Ok iú Ok-pò
1893.06 98 koàn p.53-54
Lâng chò pháiⁿ bē-bián-tit siū hêng-hoa̍t. Chit-sì āu-sì lóng sī án-ni. Chāi-seⁿ i-ê sim bē pêng-an, ū sit-lo̍h thé-biān, ia̍h hō͘ lâng pān-choē. Sí-āu hêng-hoa̍t sī ke̍k-tāng ke̍k-tn̂g; ia̍h bē siám-pī--tit.
Lâng chò hó kim-sì siū siān-pò, ū tit-tio̍h an-sim koh hō͘ lâng tuì-tiōng, ia̍h koè-sì hióng-siū éng-oán ê toā êng-kng, koh tit-tio̍h Siōng-tè bû-hān ê siúⁿ-sù.
Chèng-lâng tio̍h kín-sīn bo̍h-tit chò-khí-thâu sió-khoá ê pháiⁿ, kiaⁿ-liáu hit-ê pháiⁿ-iūⁿ sī ná-kú ná-toā, chiū hêng-hoa̍t sī ná-kú ná-tāng. Lán tāi-ke tio̍h siông-siông kiû Siōng-tè hō͘ goán kàu-gia̍h tì-sek kiam khuì-la̍t lâi thoat-lī ta̍k-hāng ê choē-ok.
Tī ē-té ū kì-chài nn̄g-chat-sū lâi piáu-bêng ok iú ok-pò, ia̍h kéng-kài lâng tio̍h tî-hông bo̍h-tit hoān-choē. Chóng-sī lâng m̄-thang phah-sǹg ē-bīn kì-chài chân-jím ê hêng-hoa̍t sī ha̍p-gî.
Sio-sí kiap-koan ê lâng
Bûn-bêng-hiaⁿ ū hoê-phoe thong-ti Cha̍p-saⁿ-kah kàu-hoē lâng ê khiàm-khoeh chiū soà siá chi̍t-hāng, chiū-sī Sio-sí kiap-koan ê lâng. Phoe ū kóng:
Koh-chi̍t-hāng ê tāi-chì, sī goá só͘ m̄-bat khoàⁿ-tio̍h ê sū, chiū-sī lâng oa̍h-oa̍h kā-i sio-sí. Chiū-sī tú-tio̍h kū-nî chit-hō ê nî-tang, bô-thang-chia̍h, chē-chē chò-chha̍t ê lâng thau koah-be̍h, thau liú hân-chû; goá só͘ kóng hō͘ lâng sio-sí hit-ê lâng, sī uī-tio̍h mê--sî khì kiap-koan, iā hō͘ lâng lia̍h--tio̍h, in-uī hit-ê lâng chin-gâu kiap lâng ê bōng. Chiàu chia ê sè-sio̍k-lâng kóng, hit ê lâng kiap lâng ê bōng chin-gâu, in-uī lâng ê bōng cha̍p-hūn chha-put-to hō͘ i kiap sì-hūn khì.
Kàu tī jī-goe̍h-chhe iû-goân sī chhut mn̂g khì kiap-bōng, hit-mê-hng tú-gū hiah ê teh-chiú hân-chû, chiú chhài-thâu ê lâng, chiū hō͘ in lia̍h-tio̍h, koaiⁿ-teh, kàu tī chit jī-goe̍h jī-it chia ê chóng-lí lāu-toā chiah gí kóng tio̍h kā-i sio-sí-khì, bián-tit hō͘-i oa̍h-teh lâi sńg-hoāi lâng ê hong-suí, chiū tī hit jī-it-ji̍t chha-put-to cha̍p-jī-tiám-chhut ê sî chhoā-khì Po͘-sim lâm-pêng hit ê po͘, tī-hia chhāi-thiāu, pa̍k hit-ê lâng tī thiāu--ni̍h, sì-uî chiah chiong tek-chhì-oe kap tek-kho͘ lâi chiap tī hit-ê lâng ê seng-khu, lâu i ê hêng-khám kap thâu-khak chhut-hiān, ē-té chiah chiong chháu-á lâi ín-hoé.
Kàu teh-beh pàng-hoé sio ê sî, goá cháu-khì Po͘-sim-ke, in-uī m̄-káⁿ khoàⁿ hit-ê lâng tī hoé ê tiong-ng, iā m̄-káⁿ thiaⁿ i tī hoé tiong-ng ai-kiò ê siáⁿ. Goá khoàⁿ-kìⁿ hit-ê lâng chin thè i kan-khó͘, kàu beh lâu-ba̍k-sái chhut-lâi. Hit-ê lâng goá khoàⁿ lóng bô hoân-ló ê khoán-sit. Goá thiaⁿ-kìⁿ hiaⁿ-tī teh kóng, hoé í-keng khí-to̍h chin-iām, sio-tio̍h i ê saⁿ-á-khò͘ ê sî, i-ê chhuì iáu teh pō͘ pîn-nn̂g, ia̍h-bô ài-kiò; kàu hit-tia̍p thâu-mn̂g í-keng hō͘ hoé sio-khì, seng-khu iā hō͘ hoé sio-tio̍h, chha-put-to beh tn̄g-khuì ê sî, kóng chiah ū iô-thâu hāiⁿ saⁿ-siaⁿ chiah sí.
