Piān Sîn-chú Lūn
1888.01 TĒ SAN-CHA̍P-IT TIUN p.100-102
(Un Sam-goân chò--ê.)
(Chiap chêng tiuⁿ tē 94 bīn.)
Kiám-chhái ū lâng kóng , Chè sī sèng- jîn só͘ siat , nā án-ni chiū sèng-jîn ia̍h ū kè-sit mah ? Goá ìn kóng , Thái-thó bô kè-sit ? Lūn i pêng-seng só͘-kiâⁿ tāi- khài lâi kóng , sī thang o-ló , iáu-kú m̄- sī kóng i lóng bô chi̍t-tiám-á ê chhò-gō͘ . Tông-tiâu Lí Thài-pe̍k kóng , " Lâng to m̄-sī Giâu Sùn , thài-oē it-chīn hó ? " án- ni i chha-put-to sī kóng , chí-ū Giâu Sùn it-chīn hó nā-tiāⁿ , kî-û lóng bô . Chóng-sī lūn kàu Giâu Sùn , Khóng-chú chiū kóng , " Giâu-Sùn siōng-kú ū pē-pēng ." Lūn kàu Khóng-chú pún-sin i ka-kī ū kóng , " Nā oē hō͘ goá ke chia̍h kuí-nî , kàu gō͘-cha̍p hè lâi tha̍k ia̍h-keng , chiū bián ū toā kè-sit . " án-ni chiū iáu-bē tha̍k ia̍h-keng ê sî ū toā kè-sit, chiū tha̍k ia̍h-keng liáu-āu , ia̍h boē bián-tit ū sió-khoá ê kè-sit . Giâu Sùn Khóng- chú , siōng-chhiáⁿ bô chiâu-chn̂g hó , kî- û--ê kiám-oē khah-iâⁿ in mah ? Goán ê sèng-keng ū kóng , " Siōng-tè tī thiⁿ-- ni̍h , kàm-chhat chèng-lâng, ài chai kî- tiong ū hit-hō chiâu-chn̂g tì-huī , oē kèng Siōng-tè ê lâng á-bô , chiū lóng-sī chiū siâ , khì chèng , bē ū kiâⁿ hó ê lâng . " ( Si-phian 53 : 2 , 3 . ) Iâ-so͘ kóng , " Bô chi̍t-lâng hó , chí-ū Siōng-tè nā-tiāⁿ . " ( Má-thài 19 : 17 . ) Só͘-í m̄-thang phah- sǹg chè sī sèng-jîn só͘ siat , chiū tek- khak sī bô chhò . Pîn-sim lâi lūn , hiān-sî chè chó͘-sian ê lé nā ū ha̍p-lí , chiū put-lūn ū chiàu kó͘-hoat á bô chiàu kó͘-hoat , lóng bô iàu-kín; nā bô ha̍p-lí , chiū put-lūn sī sèng-jîn só͘ siat , á m̄-sī sèng-jîn só͘ siat , lóng tio̍h pàng-soah .
