Sèng-keng káng-kái
2. Tio̍h kéng hó ê hūn-gia̍h(Lō͘-ka 10:38-42)
Tiⁿ Lian-khun
1968.07.15 1034 hō P.6~p.8
Lō͘-ka hok-im-toān ê kì-chiá Lō͘-ka tī sū-giân ê só͘-chāi bat kóng,"goá í-keng tuì khí-thâu siōng-sè chha-khó lóng-chóng ê sū, chiū siūⁿ tio̍h chiàu chhù-sū siá i"(1:3). Lán nā chù-ì tha̍k Lō͘-ka hok-im-toān chiū oē chai, i si̍t-chāi ū chiàu chhù-sū phian-pâi. In-uī i teh an-pâi kì-sū put-sî ū khǹg chit ê ì-sù, só͘-í hit ê chiân-āu koan-hē siông-siông pí pat-pún ê hok-im-toān khah ū ì-gī tī teh. Koh chi̍t-hāng Lō͘-ka ū tit-tio̍h chin-choē pat ê hok-im su kì-chiá só͘ bô tit-tio̍h ê chhâi-liâu. Chhin-chhiūⁿ 9:51 khí kàu 18:14 kiò choè"Lō͘-ka ê lú-hêng kì"(séng-lio̍k chheng-choè"L"). Taⁿ lán kin-á-ji̍t só͘ beh gián-kiù chit-toāⁿ ê Sèng-keng chām chiū-sī chit ê"L"ê chi̍t-pō͘-hūn. Tī chia tāi-seng lâi khoàⁿ Lō͘-ka cháiⁿ-iūⁿ chiàu chhù-sū teh an-pâi chit-chām ê kì-sū. Tī Lō͘-ka 10 chiuⁿ ê thâu-chām ū kóng-khí Iâ-so͘ chhe ha̍k-seng khì choè kang ê sū(10:1-24), jiân-āu chiū chìn-ji̍p tī chin chhut-miâ ê"hó ê Sat-má-lī-á lâng ê phì-jû"(10:25-37), soà lo̍h-khì chiū-sī kì-chài lán kin-á-ji̍t ê kò͘-sū. Koh chit ê kò͘-sū liáu-āu suî-sî soà chiap kóng-khí Iâ-so͘ kà-sī ha̍k-seng the choè-kang, koh Iâ-so͘ kà-sī ha̍k-seng kî-tó ê sū(11:1-13). Tuì chit ê an-pâi lán thang chai tāi-seng ū ha̍k-seng teh choè-kang, koh Iâ-so͘ tī hó ê Sat-má-li-a lâng ê phì-jû iā-sī teh iau-kiû ū thiàⁿ ê hêng-uî, jiân-āu ha̍k-seng lâi tuì Iâ-so͘ iau-kiû tio̍h kà-sī in kî-tó. án-ni tāi-seng ū kang-chok, ū thiàⁿ ê hêng-uî, liáu-āu ha̍k-seng teh beh niá-siū, teh thèng-hāu Siōng-tè ê un-tián chìn-ji̍p. Chi̍t-bīn in ê thiàⁿ-thàng piáu-hiān tī kang-chok ni̍h(Love in Actoin), iáu koh chi̍t-bīn uī-tio̍h beh tit-tio̍h koh-khah hó ê, só͘-í tī hioh-khùn lâi piáu-hiān in ê thiàⁿ(Love in Rest). Lō͘-ka tī chit nn̄g-khoán kî-biāu ê thiàⁿ ê tiong-kan an-chhah Pek-tāi-nî nn̄g-ê chí-bē ê kò͘-sū, goá siong-sìn m̄-sī bô ì-gī ê. Tek-khah ū I só͘ kóng chiàu chhù-sū siá ê iōng-ì tī-teh.
