Oah-miā ê Hé-pé (oân)
Teng En̂g-lîm
1966.09.15 P.12-13
Goá koh in Eng-kek Bûn-hô Stevenson (Kim-gûn tó ê chok-chiá) ê it-seng. I chi̍t-sì-lâng phoà-pīⁿ kha̍k huih(咯血)tó tī chhn̂g-nih, nā-sī i tuì sìn-gióng tit-tio̍h khoài-lo̍k; siông-siông chûn kám-siā ê sim, i ū chi̍t siú ê kî-tó án-ni kóng:
Siōng-tè ah, che chiū-sī sìn-gióng mah?
Chiân-chìn ê sî poa̍h-tó, poa̍h-tó liáu koh peh khí-lâi.
Tī khi-khu ê lō͘-tiong khoàⁿ-kìⁿ pîⁿ-tháⁿ:
Tī hu-hoa ê lō͘-tiong hoat-kiàn hun-hiong.
ióng chiáu ge̍k hong the pe; hó hî chhîⁿ chuí the lâu.
Siōng-tè ah, che chiū-sī sìn-gióng mah?
"Ná-ná, che chiū-sī sìn-gióng ê khuì-la̍t lah. Lâng ê chīn-thâu, chiū-sī Siōng-tè ê khí-thâu; lâng ê lō͘ nā kiâⁿ chīn, Siōng-tè ê lō͘ chiū khai-sí. Lí koat-chì beh kèng-pài Siōng-tè, sìn-khò Iâ-so͘ á bô?"
"Beh, goá goān-ì chiong goá pún-sin hâng-ho̍k tī Siōng-tè ê chhiú-tiong, choè I ê kiáⁿ-jî, hō͘ Chú Iâ-so͘ kái-piàn goá ê jîn-seng, chiâⁿ-choè chek-ke̍k lo̍k-koan ê jîn-seng."
"án-ni hó, lí goān-ì goá thoè lí kî-tó bô?"
"Goá m̄-chai kî-tó sím-mi̍h ì-sù?"
"Í-āu lí chiū oē chai, hiān-chāi chí-iàu lí kap goá ba̍k-chiu khoeh-khoeh, thâu-khak àⁿ-àⁿ thiaⁿ goá ê siaⁿ chiū hó."
"Ná-ná kap goá khai-sí kî-tó. Goá the̍h "Thian-lō͘ le̍k-thêng," "àm-sek chi hō͘"(天路歷程,暗室之后)kap Sèng-keng hō͘ i, te̍k-pia̍t chhiáⁿ i khoàⁿ Iok-pek-kì kap hok-im-toān.
-----5-----
Sî-kan keng-kè chi̍t nî, N̂g Sian-siⁿ-niû tuì Bí-kok tńg-lâi, sin-thé í-keng hoê-ho̍k kian-khong, Ná-ná sui-jiân iáu chē tī lûn-í, nā-sī i ê sim-chêng í-keng choán-piàn. N̂g Kong-koán muí ji̍t í-keng ū kǹg-khîm siaⁿ kap to̍k-chhiùⁿ ê siaⁿ tuì Ná-ná ê chhiú kap chhuì thoân chhut-lâi, Ná-ná í-keng sī chhiong-moá khoài-lo̍k ê lâng lah. I ê kong-khò chìn-pō͘ chin kín, si̍t-chāi ū im-ga̍k kap bûn-ha̍k ê thian-châi.
Ū chi̍t pái goá kā Ná-ná kóng, ǹg-bāng i oē siá chi̍t phiⁿ chok-phín. I kó-jiân siá lah, 3 ji̍t āu the̍h hō͘ goá, goá hoat-kak i ū siá-chok ê châi-lêng, koh tī bûn-jī tiong chhiong-moá tio̍h tuì Siōng-tè ê sìn-sim. Goá kái hó, kā i kià hō͘ pò-siā, te̍k-pia̍t tuì phian-chhip sian-siⁿ kóng Ná-ná ê chêng-hêng. Kuí ji̍t āu, i ê bûn-chiuⁿ khan chhut-lâi. Hit àm, goá the̍h khì hō͘ in choân-ke ê lâng khoàⁿ, N̂g Sian-siⁿ hoaⁿ-hí kàu boē kò͘-tit, tuì Ná-ná ti̍t-ti̍t chim. Ná-ná in hui-siông khoài-lo̍k, kā lāu-pē kóng,
"Goá beh koh kè-sio̍k siá, goá beh ēng goá ê siang-chhiú lâi bî-pó͘ chit siang kha ê khoat-ām."
