Ji̍t-pún oē ê kin-té
1896.03 132 koàn p.22-23
(Î Sian-siⁿ kì--ê.)
Lán sio̍k tī Tâi-lâm Kàu-hoē ê hiaⁿ-tī chí-moāi chē-chē--ê í-keng bat o̍h Pe̍h-oē-jī . Tī Ji̍t-pún kok ia̍h ū lâng ài ēng chit-hō ê jī , chóng-sī in ke ēng kuí-nā ê koh-iūⁿ ê jī , chiū-sī,---
Z, Sī sio̍k tī s--ji ê siaⁿ-luī .
d, Sī sio̍k tī t--jî ê siaⁿ-luī
f, Sī sio̍k tī h--,（ph--）ji ê siaⁿ-luī.
y, Sī sio̍k tī i--jī ê siaⁿ-luī .
w, Sī sio̍k tī u--,o--jī ê siaⁿ-luī .
r, Tn̂g-lâng kóng chit-ê r-jī chhin-chhiūⁿ l-jī ê siaⁿ-im ,m̄-kú sī toā koh-iūⁿ . Tī i--jī ê thâu-chêng r-jī ê im sī ná-chhin-chhiūⁿ d-jī ê khoán-sit .
Ji̍t-pún lâng so͘ ēng ê jī sī hun-piat chò nn̄g-luī,chiū-sī:------
I . Chú -im jī(chú=chú-lâng),----- a , i , u , e, o.
Chiah-ê jī ū soà hun-piat chò Té-siaⁿ--ê kap Tn̂g-siaⁿ --ê.--------
a , i , u , e, o. chiū-sī Té-siaⁿ--ê .
ā , ī, ū, ē, ō chiū-sī Tn̂g-siaⁿ--ê,
Ū-sî i-jī kap u-jī ê siaⁿ sī put-chí khin kàu oh-tit thang thiaⁿ--ê,chiū ū lâng siá I,ū.
II .po̍k-im-jī （po̍k=lô͘-po̍k),-----
KG N M Y R W
SZTD ShJChJ TsDz
HBP F
Tâ,beh kì-chài Ji̍t-pún lâng ê Jī -bú,--------
Ji̍t-pún Lâng Ê Jī-bú
a i u e o
ka
ga ki
gi ku
gu ke
ge ko
go
sa
za shi
ji su
zu se
ze so
zo
ta
da chi
ji tsu
dzu te
de to
do
na ni nu ne no
ha
ba
pa hi
bi
pi fu
bu
pu he
be
pe ho
bo
po
ma mi mu me mo
ya i yu ye yo
ra ri ru re ro
wa i u ye wo
Tāi-ke khoàⁿ téng-bīn ê Jī-bú chiū chai Ji̍t-pún lâng tàu-jī ū kuí-nā-bô chiàu chhù-sū ê thé-sek：------
s i chiū-sī chò sh i
z i chiū-sī chò j i
t i chiū-sī chò ch i
d i chiū-sī chò j i
t u chiū-sī chò ts u
d u chiū-sī chò dz u
Koh,
y i pìⁿ-chò i
w i pìⁿ-chò i
w u pìⁿ-chò u
w e pìⁿ-chò y e
iáu ū chi̍t-hāng tio̍h chai,chiū-sī hit-ê h--jī kap hit-ê f--jī ,Ji̍t-pún lâng ū lia̍h chò siāng chi̍t-khoán .Tn̂g-lâng ia̍h sī chha-put-to chhin-chhiūⁿ án-ni . Tō-tâi só͘ koán ê siâⁿ hō-chò hú á-sī fú .
Ji̍t-pún lâng ū hō in-ê Jī-bú chò "Gō͘-cha̍p-im ." Lâng nā sǹg hiah-ê o͘-jī si̍t chāi ū gō͘-cha̍p--ê , Hí kî -û ê jī in bô lia̍h chò koh-iūⁿ ê luī, to̍k-to̍k ū hun-pia̍t in chò choa̍h-im-- ê nā-tiāⁿ . Só͘ hō ê miâ chiū-sī, ----
1.heng-sī ：chiū-sī hiah-ê o͘-jī ,ná"ka",hit-hō .
2.o̍k-im：chiū-sī hí kî-û ê jī ,ná "ga",hit-hō .
(Cho̍k--jī ê ì-sù sī lô-lô ,siâ,bô chiaⁿ,bô chheng).
Tī téng-bīn sui-jiân ū lio̍h-á kì-chài Ji̍t-pún oē ê kin-té,iáu-kú hoān-nā só͘ ài kóng in-ê oē tú-tú bêng eng-kai tio̍h thiaⁿ in pún-sin só͘ kóng ê khiuⁿ-kháu, chiah ē chiàⁿ . Tuì siá tek-khak bē-chiàⁿ.
----------------
Taⁿ chiong Ji̍t-pún ê siàu-ba̍k ìn tī ē-té hō͘ lín o̍h. In Ji̍t-pún lâng bô hun-piat pat-im, kóng-oē pêⁿ-pêⁿ bô sím-mi̍h koân-kē. Kì in-ê oē bô lo̍h im-hō, chóng-sī m̄-thang lóng tha̍k chò thâu-im.
chi̍t ih-chi
nn̄g ni
saⁿ san
sì shi(á-sī, io)
gō͘ go
la̍k roku6
chit shih-chi
peh ha-chi
káu ku
cha̍p jiu
cha̍p-it jiu ih-chi
jī-cha̍p ni jiu
pah hia-ku
chheng sen
bān man
Chi̍t-kho͘ sī ih-chi ian. Chiam sī sen. In bo sǹg kak, chi̍t-kak sī cha̍p-chiam, chiū-sī jiu-sen, (tio̍h kóng jih-sen). Kho͘-poàⁿ sī ih-chi ian go-jiu-sen. Saⁿ kho͘ káu kak jī, sī san-ian ku-jiu-ni sen. Kî-û tio̍h chiàu án-ni kóng.
In kóng shi--ji kap lán ê si--jī chha-put-to, kóng-liáu lio̍h-lio̍h-á chhin-chhiūⁿ Choân-chiu khiuⁿ. In só͘ kóng To-siā, To-shia, chiū-sī chit-ê im. I-ê r--jī lán pe̍h-oē bô-jī thang siá.
