Lâu Bo̍k-su-niû ê Sió-toān
Toh Uí-sîn
1931.10, no. 559, pp. 9-10

Lâu Chùn-sîn Bo̍k-su-niû sèⁿ Tân miâ Chuí-liông. I ê chhut-seng-tē tī Tâi-lâm-chhī Âng-kong-sû piⁿ; in lāu-pē lâng kiò i La̍k-chek, tuì in lāu-pē chiū tit-tio̍h tō-lí. Taⁿ lūn i ê lio̍k-le̍k goá ài kóng 3 hāng:-
1. Lūn tuì Kàu-hoē lāi-goā ê thāi-gū. Bo̍k-su-niû sè-hàn ê sî ū tha̍k Lú-o̍h, chho͘ sî-tāi iā bat kà Lú-o̍h. Lūn i kap Lâu Bo̍k-su khì toà kuí-nā uī ê kàu-hoē chò kang, toà siang tē-it kú ê chiū-sī toà tī Ba̍k-sa 14 nî kú. Lâu Bo̍k-su-niû sèng-chêng hó, bô lūn kàu-lāi kàu-goā lâng-lâng hó, hō͘ lâng chin o-ló. Goá iáu ē kì-tit, ū chi̍t ê Siù-châi (Tân Tiong-siu) kap chi̍t ê Hiàn-peng (Mô͘-lí sàng) bat tuì goá kóng, chit ê Lâu Bo̍k-su-niû chin hiân koh chin hó-sim, án-ni thang chai, i tī kàu-lāi kàu-goā chin-chiàⁿ hó miâ-siaⁿ, iā bô tiōng-hù khi-pîn, chin thiàⁿ-sioh sàn-hiong lâng, nā khoàⁿ-tio̍h sàn-hiong ê chí-moē á-sī hiaⁿ-tī teh kan-khó͘ bē tit koè ji̍t, i chiū àm-chēⁿ the̍h chîⁿ á-sī the̍h bí khì pang-chān i, tuì só͘ chò chit khoán ê hó sū, chiū-sī tuì i jia̍t-sim thiàⁿ Chú Iâ-so͘ chiah ē, ǹg-bāng lán iā tio̍h o̍h i thiàⁿ Chú ê sim, chiū ē thiàⁿ lâng chhin-chhiūⁿ ka-kī.
2. Lūn i tī-ke ê hoat-tō͘. Lâu Bo̍k-su-niû i ū nn̄g ê hāu-seⁿ, 4 ê cha-bó͘-kiáⁿ. Toā hāu-seⁿ Chín-êng, sī Tâi-oân I-ha̍k-sū, tī Hōng-soaⁿ khai-gia̍p. Tē-jī kiáⁿ Chín-hong, tī Tâi-tiong chò Bo̍k-su. Toā cha-bó͘-kiáⁿ Suī-thô, kè Lí Bûn-hō͘ I-su tī Hōng-soaⁿ ke. Tē-jī lú-chú Suī-lâng kap i ê tiōng-hu tī Bí-kok, tē 3 lú-chú Suī-hâ, kap i ê tiōng-hu tī Soàⁿ-thâu. Tē 4 lú-chú kè tī Oân-lîm ke, sī Ko-siong ê chhut-sin-chiá. Lūn Lâu Bo̍k-su-niû chiah ê kiáⁿ khah chē lóng ū khì Loē-tē liû-ha̍k, ta̍k ê lóng ū siong-tong ê chu-keh. án-ni thang chai i ê tī-ke kà kiáⁿ sī chiàu Sèng-keng, bô tiōng lâm kheng lú ê sim. Lâu Bo̍k-su-niû in goân m̄-sī châi-sán-ka ê lâng; siat-sú nā m̄-sī, thài ē thang poê-iúⁿ in ê kiáⁿ-jî ta̍k ê kàu lóng sêng-kong ah? Chi̍t hāng "Cho-gū" koh chi̍t hāng "Khîn-khiām chiat-iok." Koh chi̍t hāng "Kam-goān." Lūn "Cho-gū" chiū-sī hó ê sî-ki, sio̍k-gú kóng, in chhut-sì hó lo̍h-thô͘-sî, khiā tio̍h uī khah hó bat kûn-thâu, ta̍k hāng ê kéng-gū; sī chiâⁿ Siōng-tè ê chí-ì. "Khîn-khiām chiat iok" sio̍k-gú kóng, siáu pù iû khîn-khiām. Sui sī chiat-khiām, iáu-kú tuì tī lāi-goā kau-chè èng-siû lóng bô sit. Lūn "Kam-goān" chiū-sī bô sioh chîⁿ-gîn, kam-goān poê-iúⁿ kiáⁿ-jî tha̍k-chheh. Sio̍k-gú kóng, "Sù chú chhian-kim, put jû kàu chú it-gē." I tuì kiáⁿ-jî sī chin thiàⁿ, chóng-sī iā sī chin giâm, goá ē kì-tit i kuí-nā pái the phah gín-ná, goá kā i chhiúⁿ chhoê-á khí-lâi. Sèng-keng kóng, phah i só͘ thiàⁿ ê, chek-pī i só͘ chiap-la̍p ê. Che chiū-sī bô théng kiáⁿ ê hoat-tō͘, ū lâng théng kiáⁿ kàu toā-hàn "Put sêng khì, put ti Gī." Taⁿ Bo̍k-su-niû chit khoán ê gâu tī-ke, si̍t-chāi hō͘ lán thang o̍h.
3. Kò-pia̍t ê chêng-hêng. Lâu Bo̍k-su-niû sin-thé hó-hàn, koh ióng-kiāⁿ, hán-tit phoà-pēⁿ. Bô phah-sǹg chit-pang jiám-tio̍h io-chí pēⁿ chin siong-tiōng, sui-jiân ū keng-koè chin-chē ê i-seng iā sī bē ho͘. Kàu tī sin-le̍k 8 goe̍h chhe 7 ji̍t ngó͘-chiân 2 tiám chiū lī-khui sè-kan, hióng-siū 65 hoè. Tī chhe 9 ē-po͘ 3 tiám, tī Hōng-soaⁿ lé-pài-tn̂g kò-pia̍t-sek, hoē-chòng-chiá kuí-nā pah lâng.
Taⁿ ū chi̍t hāng hō͘ goá ê sim thang siàu-liām ê, chiū-sī i ū tuì in ê kiáⁿ-jî uî-giân, kóng i nā sí beh chòng-sek tio̍h chhiáⁿ goá lâi kā i chú-lí lé-pài, chêng Lâu Bo̍k-su iā sī án-ni ê uî-giân. Che sī háin-bêng tuì Chú ê thiàⁿ-thàng, chhim kau saⁿ-thiàⁿ ê chêng, sui-jiân sī beh lī-khui sè-kan, pêng-iú ê chêng-gī m̄-káⁿ bē kì-tit, taⁿ ǹg-bāng āu-ji̍t saⁿ-kìⁿ ti thiⁿ-ni̍h.