Lī-ek chhiⁿ-mî lâng
1895.08 125 koàn p.78-79
Khó͘ Bûn-gâm kì--ê.
(Chiap chêng-koàn tē 60 bīn.)
Lán khoàⁿ Siōng-tè chhòng-chō lâng sī chiâu-chn̂g , khah hán-tit tuì chhut-sì chiū chhiⁿ-mî ; siat-sú ū ia̍h sī chió-chió . Taⁿ chhiⁿ-mî lâng cháiⁿ-iūⁿ oē chiah-choē? Sī oē kóng-tit saⁿ-hāng ê iân-kò͘. 1.Chiū-sī tuì ka-kī chio --lâi--ê . 2. Sī tuì pē-bú só͘ liân-luī--ê . 3.Sī lâng í-keng kàu nî-hè lāu , khah-siông oē tì ba̍k-chiu hoe, bô khoàⁿ-kìⁿ .
Thâu chi̍t hāng, lâng ê chhiⁿ-mî cháiⁿ- iūⁿ kóng sī ka-kī chio lâi-ê ? Lán khoàⁿ chiah ê ka-kī chio-lâi ê chhiⁿ-mî lâng , khah-choē sī jī-cha̍p-goā hè kàu saⁿ- cha̍p-goā--ê, in-uī tī chiah ê nî-hè ê tiong-kan, lâng khah-siông choè pháiⁿ-kiáⁿ, tuì-tiōng lú-sek kè-thâu, ka-kī chiau-that sin-miā, siông-siông tì to̍k-chhng ê chèng-thâu , tì-kàu ba̍k-chiu chhiⁿ-mî ê sī chin-choē . Koh sī ū-ê tuì choè-chha̍t hāi-lâng, hō͘ lâng khí-put-goān, chiū lia̍h lâi phah-ba̍k, hō͘ i chhiⁿ-mî ; che hō͘ lán thang chai bêng-bêng ka-kī chio lâi ê chhiⁿ-mî .
Tē-jī, cháiⁿ-iūⁿ sī tuì pē-bú liân-luī--ê ? Lán khoàⁿ ū-ê chhut-sì bô joā-kú chiū chhiⁿ-mî, ū-ê sì-gō͘ hè chiū chhiⁿ-mî , ū-ê cha̍p-só͘ hè chhiⁿ-mî, ū-ê kàu cha̍p-goā hè chiah chhiⁿ-mî; chiū án-ni hō͘ lán thang chai , chiah ê gín-ná m̄-sī chhin-chhiūⁿ hiah ê tiong-liân--ê pháiⁿ, lâi tì chhiⁿ-mî, bêng-bêng sī tuì in pē-bú só͘ jiám lâi ê to̍k. Lūn chit téng-hō ê chhiⁿ-mî lâng, lán si̍t-chāi tio̍h put-chí khó- lîn; in-uī i chhut-sì bô joā-kú thang khoàⁿ-kìⁿ Siōng-tè só͘ chhòng-chō ê êng- kng, koh siông-siông sī hō͘ lâng khoàⁿ- khin m̄-ti̍h, bô-i bô-oá, ū-ê sak-lo̍h khit-chia̍h iâⁿ, chhiⁿ-chhiⁿ chhám-chhám sī kóng só͘ boē-chīn--ê .
Tē-saⁿ, lâng í-keng kàu lāu, khah-siông oē tì chhiⁿ-mî , ba̍k-chiu hoe. Chóng-sī chit-hō ê chhiⁿ-mî khah bián tio̍h kiaⁿ, in-uī lâng í-keng kàu lāu, khah-siông ū i-ê kiáⁿ-jî thang chiàu-kò͘, só͘-í tī chit-sî khah bián hoân-ló; siat- sú lóng bô lâng thang chiàu-kò͘--ê sī khah chió . án-ni hō͘ lán thang chai só͘ tio̍h thoè in siat-hoat--ê , sī tah-lo̍h chi̍t téng-hō ê chhiⁿ-mî lâng , lán tio̍h chīn sim lâi thoè in siūⁿ siat-hoat , hō͘ in oē siú tō-lí , koh bô kan-khó͘ .
Taⁿ ài beh lī-ek chiah ê chhiⁿ-mî ê sū , si̍t-chāi sī put-chí hó ê kú-gī ū thé- thiap Kiù-chú ê sim ài kiù chiah ê lâng só͘ khoàⁿ bô-ê , lâi êng-kng Siōng-tè hó ê chí-ì; goá chiah bô kiaⁿ kiàn-siàu, lâi siá kuí-nā hō ê hoat-tō͘, chiū pâi-lia̍t tī ē-toé.
