THOÂN-KÀU-SU CHÓNG-HOĒ Ū PIT-IÀU MAH?
Chng Teng-chhiong
1968.09.15 1038 hō P.3～P.4
Choân-séng Thoân-kàu-su lêng-siu-hoē tú tī 9 ge̍h 9 ji̍t kàu 13 ji̍t tī Kim-soaⁿ khui hoē tiōng, chi̍t nî chi̍t pái ê Thoân-kàu su-hoē, ū lâng kóng chin hó; ū lâng kóng sī thoân-kàu-su ê uì-lô, siau-khián; ū lâng hiâm hoē-huì khah tāng. Tī chia chhiáⁿ Chng Bo̍k-su lâi hun-sek kè-khì ê te̍k-sek soà thê-kióng tuì chiong-lâi ê hi-bāng.
－Phian-chiá－
Tng goá téng ji̍t siu tio̍h kin-nî Thoân-kàu-su Chóng-hoē ê thong-ti-su ê sî, goá suî-sî khoàⁿ tio̍h chit-pang ê chú-toê tēng choè: "Sî-tāi kang-lâng ê chu būn-toê", koh khoàⁿ tio̍h kin-nî ê choan-toê ián-káng ê káng-toê iā lóng chin ha̍h tī si̍t-chè siōng ê su-iàu, káng-oân ê tīn-iông iā chin hó, goá chin î-ài, koat-tēng beh pò-miâ chham-ka.
Kong-pò ài goá hoat-piáu goá tuì Thoân-kàu-su Chóng-hoē ê ngó͘-kiàn, ài goá hun-sek i ê tek-sit. Kiò goá hun-sek, goá khiok sī boē-hiáu. Goá ài chiong goá só͘ chai ê kóng Hō͘ tāi-ke choè chham-khó.
Tī kè-khì, Thoân Chóng sī goā-kok lâng chú-chhui, it-chhè ê loē-iông sè-chiat lóng sī in teh chú-tiuⁿ, in ê jia̍t-sim chin hó, khó-sioh in tuì lán ê su-iàu khiok bô cha̍p-hun ê lí-kái. Chit hāng sī bí tiong ê put-chiok. Taⁿ, choè-kūn kuí-nā nî, Thoân Chóng sī oân-choân lán ka-kī lâi siat-hoat, lán ka-kī an-pâi, lán ka-kī chhut-chîⁿ, káng-oân iā sī lán ka-kī ê lâng choè chú-thé, oē thang kóng sī choè kàu "chiū toē chhú chhâi" ê toā-pō͘.
Lán ka-kī lâi pān iā pān liáu chin-chiàⁿ hó, chhin-chhiūⁿ chit pang ê hoē, bô-lūn sī sìn-gióng, keng-chè, sîn-ha̍k, to͘-chhī būn-toê, sim-lí, lûn-lí, siā-hoē, bûn-jī thoân-tō téng ta̍k hong-bīn lóng ū khì hoat-ku̍t sî-tāi kang-lâng só͘ ài pōng-tio̍h ê sū, chi̍t hāng goá put-chí moá-ì.
Ta̍k nî lóng ū thiaⁿ-tio̍h Thoân Chóng tio̍h ài hoè-chí ê hoah-siaⁿ, chóng-sī chú-tiūⁿ tio̍h kè-sio̍k pān-lí ê lâng chiàu khoàⁿ sī khah toā pō͘-hūn. SIo̍k-gú ū chi̍t kù oē kóng, "bûn-jîn siong khin". Ì-sù sī kóng tông hâng in-uī hō͘-siong kēng-cheng ê iân-kò͘, tì-sú hut-lio̍k chun-kèng pa̍t lâng ê sim. Só͘-í chit ê hoē lán ka-kī lâi pān sui-jiân chin hó, chóng-sī in-uī ū lâng bô tì-ì chit ê sū, tì-kàu hō͘ chit khoán chin iàu-kín ê hoē boē thang chin-chiàⁿ piàn-chiâⁿ sio̍k tī lán muí chi̍t uī thoân-kàu-chiá ka-kī ê. Siat-sú lán nā ū lâng oē thang chhiâu chiàⁿ chit ê hō͘ lóng-chóng ê thoân-kàu-chiá lóng oē koan-sim chit hāng.che sī goá choè toā ê ǹg-bāng.
Lēng-goā chi̍t hāng, chiū-sī chham-ka Thoân Chóng ê tio̍h ēng khin-sang ê sim-chêng lâi thiaⁿ káng-gī, lâi thiaⁿ pa̍t lâng ê siaⁿ. Hō͘ lâng tuì tī chham-ka chit khoán ê hoē, iú só͘ tit, m̄-thang tī pì-hoē ê sî khang-khang tò-tńg khì. Thoân Chóng tuì goá lâi khoàⁿ, i ê khoat-tiám tāi-khài sī: (1) Keng-huì put-chiok. (2) Thoân Chóng tī Chóng-hoē í-āu chiap-soà tiàu-khai. Taⁿ tē jī hāng í-keng kái-koat, Thoân Chóng bô-koh tī Chóng-hoē í-āu chiap-soà tiàu-khai, só͘-í chham-ka ê lâng boē tì-kàu siuⁿ ià-siān. Chóng-sī tē it tiám keng-huì put-chiok, chit ê iû-goân bô tit-tio̍h kái-koat. Siat-sú nā ū sìn-tô͘ oē koan-sim chit hāng, lâi tàu oān-chō͘ chiū chin hó.
