CHONG-KÀU SIĀU-SOAT: I KOAN-SIM TĪ LÍ
Loā Jîn-seng chok
No.1045-1046 1969.1
P.30-31

Beh àm lah, goá tī tha̍k-chheh-thiaⁿ teh tha̍k-chheh, hut-jiân bo̍k-su-niû tuì goā-bīn ji̍p-lâi, kā goá kóng, I tò-lâi lah; soà kóng i kin-á-ji̍t tī Chiong-hoà I-koán kháu tú-tio̍h Chhuì-hâ. Gaó mn̄g i kóng, sī tò chi̍t ê Chhuì-hâ（翠霞）. I ìn kóng, sī tiàm-tī Suī-lo̍k（瑞鹿）hit ê. I koáⁿ-kín beh khì chú ē-hng-tǹg, chiū chò i oat-khì chàu-kha.
Goá ê sim chin kín, liâm-piⁿ siūⁿ tio̍h goá 20 nî chêng khì jīm in ê kàu-hoē Liông-chuí（龍水）tong-sî ê chêng-hêng. Hit-sî Chhuì-hâ iok 32,3 hè, tng Liông-chuí Kàu-heō ê chip-sū, hoāⁿ kàu-hoē ê koè-kè, siông-siông the̍h chîⁿ lâi hō͘ goá, siông kap goán chē hân-tâm kè-khì ê sū, só͘-í goá kap goá ū hū-jîn-lâng lóng kap i chin chhin-bi̍t, i iā chin jia̍t-sim ho̍k-sāi Chú.
Lūn kàu chit ê chí-bē ū kàu pháiⁿ-miā, i ê lāu-bú chiú-koáⁿ, chiú i kap chi̍t ê sió-tī. Lāu-bú choè tiúⁿ-ló, lâng lóng kiò i "Iâ-so͘ Hán--ah", Hán-koaⁿ teh boē tê-kho͘, ná boē ná thoân Iâ-so͘, te̍k-pia̍t tē 7 ji̍t bô boē choan-siú lé-pài, sûn hoē-iú thoân Iâ-so͘, só͘-í hit toē-hng ê gín-ná nā tuí-tio̍h i chiū liām "6 ji̍t boē tê-kho͘, 7 ji̍t thoân Iâ-so͘", tuì án-ni Iâ-so͘ Hán--ah ê miá soà tiâu leh. Siōng-tè siúⁿ-sù i m̄-nā ū ióng-kiāⁿ ê kha thang lo̍k-lo̍k kiâⁿ boē tê-kho͘, koh hō͘ i oē hiáu kā lâng choè sán-pô. Tuì kuí cha̍p nî chêng i chiū kám-kak ū chit ê su-iàu, chiū hō͘ i ê cha-bó͘-kiáⁿ khì tha̍k sán-pô（助產士）, khiām-tn̂g neh-tō͘ lâi poê-iúⁿ chit ê cha-bó͘-kiáⁿ kàu sêng-kong. Chhuì-hâ 20 thóng hè, lī chit nî 30 thóng nî tuì sán-pô ha̍k-hāu pit-gia̍p, tī in Liong-chuí koe-á thang kóng chin hó miâ, siⁿ choè suí, léng-lī koh hó lú-tek, sui-bóng ka-têng bô hó-gia̍h, iáu-kú muî-lâng sio kho̍k-thâu. āu-lâi kè hō͘ Suī-lo̍k koe-á ê Tân I-ha̍k-sū, thong koe-á lóng oē hán khí-lâi, che ū choē-choē goân-in: ①Chhui-hâ sī sàn-hiong-ke chhut-sin koh lāu-pē chá kè-sin, beh thài oē kham-tit phit-phoè Tân Ha̍k-sū in oē tit kè, in sī Ji̍t-pún Tang-kiaⁿ "Ji̍t-pún I-kho tāi-ha̍k" khí-kho-pō͘ chhut-sin ê khí-kho i-ha̍k-sū. ②Tan Ha̍k-sū in tau ū kuí-nā ê hiaⁿ-tī bē pun-khui, toā ka-cho̍k, bô sìn Chú, tāi-ke hoán-tuì chhoā hit-hō lo̍h-kàu-pô, koh mn̂g-hong bô tuì. Nā-sī chit ê chhin-sū án-choáⁿ oē sêng? goán-in ① Tân Sian-siⁿ tī Ji̍p-pún ū teh kiû-tō, siông tī kàu-hoē chhut-ji̍p, ū liáu-khái Ki-tok-kàu; koh Chhuì-hâ ê lāu-bú jia̍t-sim siūⁿ ke kiù chi̍t ê lâng. ② Tân Sian-siⁿ bô iàu-kín mn̂g-hong, kè-chng, i tiōng si̍t-chē, lú-chú gâu, suí, léng-lī, hó phín-hēng, chū án-ni chiū kā i sàng-tiāⁿ chhoā kè-mn̂g.
