Sè-kài kàu-hoà ê sú-bēng.
Nā tha̍k Má-thài jī-cha̍p-poeh chiuⁿ choè-āu ê kì-sū, chiū thang khoàⁿ tio̍h koh-oa̍h ê Chú tī Ka-lī-lī ô͘-piⁿ ê chi̍t ê sió soaⁿ téng, chhin-sin chhut-hiān hō͘ I ê ha̍k-seng khoàⁿ, soà chiong sè-kài kàu-hoà ê toā-bēng hō͘--in.
Iâ-so͘ thoân bēng-lēng ê soaⁿ, bô tú-tú chai sī sím-mi̍h soaⁿ, kiám-chhái sī san-siōng soat-kàu ê soaⁿ; Pó-lô tī Ko-lîm-to chiân-su tē cha̍p-gō͘ chiuⁿ la̍k chat só͘ kóng "koh chi̍t-pái chhut-hiān hō͘ gō͘-pah goā ê hiaⁿ-tī siâng-sî khoàⁿ-kìⁿ", bô tiāⁿ-tio̍h sī siâng chi̍t ê sî.
Boa̍t-tāi-lia̍p ê Má-lí-á kap pa̍t ê Má-lí-a tī bō͘-chêng khoàⁿ-kìⁿ Chú ê sî, Chú kóng, "Bo̍h-tit kiaⁿ," khì pò goá ê hiaⁿ-tī, kah in khì Ka-lī-lī, tī-hia beh khoàⁿ-kìⁿ goá." Kiám-chhái tī Ka-lī-lī, ū pí lû-thài khah-choē kiōng-bêng-chiá (共鳴者) tī-teh ê in-toaⁿ. Tû-khí Iû-thài í-goā cha̍p-it ê ha̍k-seng lóng tńg-khì tī-hia kìⁿ Chú.
Ū lâng kóng Chú ê koh-oa̍h, m̄-sī it-poaⁿ khek-koan (客觀) ê sū-si̍t, sī kan-ta sió-sò͘, ū lêng-gán ê lâng chiah khoàⁿ oē tio̍h, sio̍k tī chú-koan (主觀) ê hoàn-éng (幻影) nā-tiāⁿ. Chóng-sī tek-khak m̄-sī án-ni, chiàu Pó-lô só͘ kóng ū gō͘-pah goā lâng siâng-sî khoàⁿ-tio̍h.
Khoàⁿ-tio̍h hit-khoán chòng-giâm ê kong-kéng, sīm-chì chhin-chhiūⁿ chiūⁿ kàu Thian-tông, lêng-kài kap bu̍t-chit-kài hoà-choè chi̍t ê só͘-kám. Cha̍p-it ê ha̍k-seng pài tī I ê kha-ē, －lé-pài, chēng thiaⁿ, hoaⁿ-hí, chiam-hoé; sim-koaⁿ tīⁿ that-that! Tī hit ê sî-chūn Chú khui I ê kim-chhuì hoat-chhut tāi-bēng kóng, "Thiⁿ-téng toē-ē ê koân í-keng lóng-chóng hō͘ goá. Só͘-í lín tio̍h khì chio bān peh-sìⁿ lâi choè ha̍k-seng, kā i kiâⁿ soé-lé, hō͘ in kui tī Pē, Kiáⁿ, Sèng Sîn ê miâ; kìⁿ-nā goá só͘ ū bēng-lēng lín ê, tio̍h kà-sī in siú; koh goá ji̍t-ji̍t kap lín tī teh, kàu sè-kan ê lō͘-bé".
Chú chāi-sè ê sî, I ê thoân-tō ê khu-he̍k kan-ta sī tī Iû-thài kok; chóng-sī Chú chhe i ê ha̍k-seng, bēng-lēng--in kóng, －"m̄-thang khì īⁿ-pang lâng ê lō͘, iā m̄-thang ji̍p Sat-má-lī-a ê koe-chhī, lēng-khó͘ khì chhē Í-sek-lia̍t ke sit-lo̍h ê iûⁿ".
