Muî Bo̍k-su-niû ê Sió-toān
1915.12 369 koàn p.8-10
(Lâu Tiong-kian kì).
Tī 11 ge̍h 8 hō Muî Bo̍k-su-niû lī-khui sè-kan. Tâi-oân ê kàu-hoē thiaⁿ-kìⁿ chit-ê siau-sit chin-chiàⁿ hoân-ló, thoè Bo̍k-su iu-būn. Kin-á-ji̍t ài kì kuí kù pò hoē-iú tsai Muî Bo̍k-su-niû ê lí-le̍k.
Muî Bo̍k-su-niû miâ kiò Má-kek-lia̍t, sī So͘-kek-lân ê lâng. I ê lāu-pē sī Tiúⁿ-ló-kàu ê bo̍k-su. In-uī ha̍k-būn chin chhim chiū chìn-miâ tsoè Phok-sū. Má-kek-lia̍t 13 hè hit-sî lāu-bú pia̍t-sè. Tuì hit-tia̍p lāu-pē put-chí thiàⁿ-sioh i ê tsa-bó͘-kiáⁿ. Tuì sè-hàn i siū-tio̍h pē-bú ê hó kà-sī. Kàu jī-tsa̍p-goā hè hit-tia̍p i ū jia̍t-sim thoè sè-sio̍k lâng hoân-ló, in-uī in m̄-bat Thiⁿ-pē ê un, chiū ài hiàn ka-kī tsoè Siōng-tè ê kang tī sè-sio̍k lâng ê tiong-kan. Sim-koaⁿ chin jia̍t chiū siá phoe chhéng-kiû saon-tō-hoē. Siá-phoe liáu-āu, bē kià sim koh chim-chiok siūⁿ, chiah tè-bé kiaⁿ-liáu boē kham-tit tam-tng chit khoán ê chit-hūn, chiū thiah-phoà hit tiuⁿ phoe, m̄-káⁿ kià. Tuì án-ni thang tsai i ê sim tuì soè-hàn kàu tióng-sêng ū thé-thiap bē-bat Tsú ê lâng.
Thiah hit tiuⁿ phoe liáu-āu, koh tsa̍p-jī nî Muî Bo̍k-su tńg-khì pún kok. Hit-sî chiū-sī tī 1907 nî, kap Má-kek-lia̍t siong-hoē. Tī siong-hoē ê tiong-kan Muî Bo̍k-su siông-siông kóng-khí Tâi-oân kàu-hoē ê siau-sit. Má-kek-lia̍t thiaⁿ-liáu chin kám-sim. Bo̍k-su khoàⁿ-kìⁿ i hiah jia̍t-sim tī kàu-hoē, só͘-í kā i phèng-tiāⁿ tsoè hū-jîn. Tī 1908 nî Muí Bo̍k-su ū kap Bo̍k-su-niû koh lâi Tâi-oân. Kàu-uī hit ji̍t Chiang-hoà ê sìn-chiá ū ēng chhin-ài ê chêng kā in hoan-gêng. Khó-sioh toà Tâi-oân bô loā-kú chiū hián-chhut sin-thé bô sím-mi̍h ióng-kiāⁿ. Ná kú sin-miā ná loan-jio̍k, kàu lō͘-bé ko͘-put-chiong tio̍h thàn i-seng ê bēng-lēng, chiū lī-khui Tâi-oân khì pa̍t só͘-chāi tiāu-ióng sin-thé.
Muí Bo̍k-su tú-tio̍h chit-ê tāi-chì boē bián-tit hoân-ló, m̄-kú put-tek-í tio̍h lī-khui Tâi-oân khì Ò-tī-lī-a. āu-lâi chiū khì Sin-se-lân-tó. Tī hia tiàm kuí-nā nî soà tsoè kàu-hoē ê bo̍k-su, sī ǹg-bāng Bo̍k-su-niû ê sin-thé oē chiām-chiām khah ióng. Khó-sioh bô khah hó, hoán-tńg khah siong-tiōng. Hit pêng ê i-seng ū bêng-bêng kóng i ê pīⁿ boē hó só͘-í tsún in lī-khui Ò-tē-lī-a tńg-khì tsó͘-ke á-sī pa̍t só͘-tsāi. Hit kuí-nā nî Muî Bo̍k-su kap Bo̍k-su-niû siông-siông siàu-liām Tâi-oân ê kàu-hoē, só͘-í tī 1914 nî in ū tò-tńg-lâi Tâi-oân, I chiàu-kū tiàm Chiang-hoà. Kàu-uī hit-sî kàu-hoē pí kū-sî ke chìn chi̍t chân ê chhin-chhiat lâi khoán-thāi in-ê Bo̍k-su kap Bo̍k-su-niû. Hit nî Bo̍k-su-niû ê sim-koaⁿ khah pêng-an chiū koh chhiáⁿ sian-siⁿ lâi o̍h Tâi-oân ê kháu-im.
Pún-nî in jī-uī khì Ji̍t-pún hioh-joa̍h. Tuì Ji̍t-pún tńg-lâi liau-āu, koh bô loā-kú Bo̍k-su-niû ê pīⁿ khah siong-tiōng. Tī 11 ge̍h 5 hō i pún-sin ū siá-phoe kià hō͘ tsó͘-ke ê chhin-chhek pêng-iú pò in tsai Thiⁿ-pē koh bô kú beh tiàu i tńg-khì. Tī pheo-lāi ū khó͘-khǹg in bo̍h-tit iu-būn hoân-ló, in-uī i ka-kī put-chí ài tńg-khì Thiⁿ-pē ê tau.
