CHHUT KOK 97 THIAN
Lí Bêng-an
1965.02.01 P.6-8
Che oân-choân sī chhut tī Siōng-tè ê un-tián kap chiok-hok, hō͘ chi̍t ê chháu-toē kàu-hoē, iû-kî-sī ke̍k-kî sió-sò͘ tiong ê chi̍t ê lú bo̍k-su, ū ki-hoē choè Tâi-oân lú-kài tāi-piáu kàu Tek-kok Frankfurt khì chham-ka Sè-kài Tiúⁿ-ló Kàu-hoē Liân-bêng tē 19 kài Chóng-hoē, si̍t-chāi ū kóng boē chīn ê kong-êng, kám-siā kap kám-kek.
Chu-uī só͘ kèng-thiàⁿ ê thok-chiá, goá siong-sìn lín í-keng ū tha̍k kè Chóng-hoē gī-tiúⁿ Tân Huī-lâm bo̍k-su ê pò-kò, í-ki̍p tī Thian-kiâu pò-choá siōng khoàⁿ tio̍h kuí-nā uī sian-siⁿ ê pò-kò chiah tio̍h. In-uī án-ni, goá chí-ū tī chia lâi siá tām-po̍h goá kò-jîn só͘ keng-le̍k ê sū-kiāⁿ hō͘ chu-uī tho̍k-chiá chai kap choè chham-khó. Tī 1964 nî 7 ge̍h 27 ē-po͘ chi̍t tiám poàⁿ, chi̍t hâng 15 lâng tuì Tâi-pak chē C. A. T. pe kàu Hiong-káng. Tāi-seng kàu Tè-kok pn̄g-tiàm khì an-pâi pâng-keng kap hêng-lí, jiân-āu kok lâng chū-iû hêng-tōng. Chhit ge̍h 28 ji̍t tuì chá-khí kàu ē-po͘, chha-put-to choân-thé choè-tīn khì pháu só͘ beh khì ê kok-ka Tāi-sài-koán, pān-lí Visa ( ji̍p-kéng-chèng). Chóng-sī ū ê ū tit-tio̍h, ū ê pān boē hó-sè, tī bô hoat-tō͘ kap ke̍k ià-siān tiong tńg-khì lú-koán hioh-khùn. Keh ji̍t 7 ge̍h 29 ji̍t, hun choè nn̄g tuī, goán chi̍t hâng 5 ê, Tân Huī-lâm Bo̍k-su, N̂g Chú-gī Bo̍k-su, Iûⁿ Thian-hô Tiúⁿ-ló, Lū Kek-lēng Tiúⁿ-ló kap goá, tī ē-po͘ 4.30 chē B. O. A. C. seng chhut-hoat kàu Lī-pa-lùn ê Beirut, lō͘-tiong tī ìn-tō͘ ê Delhi kap I-lóng ê Teheran kok thêng-liû 40 hun cheng, tī 7 ge̍h 30 ji̍t siōng-ngó͘ lêng-sî 15 hun kàu Beirut, jiân-āu tī ki-tiûⁿ ê hāu-ki-sek tán kàu thiⁿ kng, pān-lí ki-phiò liáu-āu, chiū chhiàⁿ chhia kàu chhī-lāi khì iû-lám. Goá tī 1961 nî 10 ge̍h tuì Bí-kok beh tńg-lâi ê sî, ū hóng-būn kè Beirut kuí-nā ji̍t, só͘-í ū kóng boē chhut ê kám-khài kap heng-hùn. āu-lâi chē 10 tiám A. M. ê R. J. A. khì sèng-toē Iâ-lō͘-sat-léng, koh-khah sī kám-khài bû-liōng. Tāi-ke seng kàu Y. M. C. A. khì an-pâi pâng-keng liáu-āu, 4 uī lâm tāi-piáu kap tō-iû-chiá chiū khì iû-lám sèng-toē choē-choē chhut-miâ ê só͘-chāi. Chóng-sī goá chi̍t ê hi-seng chéng-kò ê ē-po͘ khì thoè tāi-ke pān-lí oāⁿ ki-phiò. In-uī goá í-chêng ū khì kè Iâ-lō͘-sat-léng, jî-chhiáⁿ sî-kan iā pí tāi-ke khah kú, só͘-í chit pái chí-ū thoè tāi-ke ho̍k-bū, hō͘ in 4 uī ū ki-hoē thang khì chham-koan chi̍t koá sèng-toē ê sū-bu̍t. Pān-lí hui-ki-phiò liáu-āu, goá chí-ū khì Tang-hng Khó-kó͘-ha̍k gián-kiù-īⁿ kap Y. W. C. A., khì chhē goán ê kàu-siū (Biblical Seminary in New York) kap Y. W. C. A. ê chóng-kán-sū kap pêng-iú, in-uī goá í-chêng bat toà kè Y. W. C. A., koh hit keng gián-kiù-īⁿ sī tī Y. W. C. A. keh-piah. Chóng-sī chin khó-sio̍h, só͘ beh chhē ê lâng lóng bô tī-teh, chin hō͘ goá kám-kak sit-bāng. Kin-á-ji̍t ê Iâ-lō͘-sat-léng pí 3 nî chêng goá khì ê sî ke chin-choē ê sin kiàn-tiok-bu̍t, chhī-kau ê lō͘ iā khui khah khoah, koh ū sin ê siok-sià kap kang-tiûⁿ.