(1)MÁ-TĀI
Má-tāi chit-chūn uī-tio̍h Iâ-so͘ kap I ê ha̍k-seng kong-lîm hui-siông hoaⁿ-hí, uī-tio̍h beh chiap-thāi chiah ê kuì-pin hui-siông bô-êng, in-uī chit ê sī Má-tāi ê te̍k-sek ê chi̍t-hāng(Iok-hān 12:2), te̍k-pia̍t choè chit ke ê hū-chek jîn(v.38)èng-kai tio̍h án-ni choè. Só͘-í lán choa̍t-tuì bô lí-iû lâi hiâm i só͘ piáu-hiān chhut-lâi ê thiàⁿ-sim(Love in Actoin). Koh Iâ-so͘ iā lóng bô chek-pī i ê chiau-thāi. Put-kò Má-tāi khí-thâu ēng hoaⁿ-hí kap hoan-gêng ê sim-chì lâi khai-sí choè-kang, m̄-kú liáu-āu hit ê kang jú mâ-hoân, jú bô-êng, soà hit ê hoaⁿ-hí ê sim-chêng chiām-chiām siau-bô piàn-choè chhiah-ia̍h, tio̍h-kip, iā siūⁿ tio̍h i ê sió-bē bô lâi tàu pang-bâng, sim-lāi siⁿ-chhut put-pêng chhut-lâi. Khì thâu sī i teh choè kang-chok ê chú teh án-pâi it-chhè, chóng-sī chiām-chiām piàn-choè kang-chok sī i ê chú-lâng teh chi-phoè i, i soà sit-lo̍h hit ê chū-chù-sèng khì. I tuì Iâ-so͘ só͘ kóng-chhut hit khoán hytsteric ê oē chiū-sī piáu-bêng i í-poa̍h-lo̍h tī kang-chok ê lô͘-lē lah. Chîⁿ goân-lâi sī uī-tio̍h lâng ê keng-chè hong-piān só͘ sán-seng ê chi̍t chióng khì-kū, só͘-í oân-choân sī lâng teh choè chú, beh cháiⁿ-iūⁿ sú-iōng lóng kài-chāi tī lâng ê ì-sù. Chóng-sī chiām-chiām hián-chhut tian-tò-péng ê chêng-hêng chhut-lâi. Chiū-sī lâng liáu-āu khoàⁿ-tāng chîⁿ tì-kàu piàn-choè chîⁿ ê lô͘-lē. An-hioh-ji̍t khí-thâu mā sī uī-tio̍h lâng siat ê, m̄-kú liáu-āu pìⁿ-choè lâng hō͘ An-hioh-ji̍t ê kui-tēng sok-pa̍k si̍t-lo̍h chū-iû, kàu An-hioh-ji̍t ê Chú Iâ-so͘ lâi chiah thâu chi̍t pái tháu-pàng chit ê tāng-tàⁿ, hō͘ lán tit-tio̍h chū-iû. Chin-choē sū-chêng lóng sī án-ni, chiong pún-boa̍t tian-tò, tē-it iàu-kín ê soà pâi tī lō͘-bé, chiong khah chhù ê khoàⁿ-choè tē it iàu-kín khì. Chhin-chhiūⁿ ha̍k-seng siū chhe-khián khì choè-kang, tńg-lâi ê sî hoaⁿ-hí kàu-ke̍k, in uī in kóng,"Chú ah, ēng lí ê miâ kuí iā hâng-ho̍k goán"(10:17). Iâ-so͘ khoàⁿ in chí ū chù-ì in ê kang-chok ê sêng-kong kap hāu-kó, kiaⁿ-liáu in boē kì-tit koh khah iàu-kín ê sū. Só͘-í te̍k-pia̍t chù-ì in kóng,"Chóng-sī bo̍h-tit in-uī chiah ê sîn hâng-ho̍k lín lâi hoaⁿ-hí; tio̍h in-uī lín ê miâ kì tī thiⁿ-nih lâi hoaⁿ-hí; tio̍h in-uī lín 5 miâ kì tī thiⁿ-nih lâi hoaⁿ-hí"(10:20). Thoân-tō ê sêng-kong m̄-sī m̄-hó, chóng-sī iáu ū pí chit ê koh-khah iàu-kín ê. Má-tāi ê chiap-thāi m̄-sī m̄-hó, chóng-sī iàu ū pí chit ê koh-khah iàu-kín ê tī-teh.
(2)MÁ-Lī-A
Má-lī-a ê sèng-chêng sī khah chēng, khah gâu hoán-séng ê lâng(introspective), i m̄-sī bô ài choè-kang, iā m̄-sī bô ài kā i ê chí-bē tàu saⁿ-kāng . Put-kò tī i ê lāi-bīn ū chi̍t ê chin toā ê būn-toê tī-teh. Hit ê kà Lu̍t-hoat ê sian-siⁿ tuì Chú só͘ mn̄g"Goá tio̍h cháiⁿ-iūⁿ choè, chiah oē tit-tio̍h éng-oa̍h?"(10:25). Iâ-so͘ ìn-tap kóng,"Kiâⁿ chit ê, chiū oē oa̍h"(10:28), kap"Lí khì, chiàu án-ni lâi kiâⁿ"(10:37). Tī chia ū giâm-tiōng ê būn-toê tī-teh. "Choè,""Kiâⁿ,""Hêng-uî"kap lâng ê tit-kiù ū sím-mi̍h koan-hē nih? Lâng kiám m̄-sī siū-chō ê, beh cháiⁿ-iūⁿ koh lâi choè chhut sím-mi̍h te̍k-pia̍t ê sū. Siat-sú bián-kióng phah-piàⁿ lâi choè, kiat-kó kiám m̄-sī só͘ choè chhut lâi hit ê beh pìⁿ-choè lán ê Chú mah? Tú-tú kap Má-tāi ê sî lán só͘ khe-khó chi̍t-iūⁿ. Lâng nā si̍t-chāi beh choè chhut sím-mi̍h, i eng-kai tio̍h bêng-bêng chai i sī pī-chō ê, iā tio̍h lâi kiat-liân tī chhòng-chō i ê Siōng-tè. Lán ū chit khoán sì-chiàⁿ ê koan-hē ê sî, chiah oē kham-tit chheng-choè creata et creans(pī-chō chiá, siāng-sî chhòng-chō ê).Taⁿ Má-lī-a lâi chē tī chhòng-chō-chiá, i ê Kiù-chú Iâ-so͘ ê kha-ē, tuì án-ni chiah oē thang kiat-liân tī kiâⁿ hó ê khuì-la̍t ê goân-thâu. Chit ê chiū-sī Má-lī-a só͘ kéng-tio̍h î-it ê hong-hoat(Love in Rest).
