HU-HŪ Ê BÛN-TOÊ
Gô͘ Chheng-ek
1963.08.15 P.6-7
Goá ê hoē-iú ū chi̍t tuì hu-hū put-sî oan-ke, kek-khì, bô kóng-oē. Che to m̄-chai beh cháiⁿ-iūⁿ kā in chí-tō?
Nā ū sìn-tô͘ hu-hū put-sî oan-ke, kek-khì, bô kóng-oē, tio̍h kā i chí-tō. Nā bô kā i chí-tō, tē-it, bô êng-kng Chú: tē-jī, oē hō͘ ka-têng sit-lo̍h un-loán, pèng-chhiáⁿ tuì jî-lú ê kàu-io̍k siōng bô hó éng-hióng; tē saⁿ, oē hoat-tián kàu ka-têng phò-li̍h. Chóng-sī beh kā i chí-tō ê tāi-seng, tē-it, tio̍h liáu-kái hu-hū put tiau-hô ê chéng-luī sī sio̍k tó chi̍t khoán; tē-jī, tio̍h cha-khó hit ê goân-in sī sím-mi̍h. āu-lâi chiah oē chai-iáⁿ tio̍h ēng sím-mi̍h hong-hoat lâi kā i chí-tō.
I. Chéng-luī. Hu-hū kan ê kám-chêng chhiong-tu̍t bô kóng-oē, tāi-khài ū ē-bīn só͘ pâi-lia̍t ê chióng-luī:
(1) uī-tio̍h ke̍k sió-khoá ê sū, hu-hū kan ì-kiàn bô saⁿ ha̍h, hoat-seng liáu kám-chêng siōng ê chhiong-tu̍t, nn̄g lâng ê bô kóng-oē sī chiām-sî, liâm-piⁿ koh chiàu-kū kóng-oē, (che sī bô sim-sek ê thêng-tō͘).
(2) uī-tio̍h it-hong só͘ choè ê sū hō͘ lēng it-hong put-lī, hoat-seng kek-liat ê cheng-chip, hó kú bô kóng-oē, chóng-sī uī liáu ài-chêng iáu tī-teh, sui-jiân siông chhá-nāu, ia̍h koh kóng-oē (che sī hu-hū put-bo̍k ê thêng-tō͘).
(3) Hu-hū ê ài-chêng í-keng sit-khì, choē-choē nî bô kóng-oē, khiok bô lī-hun, che sū-chêng ke̍k giâm-tiōng (chhin-chhiūⁿ tē-ge̍k ê thêng-tō͘).
II. Goân-in. Hu-hū kám-chêng chhiong-tu̍t, bô kóng-oē, ū chin-choē ê goân-in, chóng-sī chú-iàu ê goân-in, tāi-khài oē thang hun choè saⁿ khoán:
(1) uī-tio̍h kàu-io̍k thêng-tō͘, siūⁿ hoat, chhù-bī, si̍p-koàn, sèng-keh téng ê bô siāng khoán, tì-kàu hoat-seng ì-kiàn, kám-chêng ê chhiong-tu̍t, oē chō-chiâⁿ hu-hū kan ê it-sî-tek bô kóng-oē.
(2) uī-tio̍h bu̍t-chit siōng-, á-sī cheng-sîn siōng ê lī-ek ê chhiong-tu̍t, cheng-chip, bô beh saⁿ niū, tì-kàu kám-chêng siōng ê put-bo̍k, chiū kuí-nā ji̍t, á-sī kuí-nā lé-pài bô kóng-oē, pí tē-it luī ke chin giâm-tiōng.
(3) Tuì tī chi̍t pêng, á-sī siang pêng to sit-khì ài-chêng, á-sī tī sèng ê hong-bīn bô boán-chiok, tāi-ke to hi-bōng lī-hun, chóng-sī in-uī sū-chêng m̄ iông-ún boē tit lī-hun, tì-kàu kú-kú, kuí-nā nî, cha̍p goā nî bô kóng-oē.
III. Chí-tō. Hu-hū sī it-thé, ngó͘-lûn tiong choè tē-it chhin-bi̍t ê koan-hē. Sui-jiân sī án-ni-siⁿ, chóng-sī hu-hū ia̍h oē hoat-seng kám-chêng siōng ê chhiong-tu̍t, kek-khì, bô kóng-oē. Chit khoán ê hiān-siōng si̍t-chāi chin m̄ eng-kai, chóng-sī sū-si̍t siōng siông-siông ū chit khoán ê hiān-siōng. Ū lâng kóng hu-hū kan ū sî bô kóng-oē ia̍h ū hó-chhù. īn-uī che sī chi̍t khoán ê léng-chiàn, theng siám-pī jia̍t-chiàn. ia̍h ū lâng kóng, sī chi̍t khoán ê sī-ui, chhiok-sú siang-hong ū chi̍t ê hoán-séng ê ki-hoē, āu-lâi kám-kak bô kóng-oē ê put hong-piān, siang pêng chiū oē lo̍h nńg koh kóng-oē, kám-kak saⁿ-kap kóng-oē, ū kóng, ū chhiò ê khoài-lo̍k, kap ang-bó͘ siong-hó ê pó-kuì. Sui-jiân chhin-chhiūⁿ ia̍h thang án-ni soat-bêng, chóng-sī kî-si̍t ang-bó͘ bô kóng-oē sī m̄-tio̍h, sī put chèng-siông, jî-chhiáⁿ ū sî oē gō͘ liáu tāi-sū. Nā sìn-tô͘ hu-hū ia̍h oan-ke, kek-khì, bô kóng-oē, sui-jiân sī chiām-sî-tek, ia̍h it-tēng boē-oē êng-kng Chú, oē siū lâng chí-chek kóng, Ki-tok-tô͘ kap hui Ki-tok-tô͘ lóng siāng-khoán, lóng bô cheng-chha. Taⁿ lán beh cháiⁿ-iūⁿ lâi chí-tō hu-hū m̄-thang oan-ke, kek-khì, bô kóng-oē? Beh chí-tō hu-hū boē oan-ke, kek-khì, bô kóng-oē m̄-sī iông-īⁿ ê sū, chóng-sī tāi-khài thang hun choè nn̄g khoán lâi siūⁿ.