Chhit ge̍h 31 ji̍t 8: A. M., chi̍t hâng koh chē hui-ki kàu Beirut choán chē pa̍t chiah hui-ki keng-iû Athens (Ngá-tián) khì Lô-má. Lô-má ê ìn-siōng kap 3 nî chêng só͘ khoàⁿ ê chha-put-to, iû-goân sī hiah-nih kó͘-kū. Só͘ put-tông ê, chiū-sī lō͘-piⁿ ê chhiū-ba̍k kap hoe-chháu, khui tit chin-chiàⁿ suí, ké-chí iā ke kuí-nā châng. In-uī goá téng piàn khì ê sî sī chhiu-thiⁿ, chit pái khì sī hē-thiⁿ. Chin kám-siā Chú, hō͘ goá ū ki-hoē thé-giām tio̍h bô saⁿ-tâng ê Lô-má khì-chiat. Goán chi̍t hâng iû-goân seng kàu Y. M. C. A. khì an-pâi pâng-keng, jiân-āu goá kap N̂g Chú-gī Bo̍k-su khì thoè tāi-ke pān-lí ki-phiò. Hit àm kàu hū-kūn ê koe-lō͘ khì kiâⁿ-kiâⁿ, keh-ji̍t hō͘ in 4 uī khì chham-ka iû-lám, goá ka-kī chiū khì lîn-kūn ê só͘-chāi kiâⁿ, kap thoè tāi-ke boé chia̍h-mi̍h. Tī Lô-má iā sī ū kū-toē tiông-iû, kám-khài bû-liōng chi kám.
Poeh ge̍h 2 ji̍t chá-khí kap tāi-ke choè-tīn khì Lô-má hui-ki-tiûⁿ, sàng in 4 uī khì Suī-se Geneva. āu-lâi ka-kī tī lô-má hui-ki-tiûⁿ teh tán hui-ki ê sî, tī bô-ì-tiong tú-tio̍h kè-khì tī Bí-kok ê sî Choè-tīn kè ê Hui-li̍p-pin tāi-piáu kap Pa-se ê tāi-piáu. In nn̄g uī lóng sī in pún-kok ê Lú Soan choân-kok hoē tiúⁿ. ĪN toē tiông hông, si̍t-chāi ū kóng boē chhut ê khoài-lo̍k.
