Pāi-hoāi Sî-ji̍t ê Thâng
1910.10 307 koàn p.78-80
(Ko Kim-seng Bo̍k-su kì--ê.)
Thâng ū chin-chē chéng, tāi-khài lâi kóng ū nn̄g-luī. Chhin-chhiūⁿ chuí-ke chia̍h tiū-á thâng, tō͘-kún ē hō͘ thô͘ sang, chhâm ē thò͘ si, phang ē pàng-bi̍t, chiah ê hō-chò ū lī-ek ê thâng. Chháu-meh ē hāi só͘ chèng ê gō͘-kak, pe̍h-hiā ē chhia chhâ, chián-hî chia̍h chheh, báng-á ē tèng lâng, chiah ê hō- chò hāi thâng. Lūn sî-ji̍t ê tiong-kan kiám iā ū hāi thâng? Sè-jī lâi siūⁿ, m̄- nā chi̍t chéng; pâi-lia̍t tī ē-bīn.
1. Phoà-pīⁿ. Pīⁿ-thiàⁿ m̄-sī lán só͘ ài, chóng--sī lâng bē bián-tit ē pīⁿ. Chá-sî Bēng-he̍k sui-jiân béng, Khóng-bêng chhit pái pàng i khì, iû-goân koh lia̍h tio̍h. Khun-lûn koan khiok kian-kò͘, kiⁿ-kó͘ phah saⁿ-ē hit-sî, chiū hō͘ Te̍k- chheng chiàm khì. Nā-sī phoà-piⁿ chi̍t- ē kàu, sui-sī ū tì-sek ê lâng, eng-hiông ê chiòng, bô pō͘ thang kìm i bo̍h-tit lâi, kah i kín-kín khì; siūⁿ kàu pêng-siông ê peh-sìⁿ koh khah sī án-ni. Ū-ê thàu- ji̍t tó bîn-chhn̂g, chhun chi̍t-ê khuì neh-- leh neh--leh. Ū-ê ná-kú ná sán, thong nî hiⁿ-hiⁿ chhan. In sui-jiân ài tha̍k- chheh, tha̍k-chheh bē-ē, sui-jiân ài chò seng-lí, chò seng-lí bô hoat-tit. Khuì- la̍t tuì án-ni soe, chì-khì tuì án-ni bô. Kong-im khang koè, sím-mi̍h hō͘ i án- ni? Bô m̄-sī hō͘ pīⁿ thâng chhńg-khì.
2. Phah m̄-kìⁿ mi̍h, chhiau-chhoē. Thiⁿ-tē ū tiāⁿ-tio̍h ê uī, bān-mi̍h lóng ū i-ê chhù-sū, ke-lāi ê mi̍h iā tio̍h án-ni. Siat-sú mi̍h bô tiāⁿ-tio̍h uī, loān-loān cho̍h, chiū iàu-ēng ê sî, bô thang ēng. Kiám-chhái i-chiûⁿ, kiám-chhái keng- chheh, chhoē kuí-nā tiám-cheng, m̄-ā iáu-boē tio̍h. Ū-sî chi̍t-ê ba̍k-kiàⁿ kuì tī heng-chêng, thǹg lâi the̍h tī chhiú-ni̍h, chhut-khì chhit-thô. Kàu tò-lâi tú-hó iû-piān the̍h phoe lâi, chiū ài the̍h ba̍k- kiàⁿ lâi khoàⁿ phoe; bong bô, chiū chhiau seng-khu, sàu thô͘-kha, goā-kháu sì-kè chhoē, tú-tio̍h lâng chiū mn̄g, tuì hông-hun ê sî kàu 10 tiám-cheng, chhoē lóng bô tio̍h. Bó͘ kháu-chàu ū ti-tiâu, uī bô kian-kò͘, chi̍t-chiah ti soà cháu chhut khì, thong ke ê lâng lóng khì chhoē, kàu lia̍h tio̍h, í-keng le̍k-koè nn̄g tiám-cheng. Chit-ke 8 lâng, kiōng huì 16 tiám. Koh mi̍h-kiāⁿ hō͘ chha̍t thau-the̍h khì, tio̍h chhiau-chhoē ê sî- kan, he m̄-bián kóng. Lūn-kàu náu- chhoé ê la̍t soe-lám, liâm-piⁿ hē, liâm- piⁿ bē kìⁿ-tit, uī-tio̍h án-ni lâi chhoē mi̍h, hoè sî kài-chē.
