CHA̍P-LIO̍K
II.Bí-kok O͘-lâng ha̍k-hāu hióng-siū Hia̍p-khek hu-jîn ê uî-sán
1951.05 749 hō p.16
(Lîm Chài-thiam e̍k)
Chit phiⁿ siau-sit, chiū-sī tuì Bí-kok Sin-bûn-chhù ê tiān-kó hoan-e̍k--ê, "Í-keng kè-óng ê Bí-kok châi-chèng-ka, iā-sī chû-siān-ka Hia̍p-khek (Harkness) ê hu-jîn, tī A. D. 1950 nî 6 goe̍h 6 ji̍t kè-óng, kun-kù i ê uî-giân, ū chiong 6,000 bān-gûn ê bí-kim, koan-sàng hō͘ ta̍k-khoán ê kong-kiōng thoân-thé kap chû-siān ki-koan.
"Chhut-miâ ê O-lâng ha̍k-hāu Thah-sū-ki-kia̍t (Tuskegee) kap phó͘-thong ê kang-gia̍p ha̍k-hāu, iā ū thang hióng-siū hit tiong-kan ê 2,500 bān-gûn bí-kim, Niú-iok chhī ê Tiúⁿ-ló kàu-hoē pīⁿ-īⁿ kap Eng-jî pīⁿ-īⁿ, iā oē thang chiap-siū i ê uî-sán ê chi̍t pō͘-hūn.
"Thak-sū-ki-kia̍t ha̍k-hāu, chiū-sī tī Bí-kok ê lâm-pō͘ A-la̍h-pa-má chiu (Alabama). Sī A. D. 1881 nî, tuì chhut-miâ ê O͘-lâng kàu-io̍k-ka Pò͘-khek (Bocker) só͘ chhòng-li̍p.
"Hia̍p-khek Sian-siⁿ pún-sin tī A. D. 1940 nî kè-óng hit-sî, iā ū chiong 93,514,887 koan-sàng hō͘ kok chû-siān, chong-kàu kàu-io̍k ê thoân-thé" Í-siōng.
Hia̍p-khek hu-jîn só͘ koan-hiàn ê 6,000 bān-gûn bí-kim, nā chiàu sî-kè oāⁿ sǹg sin tâi-pè chóng-gia̍h ê 3 poē í-siōng. Lán Tiong-kok ê hù-hō͘-ka lâng-lâng nā hoaⁿ-hí chhin-chhiūⁿ án-ni choè, goá siong-sìn Tiong-kok ê oē-seng, kàu-io̍k, kàu-hoē ún-tàng oē ke chin toā chìn-pō͘. Hia̍p-khek Sian-siⁿ kap hu-jîn; in sī gâu lī-iōng chîⁿ khì choè hó-sū, nā-sī lán hoán-tńg sī hō͘ chîⁿ kā lán koán-chè, tì-kàu sim-koaⁿ put-sî boē pêng-an, Chú kóng, "Hō͘ lâng--ê, pí tuì lâng the̍h ê khah ū hok-khì" (Hēng-toān 20:35). Hiān-tāi ê le̍k-sú í-keng teh ` chèng-bêng chit kù oē ê chin-si̍t sèng, chiū-sī hō͘ lâng--ê, put-sî ū-thang hō͘ lâng, iáu-kú put-sî ū chhun, nā-sī tuì lâng the̍h--ê, put-sî teh-the̍h, iáu-kú put-sî bô kàu. Lūn che sū-si̍t, sī lán só͘ chai; ū thiaⁿ-tio̍h, iā ū khoàⁿ-tio̍h. Hiān-sî chin liû-hêng ê sin-oē, chiū-sī "Bí-oān," ǹg-bāng tuì Chú ê thiàⁿ ê ín-chhoā, lán Ki-tok-tô͘ nā choè-thâu lâi o̍h Hia̍p-khek Sian-siⁿ kap hu-jîn ê bô͘-iūⁿ, jiân-āu choân kok ê jîn-bîn lóng chiàu-iūⁿ án-ni choè, goá siong-sìn bī-lâi ê sin-oē, chiū-sī "Tiong-oān" tek-khak oē liû-hêng tī choân sè-kài!
