Si̍t-tián-má
1889.07 TĒ GŌ͘-CHA̍P TIUN p.52-54
(Ē-bīn só͘ kì-chài lóng sī si̍t-chāi ê sū)
Ū chi̍t-ê oē-kang miâ-chò Si̍t-tián- má, i-ê nî-hoè boē kàu tiong-liân, nā-sī tī i pún-siâⁿ, chiū-sī Tek-kok ê La̍t-si̍t-ló͘, miâ-siaⁿ í-keng put-chí tháu; bat ê lâng kóng, pa̍t-ji̍t i tek-khak ē chin chhut- miâ; chóng-sī ka-tī siūⁿ kóng, Goá beh tit-tio̍h hit-ê miâ-siaⁿ tek-khak tio̍h kàu ló-liân, án-ni kàu hit-sî goá ia̍h bô sim thang hióng-siū.
Sui-bóng án-ni, iáu-kú i chai kàu hit- sî ta̍k-hāng ē tek-ì; só͘-í ke̍k tuì-tiōng chit-ê oē ê tāi-chì. Sui-jiân êng ê sî-chūn ū khì chiú-lâu, hì-tiûⁿ, kap pêng-iú kau-poê, chóng-sī koh-khah tì-ì chit-ê oē ê sū, ná chhin-chhiūⁿ hō͘ oē ê tāi-chì bê--khì chi̍t-iūⁿ, tì-kàu tû só͘-oē--ê í-goā, lóng m̄-chai ū pa̍t-mi̍h ê tāi-chì.
I-ê kang-hu sui-bóng í-keng chin-hó, chóng-sī iáu-boē lia̍h-chò kàu-gia̍h; i chai i-ê goān iáu-boē chiok, tuì án-ni i ná ài chìn-pō͘, ia̍h tuì án-ni i-ê sim siông-siông put-an.
Lâng nā hóng-hut khoàⁿ i-ê khoán, ē phah-sǹg i sī hó kau-poê, gâu lí-sū, ū hok-khì ê lâng; m̄-kú siông-sè khoàⁿ i- ê ba̍k-chiu phû-phû, siaⁿ sàu-sàu, chiū chai ū bô pêng-an tī i-ê sim-lāi.
Ū chi̍t-ji̍t chit-ê oē-kang khiā tī i-ê oē-pâng chiàⁿ-chhiú ê toā-thâu-bú chhah tī io-toà--ni̍h; tò-chhiú tuì chhuì--ni̍h thiu hun-chhoe chhut lâi, sī in-uī i khoàⁿ-kìⁿ chi̍t-ê Pa-lé lâi, só͘-í ēng án-ni lâi chun-kèng i.
I chiū tuì Pa-lé kóng, Sîn-hū ah, bē chò-tit lah. Lí só͘ beh oē chit-pak Iâ-so͘ tèng si̍p-jī-kè ê tô͘ í-keng ū chin-chē lâng oē lah; taⁿ goá nā oē, tio̍h siūⁿ chhut kap pa̍t lâng khah koh-iūⁿ; án-ni hit-ê kang tio̍h put-chí chē, só͘-í lí hiah-ê kang-chîⁿ bô kàu-gia̍h.
Sîn-hū kóng, Kang-chîⁿ bô-beh kat tiāⁿ-tio̍h, goá chai lí sī tiong-hō͘ lâng; chit-pak m̄ sī kàu-hoē beh bé ê, sī chi̍t- ê hoán-hoé choē ê lâng beh sàng ê.
Si̍t-tián-má kóng, Ho͘h, án-ni ū cheng- choa̍h, thêng chi̍t-goe̍h-ji̍t lí chiah koh lâi, hit-sî goá ē siūⁿ-chhut só͘ tio̍h ēng ê ta̍k-hāng, chiah kap lí chham-siông.
án-ni nn̄g-lâng chiū kiâⁿ-lé saⁿ-sî. Chit-ê oē-kang tī chi̍t-goe̍h-ji̍t lāi chhut- la̍t teh siūⁿ hit-pak tio̍h cháiⁿ-iūⁿ oē.
I siūⁿ beh oē hit-pak tio̍h soà oē khiā tī si̍p-jī-kè kha hiah-ê peng-teng, kap teh khoàⁿ ê Iû-thài lâng, só͘-í i ta̍k-ji̍t khì Iû-thài ke, khoàⁿ Iû-thài lâng ê bīn- hêng kap in-ê ang-á, ǹg-bāng oē-liáu ē khah-sêng.
