Khó͘ Chìn-thoân Ê Sió-toān
1909.06 291 koàn p.45-46
Tiúⁿ-ló chhut-sì tī 1840 nî 12 goe̍h 26 ji̍t, khiā-khí tī Chiang-hoà ke. Tiúⁿ-ló chū-sè chò kang chiū put-chí in-khîn, iā chīn iú-hàu pē-bó. Bat chi̍t pái lāu-bó pēⁿ tîm-tāng loā-kú, i chiū ho̍k-sāi bô lī sin-piⁿ, chìn hōng tê-thng. Ū sî phâng io̍h beh hō͘ lāu-bó chia̍h, lāu-bó tek-khak m̄ chia̍h; i khoàⁿ lāu-bó hiah kan-khó͘, ka-tī siūⁿ beh kā i pun hit ê kan-khó͘ sī bē ē, chiū soà thè i chia̍h io̍h; sī beh hō͘ lāu-bó ê sim hoaⁿ-hí. iā chia̍h chhe it cha̍p gō͘ chia, kiám toā tǹg hō͘ lāu-bó chia̍h, sī in-uī ke-lāi sàn-hiong.
Khah chá tang-sî i bat thiaⁿ-kìⁿ Thoân-tō Gô͘ Bûn-pin kóng tō-lí, i ê sim siūⁿ ài beh thàn, m̄-kú lāu-bú teh chó͘-tòng, só͘-í m̄ káⁿ koh khì. Chha-put-to hit sî tú-tio̍h ke-lāi kāu pēⁿ-thiàⁿ soà sí saⁿ sì ê gín-ná, bē bián-tit toā hoân-ló kek sim. Chóng-sī ná kāu tāi-chì chiū soà ná jia̍t sim khì ho̍k-sāi pu̍t.
Ū chi̍t ji̍t chhut khì bé kim, hiuⁿ, chek beh tńg-lâi tú-hó tī lō͘-ni̍h thiaⁿ-kìⁿ Thoân-tō N̂g Bō͘-sēng, teh kóng tō-lí. Tú hit-tia̍p N̂g Sian-siⁿ teh kóng-khí thâu chi̍t siú ê si kóng,
"Thiⁿ-tiong só͘ poe ê chiáu-chiah,
Siōng-tè chhòng hō͘ chia̍h kàu-gia̍h."
Tuì án-ni thiaⁿ-liáu siū kám-kek, siūⁿ kóng, Chiáu-chiah bô chèng choh, Siong-te h3 i chiah kau pui lut-lut, long bô khiàm-khoeh poàⁿ hāng, goá chò kàu bô mê kāng bô ji̍t, iā chin khiàm-khoeh, sī hō͘ chhâ-thâu pu̍t-á chhiúⁿ kàu khiàm-khoeh. Suî-sî chiong chhiú-ni̍h só͘ the̍h ê kim, hiuⁿ, chek khì hêng tiàm-ni̍h. Tuì án-ni koat-ì hoán-hoé lâi sìn Chú; hit sî i 56 hoè.
Kàu 59 hoè ji̍p Sèng-hoē. Tī kàu-hoē put-chí jia̍t-sim, koè bô loā kú chiū hō͘ hoē-iú kéng i tng tiúⁿ-ló ê chit.kàu tng chit chiū put-chí chhut la̍t teh lī-ek kàu-hoē. Hoē-iú nā chi̍t nn̄g lé-pài bô lâi, i chiū liâm-piⁿ kàu in tau khì biān-lē i. Hoān-nā hoē-iú ê só͘-chāi i hán-tit làng chi̍t goe̍h ji̍t bô kàu; sui-jiân sī lō͘ hn̄g i iā bô hiâm tio̍h-boā liáu kang.