6 . Lūn hàu ê kî-si̍t
Sè-sio̍k lâng ta̍uh-ta̍uh huí-pòng goán sī put-hàu , sū-put-ti goán ê hàu sī chin ê hàu , m̄-sī ké ê hàu . Goán ê sèng-keng kì-chài Siōng-tè ēng jîn-lûn ê tō-lí kà-sī lâng , chiū kóng , " Tio̍h hàu-kèng lín ê pē-bú , chiū thang tī Iâ-hô-hoa lín ê Siōng-tè só͘ siúⁿ-sù ê toē-hng lâi chia̍h tn̂g hè-siū ." ( Chhut Ai-ki̍p-kì 20 : 12 . ) Koh kóng , " Lâng nā ū poē-ge̍k ê kiáⁿ, pē-bú tok-chek m̄-thiaⁿ , chiū tio̍h lia̍h--i , toà kàu siâⁿ-mn̂g tiúⁿ-ló ê bīn-chêng, kā in kóng , Chit-ê kiáⁿ poē-ge̍k m̄-thiaⁿ goá chhuì , chiú-chuì , hòng-tōng , chiū siâⁿ-- ni̍h ê chèng-lâng tio̍h khioh chio̍h-thâu tìm hō͘ i sí . " ( Sin-bēng-kì 21 : 20 , 21 . ) Koh kóng , " Mē pē-bú ê lâng tek-khak tio̍h hō͘ i sí." (Chhut-ai-ki̍p-kì 21:16) Koh kóng: " Khoàⁿ khin pē-bú ê lâng, tio̍h siū chiù-chó͘." (Sin-bēng-kì 27:16) Iâ-só͘ ê sî, ū hoat-lī-sài-lâng kà-sī lâng thang ēng mi̍h hiàn Siōng-tè, m̄-sái ho̍k-sū pē-bú, Kiù-chú tāng-tāng hiâm--in. Koh Kiù-chú teh beh sí ê sî, i ê lāu-bú bô-lâng thang khoàⁿ-kò͘, Kiù-chú chiū bēng-lēng i ê ha̍k-seng Iok-hān tio̍h chiàu-kò͘ i. (Iok-hān 19:26,17) Koh Iâ-so͘ soè-hàn ê sî, iā-sī sêng-sūn pē-bú. (Lō͘-ka 2:51) án-ni Iâ-so͘ pún-sin iú-hāu, iā-sī choè hó ê iūⁿ ài lâng o̍h i; só͘-í i ê ha̍k-seng iā bat ēng iú-hāu ê tō-lí kà-sī lâng, chhin-chhiūⁿ Pó-lô kóng: "Kiáⁿ-jî sio̍k Chú, tio̍h sūn pē-bú, chiah sī ha̍p-gî." (Í-bu̍t-só͘ 6:1) Koh kóng: "Kiáⁿ-jî tio̍h siông-siông sūn pē-bú, chiū Chú hoaⁿ-hí." (Ko-lô͘-sai 3:20) Koh hoan-hù Thê-bô͘-thài kóng: "Chiú-koá-lâng ū kiáⁿ-sun, tio̍h kà-sī i, tāi-seng tī ka-lāi oē hêng-hàu, lâi pò-ta̍p i ê pē-bú, che sī hó thang hō͘ Siōng-tè chiap-la̍p." (I Thê-bô͘-thài 5:4) án-ni Siōng-tè, Kiù-chú, sian-ti, sù-tô͘ lóng sī kà lâng tio̍h iú-hàu, thái-thó kóng goán put-hàu ah?
Chóng-si cháiⁿ-iūⁿ chiah-oē tit-thang kóng sī iú-hàu ?
1 .Pē-bú tī-teh tio̍h chīn khuì-la̍t hōng- sêng chiàu-kò͘ , chia̍h-chhēng hō͘ i kàu- gia̍h ; pē-bú lāu boē thó-thàn , m̄-thang gīn-sîn--i , khoàⁿ-khin--i , i beh tio̍h hō͘-- i , chīn sim khoán-thāi--i , bo̍h-tit hō͘ i oàn-sin chhoeh-miā, thó͘-khuì pûn-hāi , tio̍h siūⁿ kàu i-ê un-chêng hōng-sêng--i kàu chi̍t-sì-lâng .
2 .Tio̍h thiaⁿ i-ê kà-sī .
Bat khoàⁿ-kìⁿ ū sî pē-bú kah i-ê kiáⁿ , i ìn kóng , " Goán m̄-leh ." Che sī ke̍k- toā m̄-tio̍h . Choè kiáⁿ ê lâng iáu soè-hàn boē thàn-chîⁿ chhī pē-bú , iáu-kú tio̍h sūn--i , só͘ kóng tio̍h thiaⁿ, só͘ kah tio̍h kiâⁿ , sui-bóng kàu toā-hàn ū pún-sū oē thàn-chîⁿ , ia̍h m̄-thang kiau-ngō͘ lū-kū ; tio̍h chi̍t-sì-lâng khiam-sùn sêng-siū kà- sī; siat-sú pē-bú só͘ kóng ū chhò-gō͘ , ia̍h tio̍h khin-siaⁿ soè-seh kap i chham-siông gī-lūn , m̄-thang hoah--i , mē--i .