Teh oē ê sî Pa-lé ta̍uh-ta̍uh khì khoàⁿ i-ê kang-hu, ū-sî kap pa̍t-ê Pa-lé saⁿ-kap khì. Pa-lé ê ì-sù sī ài si̍p-jī-kè oē tī tiong-ng, in-uī i só͘ tì-ì--ê sī chit-ê si̍p-jī- kè, í-goā ê lâng-bīn kap tô͘--ni̍h ê kong- kéng sī khah bô siong-kan.
Thian-chú-kàu tī la̍k-goe̍h chhe-it ū chi̍t-ê cheh, miâ-chò Sèng Nî-ko-bí-lí ê cheh; Pa-lé ê ì-sù ài kàu hit-ji̍t chit- pak thang tiàu tī lé-pài-tn̂g ni̍h.
Chhun-thiⁿ boé, thiⁿ-sî put-chí chheng-chhái; Si̍t-tián-má hioh-khùn chhut- mn̂g, kiâⁿ chha-put-to 8 lí lō͘, tú-tio̍h chi̍t-ê sòng-hiong ê cha-bó͘ gín-ná miâ- chò Pē-pí-tà, i-ê i-chiûⁿ sui-bóng sī lâ-sâm phoà-noā, nā-sī i-ê bīn-iông chhin-chhíⁿ hó-khoàⁿ. Si̍t-tián-má ài oē i-ê siōng, chiū kap i iok chi̍t lé-pài khì i tau saⁿ-pái, lâi hō͘ i oē. Í-keng kàu ji̍t, chit-ê Pē-pí-tà chiū lâi Si̍t-tián-má tau; khoàⁿ-kìⁿ i lāi-bīn ū chē-chē kî-iūⁿ ê mi̍h, chhin-chhiūⁿ kó͘-chá ê chiàn-kah, chá- chêng ê huî-khì, tiau-khek ê mi̍h-kiāⁿ, khoàⁿ-liáu chin ài khoàⁿ. āu-lâi khoàⁿ kàu Si̍t-tián-má só͘ oē hit-pak Iâ-so͘ tèng si̍p-jī-kè ê tô͘, koh-khah chù-sîn siông-sè khoàⁿ, ia̍h ēng chhiú kí hit-pak mn̄g Si̍t-tián-má kóng, "Hit-ê sī chī- chuí?" Si̍t-tián-má kóng, "Ki-tok." Koh mn̄g, "Hiah-ê lâng teh kā i chhòng sím- mi̍h?" Si̍t-tián-má chhiⁿ-cho̍h ìn kóng, "Kā i tèng si̍p-jī-kè." Koh kóng, "Lí tio̍h oa̍t khah chiàⁿ-pêng lâi." oa̍t-liáu chiū kóng, "Hó, án-ni hó." Si̍t-tián-má ê khoán nā teh oē ê sî put-chí m̄-ài lâng kóng oē.
Gín-ná koh mn̄g kóng, "Si̍p-jī-kè kha hiah-ê pháiⁿ-bīn-chhiuⁿ ê lâng sī chī- chuī?" Si̍t-tián-má kóng, "Taⁿ lí tio̍h tiām-tiām, chit-tia̍p teh oē, goá lóng m̄ ài kóng oē."
Gín-ná thiaⁿ-kìⁿ Si̍t-tián-má chit-hō ê khoán-sit m̄-káⁿ koh-chài mn̄g, chóng-sī lia̍h hit-pak kim-kim khoàⁿ.
Hit-tia̍p liáu-āu ta̍k-pái nā lâi, chiū khoàⁿ hit-pak, ná khoàⁿ ná ài khoàⁿ. I put-chí ài mn̄g, ū-sî chiū hó-táⁿ mn̄g kuí-kù. Bat chi̍t-pái mn̄g kóng, "Lâng siáⁿ-sū kā i tèng si̍p-jī-kè, sī in-uī chin- pháiⁿ, á m̄-sī?"
Si̍t-tián-má kóng, "Bô, chin-hó."
Pē-pí-tà hit-sî m̄-káⁿ koh mn̄g, chóng- sī sim-lāi teh siūⁿ Si̍t-tián-má só͘ kóng ê.
