HĒ-GOĀN
LÎM CHÈNG-KIAT
1968.12.01 1043-1044 ha̍p khan hō P.30
"Hē-goān" sī lâng tī Siōng-tè ê bīn-chêng, ka-kī chū-tōng hoat-chhut ū tiâu-kiāⁿ ê iok-sok; ū pau-hâm kiû-un kap kám-un ê chok-iōng.
Lâng tuì Siōng-tè hē-goān á-sī tuì lâng chiù-choā, chiū m̄-thang bô hêng. In-uī i siú só͘ hē ê goān ê oē, á-sī tuì chiù-choā ê oē lâi iok-sok, oāⁿ-oē lâi kóng, i tī só͘ chiù ê choā, á-sī só͘ hē ê goān í-keng sit-khì chū-iû.
Tiong-kok lâng choè chù-tiōng "Sìn-iōng", sio̍k-gú kóng, "It-giân hòng-chhut, sù-má lân-tui" (一言放出, 四馬難追), nā-ū í-keng iok-sok ê chi̍t-kù oē bô-lūn tú-tio̍h jīm-hô sún-sit, lóng boē-sái-tit poē-poān. Choè seng-lí ê lâng siông-siông it-giân uî-tēng, choa̍t tuì bô uî-poē; ū lâng chí-pak uî-hun, tng kiáⁿ-jî toā-hàn bô-lūn chái-iūⁿ it-tēng tio̍h chiàu iok kiâⁿ. Ká-sú ū lâng poē-goān, chiū oē hō͘ lâng phuì-thâm phuì-noā, khoàⁿ-khin, oē hō͘ lâng jīm-tēng sī chi̍t ê bô siú sìn-iōng ê lâng.
Che sī Tiong-kok iu-liông ê bîn-cho̍k bí-tek, lán eng-kai tio̍h tī chit ê toē-ki téng lâi siú Siōng-tè ê kà-sī, bô-lūn tuì Siōng-tè hē-goān á-sī tuì lâng ê iok-sok, chhian-bān m̄-thang poē-biū, tio̍h chiàu chhuì só͘ kóng chhut ê it-chhè ê oē khì kiâⁿ.
Khó-sioh, kin-á-ji̍t ū choē-choē ê Ki-tok-tô͘, hō͘ chit ê o͘-àm poē-biū ê sî-tāi só͘ thoân-jiám, kóng-oē bô siú sìn-iōng, kap lâng lâi-óng tiōng-lī khin-gī (重利輕義), Ū lâng tēng-hun, kiat-hun, pi-phí ê bo̍k-te̍k ta̍t-tò, chiū kái-tû hun-iok, á sī lī-hun. Ū lâng tī Siōng-tè ê bīn-chêng sē-iok, tī chèng-lâng ê bīn-chêng li̍p-iok, kàu-sî iā ū lâng teh hoán iok, án-ni chit-khoán lâng sī bú-bān Siōng-tè, bô chun-tiōng lâng, tī Siōng-tè bīn-chêng tio̍h tam-tng ka-kī ê choē-gia̍t.
Kū-iok Sèng-keng choē-choē pái ū kì-chài, koan-hē "Hē-goān" ê sū, kî-tiong choè oē hō͘ lâng chú-ì ê, sī Ngá-kok, Iâ-hut-tha, Hap-ná chit saⁿ ê lâng.
