SÌN-GIÓNG KAP HIĀN-SI̍T
Lí Iok-hān
1963.07.01 P.2-3、8
Tng chi̍t ê lâng le̍k chīn hong-song kàu tī jîn-seng ê bé toāⁿ, chin ì-ài oē-thang koh tò-khì kàu í-chêng hoan-lo̍k ê tong-sî, te̍k-pia̍t koh-khah him-soān eⁿ-á tī chû-bú ê heng-chêng ê tiⁿ-bîn kap bî-chhiò. Iù-nî ê seng-oa̍h bô hoân bô ló, oân-choân oá-khò lāu-bú lâi seng-oa̍h, siông-siông hō͘ lán phì-jū choè sìn-gióng seng-oa̍h ê lí-sióng. In-uī lán kóng, lâng sìn-khò Siōng-tè iā eng-kai chhin-chhiūⁿ án-ni. Chóng-sī che kiám sī "sìn-gióng" ê chin-si̍t ì-gī? Gín-ná ê sè-kài tī pē-bú ê pó-hō͘ ē, i m̄-chai í-goā ê khoân-kéng ê piàn-chhian, lāu-bú ê heng-chêng sī in an-ún ê só͘-chāi. Chóng-sī sìn-gióng ê lāu-pē A-pek-la̍h-hán ê sìn-gióng, m̄-sī tī chit khoán chhin-chhiūⁿ lāu-bú ê heng-chêng ê pêng-an ê khoân-kéng lâi ióng-sêng ê. I ê sìn-gióng seng-oa̍h m̄-sī chhin-chhiūⁿ gín-ná m̄-chai thiⁿ toē kuí kun tāng, chia̍h pn̄g-khaⁿ tiong-ng. Chì-chió tī lán só͘ tha̍k ê Sèng-keng, lán hoat-kiàn tio̍h sìn-gióng kap hiān-si̍t ê tiong-kan ū toā ê būn-toê.
I. Sìn-gióng kap hiān-si̍t ê tuì-li̍p.
Hi-pek-lâi 11:1 kóng, "Sìn chiū-sī só͘ ǹg-bāng ê ê si̍t-chāi, kap bē khoàⁿ-kìⁿ ê sū ê pîn-chún." Nā án-ni, sìn-gióng seng-oa̍h sī sím-mi̍h? Chiū-sī chhin-chhiūⁿ A-pek-la̍h-hán sìn Siōng-tè beh hō͘ i ê kiáⁿ-sun chhin-chhiūⁿ thiⁿ-chhiⁿ, hái-soa hiah choē. Chóng-sī A-pek-la̍h-hán m̄-sī gín-ná, iông-īⁿ siū phiàn, m̄-sī bông-sìn（盲信）. I ê ba̍k-chiu oē khoàⁿ, thâu-náu oē siūⁿ, sim oē giâu-gî, in-uī hiān-si̍t kap só͘ sìn ê lī thài hn̄g-Lâng lāu lah, it-chhè seng-io̍k ê ǹg-bāng lóng bô. Siōng-tè hō͘ i it-chhè, chóng-sī chí-ū hō͘-sû ê tāi-chì boē kái-koat. Tuì sìn, chóng-sī beh cháiⁿ-iūⁿ sìn?
Lâng tī pêng-an ê sî, chin hó kóng sìn-gióng. Lé-pài, hù chū-hoē, hōng-hiàn lóng bô būn-toê, toā siaⁿ hoah ha-le-lu-iah, toā siaⁿ hoah kóng, sìn-khò Siōng-tè ê lâng tit-tio̍h Siōng-tè ê siúⁿ-sù. Chóng-sī, it-tàn tú-tio̍h pīⁿ-thiàⁿ sí-sit, seng-lí sit-pāi, phò-sán... sím-mi̍h khoán, kî-tó kám-siā pìⁿ soè siaⁿ, m̄-goān, giâu-gî, hōng-hiàn pìⁿ-chiâⁿ būn-toê, goá beh cháiⁿ-iūⁿ koh sìn-khò Siōng-tè?
A-pek-la̍h-hán sìn-gióng toā, jú-ài sìn-khò Siōng-tè, hoân-būn jú toā. chi̍t ê jú boē pàng-sak Siōng-tè ê lâng só͘ tú-tio̍h ê hoân-būn jú toā. tī chit khoán hoân-būn, sìn-gióng tò͘-cheng ê sî, choē-choē lâng poa̍h-tó. Lán uī-tio̍h A-pek-la̍h-hán khó-sioh, tī i ê it-seng lâu chi̍t ê ù-tiám, chiū-sī chhoā Hā-kah, che sī i ê loán-jio̍k. Chóng-sī lán ti chit khoán hoân-būn ê sî, sìn-gióng sī m̄-sī khiā oē tiâu? chi̍t ê bô sìn-gióng ê lâng oē thang khoàⁿ-phoà it-chhè, bô ài koh sìn, á-sī ēng tāi-iōng-phín lâi tāi-thoè Siōng-tè ê èng-ún (chhin-chhiūⁿ A-pek-la̍h-hán khó-í ēng Í-lī-í-siā lāu lô͘-po̍k choè hō͘-sû). Chóng-sī A-pek-la̍h-hàn khiok boē thang án-ni choè. Chhiáⁿ mn̄g, tī lí ê sìn-gióng seng-oa̍h tiong ū chit khoán hoân-būn á-sī tò͘-cheng bô?