Kó-jiân i ê bûn-chiuⁿ ti̍t-ti̍t khan chhut-lâi, chi̍t-phiⁿ chi̍t-phiⁿ chìn-pō͘. Goá koh-khah hoaⁿ-hí ê, sī i í-keng tuì Siōng-tè tit-tio̍h hit ê khuì-la̍t.
XXXXXX
Sèng-tàn-choeh beh kàu lah, goá uī-tio̍h i chún-pī nn̄g ê chiat-bo̍k, chi̍t ê to̍k-chhiùⁿ, chi̍t ê kǹg-khîm to̍k-chàu. I put-chí phah-piàⁿ liān-sip, chóng-sī kàu khèng-chiok-hoē ê chìn-chêng àm, i hut-jiân kā goán kóng m̄ khì chham-ka.
"uī sím-mi̍h?" N̂g Sian-siⁿ tio̍h-kiaⁿ mn̄g i.
"Goá chin kiàn-siàu, lâng nā khoàⁿ tio̍h goá, it-tēng oē chhiò goá," i àⁿ-thâu kóng,
"Goá kā lí pó-chèng, lâng put-tān boē chhiò lí, hoán-tńg beh kám-kek lí ê sêng-kong, jî-chhiáⁿ beh kek-khí choē-choē lâng tuì jîn-seng khah oē-hiáu hùn-tò͘, choè chi̍t ê ū ì-gī ê lâng." I thiaⁿ goá chiah ê oē chiah hoaⁿ-hí tap-èng.
Sèng-tàn mî, choân sè-kài lóng teh khèng-chiok Kiù-chú ê kàng-seng. Pêng-sî chin hi-bî ê C chhoan iā pìⁿ choè hui-siông ê nāu-jia̍t, thin-khì sui-jiân chin-koâⁿ, lâng iā oe oe tīn-tīn ji̍p-lâi lé-pài-tn̂g, hō͘ kui keng pài-tn̂g lāi put-tān boē koâⁿ, jî-chhiáⁿ lóng sio-lō khí-lâi.
Chhit tiám poàⁿ, khèng-chiok-hoē khai-sí, goá khiā tī káng-tâi téng, teh-beh soan-pò͘ ê sî, N̂g Sian-siⁿ hu-hū sak tio̍h Ná-ná tuì toā-mn̂g koeh ji̍p-lâi. Goá khoàⁿ Ná-ná chēng pe̍h-saⁿ, oán-jiân chhin-chhiūn thiⁿ-sài, hui-siông ê ko-ngá bí-lē, choân-thé koan-chiòng khoàⁿ tio̍h chit ê toē-hng iàu-jîn kap chhian-kim hut-jiân ê kong-lîm, lóng chin heng-hùn, khiā kí-lâi, phah pho̍k-á niū hō͘ in kè. Ná-ná ê lûn-í chin sūn-lī lâi kàu thâu-chêng. Chiat-bo̍k khai-sí, goá chiong Ná-ná nn̄g ê chiat-bo̍k pâi choè-hoé. Tē 1 ê chiat-bo̍k kàu tē 5 ê chiat-bo̍k sī kàu-hoē Iù-tī-hn̂g ê iû-gē-hoē. Tē 6 chiat-bo̍k lûn kàu Ná-ná ê kǹg-khîm to̍k-chàu, khek miâ "Siàu-lú ê kî-tó"(少女的祈禱). N̂g Sian-siⁿ hu-hū bān-bān chiong Ná-ná sak khí-lâi káng-tâi-téng, hō͘ i chē tī kǹg-khîm uī, chéng-kò hoē-tiûⁿ hui-siông an-chēng, ná chhin-chhiūⁿ lāi-bīn bô poàⁿ lâng, chí-ū sî-cheng ti̍t-ta̍k ti̍t-ta̍k ê siaⁿ nā-tiāⁿ. Ná-ná chē tī kǹg-khîm chêng, tāi-seng chhin-chhiūⁿ teh kî-tó ê khoán, jiân-āu i chiong chhiú khǹg tī kiān-poâⁿ, chi̍t tīn bí-biāu ê im-ūn tuì hit nn̄g ki chhin-chhiūⁿ thiàu-bú ê chhiú thoân chhut-lâi, tāi-ke lóng tô-chuì tī siàu-lú tuì Siōng-tè kî-tó ê kéng-kài(境界). Chàu soah, phah pho̍k-á