Khó͘ sian-siⁿ Tiâu-iông ê Sió-toān
1907.10 271 koàn p.78
Khó͘ sian-siⁿ Tiâu-iông sī sio̍k tī Ka-gī koān ê Koaⁿ-po͘, tī Ka-gī siâⁿ tit-tio̍h tō-lí. Hit-sî tī-hia chió-chió lâng lâi lé-pài, tī Tâi-lâm siâⁿ ê pak-pêng Hàn- jîn ê tiong-kan chí-ū tī Ka-gī siat lé-pài-tn̂g, pa̍t-uī lóng bô; iā lóng bô Hàn-jîn ji̍p sèng-kàu.
Jiân-āu i lâi toà tī Hú-siâⁿ, 1876 nî 12 goe̍h 31 ji̍t siū sé-lé ji̍p-kàu. Hit-sî tú-tú 20 hoè. Bô-loā-kú soà khì thoân tō-lí. Tī 1884 bî ū thêng-kang 3 nî kú, āu-lâi ji̍p Toā-o̍h tha̍k nn̄g-nî chheh, chiah koh khì tng thoân-tō. Chiàu i kóng tē-jī pái chhut-khì thoân tō-lí i chám-jiân khah chai tō-lí. Pún-jiân sī chhut-la̍t khǹg lâng m̄-thang pài pu̍t, tio̍h pài Siōng-tè, tio̍h hoán-hoé ké-pìⁿ, bāng Siōng-tè chiap-la̍p. āu-lâi khah chai-iáⁿ in-tián ê tō-lí, siông-siông khǹg lâng tio̍h hoán-hoé choē, khò Kiù-chú Iâ-so͘, tuì án-ni tit-tio̍h sià-choē chiâⁿ sèng ê hok-khì.
Sian-siⁿ ū toà tī Lâu-chhù-chng, Poa̍t-bé, Ka-gī thoân tō-lí; tuì Ka-gī lâi Moâ-tāu-ke. Hit-sî tī Moâ-tāu chió- chió lâng siū sé-lé. I tī hia ê sî lâng- gia̍h ûn-ûn-á ke-thiⁿ, kè-kiōng ū 8 lâng ji̍p-kàu.
I toà tī-hia khah bô nn̄g-nî kú chiah tú-tio̍h kiáu-jiáu. Hit-sî Ji̍t-pún lâi phah Tâi-oân, lâng ê sim chin pháiⁿ, siⁿ- khí giâu-gî ê ì-sù, hiâm lán ê hiaⁿ-tī teh thong Ji̍t-pún, pàng-tiau beh lia̍h sian-siⁿ khì thâi; i thiaⁿ-chai chiū siám- pī khì toà tī lāi-soaⁿ hiaⁿ-tī ê chhù; lâng chhut siúⁿ-kè beh lia̍h i, kai-chài lia̍h bô tio̍h. Khó-sioh āu-lâi ke--ni̍h ê lâng, bô-in bô-toaⁿ, hut-jiân-kan khí, lia̍h-tio̍h cha̍p-goā ê thàn tō-lí ê hiaⁿ-tī chí-moāi, chin chân-jím kā īn thâi-sí. Tuì hit-sî kuí-nā-nî kú bô lâng tī-hia chū-chi̍p lé-pài.
Hit-sî Khó͘ sian-siⁿ khì toà tī Poa̍t-bé thoân tō-lí; tī 1896 nî hō͘ hiaⁿ-tī kéng i chò tiúⁿ-ló.
Kàu āu-lâi tē-hng khah an-chēng ê sî, lâng koh chū-chi̍p tī Moâ-tāu lé-pài, Khó͘ sian-siⁿ koh khì toà tī-hia. Hit-sî lé-pài-tn̂g kap sió-chhù lóng thiah pháiⁿ khì; chiū khí saⁿ keng thoân-tō ê chhù, tī thâu-chêng tah chi̍t-ê liâng-têng, ē iông-ún--tit chiâⁿ-pah lâng ji̍p--khì chē.
Tuì hit-tia̍p lâng-gia̍h ti̍t-ti̍t ke-thiⁿ, sian-siⁿ put-chí tio̍h-boâ pò͘-tō, iā ê-hng sî khì jîn-ke lé-pài. Chiū gī-tiāⁿ tio̍h lēng-goā siat chi̍t-keng tī Siau-lâng ke, nn̄g-uī lóng ū pah-goā lâng, teh chū- chi̍p. iū-koh chi̍t só͘-chāi, chiū-sī Sai- po͘-lāi, ū kuí-nā cha̍p lâng ta̍k lé-pài tī-hia chū-chi̍p.
Tī kū-nî ê tiong-kan Moâ-tāu ê hiaⁿ- tī chhut khuì-la̍t tê-gîn, beh khí lé-pài- tn̂g, Chó͘-ke ê kong-hoē iā siàu-liām in só͘ keng-koè ê chhì-liān chiū hoaⁿ-hí chān; tāi-ke tâng-sim khí chi̍t-keng lé-pài-tn̂g, ta̍t chi̍t-chheng sì-pah kho͘; tī kin-nî 3 goe̍h 9 hō chiah khui-siat. Hit-sî i-ê sim chin hoaⁿ-hí.
Kàu kin-nî Khó͘ sian-siⁿ ê sin-thé khah lám, ū lâi Hú-siâⁿ toà i-koán kuí- nā lé-pài kú chiah tńg-khì Moâ-tāu. Chóng-sī ná-kú ná-lám, tī 8 goe̍h 14 hō (7:6 ) tī-hia koè-óng. I tng thoân-tō ê chit jī-cha̍p-goā nî kú; tī kuí-nā uī tio̍h-boâ lī-ek kàu-hoē.
I ū chhoā Hú-siâⁿ Tiuⁿ Bêng-sai ê cha-bó͘-kiáⁿ, siⁿ 13 ê kiáⁿ, chiông-tiong 7 ê iáu tī-teh. Toā ê cha-bó͘-kiáⁿ kè- hō͘ thoân-tō sian-siⁿ, Toh Uí-sîn, hiān-kim toà tī Ka-gī.