Hiah ê gâu choè-kang, liân kuí iā hâng-ho̍k in ê ha̍k-seng, khoàⁿ tio̍h Iâ-so͘ ê kî-tó, chiū chhim-khek kám kak in ū khiàm-kheh sím-mi̍h, só͘-í chiah lâi kā Chú hó-táⁿ khún-kiû kóng,"Chú ah, kà-sī goán kî-tó"(11:1). Ha̍k-seng tī kang-chok tiong m̄-sī bô kî-tó, chóng-sī chit-chūn khoàⁿ-kìⁿ Iâ-so͘ oân-choân kiat-liân tī chhòng-chō ê Siōng-tè ê chêng-hêng siū chin toā ê kám-tōng, in thé-giām tio̍h kè-khì ê kî-tó, kè-khì ê kang-chok lóng chhin-chhiūⁿ phò-sán chi̍t-iūⁿ, só͘-í khiam-pi sêng-jîn in ê bô la̍t kap khang-hi lâi kiû Chú tio̍h kà-sī in kî-tó.
(3)IÂ-SO͘
Tī 41,42 chat Iâ-so͘ só͘ kóng ê oē, Má-tāi ah, Má-tāi ah, lí uī-tio̍h choē-choē tāi-chì khoà-lū hūn-cha̍p; nā-sī só͘ khiàm-ēng ê sī chi̍t hāng nā-tiaⁿ; in-uī Má-lī-a í-keng kéng-tio̍h hó ê hūn-gia̍p, chiū-sī boē kā I chhiúⁿ-tit ê. Chit ê choa̍t-tuì m̄-sī teh chek-pī Má-tāi ê ài ho̍k-bū ê sèng-chit, soà lâi o-ló Má-lī-a khah chēng, khah gâu hoán-séng ê sèng-chit ê. I put-kò sī ài hō Má-tāi chai, ū pí i ê chiau-tāi khah iàu-kin ê sū. Tī jîn-seng ū chin-choē lâng uī-tio̍h khah bô iàu-kín ê sū kè-thâu bô-êng, tì-kàu soà boē kì-tit tē-it iàu-kín ê sū."Nā-sī só͘ khiàm-ēng ê, sī chi̍t-hāng nā-tiaⁿ"Tī Ki-tok-tô͘ ê seng-oa̍h tiong sím-mi̍h sī só͘ khiàm-ēng ê chi̍t hāng? Iâ-so͘ tī chia beh koh chi̍t pái bêng-bêng hō͘ lán chai, tio̍h kap Iâ-so͘ saⁿ-kap tī-teh, lâi thiaⁿ I ê tō-lí. Taⁿ Má-lī-á í-keng kéng-tio̍h hó ê hūn-gia̍h lah Moffatt Phok-su hoan-e̍k chit kù choè"Marry has chosen the best dish"(Má-li-á í-keng kéng-tio̍h tē-it hó ê poâⁿ). In-uī goân-bûn(meris)ê ì-sù sī pâi kui toh-téng ê chhiⁿ-chhau tiong tē-it hó hit-poâⁿ ê ì-sù. Tuì chia thang chai, Iâ-so͘ tī chia teh choè būn-toê ê m̄-sī sèng-chit ê būn-toê, koh-khah iàu-kín chiū-sī soán te̍k ê būn-toê. Put-kò chhin-chhiūⁿ Má-tāi ê sèng-chit ê lâng siông-siông boē thang lí-kái Má-lī-a hit khoán sèng-chêng ê lâng. Koh chhin-chhiūⁿ Má-lī-a ê sèng-chit ê lâng nā-sī boē hiáu kéng-tio̍h só͘ khiàm-ēng ê chi̍t hāng ê sî, i tī sè-kan sī bô sím mi̍h lō͘-ēng, ke hō͘ lâng Mâ-hoân, hoán-tńg choè tio̍h-tak, iā boē kham-tit ū hūn tī thian-kok. Chí-ū chin-si̍t ê Má-lī-a chiah oē chiâⁿ-choè chin-si̍t ê Má-tāi lâi hōng-sū lâng. Tī lán ê ka-têng só͘ khiàm-ēng ê chi̍t-hāng lán ū si̍t-chāi kéng-tio̍h bô? Lán ê ka-têng sī tuì chióng-chióng ê sèng-chêng ê lâng lâi ko͘-sêng, nā-sī tāi-ke tio̍h it-tì ê chi̍t hāng. Sī lán tek-khak tio̍h lâi thiaⁿ Chú só͘ kóng ê oē, só͘ khiàm-ēng ê sī chi̍t hāng, lán tek-khak tio̍h kéng hó ê hūn-gia̍h, án-ni chiah oē thang lī-ek I ê kàu-hoē kap I ê kok.