Tiúⁿ-ló sī chò hoàn puî-liāu ê thâu-lō͘; thiaⁿ tō-lí bô loā-kú, i chiū oa̍t-tô͘ chò cha̍p hoè-á seng-lí, taⁿ teh sì-kè bē soà kan-chèng lán ê Chú ê Hok-im. Tú-tio̍h nā ū ki-hoē, chiū soà bē kò͘-tit bē mi̍h, choan-bū kóng tō-lí. Ū-sî kóng kàu mi̍h hō͘ lâng thau-the̍h loā-chē khì; ū-sî kóng kàu àm bong-bong chiah ji̍p mn̂g. I koh ū li̍p chi̍t ê goān chiū-sī gō͘ ji̍t kú chò seng-lí, kàu tē la̍k ji̍t (= pài-la̍k) chiū choan kang koāⁿ chi̍t bīn lô sì-kè kòng, kiò lâng lâi thiaⁿ i kóng Iâ-so͘. Ū-sî ko͘-put-chiong hō͘ kang-tiâⁿ pa̍k teh thàn chîⁿ, bē-tit khì pò͘-tō, i chiū chiong hit ji̍t só͘ thàn ê chîⁿ it-chīn hiàn tī kàu-hoē.
I teh bē cha̍p-hoè-á tiong-kan iā ū tê-kho͘, āu-lâi lâng lóng kóng i, "Gō͘ ji̍t bē tê-kho͘, La̍k ji̍t kóng Iâ-so͘."
I iā siông-siông kap Muî Bo̍k-su, Lîm Bo̍k-su khì pò͘-tō. Bat chi̍t pái kap Lân I-seng khì pò͘-tō poa̍h-lo̍h chhim-chuí, khiok chin kan-khó͘. Tuì tú-tio̍h guî-hiám chiū ná chai sè-kan m̄-sī kú-kú ê só͘-chāi, chiū koh khah chhut-la̍t chò Chú ê kang.
Chiang-hoà khí chi̍t keng lé-pài-tn̂g, sǹg sī lán Tâi-oân tē it toā keng-ê. Tiúⁿ-ló bô lī mê ji̍t koan-sim teh tàu siat-hoat khí pài-tn̂g ê tāi-chì.
iā ū khioh cha̍p kuí ê gîn-chîⁿ goân-té beh chò koaⁿ-chhâ pún. Kàu khí pài-tn̂g hit-sî soà chiong hiah ê gîn chān khí pài-tn̂g ê só͘-huì. Pêng-sò͘ i iā siông-siông hoaⁿ-hí chhut chîⁿ hiàn chò kàu-hoē ê lō͘-ēng.
Chìn-thoân-peh sui-jiân 59 hoè chiū ji̍p kàu, goân-pún lóng m̄ bat jī, iáu-kú chhut-la̍t o̍h pe̍h-oē-jī kàu chin se̍k. Eńg-éng khah chá khí-lâi chhûn-pān kang lâi khoàⁿ Sèng-chheh, gîm-si, kî-tó.
Kàu 1907 nî 3 goe̍h kan chiū khí phoà-pēⁿ, bē-tit khì chò seng-lí. Chóng-sī iû-goân bián-kióng khì thàm hoē-iú. Chhâ-khó Tiúⁿ-ló khí pēⁿ ê in-toaⁿ sī tuì le̍k-lō͘ koè-thâu só͘ tì. Kàu 4 goe̍h kan chiū bē chhut mn̂g, pēⁿ-sè ná siong-tiōng, chia̍h io̍h bô kong-hāu. Tī chit sî ke-lāi ê lâng mn̄g i khoàⁿ ū beh hoan-hù sím-mi̍h oē? I kóng bô sím-mi̍h pa̍t mi̍h oē thang hoan-hù, chí-ū chi̍t kù chò tē it iàu-kín, chiū-sī, Lín tio̍h chò Iâ-so͘ chin-si̍t ê ha̍k-seng, toè goá kiâⁿ thiⁿ-lō͘. Kàu 5 goe̍h 1 ji̍t chiū pêng-an hō͘ Chú chiap-la̍p tńg khì I ê sèng kok.
"I soah i ê tio̍h-boâ, kong-lô iā toè i".
