Siau-hā tâm 消夏談

Tang-kiaⁿ chín-chai

   Tī sin-bûn choá siōng koh khoàⁿ-kìN tī 3 hō Tang-kiaⁿ iū koh-chài tú-tio̍h put-chí toā ê chín-chai, in-uī chín-tōng iok ū 3 hun-kú, sǹg sī put-chí toā tāng.

  Lūn toē-tāng, nā tī Tâi-oân kiám-chhái ū khah hi-hán, chóng-sī nā-sī Loē-tē sī pêng-siông-sū.

  Chit-chūn só͘ beh siá ê, khiok m̄-sī beh kì chit-pái ê, sī ài siá tī saⁿ-sì nî chêng hit ê kó͘-kim bē-bat ū ê toā chín-chai. Tāi-chèng 12 nî 9 ge̍h 1 hō tī Tang-kiaⁿ tú-tio̍h toā toē-tāng, sī lán só͘ oē kì-tit--ê, hit-sî goá iáu tī Kiaⁿ-to͘ teh bián-kióng. Lán tāi-ke khah choē sī siūⁿ Kiaⁿ-to͘ sī ná chhin-chhiūⁿ chin kūn Tang-kiaⁿ ê khoán, m̄-kú kî-si̍t saⁿ-lī chha-put-to thang kóng sī Tâi-oân thâu kàu Tâi-oân bé ê nn̄g-pē hn̄g; só͘-í m̄-sī tī kūn-kūn kóng suî-piān beh khoàⁿ chiū kiâ khì khoàⁿ. Chóng-sī goá ū pêng-iú tuì Tang-kiaⁿ pò goá chai, án-ni sui-jiân bô pún-sin khì, iáu-kú ia̍h sī oē chai-iáⁿ; koh āu-lâi ia̍h ū chhut-pán hit-hō chín-chai ê cha̍p-chì.

  Taⁿ goá tī chia só͘ ài siá ê, sī kan-ta ài kì tām-po̍h si̍t-lē, sī hit-khoán siūⁿ tio̍h ia̍h thoè in khó͘-lîn koh ia̍h chin hó chhiò--ê, thang hō͘ lán khah oē kì-tit, koh si̍t-chāi thang choè lán ê hó kéng-kài. Lán chai kìⁿ-nā tī hit-khoán  chin guî-hiám koh kín-kip ê sî-chūn, ta̍k-lâng to oē hiáu beh iàu-kín hiah ê khah iù-siù koh khoài the̍h chham tiōng-iàu ê nā-tiāⁿ, chóng-sī khah siông lóng sit-pāi khah choē. Taⁿ tī hit-pái toā chín-chai ê sî tiàm tī hia ê lâng ia̍h sī án-ni. Kóng, tng beh tô-cháu ê sî ū chi̍t ê hó-gia̍h lâng kín khui i ê kim-khò͘ ia̍h chhng-chhiú chiū lo̍h khì sa hit tiuⁿ kuí-nā bān kho͘ ê chhiú-hêng, gīm liáu mī tio̍h, phe-miā cháu, cháu kàu an-choân ê toē-kài ê sî, i ê chhiú soà pak boē khui, in-uī siuⁿ chhut-la̍t gīm, soà tio̍h iōng pa̍t-lâng kā i pak khui, chhiú chi̍t ê khoàⁿ-lè, koh m̄-sī gīm tio̍h hit tiuⁿ chhiú-hêng, sī the̍h chit-tè té-té ê iân-pit chat-á nā-tiāⁿ. Koh chi̍t-ê sī kóng, tú-tú kè khì bô loā-kú ê hó-gia̍h sin-niû, tng i beh cháu ê sî, pa̍t-hāng lóng boē kò͘ tit, kan-ta kín pau i choè-lâi hiah ê nńg-nńg phang-phang ê tiû-toān i-chiûⁿ, pau kàu chi̍t toā pau-ho̍k, hē tiàm chóng-pho͘ téng, beh cháu ê sî kín phāiⁿ teh cháu, chóng-sī āu-lâi chi̍t ē khoàⁿ lè, m̄-sī hit pau sī phāiⁿ tio̍h chi̍t kha pùn-sò láng. Koh chi8 ê sī lāu-bú āiⁿ soè kiáⁿ teh cháu; chóng-sī kàu an-choân ê só͘-chāi beh tháu lo̍h lâi hō͘ i chia̍h leng ê sî, chiah chai í-keng sí giān-giān, in-uī i kā i āiⁿ tian-tò-péng, chiū-sī thâu-khak chai lo̍h-khì, iā kha phè khí-lâi ê in-toaⁿ. Koh chi̍t-hāng chiū-sī siuⁿ hiong-kông ang-á-bó͘ saⁿ khan-chhiú beh kín-cháu, soà khan-tio̍h pa̍t-lâng ê, chóng-sī hit ê pa̍t-lâng kai-chài iā tú khan chit-ê lâng--ê; pîⁿ-pîⁿ cháu khì hioh tī Siōng-iá kong-hn̂g teh chhoán toā-khuì, ang teh jīn m̄-sī ka-kī ê bó͘, iā bó͘ teh khoàⁿ khan i ê chhiú ê lâng m̄-sī ka-kī ê tiōng-hu, koh chi̍t-pêng ê ang-bó͘ iā sī án-ni, tāi-ke soà ài chhiò, oa̍t-chêng oa̍t-āu teh khoàⁿ ê sî chiah jīn tio̍h si̍t-chāi ka-kī ê ang kap bó͘, tú-tú tī hia thang saⁿ táu-oāⁿ.