Tng Ngá-kok khi-phiàn i ê lāu-pē, i ê hiaⁿ-ko beh thâi i ê sî, i thâu chi̍t-pái lī-khui kò͘-hiong, lō͘-tô͘ iâu-oán ko͘-toaⁿ, tńg lâi kàu Lō͘-su (Pek-te̍k-lī) ê sî ēng chio̍h-thâu choè chím-thâu khùn. Tī bīn-bāng tiong Siōng-tè tuì i hián-hiān, i khoàⁿ-kìⁿ thiⁿ khui, thiⁿ-sài tī thui-téng khí-khí lo̍h-lo̍h, koh thiaⁿ-kìⁿ Siōng-tè tuì i kóng-oē, che sī i chhut-sì í-āu thâu chi̍t-pái ê kî-gū. (奇遇)
Ngá-kok khùn-chhíⁿ liáu-āu chiū hē-goān kóng: "Siōng-tè nā kap goá tī-teh, tī goá só͘ kiâⁿ ê lō͘ pó͘-hō͘ goá; koh hō͘ goá ū mi̍h thang chia̍h, ū saⁿ thang chhēng, hō͘ goá an-jiân tò-lâi goá ê pē ê chhù, chiū Iâ-hô-hoa tek-khak choè goá ê Siōng-tè. Goá só͘ khiā choè thiāu ê chio̍h beh choè Siōng-tè ê chhù; kìⁿ-nā Lí só͘ siúⁿ-sù goá ê, goá beh chiong cha̍p-hūn ê chi̍t-hūn hiàn hō͘ Lí." (Chhòng-sè-kì 28：20-22).
Ngá-kok só͘ hē ê goān sī Chhut-goā pêng-an, chia̍h, chhēng, ēng lóng bô khoà-lū koh an-jiân tò-lâi pē ê chhù.
Ngá-kok ê lêng-sèng sī iáu cha̍p-hun ê iù-tī, só͘-í chiū hē-goān kóng Siōng-tè nā kái-koat i ê khùn-lân, chiū beh lia̍h Iâ-hô-hoa choè i ê Siōng-tè, koh ēng thiāu ê chio̍h choè Siōng-tè ê chhù, koh hiàn cha̍p-hūn-chi̍t.
Tī sin-nî lâng-lâng chin ài hē-goān, tī hun-in, ha̍k-gia̍p, sū-gia̍p, ke-têng, kiáⁿ-jî sun.........nā tī kin-nî sūn-lī chiū beh cháiⁿ-iūⁿ, cháiⁿ-iūⁿ, cháiⁿ-iūⁿ.
āu-lâi Ngá-kok 20 nî chin-tn̂g ê seng-oa̍h, Siōng-tè kap i tī-teh, lóng pêng-an, bô khoà-lū chia̍h, chhēng, ēng, koh kiàn-li̍p ke-têng, kiáⁿ-jî choē-choē. Siōng-tè ū toā-toā chiok-hok i. Nā-sī i bô boē kì-ti̍t 20 nî chêng tī Pek-te̍k-lī ê só͘-chāi tuì Siōng-tè só͘ hē ê goān, i chiàu án-ni khì hit só͘-chāi hêng-goān.
- 2. Iâ-hut-tha: (Sū-su-kì 11：29－40)
Iâ-hut-tha só͘ hē ê goān, kap Ngá-kok só͘ hē ê goān, sèng-chit bô siāng-khoán.
- A) Iâ-hut-tha só͘ hē ê goān sī bô pit-iàu ê ke-thiⁿ, in-uī Siōng-tè ê sîn í-keng kàng-îm tī i ê sin-chiūⁿ, pó-chèng i oē tek-sèng, cháiⁿ-iūⁿ i tio̍h koh lâi hi-seng i ê cha-bó͘-kiáⁿ? Che sī chhò-gō͘ bô pit-iàu ê hē-goān, ta̍t-tit lán choè kàm-kài.
- B) Ká-sú hit-sî nā-sī i chhù-piⁿ ê gín-ná chhut-lâi hoan-gêng, i tio̍h siū hi-seng, án-ni chiū būn-toê lah.
Tâi-oân oē ū chi̍t kù: "Chiù-choā hō͘ pa̍t-lâng sí," án-ni kiám sī eng-kai?
