ēng hoe-bō lâi tāi-thè hoé-hu
(Í-sai-a 61:3)
Pa uî-liâm tù
So͘ Huī-chin e̍k
1958年12月840期 7-8
Pa uī-liâm Phok-sū sī hiān-sî tī Eng-kok choè siū hoan-gêng ê sîn-ha̍k-chiá. Kong-pò-siā iā ū chiong i só͘ tù ê Sèng-keng chù kái pān lâi hō͘ bat Eng-gú ê thoân-kàu-chiá tit-tio̍h chin toā ê lī-ek. I ū chin hó ê káng-toâⁿ cha-keng kap lêng-siu muí lé-pài chhut tī Eng-kok chhut-miâ ê kàu-hoē cha̍p-chì, chia ū chiong chi̍t phiⁿ siāu-kài tī chia, ǹg-bāng tha̍k ê lâng thang tit-tio̍h hó ê sìn-gióng kap chai-bat ê pang-chān.
Ū chi̍t ji̍t goá chi̍t ê chò gē-su̍t-ka ê pêng-iú kā goá kóng chi̍t hāng chin pó-poè ê sū, i kóng siá Sèng-keng poè-kéng ê lâng lóng kóng, phû-tô-tîn ê chhâ chin nńg, boē thang chò sím-mi̍h lō͘-ēng, chí-ū thang chò hoé-chhâ. Só͘-í kìⁿ-nā ki bô kiat koé-chí ê chiū san khí-lâi hiat-lo̍h hoé-lô͘(Iok-hān 15:6). Goá ū siá chit phiⁿ bûn kóng-khí chit ê sū. Goá ê pêng-iú khoàⁿ liáu siá phoe kā goá kóng, phû-tô-chhiū ū chi̍t hāng chin hó ê lō͘-ēng , chiū-sī thang chò gē-su̍t-ka só͘ ēng tē-it hó ê thoàⁿ(炭), in-uī phû-tô-chhiū ê chhâ só͘ chò ê thoàⁿ pí pa̍t hāng chhâ só͘ chò ê khah hó. Oāⁿ oē lâi kóng, gē-su̍t-ka ēng sio kàu lo͘-lo͘ ê phû-tô-tîn lâi oē chi̍t tiuⁿ tô͘ ê sò͘-biô(素描) . Tuì sio kàu lo͘-lo͘ ê phû-tô-tîn-bô lō͘-ēng ê chhâ-seⁿ-chhut suí ê tô͘ . Goá ê pêng-iú tuì chit hong-bīn sió-khoá ê khé hoat, lâi àm-sī Í-sài-a 61:3 só͘ kóng khí "ēng hoe-bō lâi thè hoé-huN " ê ì-gī.
Goá m̄-chai chit ê thê-sī tio̍h á m̄-tio̍h. Chóng-sī goá chai tī seng-oa̍h piàn-hoà ê tiong-kan, Siōng-tè ē lī-iōng hiah ê ná chhin-chhiūⁿ bô lō͘-ēng ê.
1. Siōng-tè ē hō͘ lâng tuì iu-chhiû lâi tit-tio̍h tông-chêng ê khoài-lo̍k.
Tī lán ê seng-oa̍h tiong ē tú-tio̍h chin-chē ná chhin-chhiūⁿ oân-choân koh choa̍t-tuì bô lō͘-ēng ê tāi-chì. Chiàu lán só͘ ē lí-kái ê thêng-tō͘ chhin-chhiūⁿ bô sím-mi̍h lí-iû hō͘ lán bē thang thoat-lī chiah-ê pi-ke̍k. Chóng-sī lâng nā ēng chèng-tong ê hong-hoat lâi chiap-siū chiah-ê; bo̍h-tit m̄ kam-goān; koh bô-lūn jû-hô kian-chhî tek-khak beh chiap-siū hiah-ê i só͘ tú-tio̍h , koh sī hō͘ i bē liáu-kái ê sū. án-ni tī i ê oa̍h-miā ê lāi-bīn chiū beh ū tông-chêng sim, m̄-nā bêng-pe̍k ka-kī só͘ tú-tio̍h iu-siong ê sū, ia̍h ê bêng-pe̍k lí-kái pa̍t-lâng ê iu-būn. Goá ē kì-tit goá ê lāu-bó koè-sin hit mê, lāu-pē ê chhiú khoà tī goá ê keng-thâu tuì goá kóng, "Taⁿ tī lí soat-kàu ê sî, lí beh tit-tio̍h chit ê sin ê ìn-chèng "-I só͘ kóng ê chin tio̍h. Tuì goá só͘ tú-tio̍h pi-siong ê keng-giām, hō͘ goá tām-po̍h bêng-pe̍k tio̍h cháiⁿ-iūⁿ lâi an-uì iu-siong ê lâng.
