Siàu-liām Sú Hoâi-chek Phok-sū
Táng Eng-gī.
1965.09.15 P.2
Bat tit-tio̍h Lo̍k-poè-ní chióng-kim (Nobel Prizer) ê sîn-ha̍k-ka Sú Hoâi-chek Pok-sū (Albert Schweitzer), tī pún ge̍h 4 ji̍t bông Cú un-tiàu, keng-kè 16 tiám-cheng āu, i hō͘ lâng bâi-chòng tī i só͘ chhòng-sit ê Hui-chiu sim-lîm-tiong ê pīⁿ-īⁿ ê bōng-toē.
Sú Phok-sū tiàm sè-kan 90 nî kú, i sui-jiân ū tit-tio̍h Sîn-ha̍k, Tiat-ha̍k kap I-ha̍k Phok-sū ê ha̍k-uī, tān-sī i ê it-seng iû-goân toā-pō͘-hūn sî-kan lóng iōng tī Hui-chiu ê só͘-chāi, uī-tio̍h Hui-chiu ê lâng siat-li̍p pīⁿ-īⁿ, uī kan-khó͘ ê lâng khoàⁿ-pīⁿ. Sú Phok-sū thang kóng sī chi̍t uī ki-tok phok-ài cheng-sîn ê si̍t-hêng-chiá.
Tng i kè-sin ê siau-sit thoân kàu choân sè-kài ê sî, tāi-ke siàu-liām i sī chi̍t uī 20 sè-kí ê uí-jîn.
Sú Phok-sū tī Chú-āu 1875 nî 1 ge̍h 14 ji̍t chhut-sì tī Tek-kok ê A-ní-sat-su(阿爾薩斯)ê só͘-chāi, i ê lāu-pē sī hit só͘-chāi ê bo̍k-su, i teh tha̍k Tiong-o̍h ê sî, in-uī ka-têng keng-chè ê koan-hē, ko͘-put-chiong tio̍h iau-kiû i ê a-peh kā i pang-chān, hō͘ i tha̍k chheh. Tāi-ha̍k pit-gia̍p liáu-āu, i ū tit-tio̍h chióng-ha̍k-kim chìn ji̍p gián-kiù-īⁿ, i só͘ gián-kiù ê sī Sîn-ha̍k kap Tiat-ha̍k, tān-sī i tī khò-goā ê sî-kan, iáu-kú gián-kiù im-ga̍k. Chú-āu 1899 nî ū tit-tio̍h Tiat-ha̍k Phok-sū ha̍k-uī, lâu tī ha̍k-hāu choè kàu-siū.
Sú Phok-sū 30 hè ê siⁿ-ji̍t ê sî, i ū khoàⁿ-tio̍h chi̍t pún Hoat-gú ê "Thoân-tō cha̍p-chì," hit pún cha̍p-chì ê tiong-kan ū chi̍t phiⁿ teh kóng siū-tio̍h Siōng-tè chín-tiàu ê lâng tio̍h eng-kai koat-sim khì Hui-chiu ê só͘-chāi thoân hok-im. I chiū li̍p-chì beh khì Hui-chiu thoân hok-im, tong-sî i koat-tēng beh choè chi̍t uī i-seng, choè i-liâu thoân-tō ê kang, in-uī i kám-kak i-liâu thoân-tō oē hō͘ i choè chi̍t uī Ki-tok phok-ài cheng-sîn ê si̍t-hêng-chiá, i chai-iáⁿ Hui-chiu ê lâng siông-siông ū pīⁿ khì chhē soan-kàu-su ê sî, boē thang tit-tio̍h i-liâu, só͘-í i chiah koat-tēng choè in lêng-hûn kap jio̍k-thé ê i-seng-bo̍k-su kap i-seng.
I uī-tio̍h koh tha̍k I-ha̍k-īⁿ, só͘-í hòng-khì To-má Sîn-ha̍k īⁿ-tiúⁿ ê chit-uī, koh chìn-ji̍p i-ha̍k-īⁿ tha̍k-chheh.
Tng i 38 hè ê sî, i kap i kiat-hun bô joā-kú ê hū-jîn-lâng khì Hui-chiu tiàm Long-pa-sui-ni ê só͘-chāi, uī-tio̍h Hui-chiu ê kan-khó͘ lâng kiàn-li̍p chi̍t keng pīⁿ-īⁿ, i tī hit keng pīⁿ-īⁿ ê tiong-kan i-tī 6 bān goā ê Hui-chiu ê pīⁿ-lâng.
In-uī i it-seng ê tiong-kan lóng hoat-hui Ki-tok phok-ài ê cheng-sîn, koh tiàm Hui-chiu si̍t-hêng jîn-tō chú-gī, só͘-í tī 1952 nî ū tit-tio̍h Lo̍k-poé-ní hô-pêng chióng-kim, i iû-goân bô êng thang khì niá chióng-kim, āu-lâi i ū chiong chit ê chióng-kim choân-pō͘ choè kiàn-tiok bâ-hong pīⁿ-īⁿ ê lō͘-ēng. I kám-kak he̍k-chú bú-khì tuì jîn-luī ê sún-sit chin toā, só͘-í i ū iau-kiû tāi-ke tio̍h eng-kai khí-lâi tok-chhiok chèng-hú kiōng-tông chhiam-tēng hia̍p-iok, thêng-chí chhì-giām he̍k-chú bú-khì.
Chit ê tāi-chì ín-khí sè-kài kok-kok ê chù-ì, āu-lâi chiah ū kìm-chí he̍k-chú chhì-giām hia̍p-tēng.
Chóng kóng, Sú Phok-sū it-seng uī-tio̍h Chú choè kang, tiàm Hui-chiu ê só͘-chāi chhin-sin chiông-sū i-liâu thoân-tō, chhiong-hun hoat-siā ki-tok phok-ài ê kong-hui(光輝)chiò kng hit ê o͘-àm Hui-chiu ê só͘-chāi, hō͘ lâng jīn-tēng i sī 20 sè-kí ê uí-jîn, ia̍h hō͘ Ki-tok ê miâ ko-kú tī toē-chiūⁿ.