Ū chi̍t ê lâng ū siūⁿ beh chhoā soè-î, i chiū kî-tó kóng, "Siōng-tè ah, bîn-á-ji̍t goá nā iáu oa̍h-teh bô sí, chiū-sī lí chún goá thang khì chhoā."
Lán m̄-thang chiong bô ì-gī, hoān-choē, chhò-gō͘ ê hē-goān kap Siōng-tè kún-chhiò, chit ê ta̍t-tit lán thang kéng-séng.
- 3. Hap-ná: (Sat-bó͘-jíⁿ siōng-koàn 1：9～11).
Tng Só-lô choè ông ê sî, Siōng-tè su-iàu chi̍t-uī "Ha̍p I sim-ì ê lâng" tuì soè-hàn kui I ê lâng, chhut-lâi ho̍k-heng hit ê sî-tāi.
Hap-ná ê kî-tó tú-tú ha̍p tī Siōng-tè ê sim-goan, tuì án-ni Siōng-tè siúⁿ-sù i chi̍t ê kiáⁿ-jîⁿ...Sat-bó͘-jíⁿ.
"Hē-goān" choa̍t-tuì m̄-sī kap Siōng-tè kóng tiâu-kiāⁿ, iā m̄-sī ēng chhiú-toāⁿ the̍h Siōng-tè ê un-sù, chhiáⁿ m̄-thang gō͘-iōng, gō͘-kái. In-uī Siōng-tè chai lâng sim-lāi só͘ ún-chông ê, tī I ê bīn-chêng it-chhè lóng sī lō͘-hiān, Siōng-tè hō͘ lán boē khi-phiàn tit, nā-sī beh khi-phiàn ê lâng, kiat-kó sī ka-kī phiàn ka-kī.Hap-ná ê hē-goān m̄-sī kóng, Lí nā sù goá chi̍t ê kiáⁿ-jî, goá chiū beh hō͘ i chiong-sin kui lí; lí nā bô sù goá chi̍t ê kiáⁿ-jî, goá chiū bô beh ho̍k-sāi lí. Nā-sī tng i tit-tio̍h Sat-bó͘-jíⁿ í-āu, i lóng bô táⁿ chiat-khàu (打折扣) àn-sî hêng-goān, koh Siōng-tè ia̍h bô tán i koh kî-kiû chiū koh sù i saⁿ ê kiáⁿ, nn̄g ê cha-bó͘-kiáⁿ (I Sat-bó͘-jíⁿ 2：21). Tuì án-ni thang chai, tī Siōng-tè kap Hap-ná tiong-kan, m̄-sī kóng tiâu-kiāⁿ, chiū-sī tuì tī Siōng-tè ê thiàⁿ kap i ê sìn-sim.
Ū lâng tú-tio̍h toā-pīⁿ, chiū kî-tó hē-goān kóng： "Siōng-tè ah! Lí nā hō͘ goá hó, goá tek-khak........." kiat-kó Siōng-tè ū sèng-siū i ê goān, i chiū boē kì-tit, chit-khoán bô hêng-goān ê lâng boē-chió.
Lâng boē-oē ēng hē-goān lâi chó-iū Siōng-tè ê sim-ì, chí ū oē tuì hē-goān lâi sêng-chiū Siōng-tè ê sim-ì.
Sin-iok ê Sèng-keng bô chhin-chhiūⁿ Kū-iok hiah-ni̍h chù-tiōng "hē-goān", nā-sī Sin-iok só͘ chù-tiōng ê sī sêng-si̍t (Má-thài 5：37) kap hōng-hiàn (Lô-má 12：1), sī bô tiâu-kiāⁿ ê hōng-hiàn, pí ū tiâu-kiāⁿ ê hē-goān koh-khah suí.
Tī chit nî ê khai-sí, lán nā beh hē-goān, chiū tio̍h hō͘ lán koh chi̍t-pái tī Siōng-tè ê bīn-chêng choè bô tiâu-kiāⁿ ê hōng-hiàn.