3. Hòng-chhiòng su-io̍k. Chin- chhám! Su-io̍k teh hāi lâng. Su-io̍k sī ēng khoài-lo̍k hó-khoàⁿ lâi jia-khàm, hō͘ lâng bē kì-tit āu-lâi ê chai-hō. Só͘-í gōng-lâng siông-siông khì hoa-ke liú-hāng lâi chhit-thô, phah-sǹg in kap Tông Bêng-hông teh iû goa̍t-tiān bô koh-iūⁿ. Bô loā-kú, phoà-pīⁿ îⁿ-tîⁿ, chhám kàu bē kóng tit, bêng-chōng soà pìⁿ chhin-chhiūⁿ Thek-koái sian. Chia̍h io̍h chiū nā ū èng-hāu, iā tio̍h chin chē nî. Siàu-liân ché-tē ji̍p a-phiàn-koán, teh siūⁿ chia̍h tām-po̍h bô siong-kan. M̄-kú lō͘-boé tiâu a-phiàn, m̄-ài chia̍h bē soah-tit. Tuì án-ni mê soà-chiap ji̍t, tó bîn-chhn̂g thêng-hûn thò͘-bū, ū-sî nn̄g boé-lêng chhiúⁿ chu. Phah-sńg ji̍t-chí chin khó-sioh! iū-koh peh-sìⁿ put-bo̍k ài sio-thâi, pang-kok sit-hô khí kau-chiàn, cheng-chiàn kú-kú, sî-ji̍t tuì án-ni hiat-ka̍k, koh khah khó-sioh!
4. ài sio-kò. Koaⁿ-hú pún-sī uī-tio̍h tī-lí peh-sìⁿ chiah ū siat, peh-sìⁿ siū un- khut chiū khì hun-sò͘, che-sī chū-jiân ê lí. Chóng--sī ài sio-kò ê lâng, i khoàⁿ sio-kò chò chhit-thô; bô-liōng ê lâng, phah-sǹg kìⁿ koaⁿ sī ha̍p-lí, tuì án-ni gê- mn̂g ê àn-kiāⁿ têng-têng tha̍h-tha̍h. Sio-kò ê ji̍t kàu nn̄g-pêng tuì sìn, he̍k- sī chit tn̂g o͘ pe̍h oh hun-bêng, chiū ǹg- bāng tē-jī tn̂g, he̍k-sī kin-á-ji̍t iáu-boē phoàⁿ-koat, chiū bāng āu-ji̍t. Chóng--sī tāi-chì ū tông-tu̍t, siông-siông ū iân-kî, kiám-chhái 3 nî 5 nî àn iáu-boē kiat. Sè-jī séng-chhat in só͘ saⁿ-chiⁿ ê châi- sán, si̍t-chāi bē khah kuì-khì só͘ le̍k-koè ê ji̍t-chí. Sî nā khì, kiám ē koh lâi?
5. Chò kang bē-hiáu siat tú-hó. Biâu-lek ū lâng chhiàⁿ chi̍t-ê chú-chia̍h- ê, chi̍t-pái kah i the̍h 5 chiam chîⁿ tah tāu-iû kap bé chhang-thâu. Hit lâng tò-lâi, thâu-ke kah i tio̍h khì bé bah. Bé-liáu chiū chhe i koh khì bé tāu-koaⁿ. Koh ū lâng tī-chia beh Chheh-pâng hêng siàu, Tāi-jîn-biō siu chhù-soè, I- koán thó-io̍h. I bô sǹg hit-ê tiám-cheng kap lō͘-chām ê chhù-sū, chiah khì pān tāi-chì. Loān-loān chò, Chheh-pâng hêng-siàu, Tāi-jîn-biō siu chhù-soè, I- koán thó io̍h. Téng-bīn hit nn̄g lâng in lâi óng ê sî, kan-ta ēng 10 hun-cheng lâi sǹg, lí khoàⁿ liáu-sî loā-chē.
Á-sī ū lâng teh chú-tàu, it-bī kò͘ chú pn̄g, bē hiáu-tit thàn pn̄g iáu-bē se̍k ê sî, seng chhiat-chhài khì chú, jiân-āu pn̄g se̍k chhài iā se̍k. Kang bē séng, sī koh kín, chiū pāi-hoāi sî-ji̍t ê thâng hāi lán kiám ē tio̍h?
(āu-koàn beh koh ìn.)
