Sin-ko-soaⁿ
1929.10 535 koàn (Koà-chhài-chí Tē 44 Hō) p.16-17
(Kai Joē-liâm)
Kú-kú him-bō͘ ài peh Sin-ko-soaⁿ,ài khoàⁿ Tâi-oân tē-it koân ê soaⁿ-chiam. Kin-nî tī hioh-joa̍h-tiong goá kap goá ê ke-koàn kiōng 7 lâng, saⁿ-kap choè- tīn khì Ka-gī. Tit-tio̍h koaⁿ-thiaⁿ ê hú- khó, kè-ji̍t khí-sin khì A-lí-san. Tuì Ka- gī kàu A-lí-san tio̍h chē hé-chhia 7 tiám goā cheng-kú. Lō͘-tiong ê kéng-tì chin hó khoàⁿ, ū toā-soaⁿ, chhim-khiⁿ kap toā- chhiū. Tuì Ka-gī kàu A-lí-san hé-chhia tio̍h peh 7558 chhioh koân, só͘-í tī lō͘- tiong khì-hāu chiām-chiām léng. Kàu lí-san ê sî ná chhin-chhiūⁿ chhiu-thiⁿ ê khoán-sit.
Tú-tú beh kàu A-lí-san ê sî tī lō͘- tiong ū khoàⁿ-kìⁿ kuí-nā châng toā- chhiū, lóng sī siōng-ngô͘, kî-tiong tē-it toā-châng ê hō-choè Sîn-chhiū, chiū-sī thong tang-iûⁿ tē-it toā-châng--ê. I ê chiu-uî (lī-thô͘ 5 chhioh ) ū 66 chhioh; nā kūn-oá thô͘-bīn lâi niû ū 103 chhioh. Nā-sī kóng hit châng chhiū ū 13 lâng lám, tāi-ke khah khoài liáu-kái. Iâ-so͘ tī Ka-lī-lī hái teh chio-ho͘ ha̍k-seng ê sî chit châng chhiū í-keng ū 1000 nî.
Goán tī A-lí-san lú-koán hioh-àm; thiⁿ-kng 8 tiám koh khí-sin. Ū A-lí-san ê kéng-koaⁿ 4 lâng hó-ì kā goán chhoā- lō͘, tiong-kan 3 lâng ū kia̍h chhèng, koh ū 2 ê ài-ióng kā goán phāiⁿ hêng-lí.
Chit 2 lâng lóng sī A-lí-san ê chhiⁿ-hoan; put-chí hó siⁿ-choè iā chin ióng. Kiâⁿ 4 tiám cheng-kú, keng-kè toā chhiū-nâ; chhiū khah choē sī siōng-ngô͘, toā châng ê chiu-uî tāi-iok ū 3 tn̄g. Ia ū choē- choē khoán ê hoe tī lō͘-tiong, n̂g--ê, chí-sek--ê, pe̍h--ê, lóng ū; khah suí, khah toā-luí ê chiū-sī pek-ha̍p-hoe. iā ū tek-á hoat kui-soaⁿ, hō͘ hong siàn kàu boē toā, khoàⁿ-liáu chhin-chhiūⁿ chháu ê khoán. Tī chit só͘-chāi lo̍k-á kap soaⁿ-ti chin choē, chhiⁿ-hoan chi̍t ji̍t bat phah 50 chiah.
Kiâⁿ kàu hit ē-po͘ 2 tiám cheng kàu Tha-tha-kah ê Chū-chāi-só͘. Tī chia ū 4 ê kéng-chhat, kap 4 ê ài-ióng. Kiâⁿ chi̍t ji̍t lō͘-chām, lō͘-tiong bô tú-tio̍h chi̍t ê lâng, iā bô khoàⁿ-kìⁿ chi̍t keng chhù. Goán tī Tha-tha-kah hioh-mî tit-tio̍h kéng-chhat ê hó khoán-thāi. Tī chit só͘-chāi mî-sî chin léng, chí-ū 55 tō͘, chhin-chhiūⁿ Tâi-pak tang-thiⁿ chi̍t-poaⁿ-iūⁿ. Tha-tha-kah khah koân hái tāi-iok 9000 chhioh.
Thiⁿ-kng tuì Tha-tha-kah koh khí-sin, ū 3 ê kéng-chhat kia̍h chhèng koh kā goán chhoā lō͘. Chit ji̍t só͘ kiâⁿ ê lō͘- chām chin hn̄g, soaⁿ chin kiā, ū só͘-chāi chhin-chhiūⁿ lâu-thui; só͘-í tāi-ke kiâⁿ liáu khah thiám, iā in-uī tī koân-soaⁿ ê só͘-chāi khong-khì khah po̍h, chhoán- khuì khah uî-lân, beh koáⁿ-kín iā sī boē ēng-tit.