ê siaⁿ chín-tōng khí-lâi, sīm-chì lóng khiā khí-lâi, piáu-sī tuì Ná-ná ê kám-kek. Ná-ná ǹg koan-chiòng ti8-ti̍t tàm-thâu seh to-siā, khoàⁿ tio̍h koan-chiòng iáu-kú phah boē soah, i nn̄g ki chhiú iā kia̍h khí-lâi ti8-ti̍t iô-tōng. Chit ê chín-tōng ê siaⁿ, iok ū 5 hun cheng kú, tāi-ke chiah koh an-chēng chē lo̍h-khì, bô joā-kú iū koh pìⁿ choè chin an-chēng lah. Ná-ná ēng i hit ki chhiú ka-kī sak lûn-í lâi khah thâu-chêng-bīn, bīn ǹg koan-chiòng, beh chiap-soà i tē 2 ê chiat-bo̍k-to̍k-chaiùⁿ. Tī iáu-bē khai-sí í-chêng, goá chhut-lâi khiā tī i sin-piⁿ, tuì kûn-chiòng seng soat-bêng Ná-ná beh to̍k-chhiùⁿ chit tè khek ê loē-iōng. "Chit siú khek sī Sèng-si 347 siú, chok-chiá sī H. G. spafford, i chhut-sì tī New York chiu, sī chi̍t ê lu̍t-su, tng i tī Chicago teh choè kàu-siū ê sî, in-uī Chi-ka-ko hoat-seng toā hé-chai, i ê toā pō͘-hūn châi-sán lóng hō͘ hé sio khì, hui-siông ê thòng-sim, keng-kè bô joā-kú, i ê hū-jîn-lâng kap kuí ê kiáⁿ-jî chē chûn teh iû sè-kài ê sî, iū tú-tio̍h chûn tîm lo̍h hái-té, bó͘ kiáⁿ lóng sí tī hái-nih. Tú-tio̍h chit ê toā táⁿ-kek, tó tī bîn-chhn̂g lâu ba̍k-sái. Kai-chài i ū kian-koat tuì Siōng-tè ê sìn-gióng, hō͘ i pe kí-lâi, lâi siá chit siú chhiong-moá tio̍h pêng-an ê si. Chit ê tú-tú chhin-chhiūⁿ Ná-ná só͘ cho-gū ê put-hēng, nā-sī Ná-ná iā chhin-chhiūⁿ chit ê lu̍t-su, tit-tio̍h Iâ-so͘ ê sìn-sim lah. Chhiáⁿ tāi-ke ēng tâng khoán ê sim-chêng lâi him-sióng Ná-ná ê to̍k-chhiuⁿ." Goá kóng soah, lâi chē tī kǹg-khîm kā Ná-ná phoāⁿ-chàu. Na-ná chē tī lûn-lí chhiú ha̍p-oá, ēng kám-kek kap khak-sìn, tuì sim-toé chi̍t-kù chi̍t-kù chin bêng chhiùⁿ chhut-lâi:
Ū sî lán keng-kè bí-lē chheng-chēng hô-kîⁿ,
Chhiū-ba̍k chin chhiⁿ-chhuì ê lō͘-piⁿ,
Ū sî lán tuí-tio̍h toā iu-būn lâu ba̍k-sái,
Na keng-kè toā hong-éng ê khó͘-hái.
Bián hoân-ló, sim pêng-an,
oá-khò Chú bián hoân-ló, sim pêng-an.
Chhiùⁿ liáu, ná-ná nn̄g luí ba̍k-chiu kâm tio̍h jia̍t-chêng ê ba̍k-sái ngó͘-sek ê teng chi̍t-ē chiò tio̍h i ê bīn, lâng lóng khoàⁿ sī nn̄g lia̍p oē hoat kng ê chin-chu lìn lâi lìn-khì, bô chi̍t ê lâng phah pho̍k-á, khong-khì chin an-chēng, tī hn̄g-hn̄g ū thiaⁿ tio̍h kuí ê hū-jîn-lâng chhi̍h-chi ńg ê siaⁿ. Goá kap N̂g Sian-siⁿ hu-hū boē kim-tit iā lâu chhut ba̍k-sái, che sī hoaⁿ-hí kap kám-tōng ê ba̍k-sái.
