Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ kì-liām-ji̍t chhéng-an
Kì-liām-ji̍t chhéng-an
ĪN-tiúⁿ Tân Sek-chong
1968.10.01 1039 hō P.4-5
Kok-uī bo̍k-tióng, kok-uī tâng-tō pêng-an:
Kám-siā Siōng-tè ê ín-chhoā, kám-siā kok-uī ê tāi-tó kap hōng-hiàn, hō͘ goán Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ ê kàu-chit-oân, oē thang keng-kè koh chi̍t nî ê sî-kan, lâi choè sîn-ha̍k kàu-io̍k iàu-kín ê kang. Chin hi-bāng kok-uī bo̍k-tióng, kok-uī tâng-tō it-hoat uī-tio̍h Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ, tuì Tâi-pak toē-khu hiòng choân sè-kài só͘ teh chhui-hêng ê sèng-kang, tāi-tó kap hōng-hiàn.
Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ tuì 1882 í-lâi, kè-sio̍k sán-seng choē-choē Chú tiong-si̍t, lêng-kàn ê kang-lâng, sì-soàⁿ tī choân-tó thoân Siōng-tè kok ê hok-im; pang-chān choē-choē lâng tī Chú Iâ-so͘ Ki-tok tit-tio̍h kap Siōng-tè kap lâng koh hô ê thé-giām.
Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ ê pit-gia̍p-seng put-tàn tī choân-tó choè-kang, siōng-chhiáⁿ iā kàu hái-goā khì thoân hok-im. Lán Chóng-hoē ê Hái-goā Soan-tō-hoē ê le̍k-sú iáu té, chóng-sī soan-kàu-su chhut-khì Sin-ka-pho, Má-lâi-se-a, Thài-kok, Mauritius, choē-choē sī Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ ê pit-gia̍p-seng.
Chêng-jīm ê īⁿ-tiúⁿ Sun Ngá-kok Bo̍k-su kè-óng liáu-āu, Hûn-kek Hái-goā Soan-tō-hoē ū sêng-li̍p; tī kàu-phài ha̍p-chok tiong beh sàng san-toē tông-pau hiòng Lâm-iûⁿ ê chāi-toē-lâng thoân hok-im. Í-keng ū 4 uī ê san-toē tông-pau beh khì Sarawak choè soan-kàu-su, iā in lóng sī Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ ê pit-gia̍p-seng.
Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ put-tàn ū choē-choē pit-gia̍p-seng tī hái-goā teh choè kang (pau-hâm Hân-kok kap Ji̍t-pún), siōng-chhiáⁿ choē-choē Hoâ-kiâu, tuì hái-goā lâi pún tha̍k sîn-ha̍k (tuì Ka-ná-tāi, Hui-li̍p-pin, kap Thài-kok). Só͘-í Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ si̍t-chit-siōng tī kè-khì kap hiān-chāi, tuì toē-hng kàu-hoē, tuì hái-goā ê soan-tō, tuì kiâu-seng ê poê-iúⁿ, ū put-siáu ê kòng-hiàn!
Chiàu chit khoán hó koh oa̍h ê thoân-thóng, kin-á-ji̍t Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ kè-sio̍k teh kiông-hoà kàu-siū tīn-iông; pī-pān ū ha̍k-le̍k, ū sìn-gióng, ū jîn-keh ê kang-lâng thang kap Sèng Sîn tâng-kang; pang-chān choē-choē lâng kiàn-li̍p sin ê jîn-seng tī lâng só͘ ū it-chhè ê chó͘-chit ê tiong-kan.
Kin-nî, īⁿ-tiúⁿ tńg-lâi hù-jīm í-goā, ū 5 uī ê jîn-châi beh kiông-hoà kàu-ha̍k ê loē-iông. Chiah ê lâng chiū-sī:
- 1) Lo̍k Î-jîn Phok-sū. I í-keng tit-tio̍h Princeton ê Sin-iok ha̍k ê phok-sū ha̍k-uī, keng-iû Au-chiu kap Sèng-toē choè-kūn kàu Tâi-oân. 2)Ko Thian-hiong Lú-sū: Tâi-oân Tāi-ha̍k Goā-bûn-hē pit-gia̍p, Princeton ê Ki-tok-kàu Kàu-io̍k se̍k-sū. 3) Chhî Khiam-sìn Bo̍k-su: Ji̍t-pún Sîn-ha̍k Tāi-ha̍k siu-sū, sī choan kong le̍k-sú. 4) So͘ Hui-kheng Lú-sū: Tong-hái Tāi-ha̍k Goā-bûn-hē pit-gia̍p, Toronto Tāi-ha̍k Eng-bûn-ha̍k ê se̍k-sū. 5) Lîm Siok-kheng Lú-sū: Toronto ê A.R.C.T. chiū-sī kà kǹg-khîm ê chu-keh, New York Hia̍p-hô Sîn-ha̍k-īⁿ ê Sèng-ga̍k se̍k-sū. Chiah ê lâng lóng sī tuì hó ê sìn-gióng ka-têng chhut, koh ū hó ê ha̍k-le̍k. In oân-sêng ha̍k-gia̍p kap siā-hoē keng-giām. án-ni 1968 nî īⁿ-tiúⁿ í-goā koh ū 5 uī ê jîn-châi thang kòng-hiàn tī sîn-ha̍k kàu-io̍k. Che thang kóng sī bī-cheng-iú ê hiān-siōng.
Put-kò in-uī hut-jiân ke-thiⁿ choē-choē jîn-châi, ha̍k-īⁿ ê keng-chè hū-tam tong-jiân ke chin tāng. Nā beh chiàu kin-nî ū-soàn lâi kóng, keng-siông-huì chha-put-to ū khiàm 10 bān kho͘. Chin hi-bāng kok-uī bo̍k-tióng, kok-uī tâng-tō, chhut-la̍t hōng-hiàn. ǹg-bāng thong-kè lâng ê ló͘-le̍k kap ha̍p-chok, Siōng-tè oē pó͘-moá goán ê khiàm-kheh. Goán chí-ū khò sìn-sim lâi hiòng-chêng. Chhiáⁿ thoè goán kî-tó!!!
Tâi-oân Sîn-ha̍k-īⁿ ê ha̍k-seng sī tuì lâm-pō͘, tiong-pō͘, tang-pō͘ kok toē-hng lâi ê. In hui-siông su-iàu kok-uī bo̍k-tióng, kok-uī tâng-tō ê koan-sim kap keng-chè oān-chō͘. Chhiáⁿ siông-siông thoè in kî-tó, hō͘ in tī keng-chè kap ha̍k-gia̍p ê ap-le̍k ē, oē tàng khek-ho̍k bān-poaⁿ ê khùn-lân, bô thang ho̍k bān-poaⁿ ê khùn-lân, bô kú thang kàu tē-it-soàⁿ choè Siōng-tè kok ê cheng-peng, lâi thoân Ki-tok tiông-seng, jîn-ài, kong-gī hô-kái ê hok-im. Chin to-siā.
Í-má-loē-lī.
Kàu-boa̍t Tân Sek-chong