Thâu chi̍t khoán sī sio̍k téng-bīn só͘ kóng ê tē-it luī ê, siông-siông uī-tio̍h ke̍k sió-khoá ê sū kek-khì bô kóng-oē. Thèng-hāu lí chai-iáⁿ beh kā i chí-tō ê sî, in í-keng koh kóng-oē lah. Só͘-í tuì chit luī ê chí-tō siông-siông sī sū-sian ê chí-tō. Goá ū chi̍t ê pêng-iú, kóng i tuì kiat-hun ê sî chiū koat-tēng chi̍t ê hong-chiam, m̄ ài ū kap hū-jîn-lâng bô kóng-oē ê pháiⁿ si̍p-koàn. Só͘-í ta̍k pái nāu kap hū-jîn-lâng hoat-seng kám-chêng chhiong-tu̍t, chha-put-to chi̍t nn̄g ji̍t bô kóng êng-á-oē, (Phó͘-thong bô kóng oē choè tit ê oē), iàu-kín ê oē khiok ū kóng. Chóng-sī án-ni, i iû-goân kám-kak chin bô sim-sek. Keng-kè choē-choē nî liáu-āu, i siūⁿ kóng tio̍h kun-pún siau-tû kám-chêng ê chhiong-tu̍t khah lí-sióng. Só͘-í i í-āu tuì hū-jîn-lâng kóng-oē khah soè-jī, sī ēng un-jiû ê thài-tō͘ kóng, bô ēng jióng--ê. Nā i ê hū-jîn-lâng beh jióng, i chiū tiām-tiām, bô ìn-tap, bô jióng tò-tńg, āu-lâi chiah khoaⁿ-khoaⁿ soat-bêng. Tuì án-ni, ang-bó͘ nn̄g lâng pìⁿ-choè chin hó chham-siông, m̄-bat koh ū kám-chêng chhiong-tu̍t bô kóng-oē. Ang-bó͘ nn̄g pêng lóng tio̍h án-ni saⁿ niū, ēng lí-tì kap thun-lún lâi iâⁿ kè kám-chêng ê chhiong-tōng. Goá siong-sìn sio̍k tē-it luī ê thang ēng án-ni lâi kái-koat. Tē jī khoán, sī sio̍k téng-bīn só͘ kóng ê tē-jī, saⁿ luī ê, sī ū lī, hāi ê cheng-chip, m̄-sī tan-sûn ê kám-chêng būn-toê. só͘-í tio̍h siau-bia̍t hiah ê lióng-pêng teh cheng-chip ê goân-in. Chióng-chióng hok-cha̍p ê goân-in beh cháiⁿ-iūⁿ siau-bia̍t, tio̍h ang-bó͘ nn̄g lâng ū sêng-ì beh ha̍p-chok lâi siau-bia̍t, chóng-sī che sī lēng-goā ê būn-toê. Put-kò ia̍h thang chiàu thâu chi̍t khoán ê só͘ kóng, thang ēng lí-tì kap thiàⁿ-sim chhut-hoat, koh ke-thiⁿ chióng-chióng kī-su̍t siōng ê tì-sek lâi kái-koat sio̍k tī khah khùn-lân ê būn-toê.
Choè-āu koh ke-thiⁿ kuí kù, beh siau-bia̍t hu-hū kan ê oan-ke, kek-khì, kap chiah ê chióng-chióng ê goân-in, tio̍h siūⁿ kóng, goá ê ang-á-sī goá ê bó͘ sī goá pún-sin ê chi̍t poàⁿ, ia̍h chiū-sī goá pún-sin, só͘-í goá tio̍h chīn-liōng ló͘-le̍k hō͘ i bô oh tam-tng ê sū, tio̍h kò͘ i ê lī-ek, hō͘ i ū khah hó ê seng-oa̍h. Só͘-í i nā hoat phî-khì, goá m̄-thang siāng-si hoat phî-khì. I nā gō͘-hoē, goá khoaⁿ-khoaⁿ soat-bêng, m̄-bián tio̍h-kip. Nā goá kó-jiân ū chhò-gō͘, goá tio̍h ū ióng-khì sêng-jīn, siông-siông saⁿ chai-iáⁿ tuì-hong ê khiàm-kheh, saⁿ tông-chêng, thé-thiap kap saⁿ pang-chān, ēng chin-chiàⁿ ê ài-sim saⁿ khoán-thāi. án-ni ún-tàng oē siau-bia̍t oan-ke, bô kóng-oē, kap chiah ê chióng-chióng ê goân-in.