Thoân-kàu-su Chóng-hoē tuì goá pún-sin lâi khoàⁿ, chhian-bān m̄-thang hoè-chí, in-uī Thoân Chóng ū i chûn-chāi ê kè-ta̍t. Phì-jū kóng, thoân-kàu-chiá oē thang tī Thoân Chóng chit ê sî-kan tāi-ke saⁿ-bat, hō͘-siong liân-lo̍k kám-chêng, hō͘-siong kiám-thó, koh-khah oē thang hō͘-siong kau-oāⁿ bo̍k-hoē ê keng-giām. In-uī bo̍k-hoē ê tuì-siōng lóng sī lâng, iā ta̍k lâng bo̍k-hoē ê toē-tiám, khoân-kéng lóng bô sio-siâng. Goá ka-kī ū kuí-nā cha̍p nî ê bo̍k-hoē keng-giām, chóng-sī iû-goân ài chai pa̍t-lâng sī àn-choáⁿ teh choè bo̍k-hoē ê kang-chok. Goá chin kiaⁿ goá nā bô kap lâng saⁿ chih-chiap, chiong ka-kī koaiⁿ tī chi̍t ê sió ê thian-toē, chiū oē tè sî-tāi boē tio̍h, chiâⁿ choè lo̍k-ngó͘ ê lâng.
Thoân Chóng iā thang kóng sī chi̍t ê thoân-kàu-chiá hiu-sek ê sî-kan. In-uī thoân-kàu-chiá ta̍k ji̍t teh uī Chú choè kang, lóng bô thêng-khùn. Chi̍t tâi ê ki-khì nā lóng bô thêng-khùn ka iû, chiū oē chin kín siau-mô͘ sún-hoāi. Tī Thoân Chóng bô chhin-chhiūⁿ tī Chóng-hoē ê sî hiah-ni̍h-á giâm-siok, tī chia khì-hun chin hó. Lán lóng chai Chóng-hoē chí-ūn chiàⁿ gī-oân, oē thang chham-ka, thoân-tō-su, soan-tō-su lóng bô hūn, koh ū choē-choē tiúⁿ-ló, só͘-í pí-kàu-tek khah chèng-sek (formal). Tī Thoân Chóng khiok m̄-sī án-ni, tī Chóng-hoē só͘ boē thang kái-koat ê sū oē thang tī chit ê sî lâi thó-lūn. Í-goā iáu ū choē-choē iu-tiám m̄-bián goá tī chia lâi kóng, só͘-í goá chin ǹg-bāng thoân-kàu-chiá tì-ì chit ê sū, koh ǹg-bāng kàu-hoē oē kó͘-bú thoân-kàu-chiá chham-ka, hō͘ Thoân Chóng si̍t-chāi chiâⁿ choè lán tāi-ke ka-kī ê.
Lūn-kàu goá tuì chiong-lâi ê ì-kiàn, goá kám-kak hiān-sî lán ê siā-hoē lóng teh thê-chhiòng bûn-hoà ho̍k-heng ūn-tōng. Chiàu Chiong Thài-iām Sian-siⁿ kóng, Goā-kok lâng chheng lán ê bûn-hoà choè Jîn-bûn chú-gī ê bûn-hoà.Che sī in-uī Tiong-kok bûn-hoà sī kau-thong lâng kap lâng ê bûn-hoà, i kap se-iûⁿ bûn-hoà (kau-thong lâng kap chū-jiân bu̍t-chit), á-sī ìn-tō͘ bûn-hoà (kau-thong lâng kap sîn) ū chin toā ê koh-iūⁿ.
Bûn-hoà ho̍k-heng oē thang chhiok-chìn Tiong-kok ê cheng-sîn ho̍k-heng, hêng-sêng sè-kài ê an-choân pó-chiong. Taⁿ lán tī chit sî bô-lūn sī kóng Tiong-hoâ bûn-hoà ho̍k-heng, á-sī kóng Tiong-se bûn-hoà kau-liû, tāi-seng lán tio̍h khoe-ho̍k bîn-cho̍k ê chū-sìn-sim, chìn kàu hoat-iông Tiong-hoâ bûn-hoà ê cheng-chhoé, chiah koh ēng lí-sèng ê phoe-phoàⁿ kap têng-sin kó͘-kè Tiong-kok bûn-hoà ê kè-ta̍t.
Taⁿ, Ki-tok-kàu tī Tiong-kok bûn-hoà ê lāi-bīn chin khùn-lân tèng-kun, che sī sím-mi̍h iân-kò͘, nā-oē thang tī āu kài ê Thoân Chóng lâi chhiáⁿ choan-ka ha̍k-chiá lâi káng-ián soà thó lūn chit ê būn-toê, che goá ê ǹg-bāng.
