiàn-siàu ê choè kang lâng, hō͘ Muî Bo̍k-su tī hiah hn̄g ê Eng-kok pīⁿ-chhn̂g tiong iā sī thoè i kî-tó. Saⁿ-kap choè kang, khí-thâu ū thiàⁿ, kàu bé iā sī thiàⁿ. Lâu Chú-an Sian-siⁿ khì Eng-kok chhē Muî Bo̍k-su ê sî, Muî Bo̍k-su thâu chi̍t mn̄g chiū mn̄g Lîm Bo̍k-su ê chêng-hêng.
Lūn Lîm Bo̍k-su ū tiong-sêng thoân-kàu-chiá ê iàu-sò͘:
(1) I siông-siông kóng, "Bû-ì tit pó" (Thài 13: 44). I khoàⁿ Iâ-so͘ choè chì pó, Sèng-si 47 siú, Iâ-so͘ pó-kuì ê miâ, choè goá sim-sîn sìⁿ-miā, goá Chú Iâ-so͘ Bat Lí sim chiū hoaⁿ-hí, sè-kan bô miâ thang pí, pa̍t mi̍h boē tèng goá ì, goá Chú Iâ-so͘. Koh 57 siú 2 chat kóng, Sè-kan chin-chu, pó-ge̍k, kim, gûn, lóng-chóng m̄-ta̍t Iâ-so͘. Ū chi̍t chân sū si̍t-chāi hó thiaⁿ, goá sim hoaⁿ-hí lâi pò, m̄-sī bóng kóng, iā m̄-sī uī pn̄g-oáⁿ teh kóng, sī khoàⁿ i choè pó-poè, goān hòng-khì it-chhè lâi tit-tio̍h Iâ-so͘. Lîm Bo̍k-su tī i 26 hè ê sî, ū chi̍t ji̍t beh khì chio Keh Séng poa̍h-kiáu, tī i ê toh-téng khoàⁿ tio̍h chit pún ióng sim-sîn Si, chiū kā hian, khoàⁿ tio̍h chi̍t kù kóng, Siōng-tè ê un kóng boē chīn, chhe-khián Iâ-so͘ kiù bān bîn, tī bô-ì-tiong tit-tio̍h Iâ-so͘ choè i ê Kiù-chú khoàⁿ choè pó-poè, it-seng bô piàn.
(2) Khîⁿ-tiâu chin ê oa̍h-miā (I Thê 6: 17). Koh Pí-tek ìn Chú kóng, Chú ah, Lí ū oa̍h-miā ê oē, goán beh chhē siáⁿ lâng ah? (Hān 6: 68). Lîm Bo̍k-su khoàⁿ Iâ-so͘ m̄-nā choè pó-poè, sī khoàⁿ choè oa̍h-miā; só͘-í put-sî to teh kiám-tiám kiaⁿ-liáu pàng-sang, put-sî khîⁿ-tiâu, 12 hun ê kín-tiuⁿ, tī i ê chhuì siông-siông liām, iā siông-siông choè toê-ba̍k lâi káng-tō. Koh lán lâng sìⁿ-miā bô tiāⁿ-tio̍h, ná bûn-bêng sìⁿ-miā ná guî-hiám, kin-á-ji̍t kau-thong ê hok-cha̍p(sic), ū toē-siōng ê chhia-hō, khong-tiong ê sū-kò͘, hái-bīn ê guî-hiám; iū ū thian chai toē piàn, put-khó khòng-le̍k ê chai-hō, nā tú-tio̍h sit kéng-séng ê sî, sí-bông lîm sin ê sî lâi kóng, Beh chai, chiū siuⁿ bān, tio̍h kóng, Kai-chài. Só͘-í tio̍h khîⁿ-tiâu. Lín ê siúⁿ m̄-thang hō͘ lâng (kuí) chhiúⁿ-khì, lí teh tuh-ka-chē ê sî, oē kā lí chhiúⁿ-khì.
(3) Choan-sim kî-tó thoân-tō. Ū thoân-kàu-chiá tuì sū-bū chin ū pá-ak, bô-lūn tāi-su gia̍p, chiu-soân gia̍p, tāi-hù gia̍p in lóng láu-liān. M̄-nā sū-bū, liân kàu-hoē, Tiong-hoē, Chóng-hoē ê kong-bū iā chin bô-êng, tì-kàu ū lâng kóng sī chē chhia bo̍k-su. M̄-nā kàu-hoē kong-bū, sīm-chì iā thoè tiúⁿ-ló kā cha-bó͘-kiáⁿ pān kè-chng, thoè chip-sū pān chhoā sim-pū ê mi̍h-kiāⁿ, só͘-í chin bô-êng. Lîm Bo̍k-su i khiam-pi, cha̍p-bū i bô pá-ak, koh chai lâng bô siang-têng châi, nā chhap sio̍k-bū oē hun-sim, tì-kàu chiong Siōng-tè kiù lâng iàu-kín ê toā sū lâi hut-lio̍k. Lîm Bo̍k-su tuì sū-bū hong-biān m̄-sī kóng bô iàu-kín, sī ū choan-bûn ê lâng thang pān-lí, i pún-sin ê choan-bûn, chiū-sī thoân hok-im.
(4) Kè hō͘ Iâ-so͘. Tiong-sîn pat(sic) hû jī chú, lia̍t-lú put kà jī hu. Lîm Bo̍k-su i kóng i í-keng kè hō͘ Iâ-so͘, chhin-chhiūⁿ sio̍k-gú kóng, Tè koe pe, tè káu cháu, tè Iâ-so͘ pē si̍p-jī-kè lâi kiâⁿ, só͘-í tio̍h kap Iâ-so͘ tâng-tiⁿ, tâng-khó͘. Chhin-chhiūⁿ Mô͘-se lia̍h choè ū hūn Ki-tok ê lêng-jio̍k, pí Ai-ki̍p ê châi-pó khah kuì-khì (Hi-pek-lâi 11: 26).
(Thāi-sio̍k).