2. Siōng-tè ê hō͘-lâng tuì sit-bāng lâi tit-tio̍h sin ê boán-chiok.
Ū chē-chē lâng tì-ì ài beh tit-tio̍h bó͘ chi̍t hāng mi̍h-kiāⁿ, chóng-sī kàu boé tit bô tio̍h. Ū lâng ài chò bó͘ chi̍t khoán ê kang-chok , tit-tio̍h bó͘ chi̍t khoán ê chit-uī, seng-kip, á-sī piàn-oāⁿ khoân-kéng-chóng-sī lóng tit bô tio̍h. Lâng nā tú-tio̍h chit khoán ê chêng-hêng, ia̍h ē sūn-soà tú-tio̍h chi̍t hāng kî-īⁿ ê sū. In-uī lâng nā tuì sì-chiàⁿ ê lō͘ lâi tú-tio̍h chit khoán ê khoân-kéng, iā hoaⁿ-hí chiap-siū, jīn-bat hit tiong-kan ū tuì i bô lī-ek ê sū , koh oa̍t tò-tńg chò i í-chêng ê kang; i chiū beh hoat-hiān tio̍h tī i ê kang-chok tiong ê pó-poè. I beh tī kū ê kang-chok tiong chhoē chhut sin ê khoài-lo̍k. I ê chin boán-chiok i í-chêng ê pêng-iú. I iā ē kám-kak kî-koài, cháiⁿ-iūⁿ i siūⁿ beh lī-khui in. án-ni i chiū beh tuì só͘ sit-lo̍h--ê ê tiong-kan tit-tio̍h sin ê bí-kám(美感).
3. Siōng-tè oē hō͘ lâng tuì sit-pāi chiâⁿ-choè khiam-pi.
Bô sit-pāi ê sêng-kong tuì lâng bô lī-ek, che sī jîn seng tiong kán-tan ê sū-si̍t. Bô ū chi̍t hāng choē pí kiau-ngō͘ koh khah khoài chhim-ji̍p lâng ê lêng-hûn. Lô-má tè-kok ê hông-tè Iû-lī-an(Julian) siūⁿ beh chiong sî-kan chhiâu tò-tńg, i pâi-thek Ki-tok-kàu, kiò lâng tio̍h kèng-pài chá-chêng só͘ ho̍k-sāi ê sîn-bêng. Chóng-sī i ū sit-pāi, tī choè-āu ê chiàn-cheng ê sî thó͘-khuì kóng, "Loán-jio̍k ê Ka-lī-lī lâng ! Lí í-keng khah-iâⁿ." I ū hoat-hiān tio̍h, " i boē-oē chiong Ki-tok tuì jîn-luī bêng-ū tiong tē-it koân ê tē-uī koáⁿ-chhut." I ê sit-pāi kà-sī i chai-iáⁿ i ū choè boē kàu ê sū. Chi̍t ê lâng nā siūⁿ kóng i oē hiáu choè ta̍k-hāng sū, án-ni tuì i bô ū sím-mi̍h lī-ek. Sit-pāi ē hō͘ lâng khiam-pi-ia̍h khiam-pi sī tē-it hó ê bí-tek.
4. Siōng-tè ē hō͘ lâng tuì loán-jio̍k lâi tit-tio̍h sin ê khuì-la̍t.
Phoà-pēⁿ sī lâng só͘ tú-tio̍h tē-it hó ê sū, che sī jîn-luī só͘ keng-giām ê sū-si̍t, phoà-pēⁿ kiông-pek lâng hioh-khùn, lâi tiau-chiat koè-thâu bô-êng ê seng-oa̍h; ia̍h hō͘ lâng tì-ì lâi su-sióng. Chhin-chhiūⁿ Leighton tī phoà-pēⁿ ê sî só͘ kóng, "Tuì goá tó tī bîn-chhn̂g í-lâi, goá só͘ ha̍k-si̍p koan-hē Siōng-tè ê sū pí koè-khì ê seng-oa̍h tiong só͘ ha̍k-si̍p ê koh-khah chē." Phoà-pēⁿ hō͘ i kì-tit i ê loán-jio̍k , koh chai-iáⁿ i ê seng-khu m̄-sī thih--ê, sī ē phah-pháiⁿ ê. Phoà-pēⁿ sī hō͘ i koh-khah bêng-pe̍k lâng tiàm tī sè-kan put-kò sī chiām-sî nā-tiāⁿ-iáu ū lēng-goā chi̍t ê sè-kài.
"ēng hoe-bō lâi thé hoé-hu"-Siōng-tè tuì hiah ê bô lō͘-ēng ê mi̍h-kiāⁿ ê tiong-kan the̍h-chhut bô hān-liōng ê iōng-tô͘, koh tio̍h ē kì-tit, chí-ū hiah ê thiàⁿ Siōng-tè ê lâng chiah oē bêng-pe̍k bān-hāng sū chhut tī Siōng-tè ê chí-ì.