II. Sìn-gióng sī chhiau-oa̍t (khek-ho̍k) hiān-si̍t ê.
Chhòng-sè-kì 15:6 kóng, A-pek-la̍h-hán sìn Iâ-hô-hoa, I chiū kā i sǹg choè gī...... Hi-pek-lâi 11 chiuⁿ kóng, Sìn chiū-sī sìn hiah ê iáu-bē khoàⁿ-kìⁿ ê. Lán khoài-khoài kóng "sìn chiū tit-tio̍h." Kî-si̍t boē pí-tit gûn-hâng ê chi-phiò. Siat-sú A-pek-la̍h-hán kap Sat-la̍h nā chhin-chhiūⁿ Ko͘-tek(ゲーテ) ê si "Hû-sū-tek kap Mô͘-kuí" lāi ê Hû-sū-tek Phok-sū tit-tio̍h pìⁿ siàu-liân chiū ū ǹg-bāng, chóng-sī in iû-goân hiah lāu; sî-kan sī bô chêng ê, Siōng-tè bô hō͘ in ê chheng-chhun koh tò-tńg lâi, in ti̍t-tit lāu--khì. Hiān-si̍t ê khùn-lân iû-goân bô kái-koat.
Chóng-sī A-pek-la̍h-hàn sìn,--uí-tāi ê sìn chhiàu-oa̍t hiān-si̍t it-chhè ê khùn-lân. Sui-jiân chin bô ǹg-bāng, iáu-kú beh sìn, só͘-í sìn gióng sī chhiau-oa̍t hiah ê put-khó-lêng ê. Hap-pa-kok 3:17 kóng, Sui-jiân bū-hoa-kó chhiū bô hoat iūⁿ, Phû-tô-chhiū bô kiat ké-chí, Ka-ná-chhiū ia̍h bô siu-sêng. Chhân-hn̂g bô chhut ngó͘-kok, Tiâu-lāi bô poàⁿ chiah iûⁿ, Gû-tiâu iā bô gû. Goá iáu-kú in-uī Iâ-hô-hoa lâi hoaⁿ-hí. Só͘-í sìn-gióng m̄-sī bóng ǹg-bāng, bóng thèng-hāu, sī bô lūn jû-hô beh sìn.
Siat-sú sìn-gióng nā boē thang khah iâⁿ hiān-si̍t chiū "phò-sán," pí m̄ sìn ê lâng khah chhám, in-uī m̄ sìn ê lâng, in kun-pún bô ǹg-bāng, in lia̍h-choè sī miā-ūn. Chóng-sī sìn ê lâng sī chin chhiⁿ-chhám, chhin-chhiūⁿ A-pek-la̍h-hán tī 16 chiuⁿ hia kì i ê sit-pāi. iā chhin-chhiūⁿ Má-thài 14 chiuⁿ Pí-tek sìn, í-keng teh kiâⁿ hái-bīn chiah khí kiaⁿ, soà tîm--lo̍h-khì.
Cha̍p-káu sè-kí ū chi̍t ê Hoat-kok lâng "Kiâⁿ soh tāi-ông"----Pò͘-lóng-teng, tī Bí-kok ê Nái-iah-gá-lah pho̍k-pò͘ ê téng-bīn 200 Eng-chhioh koâiⁿ khan soh-á, tuì chit pêng hoāⁿ kiâⁿ kàu hit pêng hoāⁿ kuí-nā pái, i ê kī-su̍t hui-siông hó, iā bat ng ba̍k-chiu kiâⁿ kè-khì. Ū chi̍t pái ǹg chèng-lâng soan-pò͘ beh āiⁿ chi̍t ê lâng kè-khì, chi̍t ê lâng kiò-choè Koa-ní-koa-tek sìn-jīm i, chiū hō͘ i āiⁿ. Hit pái ū 100 bān lâng lâi khoàⁿ. Pò͘-lóng-teng ēng te̍k-chéng ê oaⁿ（鞍）lâi āiⁿ Koa-ní-koa-tek tī ka-chiah, kiâⁿ kàu 100 bā ê hn̄g nā-tiāⁿ, Pò͘-lóng-teng koat-tēng beh hioh-khùn, kiò i lo̍h-lâi, khiā tī soh-á téng, i lóng m̄. Pò͘-lóng-teng kā i kóng, lo̍h-lâi chhiú hoāⁿ i, m̄-bián kiaⁿ, nā bô in nn̄g lâng oē poa̍h-lo̍h-khì. Koa-ní-koa-tek ko͘-put-chiong lo̍h-lâi, khi̍p Pò͘-lóng-teng ê tûn-pō͘（臀部）, i ê sim-chōng chha-put-to beh tiāⁿ-khì. āu-lâi Pò͘-lóng-teng chiū beh āiⁿ i, ku-ku ēng cháu--ê, cháu kàu hit pêng hoāⁿ, chèng-lâng toā hat-chhái. Pò͘-lóng-teng lóng m̄-bat sit-sū. Chóng-sī Koa-ní-koa-tek tī soh-á-téng hioh-khùn ê sî kiaⁿ-tio̍h, cheng-sîn siū toā táⁿ-kek[sic.], chi̍t-sì-lâng hoān cheng-sîn-pīⁿ.
