1955 nî 12 goe̍h p.10
GIÁN-KIÙ: Choè-toā ê thiàⁿ
(Hâu Liân-ô͘ chok)

Choè-toā ê thiàⁿ chiū-sī Siōng-tè ê thiàⁿ, chiū-sī tī lán ê Chú Ki-tok Iâ-so͘ só͘ ū ê thiàⁿ. Chiàu Hi-lia̍p gú ū 4 jī piáu-bêng thiàⁿ ê ì-sù: (1) Eros. Sī piàu-bêng jio̍k-thé-tek sèng ê thiàⁿ, toā-pō͘-hūn ì-sù sī kóng loân-ài. (2) Storge. Chiū-sī jio̍k-chhin ê thiàⁿ, chiū-sī pún-lêng-tek ê chêng-ài. (3) Philia. Chiū-sī siā-hoē-tek ê ài, iú-ài. Í-siōng chit 3 khoán ê thiàⁿ kin-pún sī chhut tī lâng ê chū-kí tiong-sim, chū-kí-ài só͘ siⁿ-chhut ê thiàⁿ. Koh chē-chē sī ū siūⁿ pò-tap, sī ū tiâu-kiāⁿ ê thiàⁿ. Koh iā sī siū-tōng-tek, kám-chêng-tek ê thiàⁿ, siōng-chhiáⁿ tuì lâng ê su-io̍k ū-sî oē siⁿ-chhut thiám-ài, guī-ài, le̍k-ài téng-téng. (4) Agapē. Chiū-sī Siōng-tè ê thiàⁿ, Ki-tok Iâ-so͘ ê thiàⁿ. Siōng-tè tuì lâng ê thiàⁿ, Ki-tok-tô͘ tuì Siōng-tè ê thiàⁿ, Ki-tok-tô͘ ê saⁿ-thiàⁿ kap thiàⁿ lâng. Pó-lô tī I K 13 chiuⁿ só͘ kóng sìn, ǹg-bāng, jîn-ài; kî-tiong tē-it toā ê chiū-sī jîn-ài, jîn-ài éng-oán boē bô-khì. Chit nn̄g jī jîn-ài chiū-sī agapē. I Ih 4:7-9 só͘ kóng Siōng-tè sī thiàⁿ (agapē). Só͘-í agapē chiū-sī Siōng-tè ê pún-chit, agapē sī tuì Siōng-tè lâi. Thang kóng Siōng-tè sī thiàⁿ ê goân-choâⁿ, Siōng-tè chhe I to̍k-siⁿ ê Kiáⁿ ji̍p sè-kan, hō͘ lán tuì I lâi oa̍h, Siōng-tè ê thiàⁿ tuì chit ê hián-bêng tī lán. I Ih 3:16, "I thoè lán hiàn I ê sìⁿ-miā, lán tuì chit ê bat jîn-ài." Tuì Ki-tok Iâ-so͘ ê sí lán chiah oē hoat-kiàn tio̍h agapē. Ih 3:16, chit chat ū hián-bêng Siōng-tè choè-toā ê thiàⁿ ê sū-si̍t. Taⁿ ài lâi kóng kuí-nā hāng chhin-chhiūⁿ ē-bīn.
(1) Siōng-tè ê thiàⁿ sī chū-hoat-tek, ì-chì-tek ê thiàⁿ, koh sī choè-toā ê chū-kí hi-seng ê thiàⁿ. I Ih 4:10, Siōng-tè thiàⁿ lán, chhe I ê Kiáⁿ uī-tio̍h lán ê choē choè bán-hoê ê chè, thiàⁿ chiū-sī chāi-tī chit-ê. Lm 5:8, Nā-sī Siōngtè hián-bêng I pún-sin thiàⁿ lán ê thiàⁿ-thàng, in-uī lán iáu-kú choè choē-jîn ê sî, Ki-tok thoè lán sí. Lán sī pi-chiān, ù-oè ê choē-jîn, Siōng-tè iā thiàⁿ lán, chiong I choè pó-poè to̍k-siⁿ ê Kiáⁿ chū-hoat-tek, ì-chì-tek hiàn hō͘ lán, lâi thè lán hi-seng sí tī si̍p-jī-kè, sio̍k-hoê lán ê choē. Che sī choè-chhim, choè-toā ê thiàⁿ. Chham-khó Mk 10:45.
