Tńg-khì A-se-a !
Tńg-khì, A-se-a ! A-se-a sī Chong-kàu ê pún só͘-chāi, sī chong-kàu ê kò͘-hiong!
Hu̍t-kàu tī A-se-a chhut-ê, Ki-tok-kàu iā sī A-se-a siⁿ-ê. Hi-má-lia̍p ê soaⁿ-kha, Ka-lī-lī ê ô͘-piⁿ, si̍t-chāi sī Sè-kài jī-tāi chong-kàu ê hoat-goân-toē!
Ki-tok-kàu sui-bóng sī chhut-sì tī A-se-a, iáu-kú suî-sî thoân-ji̍p Au-lô-pa; che kiám thang hoaⁿ-hí ê sū mah? Toā sìn, Ki-tok-kàu ji̍p Au-chiu sī hoán-tńg tú-tio̍h chhám-hāi. Siat-sú Pó-lô nā-bô jip Au-chiu nā tuì ìn-tō͘, Chi-ná tāi-seng lâi thoân m̄-chai cháiⁿ-iūⁿ?
Au-chiu ê bûn-bêng sī kho-ha̍k-tek(科學的), sī ki-hâi-tek(機械的). A-se-a ê bûn-hoà sī Chhiau-oa̍t lí sèng-tek(超越理性的= phoâⁿ-kè lí-sèng--ê), sī Lêng-tek(靈的). Ki-tok-kàu ê pún-chit sī phoâⁿ-kè lí-sèng--ê, sī lêng--ê.
Au-chiu lâng ê thâu-ló sī hoat-ta̍t(理=lí-khì), Tì(智=tì-sek),hun-sek (分析=thiah-khui) hit hong-biān. Só͘-í liān ū oa̍h-miā, lêng ê Ki-tok-kàu soà kā i hun-sek; tì-kàu sit-lo̍h i ê oa̍h-miā. Tuì tī in ê chhiú-thâu, chiong oa̍h-oa̍h ū sìⁿ-miā ê Ki-tok-kàu, put-ti put-kak ê sî, soà pìⁿ-choè Tiat-ha̍k-hoà(哲學化), Sîn-ha̍k-hoà(神學化); hō͘ Ki-tok-kàu hoà-choè léng-léng bô la̍t ê mi̍h.
Hi-lia̍p sek ê lí-sèng, Te̍k-e̍k sek bêng-chiat(明晰=kng-bêng, gâu) ê thâu-ló, lâm-sám lâi phoe-phêng Sèng-keng, lâi hun-sek Ki-tok; hō͘ i pìⁿ-choè sí-bu̍t, pìⁿ-choè kut-thâu.
Nā-sī lūn kho-ha̍k ê tì-sek, khì-khū, cho͘-chit, siā-hoē ê chè-tō͘; lán A-se-a lâng tong-jiân tio̍h tàm-thâu lâi kiû Au-bí lâng ê kà-sī. Chóng-sī lūn chong-kàu, tō-tek, lêng-tek chit hong-bīn, èng-tong tio̍h choè in ê sian-siⁿ, choè in ê sian-tō chiá. Ah, siáⁿ-sū A-se-a bô chhut khah gâu ê Ki-tok-tô͘? Kiám m̄-thang siūⁿ hiān-sî A-se-a ê Ki-tok-kàu sī tuì tī kàn-chiap thoân-siū(間接傳授) ê in-toaⁿ mah? Tio̍h tńg khì, tńg-khì A-se-a !!!
Lán tio̍h khah ū chū-tiōng ê sim, khah ū chū-chun ê sim-koaⁿ, -goā-kài ê chù-ji̍p hoat (注入法) tio̍h chim-chiok-lán tio̍h tit-chiap lâi khì chhē Chin sîn tit-chiap pài-tho̍k Sèng-keng, kám-chhiok oa̍h-miā, thé-tek(體得) oa̍h ê Ki-tok lâi khiā-chāi.
Lān tio̍h ti-hông lí-sèng tek, Sîn-ha̍k-tek ê Ki-tok-kàu! Lán tio̍h chai thóng-kè tek (chi̍t-nî ke kuí ê), sū-bū-tek (chin-chhiūⁿ pān-sū ê khoán) thoân-tō ê bô la̍t !
oa̍h-miā ê kám-chhiok, oa̍h-khì ê thoân-tō sī iàu-kín! Kàu-hoē m̄-thang chhin-chhiūⁿ siā-hoē ê cho͘-chit, Bo̍k-su m̄-thang chhin-chhiūⁿ chia̍h thâu-lō͘ ê lâng. Lán tio̍h Sìn Sèng-keng sī Siōng-tè ê be̍k-sī, sī Siōng-tè ê oē, lâi tha̍k; kî-tó m̄-sī hêng-sek, m̄-sī giân-gú ê pâi-lia̍t, sī lêng ê hùn-chhut, sī sim-chêng ê hoat-tō͘; m̄-thang iàu-kín tī chhut-se̍k chiá, siū-soé chiá ê sò͘-jī; bô lūn ū lâng tī-teh, bô lâng tī-teh, tio̍h kap Sîn kau-poê, kap Sîn kóng-oē. Kap Sîn bêng-ha̍p sī tē-it iàu-kín. Toā soat-kàu ka Spurgeon kóng i m̄-bat tī chi̍t ji̍t ê tiong-kan 15 huh kú boē kì-tit kap Sîn kau-thong. Hiān-sî ê Ki-tok-kàu, lūn cheng-sîn tek hit hong-biān chiām-chiām ná hi-po̍k ê khoán. Lêng-tek sī Ki-tok-kàu ê oa̍h-miā, chit ê oa̍h-miā nā sit-lo̍h, chiū pìⁿ choè sin-si.
Bó͘ Bo̍k-su kóng Chong-kàu thè-hoà ê lō͘-kèng sī chiàu ē-bīn pâi-lia̍t ê sūn-sū:=
1. Cheng-sîn-tek (Spiritual)
2. Siā-hoē-tek (Social)
3. Chèng-tī-tek (Political)
4. Hêng-sek-tek (Formal)
Chong-kàu nā kiâⁿ tē 4 pō͘. chiū tio̍h koáⁿ-kín pī-pān koan-bo̍k, thang kín kng khì bâi-chòng.
Kui-hoân A-se-a ê bûn-hoà sī phoâⁿ-kè lí-sèng--ê, sī-lêng--ê!!!
Tân Chheng-tiong