Goán kàu Tek-kok Frankfurt ê ki-tiûⁿ í-keng sī hông-hun àm, bô siūⁿ tio̍h tī hia oē tú-tio̍h Tīⁿ Jî-gio̍k Bo̍k-su. I pún-lâi sī beh gêng-chiap N̂g Chiong-hui ĪN-tiúⁿ, in-uī tán bô, khì tán tio̍h goá. Só͘-í goá chin bān-hēng, tī chhiⁿ-so͘ ê īⁿ kok tiong tit-tio̍h Tīⁿ Bo̍k-su chhin-chiat ê pang-bâng kap àn-nāi, chhoā goá kàu só͘ ū-tēng ê lú-koán Palmenhof khì. Tuì Tâi-oân kàu Lô-má sī iām-jia̍t ê thiⁿ-khì, chóng-sī kàu Tek-kok chiū tú-tio̍h put-siông ê hân-léng khì-hāu, chiū koáⁿ-kín oāⁿ khah kāu ê saⁿ. Tuì 8 ge̍h 3 hō kàu 13 hō, chiū tī Johaⁿ Wolfgang Goethe Tāi-ha̍k chham-ka tāi-hoē. Tāi-hoē ê thêng-sū, sī tuì chá-khí 8 tiám 30 kàu àm-sî 10 tiám chó-iū, hui-siông tāng kap kiap ê program. Chóng-sī tiong-tô͘ iā ū té-té ê hiu-sek sî-kan thang khì chia̍h tê-piáⁿ, kap sin kū pêng-iú hân-tâm. Goá in-uī siū soán choè nn̄g hāng uí-oân, chi̍t ê sī Hū-lú-pō͘ ê Standing committee (lí-sū), chi̍t ê sī Committee eon Objective (Sū-kang kè-e̍k uí-oân), lēng-goā chham-ka Lú Sîn-ha̍k-ka chō-tâm-hoē. Chiah ê lóng sī tī thêng-sū goā ê sî-kan, só͘-í te̍k-pia̍t bô-êng. Chóng jî giân chi, pún-lâng tuì chit pái tāi-hoē ê kám-sióng sī sin-kî kap heng-hùn, iā sī siong-tong ê kín-tiuⁿ, m̄-bat chham-ka kè hiah-nih ū chhiong-si̍t, jīn-chin ê Sîn-ha̍k-tek tāi-hoē. Kok-kok ê tāi-piáu chha-put-to muí tiûⁿ to chāi-se̍k, pông-thèng ê lâm-lú iā sī chi̍t iūⁿ chin jīn-chin, koh hoat-giân ê chêng-hêng iā hui-siông ióng-io̍k, che si̍t-chāi thang choè lán ê chham-khó.
Tāi-hoē āu, tuì 8 ge̍h 14 khí, goá chiū siū chài kàu Tek-kok lâm-pō͘ ê Stein, Nunberg chi̍t só͘ "Kong-chok kè lô ê lāu-bú lêng-siu hoē-só͘" khì chham-koan, sī tuì Tek-kok 7 ê hū-lú thoân-thé lâi ha̍p-pān ê hoē-só͘. Lāi-bīn ê siat-pī hui-siông hó-sè, hui-siông sóng, khoân-kéng sī hui-siông ê iu-bí, tò-chhù to sī moá khai ê hoe, hoe-hn̂g, pâng-keng lāi-goā to ū kok chióng, kok sek ê hoe, hō͘ lâng kám-kak nā chhin-chhiūⁿ tī lo̍k-hn̂g nih. Kong-chok kè lô ê lāu-bú thang bián-huì, á-sī poàⁿ-kè tī chia lêng-siu nn̄g lé-pài kú, á-sī saⁿ lé-pài ê kî-kan, hō͘ sin, lêng(身,靈)tit-tio̍h hoê-ho̍k goân-khì kap chhiong-sit, liáu-āu chiah tńg-khì. lāi-bīn ū kuí-nā uī kàu-su teh chí-tō kap choè kò-jîn ê būn-toê kò͘-būn.
Poeh ge̍h 15 hō tuì Stein kàu Detmold, iân-lō͘ hóng-būn pèng chham-koan tuì-miâ ê toā keng lé-pài-tn̂g á-sī kó͘-chek, ū ê sī tē 7, 8 sè-kí ê kàu-hoē kap hiuⁿ-siā. Tī Detmold sī toà tī Sin-kàu ê Siu-lú-īⁿ (Diakonissen Mutterhaus), ji̍t-sî siū àn-nāi kàu só͘ tiāⁿ-tio̍h ê siâⁿ-chhī, á-sī hiong-tìn kàu-hoē khì tuì lîn-kūn kàu-hoē lâi ê hū-lú thoân-thé, á-sī lâm-lú hoē-iú, ū sî 1,00 ê í-siōng, ū sî 500 ê, 400 ê, hiòng in káng-to, he̍k-sī ián-káng, pèng kài-siāu Tâi-oân kàu-hoē chêng-hêng, tek-pia̍t Lú Soan kap san-toē kong-chok, í-ki̍p goá ê kong-chok. In-uī in ê hū-lú thoân-thé ū uī-tio̍h goá chhut tuì Tâi-oân kàu Tek-kok ê hui-ki-phiò, só͘-í hui-siông koan-sim ài lâi thiaⁿ kap khoàⁿ goá. Tī Tek-kok 4 lé-pài kú, tuî-khí chhut-sek Tāi-hoē ê 11 ji̍t í-goā, kiōng tī 3 ê Chú-ji̍t káng-tō, iā siū chhiáⁿ kā eⁿ-á(女嬰)soé-lé, í-ki̍p ǹg Hū-jîn-hoē kap Chheng-liân-hoē ki̍p kî-thaⁿ ê hoē ián-káng 17 tiûⁿ, kám-kak Tek-kok lâng chin hó chhin-kūn. Koh Tek-kok ê bêng-sèng kó͘-chek iā hui-siông choē. Te̍k-pia̍t Sin-kàu siu-tō-īⁿ kap só͘ pān ê siā-hoē sū-gia̍p, tuì jīm-hô hong-biān ê kòng-hiàn to chin-chiàⁿ toā. Tī 8 ge̍h 31 ji̍t kàu Lûn-tun, tī An Bo̍k-su kap Bo̍k-su-niû ê gêng-chiap hā, tī in tau kè chi̍t mî, keh chái-khí 9 ge̍h 1 ji̍t, kap An bo̍k-su khì chhia-thâu sàng Hóng-būn-thoân chi̍t hâng 13 lâng chêng-óng Ka-ná-tāi (goá tuì 8 ge̍h 13 chiū kap in lī-pia̍t).
