Kám-chhiok
(Soat-hong ia̍t-lâm)
Tha̍k chêng-hō ê pún-pò "Goá kong-kek Bo̍k-chiá iûⁿ-kûn chiū sì-soàⁿ" hut-jiân koh-chài ín-khí bô hān ê iu-chhiû, têng phah khí tī goá ê sim-lāi teh kūn kám-chhiok tio̍h chi̍t-kù. Iâ-so͘ m̄-nā beh kéng-kài tong-sî ê ha̍k-seng nā-tiāⁿ, iā sī beh kéng-kài hiān-sî kap āu-tāi ê Ki-tok-tô͘. Thang kóng sè-kan ê hoè-bô, chit kù oē bē hoè-bô. Hiān-sī Tâi-oân kàu-hoē ê chōng-thài, thang kóng kap Iû-thài boa̍t-sè (末世) ê hong-sio̍k sī chha-m̄-to͘--ê, (=chha bô chē) hiān-sî chē-chē lâng teh kóng Ki-tok-kàu thài bē heng? la̍k-cha̍p goā nî lah, sìn-chiá iáu chin-chió. Khí-chho͘ teh thoân, sêng-chek hiah nī hó, hiān-sî thài án-ni? Sī siáⁿ goân-in? Ai-ah! kiông khi-jio̍k, khi-pîn tiōng-hù, phō sè-le̍k, phō chū-ko, kiông-koân ap-pek bô chiàu kong-lí, bô kò͘ tāi-kio̍k, oán-jiân sī Iû-thài ê boa̍t-sè. uī-tio̍h án-ni, bô la̍t ê, nńg-chiáⁿ--ê, ài beh oa̍h--ê, chiū tio̍h chhēng ūn-tōng-ê lâi pa-kiat, tām-po̍h khah ngē-khì--ê, bô chîⁿ thang bé ūn-tōng-ê--ê chiū tio̍h hō͘ lâng khoàⁿ-khin, giâu-gî, ba̍k-tē-bô. Kî(誤植Ki)-û--ê, phō "Sek sî-bū-chiá, uî chùn-kiat, ti chìn-thè-chiá; uî eng(誤植êng)-hiông". (識時務者為俊傑知進退者為英雄), ê thài-tō͘, ài beh chò chùn-kia̍t, chò eng-hiông. uī-tio̍h bô sè-le̍k, bē thang kò͘ tāi-kio̍k só͘-í kò͘ ka-kī, kàu-hoē to mā bô iàu-kín, ka-kī tit-tio̍h kiù chiū hó, (chóng-sī chit-khoán m̄-sī hiān-tāi ê su-sióng lah. Tio̍h chhíⁿ!!) Ai-ah! Iû-thài ê Boa̍t-sè ah! Lí iā beh chhim-ji̍p kàu Tâi-oân mah? Tâi-oân sī Suí ê hái-sū (Formoca) lí kám m̄-chai? Chhiáⁿ lí peh-chiūⁿ koân-soaⁿ khoàⁿ lo̍h lâi, Siōng-tè só͘ chhòng-chō suí ê hái-sū, chhiáⁿ lí m̄-thang chhim-hoān, Lí tio̍h thè khì, m̄-thang chó͘-gāi Siōng-tè ê peh-sìⁿ ê oa̍h-tāng, in-uī Bo̍k-chiá nā siū lí só͘ hāi, iûⁿ-kûn chiū ê sì-soàⁿ, bô phoāⁿ, phoà-pīⁿ, tio̍h khi̍t.
Tâi-oân kàu-hoē ê Bo̍k-chiá ah! Tiúⁿ-ló-ah!! Chip-sū-ah!!! lín ū hō͘ Iû-thài ê Boa̍t-sè só͘ chhim-ji̍p á-bô ah? Nā-bô chiū chin kiong-hí, chin bān-hēng. Nā-sī ū leh? tio̍h kín cháu chhut ah, tio̍h thoat-lī ah; chīn-sim thé-liōng Lín ê iûⁿ-kûn. Choè Bo̍k-chiá ê lâng tio̍h ē chai iûⁿ-á ê sèng-chit, iûⁿ-á chiah ē hiáu thiaⁿ Bo̍k-chiá ê siaⁿ. Nā m̄-chai iûⁿ-á ê sèng-chit, loān hoah loān jiáng, sī ū chai-ē ah! ē tì-kàu iûⁿ-kûn sì-soàⁿ. Só͘ ū ê kiông-koân lah, ap-pek lah, biáu-sī lah, lóng tio̍h hiat-ka̍k khì. Tio̍h ēng hô-pêng, khoan-sù, chû-sim siān-liōng, lâi tiau-hô kàu tī pêng-téng ê tē-uī. (in-uī bô lūn sím-mi̍h chit-bū, lóng sī gī-bū ê kang nā-tiāⁿ, m̄-thang ū koân-sè thang ēng). Nā bô án-ni sui-jiân Lí siat sím-mi̍h hùn-heng-hoē lah, siu-ióng-hoē lah...kiat-kio̍k ka-kī bô siu-ióng, iûⁿ-á iû-goân ê thia̍p-kut nǹg thih-chhiûⁿ cháu-chhut siau-iâu koh chhoē chin-lí ê oa̍h-lō͘, (m̄-sī siū Khi-jio̍k ê lō͘).