  Nā khoàⁿ-tio̍h chit-khoán ê chêng-hêng si̍t-chāi ia̍h thoè in khó-lîn, koh iā si̍t-chāi chin hó-chhiò, tú-tú ná chhin-chhiūⁿ teh kóng chhiàu-tâm chi̍t poaⁿ-iūⁿ. Sio̍k-gú kóng "Lâng bô liām-sî hēng, hó͘ bô suî-sin táⁿ". Chóng-sī lūn hit-pái ê toā chín-chai, ū kuí-nā hāng thang choè lán ê hó kà-sī; kóng khah-bêng, chiū-sī goá tuì hit pái toā chín-chai só͘ kám ū kuí-nā hāng, soà kán-lio̍k siá lâi choè chham-khó:－

• I. Hō͘ lán sè-kan ê lâng siⁿ chhut saⁿ tông-chêng, saⁿ pang-chān ê sim.
• II. Ū chit-khoán toā chai-lān chiah oē si̍t-hiān bô hun-pia̍t chong-cho̍k kap pang-kok ê phok-ài sim chhut lâi. In-uī tī chit-pái ê chín-chai ê sî ū siū-tio̍h thong sè-kan ê lâng ê tông-chêng.
• III. Siau-bô tuì-te̍k ê oàn-sim. Lán iā ū chi̍t-kù sio̍k-gú kóng "oàn siⁿ bô oàn sí" kó-jiân ū iáⁿ. Tī hit-pái chín-chai ê sî, lâi pang-chān ê kok, m̄-nā sī pêng-iú kok, chiū tuì-te̍k ê kok mā toê chin choē chîⁿ lâi pang-chān. Lâng ū hó ê thian-sèng tī-teh, in-uī nā khoàⁿ tio̍h pa̍t-lâng teh tú-tio̍h chai-lān chhiⁿ-chhám ê sū, oē khí khó-lîn saⁿ pang-chān ê sim khí-lâi; che chiū-sī kóng ū liông-sim ê chèng-kù.
• IV. Khoàⁿ tio̍h chit pái toā chín-chai, chiū jú-hoat tio̍h chai-bat Siōng-tè ê toā koân-lêng, in-uī I sî-siông ài ēng chit-khoán chū-jiân ê chín-tōng-hoat lâi kéng-kài sè-kan lâng, hō͘ lán lâng oē hiáu thang kín-kín lâi sūn-ho̍k tī Siōng-tè. Só͘-í khoàⁿ-tio̍h chit-khoán ê kî-sū, lán tio̍h chai che sī phoâⁿ-kè sè-kan lâng ê tì-sek, in-uī hō͘ lâng só͘ phah-sǹg boē tio̍h ê tāi-chì, sui-jiân ū hit khoán oē chhàm-gú chín-chai ê ha̍k-chiá, iáu-kú i ia̍h boe-oē chai hit ê chhiⁿ-chhám kàu hiah-nih toā lah!!!