Hit ē-po͘, peh kàu Se-san ê soaⁿ-chiam, koân 11698 chhioh. Tī chit ji̍t ê lō͘-chām lóng bô koh khoàⁿ-kìⁿ siōng-ngô͘. In-uī khah koân, toē-thô͘ khah léng, só͘ khaòⁿ ê chhiū tāi-khài kap Au-bi ê chhiū siâng-khoáⁿ. Kéng-tì iā chhin-chhiūⁿ Ka-ná-tāi ê Lo̍k-kí-san. Hit ē-po͘ kàu Sin-ko-soaⁿ-kha, 10500 chhioh koân. Tī chiah ê koân-soaⁿ ê só͘-chāi ta̍k ē-po͘ lóng sī hō͘. Nā-sī chá- khí sî thiⁿ put-chí chheng. Sin-ko-soaⁿ- kha ū chū-chāi-só͘ Kuí-nā ê kéng- chhat tiàm tī hia. In chiong só͘-chāi chioh goán, tit-tio̍h in é hó khoán-thāi. Goán tī hia hioh-àm. Mî-sî chin léng, 43 tō͘ nā-tiāⁿ, só͘-í tī chhù-lāi tio̍h hang-hé.
Keh-ji̍t thàu-chá koh khí-sin peh Sin- ko-soaⁿ-chiam. Sì ê kéng-chhat kia̍h chhèng kap goán choè-tīn. Lō͘-tiong ū chhiū-nâ, soaⁿ-phiâⁿ ū choē-choē khoán ê hoe, iā ū khoe-á, chuí chin chheng . Beh kàu soaⁿ-chiam ê só͘-chāi lóng sī toā-chio̍h, lō͘ chin pháiⁿ kiâⁿ. Sui-jiân tī chia ū tām-po̍h chhiū-á, hō͘ hong só͘ siàn iā sī soè-soè châng. Liân-liân peh kiā 3 tiám cheng-kú chiū kàu Sin-ko- soaⁿ-chiam 13072 chhioh, chiū-sī Tâi- oân tē-it koân ê só͘-chāi. Tuì soaⁿ-téng khoàⁿ--lo̍h-lâi kéng-tì si̍t-chāi chin suí. Tī sai-pêng oē khoàⁿ-kìⁿ hái, iā oē khoàⁿ- kìⁿ Lâm-pō͘ Tām-chuí-hô ê goân-thâu. Koh oē khoàⁿ-kìⁿ Se-san 11698 chhioh koân, Tang-soaⁿ 12816 chhioh koân, Pak- soaⁿ 12760 chhioh koân, Lâm-soaⁿ 12786 chhioh koân. Chiah ê lóng sī Tâi-oân ê koân-soaⁿ. Tuì téng-bīn khoàⁿ-lo̍h-lâi, khoàⁿ-kìⁿ koân-soaⁿ chi̍t-bīn koh chi̍t-bīn; lâm, le̍k, chí-sek, hn̄g-hn̄g ū hái, hū-kūn ū chhiū-nâ, ū chhim-khiⁿ, toā-chio̍h, Sin- ko-soaⁿ ê kéng-tì suí bô pí. Goán chē tī chio̍h-poâⁿ-téng, tī chit tiām-chēng ê só͘-chāi, saⁿ-kap gîm-si o-ló Siōng-tè. Chiū chiong kó͘-chá ê Pêⁿ-po-tiāu saⁿ-kap gîm:---
Siōng-tè peh-sìⁿ tī khòng-iá,
Bô thang lim-chia̍h bô thang khiā,
Thiⁿ-pē àm-lo̍h khoàⁿ kan-khó͘,
Lîm-bín pang-chān khui oa̍h-lō͘.
āu-lâi koh-chài lo̍h-soaⁿ, tò-tńg kàu Sin-ko-soaⁿ-kha. Tī hia koh-chài keh- mî; āu-lâi koh kiâⁿ chi̍t ji̍t lō͘ kàu Tha- tha-kah. Hit ji̍t chhiⁿ-hoan ū phah tio̍h chi̍t chiah lo̍k, só͘-í hit àm ū lo̍k-bah. Thiⁿ-kng tuì Tha-tha-kah khí-sin, koh kiâⁿpoàⁿ-ji̍t lō͘ chiū tò-tńg kàu A-lí-san. Tī lō͘-tiong lóng ū tit-tio̍h kéng-chhat ê pó-hō͘. Kàu A-lí-san koh hioh-kha chi̍t ji̍t, āu-lâi koh chē hé-chhia kàu Ka-gī, tuì hia tò-tńg kàu Tām-chuí.