Hit lō͘-bé lé-pài i ê sim chin-chiàⁿ pêng-an, toā him-bō͘ lī-khui sè-kan ê kan-khó͘, ài khah kín kap lán ê Tsú Iâ-so͘ saⁿ-kap khiā-khí. I chin ài gîm sio̍k tī Thian-kok ê si. Ū chi̍t siú si i só͘ ài gîm-- ê, nā khoàⁿ Be̍k-sī-lio̍k 7 chiuⁿ: 13-18 tsat chiū tsai hit siú ê ì-sù.
Tī lé-pài-ji̍t, chiū-sī 7 hō, i ū hián-chhut lîm-chiong ê hêng-tsōng. Lé-pài-ji̍t téng-po͘ só͘ kóng ê oē sio̍k tī Thian-tông ê chêng-hêng. Ū-sî i ū kóng, "Taⁿ ǹg-bāng bô loā-kú chiū kàu uī. Tsáiⁿ-iūⁿ iân- chhiân chiah kú? Nā kàu uī chiū hó, chin-chiàⁿ hok-khì." Tī 8 hō ē-po͘ beh lîm-chiong ê sî koh chhut-la̍t ài gîm hit siú si. Hit-tia̍p i-seng ū ēng khùn-io̍h hō͘ i chia̍h, hō͘ i ê sin-thé khah khoàⁿ-oa̍h. Muî Bo̍k-su ū kā i kóng, " Chit pái khùn nā cheng-sîn kiám-chhái sī tī Thian-tông, lí beh tsáiⁿ-iūⁿ?" I ìn kóng, "án-ni chin hok-khì, sī goá ê sim só͘ goān." Bo̍k-su koh kóng, "Goá só͘ thiàⁿ ê hiân-chhe, lí koh bô kú chiū oē kàu Pē tau, hoaⁿ-hí bô?" "Hoaⁿ-hí lah!" Koh bô kú chiū tn̄g-khuì, ná chhin-chhiūⁿ an-jiân hó-khùn ê khoán-sit.
Hit saⁿ ji̍t ê tiong-kan Lân I-seng kap Tè I-seng í-ki̍p I-seng-niû put-sî kap i tī-teh, gâu chiàu-kò͘ lâi hōng-sêng i. Bo̍k-su-niû tit-tio̍h i ê thiàⁿ, ta̍k pái chiū kā in seh-siā. Kiong-kip i-ê lâng khoàⁿ-kìⁿ i ê khoán-sit chin kám-sim.
Lūn tsòng-gî-sek beh kì kú-kù. Tī 9 hō ē-po͘ sì tiám cheng, chèng hoē-iú tuì sì-uī lâi tsū-chip hù lé-pài soà sàng-tsòng. Tâi-tiong kap pa̍t uī ê hoē-iú í-ki̍p thoân-tō-su ū lâi hù. Tâi-pak ê Lâu Bo̍k-su tuì Ka-gī tńg-lâi hioh-kha tī Chiang-hoà. Lim bo̍k-su tú-tn̄g bô tī-teh, ū lâng chhiáⁿ Lâu bo̍k-su tsò chu-lí lé-pài. Hù lé-pài ê lâng chin tsoē. Lé-pài soah Muî Bo̍k-su ū kóng kuí kù chiū kóng-khí Bo̍k-su-niû lîm-chiong ê chêng-hêng hō͘ tāi-ke thiaⁿ, soà seh-siā. Kàu-hoē thiaⁿ-liáu sim-koaⁿ chiū siū kám-kek. Lé-pài soah, tī lō͘-tiong beh kiâⁿ ê sî kàu bâi-tsòng ê só͘-chāi chèng hoē-iú gîm-si. Hit ē-po͘ thiⁿ-khì chin chheng, ge̍h tú-á chhut-lâi, bōng ê bīn-chêng khì-siōng chheng-siù, ta̍k hāng tú-hó lâi ha̍p Bo̍k-su-niû í-keng só͘ tit-tio̍h ê thian-hok. Beh an-tsòng hit sî Eng-kok Bo̍k-su, I-seng, I-seng-niû í-ki̍p Ko͘-niû chiong i pêng-seng só͘ ài ê si lâi gîm. Hit siú si si̍t-tsāi hó-thiaⁿ. Hō͘ hoē-iú thiaⁿ liáu siū-tio̍h kám-liām.
Taⁿ lán tāi-ke tha̍k chit phiⁿ tio̍h hoaⁿ-hí lâi o̍h Bo̍k-su-niû ê khoán-sit. I tuì soè-hàn thiàⁿ Tsú Iâ-so͘, kàu tióng-sêng ài tsoè Tsú ê kang. Tit-tio̍h ki-hoē tsoè Tsú ê chhe-ēng chiū hoaⁿ-hí lī-khui tsó͘-ke chhin-chhek, lâi tiàm tī lán ê tiong-kan. Jio̍k-thé sui-bóng sî-sî tsai thiàⁿ, bô hiâm kan-khó͘, hoán-tńg sī ài thé-thiap pa̍t lâng. iū-koh tit-tio̍h Thiⁿ-pē ê kèng-tiàu, hit-sî i kam-goān lī-khui hoān kan ê só͘-tsāi ài kap lán ê Tsú Iâ-so͘ éng-oán khiā-khí.
Taⁿ lia̍t-uī pêng-iú lán tāi-ke tio̍h kiû Thiⁿ-pē pang-tsān lán lâi o̍h Muî Bo̍k-su-niû ê khiân-sêng, iā tio̍h thoè Muî Bo̍k-su kiû Thiⁿ-pē lâi àn-uì i ê sim, ǹg-bāng i hoaⁿ-hí koh-tsài tiàm tī lán ê tiong-kan ín-chhoā tsoē-tsoē lâng lâi ji̍p tī Siōng-tè Sèng-hoē, sī sim só͘ goān.