Tī Eng-kok ê kî-kan, goá tit-tio̍h Lú Soan Hái-goā Soan-tō-hoē kàn-sū miss Edward ê hó-ì kap an-pâi toà tī in ê chhù, i ū siat-hoat hō͘ goá khì Kiàm-kiô Tāi-ha̍k hóng-būn Hi Bo̍k-su hu-hū, iā ū khì Selly Oak chham-koan Carey Hall, kap khì Coventry Cathedral, í-ki̍p khì Hampton Co͘rt Palace kap kî-thaⁿ ê só͘-chāi. iā ū chham-ka lú thoân-tō chiū-jīm-sek, hū-jîn-hoē, uī kàu-hoē goā cheng-liân oa̍h-tāng ê só͘-chāi téng. Eng-kok só͘ hō͘ goá ê ìn-siōng, chiū-sī kàu-hoē chū-hoē ê lâng chin chió, si̍t-chāi ū su-iàu lán thoè in kî-tó bô soah.
Káu ge̍h 10 ji̍t, keng-iû New York khì Ka-ná-tāi Toronto, ū Bêng Bo̍k-su-niû kap lán Lú Soan-tō chhù ê kàn-sū Keh Tì-huī lú-sū kàu ki-tiûⁿ chih goá. Jiân-āu khì toà tī Ewart College, sī soan-kàu-su hùn-liān ha̍k-hāu, pèng khì Bêng Bo̍k-su in tau hō͘ in chhiáⁿ àm-tǹg. Tī Toronto nn̄g lé-pài kú, ū khì chham-ka Lú Soan lí-sū-hoē, uí-oân-hoē, pō͘-hoē kap Ka-ná-tiā Chóng-hoē ê Chóng Uí hoē téng, pèng ǹg in ê hoē chhéng-an. Koh lé-pài-ji̍t ū khì Knox kàu-hoē kap Liân-ha̍p kàu-hoē chham-ka lé-pài, iā ū khì chhē Lia̍t Ko͘-niû kap Lū Bo̍k-su hu-hū (Rev. de Groot). Ū kìⁿ tio̍h Tông Ko͘-niû kap Lân Ko͘-niû, in tāi-ke to hui-siông siàu-liām Tâi-oân. Kàu ge̍h 23 ji̍t èng Bí-kok Liân-ha̍p Kàu-hoē Hū-lú-hoē ê iau-chhiáⁿ kàu New York khì chham-ka iú-koan Liân-ha̍p-kok ê gián-kiù-hoē . āu-lâi iû-goân siū phèng-chhiáⁿ khì Kansas chhī hù Liân-ha̍p Kàu-hoē Hū-lú-hoē tē 10 kài Chóng-hoē, lóng-chóng ū 1,500 ê hū-lú, 24 kok tāi-piáu tuì kok kàu-phài lâi chham-ka. Kî-kan sī 10 ge̍h 5 ji̍t-9 ji̍t. Chit ê hoē ê chú-toê sī "Pêng sìn-tô͘ thoân-tō͘, " ū hun sió-cho͘ ê thó-lūn, te̍k-pia̍t chin koan-sim "O͘, pe̍h" ê būn-toê.