Nā-sī giâu-gî Chú ê koh-oa̍h beh cháiⁿ-iūⁿ lâi soat-bêng sè-kài thoân-tō ê khí-goân ah! Tuì hit-tia̍p kàu taⁿ Chú m̄-bat chhú-siau I ê bēng-lēng.
Ū lâng m̄-jīn Chú ê koh-oa̍h, lâi soat-bêng sè-kài thoân-tō ê tōng-ki kóng,－Chú sí liáu-āu, ha̍k-seng in-uī ū hit-khoán sìn-gióng, sìn Sîn sī bān-bîn ê Pē, koh-chài bān-bān sī hiaⁿ-tī; só͘-í chū-jiân in chiū khì piàn thiⁿ-ē thoân hok-im.
Chit-khoán ê soat-bêng si̍t-chāi sī bû-sī tng-sî ê si̍t-chêng, lâi lām-sám phah-sǹg ê. Siat-sú Chú nā bô koh-oa̍h, chiah ê sit-bōng, lo̍k-tám ê ha̍k-seng, sè-kài thoân-tō m̄-bián kóng, chiū Iû-thài kok-lāi ê thoân-tō, tō bī-pit-jiân oē sêng-kong.
I. Sèng-lī ê pì-koat.
Bô ha̍k-būn ê thó-hî lâng, choh-sit lâng, cháiⁿ-iūⁿ oē tit-thang sêng-kong tī sè-kài thoân-tō ah? Ū sím-mi̍h pì-koat, tuì sím-mi̍h tōng-le̍k, in chiâⁿ-choè hiah-nih ióng-kám ê tò͘-sū? Tû-khí in ê sìn-gióng kap jia̍t-sim, in bô ū toà sím-mi̍h bú-khì, lâi cheng-ho̍k chit ê sè-kan.
Kau-thong put-piān ê tng-sî, soaⁿ ê kan-lân, chuí ê lô͘-khó, īⁿ-pang lâng m̄-bián kóng, chiū pún-kok ê lâng tō beh pek-hāi, beh khoàⁿ-khin; siōng-chhiáⁿ bô lú-huì, in án-cháiⁿ-iūⁿ oē tit-thang toā sêng-kong, toā sèng-lī?!!
Hit ê pì-koat?:－
(1) Phài-khián Chú ê koân-ui.
In m̄-sī ko͘-toaⁿ phiau-jiân chhut-khì, iā m̄-sī choē-choē lâng chham-siông liáu ê kiat-kó, lâi phài-khián. Chhe in khì ê sī lêng-kài ê ông, chiáng thiⁿ-ē toā-koân ê Bí-sài-a lah! Chhin-ba̍k khoàⁿ-kìⁿ i êng-kng-siōng ê toā Kiù-chú, chiū-sī tì Pē niá-siū chū-jiân kài, lêng-kài it-chhè ê koân--ê, chhin-sin jīm-bēng--ê, phài-khián--ê, só͘-í chiah ū la̍t lah!! Só͘-í in ê bīn-chêng, bô soaⁿ iā bô hái lah! In só͘ kàu ê só͘-chāi bô m̄ tit-tio̍h sèng-lī, ok-kuí bô m̄ cháu chhut, phoà-pīⁿ bô m̄ i-hó. Chhin-chhiūⁿ án-ni Siōng-tè ê kok tit-tio̍h hui-siông ê sè-le̍k lâi khui-khoah.
(2) Lîm-chāi ê iok-sok.
"Kàu sè-kan ê boa̍t-ji̍t goá beh kap lín saⁿ-kap tī-teh". Si̍t-chāi thang kiaⁿ ê iok-sok! In in-uī choa̍t-tuì sìn-nāi chit ê iok-sok, só͘-í tuì hia ū siⁿ-chhut kî-koài ê khuì-la̍t.
oa̍h ê Chú put-sî kap in tī-teh!
Bô lī-khui in!
Sî-siông kau-thong!
Sèng-Sîn ê chù-ak!
"Lâng nā tī goá, goá nā tī in, teh-beh kiat choē-choē ê ké-chí." Chho͘-tāi sìn-chiá ê sêng-kong, bô m̄-sī lóng tuì chit ê sìn-gióng lâi--ê.