Thâu chi̍t hāng, tio̍h hō͘ in oē siú tō- lí , lâi êng-kng Siōng-tè . Tē-jī hāng , tio̍h thoè in siat-hoat kiú-oán ê thâu-lō͘ . Taⁿ beh hō͘ in oē siú tō-lí lâi êng-kng Siōng-tè ê hoat-tō͘, tek-khak tio̍h chhin-chhiūⁿ Tâi-oân-hú-siâⁿ kap Choân-chiu só͘ siat ê hoat-tō͘, hō͘ in tāi-seng ēng bong ê hoat lâi tha̍k-chheh kàu lóng oē tha̍k Sèng-chheh , chhim-bat tō-lí , ia̍h chai ka-kī ê pún-hūn ; sui-sī ū Bo̍k-su Ko͘-niû ê poê-ióng , iáu-kú ka-kī ia̍h tio̍h kiâⁿ in ê pún-hūn, lâi choè só͘ oē choè ê kang , bián liân-luī kong-hoē ê só͘-huì .
Tē-jī tio̍h thoè in siat-hoat kiú-oán ê kan-kí thâu-lō͘ . Taⁿ ū sím-mi̍h ê lō͘ thang hō͘ in lâi choè ? Chiàu goá siūⁿ ū kuí-nā hō . 1 . Chiū-sī choè thoân tō-lí ê lâng. 2 .Chiū-sī choè chho͘-tāng ê kang . 3. Chiū-sī choè khin-khó ê kang . Chóng- sī chí saⁿ téng-hō--ê ia̍h tio̍h soè-jī lâi chhâ-khó ; sī tāi-seng tio̍h kéng sím-mi̍h hō ê lâng kham-tit hō͘ i choè thoân tō-lí ê lâng, sím-mi̍h téng-hō lâng oē-kham-tit choè chho͘-kang, sím-mi̍h téng-hō sī tio̍h hō͘ i choè khin-khó--ê ; nā oē án-ni soè-jī séng-chhat siūⁿ , chiū ta̍k lâng chiah oē chīn in ê pún-hūn .
Taⁿ thâu chi̍t hāng, chhiⁿ-mî lâng nā oē choè thoân tō-lí ê lō͘-ēng, si̍t-chāi oē put-chí lī-ek lâng. Cháiⁿ-iūⁿ thang chai ? In-uī chá goán Ē-mn̂g ū chi̍t-ê hiaⁿ-tī chhiⁿ-mî, i pún sī teh choè kang-hu ê lâng ; āu-lâi tì ba̍k-chiu chhiⁿ-mî , kàu- hoē ū pang-chān i chia̍h , i chiū ta̍k ji̍t kàu I-koán khì kóng tō-lí hō͘ hiah ê phoà-pīⁿ lâng thiaⁿ , lóng bô kiaⁿ pīⁿ-lâng ê chhàu-bī , sī ti̍t-ti̍t ài ēng thiàⁿ i ê sim khoán-thāi i, siông-siông thoè phoà-pīⁿ lâng kî-tó, ín-chhoā in lâi lé-pài-tn̂g thiaⁿ Kiù-chú ê tō-lí , só͘ ín-chhoā ê ta̍k lâng lóng sī sêng-si̍t--ê khah choē . Chiàu goá khoàⁿ-i choè chhiⁿ-mî ê thoân-tō sī pí hiah ê ba̍k-kng--ê ín-chhoā lâng khah choē. Só͘-í goá chiah kóng chhiⁿ-mî lâng thang hō͘ i tam-tng thoân-tō ê chit , chiū-sī tuì chit-ê ê kám-kek . Chóng-sī hit lâng i tī Ē-mn̂g ê koe-lō͘ put-chí se̍k, kìⁿ- nā Ē-mn̂g ê hiaⁿ-tī chí-bē ê chhù nā-sái kā i kóng tī tah-lo̍h , chiū chai thang khì thàm-bāi in, put-lūn sin kū ê hiaⁿ-tī á- sī sin thiaⁿ tō-lí ê pêng-iú, in ê só͘-chāi i ia̍h lóng oē kàu, ia̍h lóng m̄-sái tio̍h lâng khan i, hoán-tńg oē chhoā m̄-chai lō͘ ê pêng-iú . Chóng-sī lūn chit ê hiaⁿ- tī choè kàu-hoē ê kang, put-chí ū kong- hāu , in-uī i ū ín-chhoā lâng lâi choè Kiù-chú ê ha̍k-seng ; che sī chiàu goá só͘ khoàⁿ-kìⁿ--ê lâi kóng nā-tiāⁿ .
Koh chá goá bat khoàⁿ-kìⁿ chi̍t pún ê goā chheh, sī hō-choè "Kó͘-bo̍k khoàn- koan ." Chit-pún ê tāi-ì , sī teh lūn chi̍t ê chhiⁿ-mî Bo̍k-su put-chí gâu khǹg lâng toê-iân hiàn hō͘ Chú , sī put-chí ū kong- hāu i só͘ choè ê kang . Só͘-í tuì chiah ê pîn-kù , sī hō͘ lán thang chai chhiⁿ-mî lâng nā oē choè thoân-tō ê kang sī ū lō͘-ēng.
(āu-koàn beh soà ìn.)