Khèng-chiok-hoē soah, N̂g Sian-siⁿ te̍k-pia̍t ji̍p-lâi goá ê siok-sià kā goá seh to siā. Tng i khoàⁿ tio̍h lé-pài-tn̂g chiah-nih kū ê sî, kā goá kóng,
"Lé-pài-tn̂g eng-kai tio̍h têng khí, siuⁿ kū koh siuⁿ oe̍h, chhin-chhiūⁿ ē-hng lâng chiah-nih choē, kah bô hiám-hiám tó lo̍h-khì."
"Goán chin kú chiū kè-e̍k beh khí, nā-sī keng-chè boē thang iông-ún, chiah bián-kióng sú-iōng." Goá ìn
"Lín ê kè-e̍k sī àn-sǹg beh joā choē chîⁿ ê?" I koh mn̄g.
"Goán ê kó͘-kè tio̍h ài 10 bān kho͘ chiah ū hoat-tō͘."
"Nā án-ni, lín í-keng ū joā choē ki-kim?"
"Ki-kim sī bô lah, nā-sī choân sìn-tô͘ ū koan-bō͘ ê kiat-kó, tāi-khài sī 4 bān kho͘ nā-tiāⁿ, só͘-í bô hoat-tō͘ thang tāng-kang."
"Goá siūⁿ, lín thang tāng lo̍h-khì, hiah ê bô kàu ê iû goá hū-chek."
"N̂g Sian-siⁿ, lí ê ì-sù sī beh hiàn 6 bān kho͘?" Goá thiaⁿ chi̍t-ē, ná chhin-chhiūⁿ m̄ siong-sìn goá ê hī-khang, chiong hit ê 6 bān kho͘ kóng toā siaⁿ, piáu-sī giâu-gî.
"Sī, 6 bān kho͘" i kian-koat hoê-tap.
Kám-siā Siōng-tè, chin-chiàⁿ sī chi̍t ê ū ì-gī ê Sèng-tàn-choeh.
-----6-----
Sin-nî ê thâu chi̍t lé-pài, 10 tiám ê lé-pài beh khai-sí. N̂g Sian-siⁿ hu-hū sak tio̍h Ná-ná thâu chi̍t pài ji̍p-lâi lé-pài-tn̂g choè lé-pài. Goá kap choân-thé sìn-tô͘ chhiong-moá kám-siā kap hoaⁿ-hí, goá chiong khí lé-pài-tn̂g ê hó siau-sit chhiàng hō͘ chèng hoē-iú chai, kui ê hoē-tn̂g chhin-chhiūⁿ Gō͘-sûn-choeh ê Sîn lîm-kàu, tāi-ke toā siaⁿ o-ló Siōng-tè.
Nn̄g lé-pài āu lé-pài-tn̂g chèng-sek tāng-kang, Siū-lān-choeh khí hó, Koh-oa̍h-choeh hit ji̍t goán poaⁿ ji̍p sin Sèng-tiān choè lé-pài. Hit ji̍t Sió-hoe gī-tiúⁿ Keh Bo̍k-su lâi kú-hêng soé-lé, 10 goā ê lâng ji̍p sèng-hoē choè hoē-oân, kî-tiong 3 ê, chū-sī N̂g Sian-siⁿ hu-hū kap Ná-ná. Choè hō͘ goá kám-kek ê, sī Ná-ná siú Sèng-chhan āu tuì bo̍k-su kap goá kóng,
"Goá ê kha sui-jiân boē kiâⁿ lō͘, kim-āu goá beh ēng chit siang chhiú kap chhuì lâi hiàn hō͘ Siōng-tè, choè I ê khì-kū; lī-iōng siá-chok, ián-chàu kap ián-chhiùⁿ lâi kiàn-chèng Siōng-tè, ho̍k-bū jîn-kûn."
Goá chai goá í-keng ū chīn kàu sù-bēng lah. Hit nî 8 ge̍h, goá lī-khui thang liû-loân ê C kàu-hoē.
(Oân)