Ah! hok-khì ah! Chhuì-hâ Sió-chiá lâng lóng kóng sī "phàⁿ-chhek thiàu ji̍p chhng". Khó-sioh hó-kéng bô kú, chhin-chhiūⁿ "Goa̍t hā bí-jîn" （月下美人）, soat-pe̍h ê bêng-hoa, tng oá poàⁿ-mî sēng-khui, siap-sî-kan chi̍t-ba̍k-nih chiū tiau-siā. Chhuì-hâ Sió-chiá chhut-sì tī sàn-hiong ke, chá chiū keng-kè ko͘-jî ê seng-oah, sit-lo̍h lāu-pē, tuì koáⁿ-hū ê lāu-bú lâi poê-iúⁿ, kuí-hun ū khah chū-pi-kám. Ka-chài tiōng-hu chin thé-thiap, m̄-kú bí-tiong ū chi̍t hāng put-chio̍k, chiū-sī Tân Sian-siⁿ m̄-káⁿ kóng-jiân sìn Chú, goân-in sī thong Suī-lo̍k koe-á bô poàⁿ ê sìn Iâ-so͘ ji̍p-kàu, koh hiaⁿ-tī chhin-chiâⁿ gō͘-cha̍p, ti-kí ê pêng-iúⁿ tāi-ke to ki-chhì léng-chhiò, kóng i kiaⁿ-bó͘ chiah tè in bó͘ khì chia̍h-kàu, só͘-í khí-thâu kap Chhuì-hâ Sió-chiá choè-tīn khì Liông-chuí lé-pài nn̄g-pài-á chiū pàng-soah khì lah. Tong-sî Suī-lo̍k bô pài-tn̂g, lóng tio̍h lâi Liông-chuí, saⁿ-lī iok tâi-lí 6 lí liân-lō͘, beh chē hé-chhia bô lī-piān, in chhù khí-kho i-īⁿ kiâⁿ kàu Suī-lo̍k chhia-chām, koh Liông-chuí chhia-chām kiâⁿ kàu lé-pài-tn̂g 2 chām ha̍p choè-hé io̍k tâi-lí 3 lí lō͘. Saⁿ-cha̍p goā nî chêng kong-kiōng khì-chhia bô chiah lī-piān, só͘-í chhuì-hâ Sió-chiá nā beh tò-lâi lé-pài, khioh-khí-kha ēng kiâⁿ--ê khah khoài, Tân Sian-siⁿ beh tè i án-ni kiâⁿ bô koàn, chiū ná pàng leng khì.