Tī New York ê té-té kî-kan, ū khì toà Biblical Seminary, tit-tio̍h Dr. Elen Garber kap Chiu Siok-huī lú-sū ê chiau-thāi, chin kám-siā, iā chin ナツカシイ. Kai Sîn-ha̍k-īⁿ pí goá í-chêng tī-teh ê sî ū siu-kái chin-choē, tô͘-su-sek hùn toā, sin ê chheh iā ke chin-choē, hāu-tiúⁿ, kàu-thâu iā oāⁿ pa̍t lâng, chóng-sī ū kìⁿ tio̍h chin-choē kū kàu-siū kap pêng-iú, tāi-ke chin hoaⁿ-hí.
iā ū kap chêng Tâi-pak Y. W. C. A. kò͘-būn Miss Julia White khì chham-koan Sè-kài Phok-lám-hoē. Koh tī lé-pài-ji̍t ū khì Fifth Avenue Tiúⁿ-ló kàu-hoē choè lé-pài, ū tú-tio̍h chin-choē ê kū iú.
Bē khì Kansas chhī khui-hoē í-chêng, goá ū khì Pittsburgh chham-ka Lú Soan ê Tāi-hoē kap Tiong-hoē só͘ ha̍p-pān ê Ecumenical Seminar, jiân-āu khì Cleaveland ǹg Lú Soan kap Chú-ji̍t-o̍h ián-káng, pèng hū-tam Chú-ji̍t lé-pài ê chi̍t-pō͘-hūn. Tī hia iā kìⁿ tio̍h chin-choē kū iú, tāi-ke hui-siông ê koan-sim kap khoài-lo̍k. Tī Kansas chhī khui-hoē āu khì Colorado chiu ê bo͘lder hóng-būn chêng Tâi-pak Y. W. C. A. ê chhòng-siat-chiá Miss Lelia Hinkley, tī hia chham-ka lé-pài kap kî-tó-hoē, í-ki̍p hū-jîn-hoē. iā ū khì chham-koan Colorado Tāi-ha̍k kap Tiong-kok liû-ha̍k-seng-hoē, jiân-āu kàu San Francisco, toà Miss Logan (Lô Ko͘-niû) ê chhù, ū tú-tio̍h Ko Chùn-bêng Bo̍k-su, Chu Khêng-sù Bo̍k-su, Tiuⁿ Suī-hiông Bo̍k-su. tī Kū-kim-soaⁿ kî-kan, ū khì chham-koan Tiong-kok lâng ha̍k-seng tiong-sim, sī uī hui Ki-tok-tô͘ kap pîn-bîn só͘ pān ê siā-hoē sū-gia̍p. Lô Ko͘-niû ê sió-bē tī hia hōng-sū, Lô Ko͘-niû pún-sin iā tī hia teh kà Sèng-keng. Tī 9 ge̍h 23 ji̍t kàu Hawaii, Honolulu, ū Ki-tok Kàu-hoē ê bo̍k-su-niû kap Y. W. C. A. chóng-kàn-sū kàu ki-tiûⁿ chih goá, āu-lâi chhoā goá khì chham-koan kàu-hoē, phok-bu̍t-koán, í-ki̍p khì Waikiki hái-pin. Tú-hó sī Hawaii ê Aloha week (アロハ週), só͘-í ū khoàⁿ tio̍h kok sek, kok chióng ê hoe-chhia kap hoà-chong, ga̍k-tuī, chhia-tui, bé-tuī, kok tó tāi-piáu ê hêng-lia̍t, kám-kak chin ū chhù-bī.
Kàu ge̍h 25 ji̍t (sī Ji̍t-pún ê 26 ji̍t) kàu Tang-kiaⁿ, in-uī sī Sè-ūn āu, só͘-í it-chhè to ke̍k pêng-chēng. Ū khì hóng-būn N. C. C. kap Tokyo Y. W. C. A. kap kuí-nā uī Ji̍t-pún pêng-iú kìⁿ-bīn. Tī Ji̍t-pún sǹg sī choè-āu ê chi̍t chām, chit pái kap 8 nî chêng só͘ khoàⁿ ê Tang-kiaⁿ to ū put-tông ê só͘-chāi, 8 nî chêng choē-choē só͘-chāi tú-tú teh kiàn-siat tiong. Chóng-sī kin-á-ji̍t ê Tang-kiaⁿ to hui-siông ê chìn-pō͘, put-kò in-uī seng khoàⁿ kè choē-choē Au Bí kok-ka ê kéng-sek liáu-āu ê koan-hē, só͘-í chit pái tuì Ji̍t-pún bô ū kám-kak te̍k-pia̍t ê hèng-chhù. Tang-kiaⁿ ê tiân-sek iā bô hó, koe-chhī pí goā-kok bô hó-khoàⁿ, it-chhè ná chhin-chhiūⁿ hoe-sek(灰色). Cha̍p-ge̍h 31 ji̍t chi̍t lō͘ pêng-an kàu Tâi-oân, kiat-sok 97 thian ê khoân-iû sè-kài.