Phoaⁿ Ông ê Sió-toān
1909.06 291 koàn p.48-50
Ông peh sī Kiâm-chuí-káng thiaⁿ Thâu-siā ê kàu-hoē Tek-the̍h-chng ê lâng. I sǹg sī Thâu-siā kàu-hoē khí-ki ê lâng. Ū Thâu-siā ê kàu-hoē i chiū tit-tio̍h tō-lí, chha-put-to tī 40 hoè ê sî-chūn. iā tuì siat kàu-hoē chiū hō͘ lâng kéng i tng-chit chò chip-sū, kàu Thâu-siā siat chò tông-hoē liáu-āu chiū seng chò tiúⁿ-ló, kàu i 73 hoè chiū bô tng-chit; chèng hoē-iú koh lâu chit, i tuì bo̍k-su ti̍t-ti̍t sî kóng, i lāu lah hī-khang chhàu-lâng, tī Tāi-hoē ê sî beh kap lâng gī-lūn kàu-hoē ê sū, lóng bô thiaⁿ-kìⁿ. Só͘-í bo̍k-su thé-thiap i nî lāu tng-chit iā chin kú hō͘ i sî, chiah chhiáⁿ hoē-iú koh kéng pa̍t lâng. Tuì i bô tng-chit iû-goân sī chīn-tiong tī kàu-hoē bô thè. Lūn Ông peh it-seng sìn Chú ê hó bô͘-iūⁿ ài pâi-lia̍t kuí-nā hāng: --
1. Ông peh ê chīn-tiong. Tuì Ông peh tng-chit ū le̍k-koè khí saⁿ pang ê lé-pài-tn̂g. Thâu chi̍t pang sī chháu-chhù chha̍k tek ê, sī Ông peh pún-sin kap i ka-tī chhù-lāi ê lâng khí ê, lóng bô khai kàu-hoē ê chîⁿ. Koh lé-pài-tn̂g lāi ê bîn-chhn̂g, tek-bi̍h-lō͘ chiū sī thoân-tō só͘ ēng ê chho͘ ke-si lóng sī Ông peh pún-sin ê kang chhòng ê, iû-goân iā bô khai kàu-hoē ê chîⁿ. āu-lâi kàu-hoē khah chìn-pō͘ chháu-chhù siuⁿ e̍h, chiū koh chha̍k saⁿ keng khàm-hiā ê, ē iông-ún tit chiâⁿ pah lâng chū-chi̍p. Taⁿ khí chit tè hiā ê, iû-goân sī i ka-tī ê kang, khí-thâu ū kuí-nā ê hiaⁿ-tī tàu pang-chān. Kàu āu-lâi hiaⁿ-tī chò liáu siān ti̍t-ti̍t liu, chiū soà chhun Ông peh chi̍t lâng teh chò, i lóng bô siūⁿ siān, iā hit sî sī hā-thiⁿ sî ji̍t tng joa̍h. Pún chng ê sè-sio̍k lâng chiū thí-chhiò kóng, "Hāiⁿ ah! Ông peh lí chiah--ni̍h lāu lah, iā ji̍t-thâu tng joa̍h, lóng bô lâng pek lí, lí án-choáⁿ hiah gōng, ta̍k ji̍t toà chia teh kho̍k-kho̍k". Ông peh thó͘-khuì chiū kóng ài-ah! Lín chiah ê lâng m̄-bat Siōng-tè ê in.
iā hit sî chin kú bô lo̍h hō͘, pún-chng sè-sio̍k lâng chiū kóng, Ông peh ah lí ê lé-pài-tn̂g tio̍h kín khàm, in-uī lín ê Siōng-tè khoàⁿ lí boē khàm soà m̄ lo̍h hō͘. Kàu Ông peh lé-pài-tn̂g tú khàm liáu chiū lo̍h toā hō͘. M̄-kú pún-chng ê lâng bô chhéⁿ-gō͘ kó-jiân m̄-bat Siōng-tè ê in. Taⁿ chit pang sī tē jī pái khí ê. iā tē saⁿ pang koh khí sī goá tī Thâu-siā ê sî. Chú 1906 nî ê sî-chūn chiū koh khí chi̍t keng sin pài-tn̂g ê chū-chi̍p nn̄g pah goā lâng. Khí chit keng sī hō͘ sai-hū pau chò, sió kang sī ta̍k hoé-chàu ê hiaⁿ-tī ngē-kha-keng lûn-liû; Ông peh sui-jiân hia lāu chhit-cha̍p goā hoè lah, i iā lûn-liû kap lâng chò sió kang thâu toè kàu boé. Che chin chiàⁿ sī Ông peh ê chīn-tiong lah!
2. Ông peh ê khek-kí. I lâi thiaⁿ tō-lí ê sî-chūn sī kan-khó͘ lóng bô chhân-gia̍p, kàu thiaⁿ tō-lí liáu-āu Siōng-tè chiū chiām-chiām siúⁿ-sù kàu hō͘ i ū chhân-gia̍p. Chóng-sī i lóng bô seⁿ kiáⁿ thang tit i ê chhân-gia̍p; só͘-í i boē sí ê sî-chūn, chiū chiong i hiah ê chhân-gia̍p pun chò 4 hūn hō͘ i ê chhin cho̍k, chi̍t lâng chi̍t tiuⁿ khau-su, lóng bē sái bē tit. iā muí hūn muí nî tio̍h la̍p 5 kho͘ hō͘ kàu-hoē chò thoân-tō sin-kim ê lō͘-ēng, Ông peh bô beh tuì in lâi thiu chò ka-tī ê lō͘-ēng kàu tī pah-hoè nî lāu. Che sī i ê khek-kí. Chóng-sī Ông peh sin-khu-piⁿ ū chi̍t pah kho͘ ê hiān gîn, m̄-kú i iā bô beh lâu chò ka-tī ê lō͘-ēng; i ū tuì kàu-hoē kóng-bêng, Thâu-siā ê kàu-hoē nā koh khí sin lé-pài-tn̂g, i beh chiong hit pah kho͘ chò khí pài-tn̂g ê só͘-huì. Só͘-í tī 1906 nî koh khí sin lé-pài-tn̂g, i chiū the̍h hiàn hō͘ kàu-hoē.