Keh-nî siⁿ thâu-chiūⁿ-á sī ta-po͘-ê, lâng ê ki-chhì khoàⁿ-khin chiū khah chió. án-ni Siōng-tè un-tián thâu-bé kè 7 nî siⁿ 3 ê hāu-siⁿ, toā ê hō choè eng-tia̍t（英哲）,tē-jī ê hō choè Eng-lâm（英男）, tē-saⁿ ê hō choè Eng-bêng（英明）. Sian-siⁿ ài chi̍t ê cha-bó͘-kiáⁿ, iā thang tàu io sió-tī-á, sian-siⁿ-niû ài pun sìn Chú ê, ǹg-bāng kap I khah tâng-sim, kó-jiân chiū tuì Tâi-tiong tī jia̍t-sim sìn Chú ê ka-têng pun chi̍t ê cha-bó͘ gín-ná miâ Siok-kheng（淑卿）lâi choè cha-bó͘-kiáⁿ, pun lâi ê sî tú 11,2 hè lah, sian-siⁿ-niû Chhuì-hâ chin thiàⁿ I, hō͘ I chiap-soà tha̍k Kong-ha̍k-hāu（國民學校）, āu-lâi pit-gia̍p, khó ji̍p chho͘-tiong. án-ni chi̍t-ke 6 ê, koh toā-peh sió-chek khîⁿ-khîⁿ the choè, i-īⁿ lāi gê-khí tī-liâu-chhn̂g kuí-nā tiuⁿ, lōng-lōng-kún the choè. Thó͘-oē kóng, "Tng âng, tng chhèng", hiaⁿ-tī-á ēng Chhuì-hâ chí-bē ê tiōng-hu choè tiong-sim khîⁿ the choè. Tāi-ke siong-an bô sū, toā-ḿ kiò I jī-chím, soè-chím-á kiò I jī-ḿ , tāi-ke chhiò gī-gī, chhù-piⁿ lîn-iū tāi-ke sian-siⁿ-niû tn̂g, sian-siⁿ-niû té, sī nî peh choeh lé-mi̍h lâng saⁿ-chiⁿ sàng. Chîⁿ ū, sè ū, kiáⁿ ū, seng-lí tng ōng. Tān-sī sio̍k-gú kóng, "Thiⁿ ū put-chhek ê hong-hûn, lâng ū tàn-sek ê chai-hō, pîⁿ-toē khí hong-pho, hō͘ tuì thiⁿ-thang phoah lo̍h-lâi". Chhuì-hâ 28,9 hè, Eng-bêng chiah 1 hè goā, Tân Sian-siⁿ jiám-tio̍h kip-chèng 2,3 ji̍t ê tiong-kan chi̍t-pīn put-khí, kap sè-kan, bó͘ kiáⁿ, chhin-chhek éng-oán saⁿ-sî choè I khì. Chhuì-hâ tuì sí khàu kè-lâi, pàng 4 ê kiáⁿ, ka-kī iáu siàu-liân, sì-piⁿ bô chi̍t-oá, iā bô chi̍t ê sìn Chú ê lâng thang an-uì, kiáⁿ siōng toā ê 6 hè, koh lâi 4 hè, soà-bé-á 2 hè, kî-si̍t 1 hè goā. Si̍t-chāi ài-khàu bô ba̍k-sái, kui-ê-lâng lóng gêng lo̍h-khì, boē chiah, kui-sin nńg sô-sô. I ka-kī khàu, kiáⁿ chi̍t ê chiah toā, chi̍t ê hiah toā, lóng khîⁿ-khîⁿ lám-lám choè chi̍t-tui, liân pun ê cha-bó͘-kiáⁿ iā khàu. Pêng-sî Siok-kheng chin iú-hàu, chin thiaⁿ-chhuì, chin gâu tha̍k-chheh, hó phín-hēng, gâu tàu io sió-tī, hō͘ Chhuì-hâ thiàⁿ ji̍p sim, án-ni 5 ê bú-á kiáⁿ pâng-keng-mn̂g koaiⁿ the khàu, ū sî soà boē-kì-tit chú-pn̄g, chin-chiàⁿ ba̍k-sái chún pn̄g thun, ū sî khùn cheng-sîn, ba̍k-sái lâu kàu chím-thâu tâm lok-lok. Jîn-chêng ná choá tiuⁿ-tiuⁿ po̍h, sè-sū ná kiâⁿ-kî kio̍k-kio̍k sin（人情如紙張張薄，世事似棋局局新）, cha-hng hō͘ lâng ngiá-ngiâ chhiáⁿ-chhiáⁿ ê sian-siⁿ-niû, hut-jiân piàn koáⁿ-hū, ū ê tông-chêng, ū ê bih-chhuì, tông-chêng ê chió, thí-chhiò ki-chhì ê khah choē. Chi̍t-sî Chhuì-hâ oán-jiân tuì soaⁿ-téng hō͘ lâng chhia lo̍h chhim-ian, m̄-chai jû-hô sī hó, o͘-àm thiⁿ-toē.