Chu-uī, lí beh sìn-khò Siōng-tè, lí ê sìn-gióng sī m̄-sī tú-tio̍h ge̍k-kéng khó͘-lān chiū piàn-oāⁿ, chiū m̄-káⁿ koh sìn?
III. Siōng-tè kap lâng ê sìn-gióng.
Siōng-tè sī koán-lí hiān-si̍t ê Siōng-tè, I ū koân-lêng ēng sîn-jiah tû-khì hiān-si̍t. Má-thài 21:21 kóng, "Goá si̍t-chāi kā lín kóng, Lín nā ū sìn bô giâu-gî, m̄-nā chit hō kiâⁿ tī bû-hoa-kó chhiū ê sū lín oē kiâⁿ; chiū nā tuì chit ê soaⁿ kóng, Tio̍h soá khì hiat lo̍h hái, ia̍h beh chiâⁿ."
Iâ-so͘ chiàu lâng ê sìn kā lâng i pīⁿ koáⁿ kuí. Tī sù hok-im-toān kap Sù-tô͘ Hēng-toān chhiong-moá sîn-jiah. Kin-á-ji̍t lán nā sìn, iû-goân iā oē tit-tio̍h. Chóng-sī ū sî chhò-gō͘ ê koan-liām, chī-sī lia̍h choè sîn-jiah sī chí-ū kái-piàn hiān-si̍t nā-tiāⁿ, lia̍h choè phoà-pīⁿ ê sî, Siōng-tè tek-khak tio̍h i lán ê pīⁿ, sīm-chì ū lâng lia̍h choè chiah io̍h-á sī bô sìn-sim. Lán boē kì-tit Siōng-tè hō͘ lâng ū khuì-la̍t lâi èng-hù hiān-si̍t só͘ tú-tio̍h ê khó͘-lān, khó͘-thàng iā sī sîn-jiah. Siōng-tè hō͘ sìn-khó i ê lâng tī ge̍k-kéng tiong tit-tio̍h khuì-la̍t giâ si̍p-jī-kè.
Ji̍t-pún Tāi-chèng sî-tāi Kiú-chiu chi̍t ê chheng-liân Loē-san Chò （內山佐）sī Sū-koan ha̍k-hāu ê ha̍k-seng, i khǹg chi̍t ê chiong-lâi beh choè chiong-kun ê bāng, teh ló͘-le̍k tha̍k-chheh. Bô phah-sǹg tì chi̍t chéng phê-hu-pīⁿ, thiàⁿ koh chiūⁿ, thiàⁿ kàu choân seng-khu, hō͘ kun-i khoàⁿ, kóng sī tong-sî ê i-io̍h bô hoat-tō͘ thang i, chí-ū tio̍h hō͘ phê-hu tâm-sip chiah boē thiàⁿ, chiū ji̍p Kiú-chiu Tāi-ha̍k hū-siok pīⁿ-īⁿ tī-liâu. M̄-sī ji̍p pīⁿ-pâng, sī ji̍p e̍k-tháng lāi, tuì 19 hè kàu 38 hè, lóng-chóng 19 nî kú chìm tī hia. I khí-chho͘ beh chū-sat, tuì chi̍t ê bo̍k-su ê thoân-tō ji̍p sìn. I chhiáⁿ i ê lāu-bú tuì thian-pông kā i tiàu Sèng-keng lo̍h-lâi, i tī e̍k-tháng lāi tha̍k Sèng-keng. I kóng, "Jio̍k-thé ê Loē-san Chò bia̍t-bô lah, taⁿ teh oa̍h ê sī Ki-tok tiàm tī goá teh oa̍h," tī e̍k-tháng lāi ū Siōng-tè ê kok, Siōng-tè ê koân-lêng tī chit chi̍t pîⁿ ê thian-toē lāi toā hián-hiān, goá chhiong-moá boán-chiok." I sí-ê sî, toē-hng sin bûn tē 4 pán lóng chhut i ê tāi-chì, in-uī i ê ge̍k-kéng tiong ê seng-oa̍h kám-tōng chin-choē lâng.
Kiat-bé lâi kóng, boa̍t-sè kūn lah, hiān-si̍t ê sè-kài teh ok-hoà, sī tuì lán ê sìn-gióng ê toā khó-giām. Lán tio̍h koh chi̍t pái tī Chú ê bīn-chêng kiám-thó lán ê sìn-gióng, siāng-sî kiû I chān lán ê sìn-gióng tek-sèng kàu ū chhun, hō͘ lán tit-tio̍h chin ê an-hioh kap pêng-an.
Iok-hān 16:33. Tī sè-kan lín ū khó͘-lān, to̍k-to̍k lín thang pàng-sim, in-uī Goá í-keng khah iâⁿ sè-kan.