Koh chi̍t hāng chhân-gia̍p pun hō͘ i ê chhin cho̍k, iā hit pah kho͘ kóng-bêng beh hiàn hō͘ kàu-hoē liáu-āu; i chiū ka-tī koh-chài phah piàⁿ, khui soaⁿ ku̍t phiâⁿ chèng hoan-chû, ō͘-á, kiuⁿ, lí-á, chhek-á, án-ni siu án-ni chia̍h, m̄-bián khò pa̍t lâng; sui-jiân hiah lāu m̄-kú sin-thé chin ióng-kiāⁿ, chin gâu thoa-boâ. iā i só͘ chia̍h ê ji̍t-si̍t chiū-sī hoan-chû-chhiam phoè tāu-chiùⁿ chin khiām; goá nā khì thàm i, khoàⁿ i chia̍h hoan-chû-chhiam phoè tāu-chiùⁿ, chiū kā i kóng, Ông peh lí chiah ni̍h lāu lah, m̄ thang choan chia̍h hoan-chû-chhiam tio̍h chham khah chē bí, ia̍h tio̍h bé tām-po̍h khah hó ê mi̍h lâi phoè. I chiū ìn kóng, Chit hō ji̍t-si̍t goá to iáu chia̍h ē lo̍h-khì. Nā i ê cha-bó͘-sun khoàⁿ i sin-thé tām-po̍h phoà-pēⁿ, hoan-chû chhiam chham khah kāu bí, i chiū hiâm i, kiò i khah khiām, bí-chhek chin kuì. Taⁿ i ê khîn-khiām só͘ chek-chū ê chîⁿ hiàn hō͘ Siōng-tè chò kàu-hoē ê lō͘-ēng, chhin-chhiūⁿ thoân-tō sin-kim, pún tông ê cha̍p-huì á-sī chān pa̍t uī, nî-nî lóng chò thâu tāi-seng lâi kau. Taⁿ chit ê sī Ông peh khek-kí tī kàu-hoē.
3. Ông peh ê jîn-ài. Tuì Ông peh thiaⁿ tō-lí liáu-āu khí-thâu kàu lō͘-boé chin gâu chio-ho͘ lâng lâi sìn Chú. iā chin gâu thiàⁿ-thàng lâng thé-thiap sàn-hiong lâng. Só͘-í ū chē-chē lâng tuì khoàⁿ Ông peh ê jîn-ài thiàⁿ lâng siū kám-kek lâi sìn Chú. Nā hit hō sàn-hiong kan-khó͘ ê lâng kā i chioh chîⁿ, i bô the-sî, iā bô sǹg in ê lī-sek. Lūn i kap lâng kau-chiap óng-lâi sim-koaⁿ chin khui-khoah, sui-jiân hō͘ lâng khah phiⁿ i bô ài kap lâng kè-kàu, chin gâu thun-lún. Nā kàu-hoē lāi á-sī kàu-hoē goā ê lâng kàu i ê ke put-chí khiân ì hó lé khoán-thāi lâng. Lūn thoân-tō ê lâng i koh khah ka-poē ê kèng-tiōng khoán-thāi. Che sī Ông-peh ê jîn-ài.
hhin-chhiūⁿ thoân-tō sin-kim, pún tông ê cha̍p-huì á-sī chān pa̍t uī, nî-nî lóng chò thâu tāi-seng lâi kau. Taⁿ chit ê sī Ông peh khek-kí tī kàu-hoē.
Taⁿ lūn Ông pek ho̍k-sū Siōng-tè ê jia̍t-sim kap i ê hó phín-hēng chi̍p-siú sèng-tō pang-chān kàu-hoē chīn-sim chīn-le̍k m̄-bián lóng-chóng kóng. M̄-nā kàu-hoē lāi ê lâng toā o-ló chun-kèng i, chiū kàu-hoē goā ê lâng siông-siông kóng: "Pa̍t-lâng m̄ chai, khoàⁿ tio̍h Ông peh ê hó phín-hēng ún-tàng chiūⁿ thian-tn̂g."
Taⁿ chiū-sī tī kin-nî 1909 nî 4 goe̍h 2 hō (lūn 2:12) chiū an-jiân tò-khì Pē tau, hióng-siū 78 hoè. Si̍t-chāi chin kiong-hí, Ông peh taⁿ í-keng thoat-lī sè-kan it-seng ê kan-khó͘, hióng-siū Thian-tông éng-oán ê toā hok-khì. Hit ji̍t sàng-chòng ê lâng ū nn̄g pah goā, sǹg sī chin chē lâng; khó-kiàn Ông peh chò lâng chin ē hō͘ lâng kèng-tiōng-tit. Taⁿ siá kuí jī chhiáⁿ khoàⁿ Pò ê lâng ē chhú i ê hó bô͘-iūⁿ lâi hāu-hoat.
(Ko Tok-hêng kì--ê)
