Lī-bîn-sū-tùn ê toān
Anonymo͘s
1931.12, no. 561 (KCC, no. 71), pp. 14-15
Lī-bîn-sū-tù Tāi-pi̍t (David Livingstone) tī 1813 nî chhut-sì, 1873 nî kè-óng. I ê pē-bú sàn-hiong, sī jia̍t-sim ho̍k-sāi Siōng-tè ê lâng, tuì-tiōng kî-tó, koh sī chin khiam-pi. I 10 hè, chiū bô thang tha̍k Kong-ha̍k-hāu, ko͘-put-chiong tī chit-kang-tiûⁿ hō͘ lâng chhiàⁿ. Só͘ thàn ê chîⁿ, ná chek khǹg teh. āu-lâi ū o̍h choè i-seng kiam Bo̍k-su. I ū him-bō͘ ài kàu A-hui-lī-ka chiu choe Chú ê lô͘-po̍k ín-chhoā lâng bat Thiⁿ Pē.
1840 nî siū phài, tah chûn 3 ge̍h-ji̍t kú chiah kàu uī.
Gō͘ toā-chiu ê tiong-kan, A-hui-lī-ka chiu sī tē it jia̍t-tài toē, chóng-sī Lī-bîn-sū-tùn m̄-kiaⁿ toē-khì ê jia̍t, oē hō͘ lâng chin kan-khó͘, peh-sìⁿ khah choē si o͘-bīn lâng.
Lī-bîn-sū-tùn kàu uī, chiū o̍h hia ê khiuⁿ-kháu, āu-lâi sì-koè thoân Hok-im, kà-sī lâng, siat-kàu kap i-pīⁿ. Chhut-goā lóng sī kiâⁿ lō͘, ji̍p khì bē-bat lâng kàu jia̍t-tài ê toā chhiū-nâ lāi, siông-siông tú-tio̍h chin kan-khó͘ ê sū, ta̍uh-ta̍uh hoat-jia̍t, iá-siù ê guî-hiám, iā-sī bat hō͘ sai kā-tio̍h. Khoàⁿ-kìⁿ lâng, lia̍h lâng khì choè lô͘-châi, ēng án-ni lâi choè seng-lí, i ê sim tòng-boē-tiâu, thoè in khó-lîn.
uī-tio̍h thiàⁿ Ki-tok, koh uī-tio̍h thiàⁿ hia ê o͘-bīn lâng, chiū bô hiâm só͘ tú-tio̍h ê kan-khó͘, lóng sī khoàⁿ bô ka-kī, ji̍t-ji̍t giâ si̍p-jī-kè tè Kiù-chú. Nî-nî sin-thé ná lám.
Kàu ū chi̍t ji̍t, i ê o͘-bīn pêng-iú, khoàⁿ i kuī-lo̍h tī thô͘-kha, lóng bô peh khí-lâi, kiâⁿ oá khoàⁿ sī cháiⁿ-iūⁿ, lō͘-bé chiah chai, sī kî-tó kàu khuì tn̄g. I ū chīn-tiong kàu sí. Sèng-chheh kóng, "Lâng nā chīn-tiong kàu sí, tek-khak ēng éng-oa̍h ê bián-liû siúⁿ-sù i." Sin-si ū chài kàu Eng-kok bâi-chòng, choē-choē ū miâ-siaⁿ ê lâng choè tāi-piáu sàng-chòng. Siang-pêng koe-lō͘ lâm-hū ló-iù teh khoàⁿ, choē-choē lâng lâu ba̍k-sái pi-siong.
Choè kang 30 goā nî kú tī A-hui-lī-ka chiu, Lī-bîn-sū-tùn ū kuí-nā-hāng thang choè lán ê bô͘-hoān:-
1. Thiàⁿ Chú, chhim-sìn kî-tó.
2. Gâu thiàⁿ lâng.
3. Chīn-tiong.
4. Gâu thun-lún.
5. Chin khiam-pi.
6. Hó-táⁿ.
Lī-bîn-sū-tùn ū tit-tio̍h Sèng Sîn ê lêng-le̍k, chiah choè kang chin ū kong-hāu, i oân-choân hâng-ho̍k Siōng-tè, kam-goān hiàn ka-kī hō͘ I ēng, ta̍k hāng thàn Chú ê chí-ì, bô kiû ka-kī ê êng-kng.
Kin á-ji̍t choē-choē o͘-bīn lâng bat Iâ-so Ki-tok, sī tuì Lī-bîn-sū-tùn ê hi-seng, tāi-tāi hō͘ lâng saiù-liām. I-chêng A-hui-lī-ka chiu, lóng bô Ki-tok ê Hok-im kàu hia, iā lâng hō A-hui-lī-ka chiu choè "O͘-àm ê Toā-chiu." Chóng-sī kin-á-ji̍t A-hui-lī-ka chiu ū pìⁿ-choè "Kng-beng ê Toā-chiu." I-chêng sī iá-bân, bô khai-hoà ê toē, taⁿ í-keng pìⁿ-choè khai-hoà chìn-pō͘ ê toē.
Si̍t-chāi Lī-bîn-sū-tùn uī-tio̍h Chú ê hi-seng ū tit-tio̍h chin toā ê kong-hāu.