(2) Bô tāi-kà, koh bô tiâu-kiāⁿ, chí-ū tuì sìn chiū pe̍h-pe̍h hō͘ lán ê thiàⁿ. Lm 3:24, 25, Taⁿ uī-tio̍h I ê un-tián, pe̍h-pe̍h tit-tio̍h chheng-choè-gī......Mt 10:8, Lín pe̍h-pe̍h tit-tio̍h, tio̍h pe̍h-pe̍h pun hō͘ lâng.
(3) In-gī liòng choân ê thiàⁿ. Siōng-tè ê thiàⁿ (agapē) sī thiàⁿ choē-jîn ê thiàⁿ, chóng-sī m̄-sī thiàⁿ choē. Choē-ok kàu tó-uī iā sī tio̍h siū I ê thiàⁿ ê sím-phoàⁿ. In-uī tī I ê thiàⁿ ê lāi-bīn ū I ê gī tī-teh, nā kóng gī, kāng-sî chiū ū I ê thiàⁿ, nā kóng thiàⁿ, kāng-sî chiū ū I ê gī. I ê thiàⁿ kap I ê gī tī Ki-tok si̍p-jī-kè téng hiông-ha̍p chiâⁿ-choè chi̍t-ê. Lán ū choē ê lâng tī Siōng-tè ê bín-chêng eng-kai tio̍h siū sím-phoàⁿ, siū hêng-hoa̍t; chóng-sī tuì lán ê sìn, Iâ-so͘ Ki-tok thè lán siū sím-phoàⁿ, siū sí tī si̍p-jī-kè,lâi soah Siōng-tè kong-gī ê siū-khì, kāng-sî tuì sìn Siōng-tè un-tián lán, bô kā lán sǹg choè ū choē, kā lán chheng-choè-gī, che sī tuì I ê un-tián, thiàⁿ-thàng.
(4) Eńg-kiú put-piàn, tuì thâu kàu boé ê thiàⁿ. Ih 13:1, Í-keng thiàⁿ sè-kan sio̍k I ê lâng, kàu-boé iā thiàⁿ in. Lm 11:29, In-uī Siōng-tè ê un-sù kap tiàu-lâng lóng bô thè-hoè.
(5) Phó͘-kip bān-bîn ê thiàⁿ. Lk 2:10. Goá pò lín toā hoaⁿ-hí ê siau-sit, hō͘ peh-sìⁿ lóng ū hūn. Mt 28:19, Só͘-í lín tio̍h khì chio bān peh-sìⁿ lâi choè ha̍k-seng.
(6) Chheng lán chò I ê kiáⁿ ê thiàⁿ. I Ih 3:1, Lín siūⁿ khoàⁿ Pē thiàⁿ lán kàu cháiⁿ-iūⁿ, hō͘ lán chheng choè Siōng-tè ê kiáⁿ.
(7) Ū koan-sim kap koán-kàu tī lán ê seng-oa̍h ê thiàⁿ. Chham-khoàⁿ II T 2:16, 17; H 12:6, In-uī Chú só͘ thiàⁿ ê chiū kéng-kài i; koh hoān só͘ chiap-la̍p ê chiū ēng piⁿ phah i.
(8) Thiàⁿ tuì-te̍k ê thiàⁿ. Khoàⁿ Mt 5:43-48; Lk 23:34, Pē ah, sià-bián in, in-uī in só͘ choè ê in m̄ chai. Che sī uī choē-jîn, uī tuì-te̍k hiàn sìⁿ-miā, koh uī in kî-tó ê thiàⁿ.
(9) oē chhui-pek sìn-tô͘ siⁿ-chhut chū-kí hi-seng ê thiàⁿ. II K 5:14. Ki-tok ê thiàⁿ chhui-pek goá. Lm 9:3, In-uī goá uī-tio̍h goá ê hiaⁿ-tī goá ê kut-jio̍k ê chì-chhin, chiū nā pún-sin siū chiù-chó͘ lī-khui Ki-tok iā kam-goān. Chham-khoàⁿ Lm 1:14; I K 9:16.
(10) Put-lūn sím-mi̍h kéng-gū to boē-oē keh-tn̄g ê thiàⁿ. Lm 8:35-39, Chī-chuī beh keh-tn̄g lán tī Ki-tok ê thiàⁿ. He̍k-sī hoān-lān, khùn-khó͘, khún-tio̍h, iau-gō, thǹg-theh, guî-hiám, lāi-to... m̄-nā boē keh-tn̄g, hoán-tńg tuì thiàⁿ lán ê tek-sèng kàu ū chhun.