Pa̍t-ji̍t koh mn̄g kóng, "I nā-sī hó- lâng, lâng siáⁿ-sū án-ni tèng i? Sī tèng tiap-á-kú chiū pàng i, á m̄-sī?" Si̍t-tián-má kóng, "Sī in-uī..." kóng kàu-chia chiū khì hâ hit-ê gín-ná ê toà, hō͘ i khah hó-sè.
Pē-pí-tà chiū mn̄g, "In-uī cháiⁿ-iūⁿ?" Si̍t-tián-má khoàⁿ i sī chin ài chai, chiū khó-lîn i kóng, "Pē-pí-tà ah! Lí tio̍h thiaⁿ. Chit-ê tāi-chì goá beh chò chi̍t-pái kā lí kóng, í-āu lí lóng m̄-thang koh mn̄g." Chiū chiong Iâ-so͘ siū tèng ê sū kóng bêng hō͘ i thiaⁿ.
Pē-pí-tà chêng lóng m̄-bat thiaⁿ-kìⁿ chit-ê tāi-chì, chóng-sī thiaⁿ-liáu ba̍k-sái chhē-chhē-tò. Si̍t-tián-má sui-bóng kú- kú chai chit-ê sū, nā-sī sim-koaⁿ choân- jian8 bô tín-tāng.
Pē-pí-tà ê siōng kap si̍p-jī-kè ê tô͘ tâng-sî oē hó, Pē-pí-tà lóng bô sim thang khoàⁿ i ka-tī ê siōng, kan-ta kióng- chhiú chù-sîn khoàⁿ hit-pak si̍p-jī-kè, lóng m̄-ài soá-kha. Si̍t-tián-má tuì i kóng, "Pē-pí-tà ah! Lâi, goá chiah-ê kang-chîⁿ hō͘ lí, lēng-goā koh chit-ê kim-á siúⁿ lí, taⁿ lí thang tò--khì, khiám- chhái pa̍t-ji̍t beh koh kiò lí lâi oē."
Pē-pí-tà thiaⁿ-kìⁿ án-ni chiū ûn-ûn-á tńg-sin kóng, "Sian-siⁿ to-siā." I-ê ba̍k- chiu tâm-tâm, mn̄g Si̍t-tián-má kóng, "Hit-ê tèng si̍p-jī-kè-ê thè lí tam-tng hiah-toā ê kan-khó͘, lí ū put-chí thiàⁿ--i bô?" Si̍t-tián-má put-chí kiàn-siàu, bīn hoat-âng, bô oē thang ìn; hit-ê cha-bó͘ gín-ná chiū tò--khì.
Cha-bó͘ gín-ná tò-khì liáu-āu, i ê oē toā-toā kha̍p-tio̍h Si̍t-tián-má ê sim, ài hō͘ chit-ê oē bē kì-tit, chóng-sī chin tiâu lóng bē lut. I chiū kín-kín chiong hit-pak sàng kàu Pa-lé, ǹg-bāng nā bô khoàⁿ-kìⁿ chiū ē khah bē kì-tit, chóng-sī lóng bô-chhái-kang; āu-lâi kan-khó͘ tòng bē tiâu, iáu-kú koat-ì beh tû-khì chit-ê kan-khó͘, chiū khì kìⁿ chi̍t-ê Pa-lé, tuì i jīn choē, Pa-lé mn̄g i kuí-nā hāng, jiân-āu tuì i kóng, "Lí ê choē sià- lah." Si̍t-tián-má chiū kiám-siu oē hit- pak ê kang-chîⁿ.
Hit-tia̍p liáu-āu lé-pài lāi i ê liông-sim khah bô chek-pī, só͘-í khah bô kan-khó͘, nā-sī bô joā-kú hit-ê cha- bó͘ gín-ná só͘ mn̄g ê oē koh-chài tuì sim- lāi hoat-khí, siông-siông ka-tī mn̄g kóng "Lí ū thiàⁿ i á-bô?" án-ni Si̍t-tián-má koh bē pêng-an, lóng bē chò-kang; i chiū sì-kè kiâⁿ, ài thiaⁿ sin-bûn, ǹg-bāng ē hō͘ sim khah-khui.
(āu-tiuⁿ beh koh ìn.)