Hit-ê lâng tú-tio̍h sio ê khoán sī chhin-chhiūⁿ Thian-lō͘-le̍k-thêng. Chīn-tiong tī Hu-hoa-chhī hō͘ lâng sio ê khoán-sit chhāi chi̍t-ki-thiāu, ēng thih-soàⁿ lâi pa̍k i-ê seng-khu tī thiāu--ni̍h. Lūn teh khoàⁿ ê lâng sī chha-put-to chhin-chhiūⁿ Hi-pek-lâi ê phoe 12:1 só͘ kóng, ‘Khoàⁿ ê lâng hiah-choē, chhin-chhiūⁿ hûn teh tàⁿ', hit ê thióng-po͘ lóng-sī lâng. Hit-sî lâng sio-sí liáu, lâng chiū phoà i-ê pak-tó͘ lâi the̍h i-ê sim-koaⁿ, kóng sī beh khì chia̍h, Hāiⁿ ah, thài ū hiah chân-jím ê lâng ah! Sio-sí to siuⁿ-khek-khui lah, iū-koh lâi chia̍h i-ê seng-khu ah!
Taⁿ só͘ kóng sī chiah-ê: kiû sian-seⁿ thè goán kî-tó, hō͘ chiah ê hiaⁿ-tī ē-tit-thang chai āu-lâi ê hêng-hoa̍t chhin-chhiūⁿ hit-hō; chiū bián-tit ko͘-hū Chú ê chhim-in, ē-tit-thang siám-pī āu-lâi ê hêng-hoa̍t; ia̍h thè goá kî-tó hō͘ goá ē-tit-thang gâu lī-ek chiah hiaⁿ-tī chí-moē. Sī sim-só͘-goān.
Gín-á chò toā-chha̍t hō͘ koaⁿ-hú ó͘ ba̍k-chiu
Sio̍k-gú kóng, ‘Giâm koaⁿ-hú chhut kāu-chha̍t.' In-uī chêng-goe̍h Hōng-soaⁿ-koān-sio̍k ê kuí-nā só͘-chāi hō͘ chha̍t cheng-piàng, Koān-chú Lí kàm ū khí tuī-ngó͘ khì A-lí-káng kīn-hū ê chng-siū uî chha̍t-chng. Chha̍t lóng thoat-lī, ū chhiau-tio̍h kuí-nā pò͘-tē mi̍h; ū-ê chin ta̍t-chîⁿ, chiū-sī ū-gia̍h-lâng ê saⁿ-á-kûn, chi̍t-hù ta̍t-tit saⁿ-sì-cha̍p gîn. Koān-chú lóng m̄-chún gê-ia̍h tham-sim hia ê mi̍h, i lóng ū ta̍k-hāng koè-tiám kau hiah-ê pan-thâu khoàⁿ sī sím-mi̍h lâng hō͘ chha̍t chhiúⁿ--ê, kiò lâng khì jīn, jīn nā sī i-ê, i thang the̍h tò--khì. Pan-thâu chīn-chiong hiah ê mi̍h-kiāⁿ tiàu tī biō-kháu chhin-chhiūⁿ kó͘-i-tiàm ê khoán-sit.
Hiān-chāi chit-ê Hōng-soaⁿ-koān put-chí chheng-liâm; iā chin gâu lia̍h chha̍t, tuì i chiūⁿ-jīm sì-gō͘-nî, lia̍h chha-put-to sì-gō͘-cha̍p ê cheng-piàng chha̍t lâi thâi-thâu. Chóng-sī cheng-piàng chha̍t ê tiong-kan iā ū cha̍p-sì-gō͘ hoè ê gín-ná. Kīn-lâi ū lia̍h-tio̍h chi̍t-ê 15 hoè ê toā-chha̍t. Koān-chú kóng bē pān-tit thâi-thâu, ū chiong nn̄g-luí ba̍k-chiu phah-chhut-lâi, āu-lâi siū kaⁿ, thèng-hāu ba̍k-chiu thè-hông, chiū beh phài chhe-ia̍h, chhoā i khì i cheng-piàng ê só͘-chāi phah-lô iû-ke, soà kóng-khí i chò chha̍t ê chêng-iû hō͘ lâng chai.