Só͘ thiàⁿ ê Bô-la̍t-ê, nńg-chiáⁿ--ê chiah ê chhin-ài ê iûⁿ-á-phoāⁿ--ah!! Lán ê kàu-hoē thài bē heng ah? Lán thài ē sit-chì ah? lán ê sim thài ē bē pêng-an ah? toā pō͘-hūn thang kóng sī hō͘ mô͘-kuí ê kiông-koân ap-pek, ín-iú, chhiáⁿ lâi siūⁿ. Pí-tek sī Iâ-so͘ ê thâu-kèⁿ sai-á tē-it chhim-sìn--ê, hoān-sū thèⁿ-thâu, ū jīn Iâ-so͘ sī chin oa̍h Siōng-tè ê kiáⁿ. (Thài 16: 16), iā kóng beh kap Iâ-so͘ saⁿ-kap sí. (Thài 26: 35). Iâ-so͘ iā kóng, Pí-tek sī chio̍h-poâⁿ beh khí kàu-hoē tī i ê téng-bīn, Thian-kok ê só-sî iā beh kau-tài--i. (Thài 16: 18, 19). án-choáⁿ hut-jiân-kan sio-soà saⁿ-pái m̄-jīn Iâ-so͘ ah? (Thài 26: 69-75), chit ê goân-in sī tī tó-uī ah? Ai-ah! bô pa̍t-mi̍h, sī tī o͘-àm mî ê Khek-se-má-nî hn̂g siū mô͘-kuí só͘ bê-he̍k lah! Iâ-so͘ kā i kóng, Tio̍h kéng-séng, tio̍h kî-tó, nā-sī i iû-goân teh khùn, bô kéng-séng, bô kî-tó, tì-kàu siū bê-he̍k, Pí-tek ê sit-pāi; chiū-sī tī chia lah, (Thài 26: 37-45). Lia̍t-uī, chhin-ài ê hiaⁿ-ché ah!! lán ê sit-pāi tī tó-uī ah? iā sī chāi tī chia lah, bô kéng-séng, bô kî-tó, tì-kàu liân-luī kàu-hoē bē heng, ka-kī sit-chì, só͘ chò ê kang bô hāu-kó, chhin-chhiūⁿ phah-lô phah lâ-poa̍h sim-sîn bô pêng-an, Hàiⁿ-ah!! Thài ē án-ni ah? sī bô kéng-séng, bô kî-tó siū mô͘-kuí só͘ pé-pa̍k lah. Chhin-ài ê hiaⁿ-ché ah! Tio̍h chhíⁿ!! Tio̍h kak-gō͘!!! Kéng-séng, kî-tó, lâi kong-phoà Sat-tàn kian-kò͘ ê iâⁿ-chē. Hoat-hui lán chò Ki-tok-tô͘ ê cheng-peng só͘ eng-kai chīn ê gī-bū. In-uī lán í-keng tit-tio̍h Ki-tok ê Thiàⁿ só͘ khan-sêng, chiū tio̍h kam-goān chò Iâ-so͘ ê ha̍k-seng kia̍h Si̍p-jī-kè ê Kun-kî lâi chhut-cheng kiàn-siat Siōng-tè ê kok tī sè-kan, oân-chiâⁿ lán ê sú-bēng.
Tuì khoàⁿ pò só͘ kám-chhiok lâi siá tām-po̍h saⁿ-kap bián-lē ǹg-bāng chē-chē Kèng-ài ê hiaⁿ-ché hoaⁿ-hí uī-tio̍h chong-kàu chhut-thâu lâi oa̍h-tāng. Sī sim só͘-goān.