3 . M̄-thang hō͘ i ê sim iu-būn.
Kiám-chhái ū hiaⁿ-tī chiū tio̍h saⁿ- hô, m̄-thang oan-ke-niû-chè hō͘ pē-bú iu-būn ; á-sī pháiⁿ-kiáⁿ , hòng-tōng , poa̍h- kiáu , chia̍h o͘-hun , chia̍h chiú-chuì , choè pháiⁿ-káu , o̍h kûn-thâu , kiat-tóng , saⁿ-phah , tì-kàu sún-hāi seng-khu , phoà- huì ke-hé , á-sī hoān kok-hoat , hō͘ koaⁿ- hú pān-choē , chiah-ê tāi-chì lóng sī hō͘ pē-bú iu-būn hoân-ló ; choè kiáⁿ ê lâng eng-kai tio̍h chú-soè , kín-sīn , m̄-thang hō͘ pē-bú ū chit-hō ê kan-khó͘ .
4 . Tio̍h chiàu-kò͘ pē-bú ê phín-hēng .
Chá Tāi-Sùn ê pē Kó͘-só͘ bô hó ê só͘- kiâⁿ , Sùn oē soè-jī ín-chhoā kám-kek in lāu-pē , tì-kàu hō͘ i bô toā pháiⁿ . Sù-tô͘ Pó-lô kā Thê-mô͘-thài kóng , " M̄-thang hoah lāu-toā lâng, tio̍h kàn-chèng i chhin-chhiūⁿ lāu-pē. " Khóng-chú kóng , " Ho̍k-sāi pē-bú , ū-sî tio̍h sió-khoá hiâm--i ." án-ni sī hō͘ lán chai pē-bú ū sî ū chhò-gō͘ , choè kiáⁿ ê lâng tio̍h khǹg-- i , hō͘ i oē tú-hó , bián-tit ū pháiⁿ ê miâ- siaⁿ . Tē-it iàu-kín tio̍h chiàu-kò͘ i ê lêng-hûn, hō͘ i oē sêng-si̍t sìn Kiù-chú , oá-khò i kàu tit-tio̍h choē sià-bián , siông-siông thoè i kî-tó , ǹg-bāng i sí-āu oē tit-tio̍h kiù .
5 . Pē-bú í-keng sí , tio̍h chiàu hoat-tō͘ lâi liāu-lí sui-bóng bô oá-khò hong-suí ê tāi-chì , iáu-kú m̄-thang chhìn-chhái, kah-i-bo̍h ; pē-bú í-keng sí liáu , tio̍h siông-siông siàu-liām , kì-tit i hó ê kà-sī lâi kiâⁿ .
Lâng nā án-ni , chiah-sī chin ê iú-hàu ; nā bô án-ni , sui-bóng sí-āu chhāi sîn- chú lâi chè , lâi pài , sio-kim, hiàn-choá ū sím-mi̍h lō͘-ēng ? Sī lóng bô lī-ek .
Khiat-khiat-chú thiaⁿ kàu chia , chiū kóng , Goá taⁿ kám-siā sian-siⁿ , hō͘ goá ná chhin-chhiūⁿ khùn-chhíⁿ , goá taⁿ chai hàu ê tō-lí lah ; ia̍h chai lín ê kàu m̄-sī lâng siat ê kàu só͘ oē pí-tit . Tuì án-ni saⁿ-sî chiū khì .
Un Sam-goân ê piān Sîn-chú lūn chit-tiuⁿ í-keng ìn-liáu ; iáu beh koh ìn tē saⁿ miâ ê, chiū-sī Lí Chhah-lâi chò-- ê. I-ê lūn só͘ ín-khí ê kó͘-tián sui-jiân khah-chió , kiám-chhái hiaⁿ-tī koh khah ài khoàⁿ . Chóng-sī kīn-lâi chih--tio̍h Choân-chiu Tân Bo̍k-su kià chi̍t phiⁿ lūn lâi , taⁿ beh seng ìn ; āu-lâi chiū thang koh ìn piān Sîn-chú lūn.