II. Ki-tok-tô͘ phāu-hū （抱負）
Ui-su-lé Iok-hān kóng, sè-kài sī i ê kàu-khu. Ki-tok-tô͘ ún-tàng ū khǹg chit-khoán ê phāu-hū chiah tio̍h. In ê thoân-tō, bô hun-pia̍t lāi, goā-kok, in siū chhe-khián, chiū án-ni khí-sin, chiàu só͘ iau-kiû kàu ta̍k só͘-chāi thoân hok-im, siūⁿ Chú ê tāi-bēng, khoàⁿ sè-kan choè chi̍t-ke, eng-kai tio̍h chiong sè-kan choè bú-tâi lâi hùn-chiàn lah! Só͘-í m̄-thang uī-tio̍h sió-sió ê kàu-khu lâi saⁿ-chíⁿ lah!
III. Siáⁿ-sū thoân-tō sim oē tun-khì?
Kūn-sî Au-bi ê Ki-tok-tô͘ ê tiong-kan, ū ê chú-tiuⁿ Goā-kok thoân-tō ê bô khiàm-kheh, kóng,－Tang-iûⁿ chu-kok, tuì pí-kàu chong-kàu-ha̍k-siōng khoàⁿ, ū put-chí chiâⁿ mi̍h ê chong-kàu tī-teh, siōng-chhiáⁿ tō-tek ū teh si̍t-hêng, só͘-í m̄-bián thoân Ki-tok kàu tī hit só͘-chāi. Si̍t-chāi Tang-iûⁿ thang kóng sī chong-kàu ê pún-soaⁿ, iáu-kú tio̍h khiàm-ēng Ki-tok-kàu!!
Tio̍h thoân koh-oa̍h, hiān-chāi ê Iâ-so͘. I m̄-sī kàu-lí, iā m̄-sī kàu-hùn, I sī hiān-chāi teh oa̍h ê la̍t lah, ê oa̍h-miā lah! Chit-khoán ê oa̍h-miā, Jû-kàu bô, Sîn-tō mā bô, Hu̍t-kàu mā-sī bô. M̄-nā Tang-iûⁿ, Se-iûⁿ iā sī pîⁿ-pîⁿ tio̍h thoân-pò chit ê sîn-pì.
Thoân-tō m̄-sī beh thoân pò kàu-phài, kàu-hoē, kàu-lí á-sī gî-sek; kan-ta ka-kī thé-giām (體驗) chit ê oa̍h-miā, ēng i ê seng-khu, chiong chit ê la̍t thoân hō͘ pa̍t-lâng jî-í! Lâng nā bô kái chit ê ì-gī, chiū boē tit thang thoân-tō lah! Sui-bóng tit-tio̍h kuí-nā chheng lâng lâi niá soé-lé, iáu-kú boē kóng tit sī thoân-tō, sī khok-tiong chū-phài ê sè-le̍k jî-í, chè-chō sìn-chiá nā-tiāⁿ. Ah, tio̍h pàng-sak Ki-tok-kàu lâi kui Ki-tok lah!!
Khîⁿ oa̍h Chú lah!! Kàu-sè teh-beh it piàn!!
Eng-kok bó͘ toā soat-kàu ka teh kóng,－ "Siā-hoē chai-hō ê kun-goân sī tuì tī chong-kàu siōng ê poē-sìn (背信) lâi--ê, só͘-í bô tû-khì hit ê goân-in, boē-oē siau-bia̍t hit ê kiat-kó......Só͘-í tńg-khì chhē Siōng-tè! Che sī hiān-tāi kàu-hoē kap soat-kàu-chiá ê kéng-kò (警告) lah!
Tāi-seng tńg-khì chhē Sîn, jiân-āu chiah hoê-hok chèng-tī siōng ê kái-hòng kap siā-hoē-siōng ê chhù-sū lah!!"
Lán tio̍h suî-sî tńg-khì chhē oa̍h ê Sîn, koh-oa̍h ê Kiù-chú, thang koh tit-tio̍h sin ê hi-bōng kap sin ê goân-khì, thang koh si̍t-chāi chìn-hêng sè-kài thoân-tō ê toā sú-bēng, chiah ū ha̍h Chú ê ì-sù.
