Bat Ka-tī
Muî Bo̍k-su kì--ê.
1912.08 P.4-6
Ū chi̍t téng-hō ê lâng siông-siông chhut-goā beh khoàⁿ goā-kok ê kong-kéng, ia̍h pún-kok ê kong-kéng bô sím-mi̍h bat khoàⁿ. Ū chi̍t téng-hō ê lâng ta̍uh-ta̍uh tī kok-lāi sì-koè kiâⁿ chhit-thô, ia̍h hán-tit tńg--lâi kap pún só͘-tsāi ê lâng poâⁿ-noá. Ū chi̍t téng-hō ê lâng kap pún tsng ê lâng chin se̍k-sāi, ia̍h kap pún-sin lóng m̄ sio-bat. án-tsáiⁿ-iūⁿ kap pún-sin m̄ sio-bat? Siat-sú lán nā mn̄g i kóng, "Bó͘ lâng sī tsoè sím-mi̍h khoán?" I oē hiáu-tit thang kā lán kóng-bêng tsng--ni̍h suî-lâng ê khoán-sit, koh oē hiáu--tit thang hun-piat suî lâng ê sèng-chêng, chiū-sī kóng, I khah khuí-khiat, ia̍h i khah láu-si̍t, koh i khah sò-sèng, ia̍h i khah pîn-toāⁿ, i khah ko͘-ta̍k, ia̍h i khah ài koán-thàu, i khah khiáu, ia̍h i khah ham-bān, hit-ê lâng chin kiau, ia̍h hit-ê chin kiaⁿ, lún-neh, lún-neh.
Lán nā káⁿ koh mn̄g i kóng, Lí pún-sin sī sím-mi̍h hō ê lâng, kiaⁿ-liáu i bô sím-mi̍h ài kóng; á-sī kóng, sī kóng khiam-pi ê oē; kî-si̍t i sim-lāi teh siūⁿ pún-sin khah gâu, khah oē ("cha-po͘ m̄-jīn gōn, cha-bó͘, m̄-jīn bái"), koh siūⁿ pún-sin khah kó͘-ì, khah pîn-sim, khah hó kau-poê, khah gâu chò lâng, khah hó-sim.
Taⁿ lán nā khì mn̄g pa̍t lâng, kóng, "Lín chng--ni̍h ū chi̍t lâng miâ kiò chò bó͘-bó͘; goá thiaⁿ lâng kóng i khah gâu, khah ē, khah kó͘-ì, khah pîn-sim, khah hó kau-poê, khah gâu chò lâng, khah hó-sim"; chng--ni̍h ê lâng beh ìn, kóng, "Bô; beh thài ū? khiok ū chi̍t-ê kiò-chò ‘Bó͘-bó͘' ; m̄-kú i m̄-sī hit-hō lâng, kî-si̍t i khah ham-bān, khah kan-hiông, khah pháiⁿ-sim".
Taⁿ lán thang siūⁿ khoàⁿ sī chhù-piⁿ khah m̄ bat hit-ê lâng, á-sī i khah m̄ bat pún-sin; káⁿ sī i khah m̄ bat pún-sin.
Chin chē lâng m̄ bat pún-sin, khoàⁿ ka-tī sī gâu, si̍t-chāi i sī gōng, khoàⁿ ka-tī sī hó, si̍t-chāi sī pháiⁿ.
Liân kaⁿ-lô-lāi hiah-ê hoān-lâng ia̍h ū teh lia̍h ka-tī chò hó-lâng. Kó͘-chá ū chi̍t-ê kok-ông khì thàm hoān-lâng, mn̄g ta̍k-ê kóng, "Lí siáⁿ-sū hō͘ koaⁿ-hú koaiⁿ?" Chi̍t-ê kóng, "Goá to m̄ bat àn-choáⁿ; goá hō͘ lâng bû-kò". Koh chi̍t-ê kóng, "Choē si̍t-chāi m̄-sī goá ê, goá hō͘ pa̍t lâng liân-luī'. Koh chi̍t-ê kóng, "Goá iáu-boē hō͘ koaⁿ-hú sím-mn̄g; nā sím-nn̄g liáu, chiū ún-tàng bô choē". Mn̄g chin-chē; ta̍k-ê sī án-ni ka-tī hun-sò͘. Kàu boé chiū koh mn̄g chi̍t-ê. I kóng ‘Chin kiàn-siàu; goá ê choē kài tāng, si̍t-chāi ē kham-tit siū hêng-hoa̍t". Kok-ông chhiò-chhiò, kóng, "Chit lāi-té lóng sī hó-lâng liáu-liáu, chí-ū lí chi̍t-lâng sī pháiⁿ-lâng. Goá siūⁿ chí-ū lí chi̍t-lâng sī pháiⁿ-lâng. Goá siūⁿ lí toà chia sī khah m̄ hó, kiaⁿ-liáu lí ē oè--tio̍h in", chiū chek-sî kā i pàng chhut-kaⁿ. Hit-ê lâng, in-uī bat ka-tī, só͘-í khah ē thang ǹg-bāng i ē ké-oāⁿ.
Taⁿ m̄-bat ka-tī ū sím-mi̍h koan-hē? M̄-bat ka-tī sī chin guî-hiám. Sī ná chhin-chhiūⁿ lâng tio̍h tāng-pīⁿ, iáu-kú lia̍h chò sī sió-khoá. Pêng-iú kā i kóng, Lí khah pháiⁿ bīn-sek, tio̍h chhoē sin-siⁿ, chia̍h io̍h; i iû-goân lia̍h chò bô iàu-kín, m̄-bián chia̍h io̍h; hit-ê lâng chū-jiân chin guî-hiám. Lán nā m̄ bat ka-tī, lia̍h ka-tī chò bô choē ê lâng, si̍t-chāi sī ū choē ê lâng; lia̍h chò sī khin choē ê lâng, si̍t-chāi sī tāng-choē ê lâng; lia̍h chò m̄ bián kiaⁿ, si̍t-chāi tio̍h chin kiaⁿ; án-ni kám m̄-sī chin guî-hiám, ia̍h m̄-chāi thang tî-hông guî-hiám?
Lâng nā chai ka-tī ê m̄-tio̍h, lâ-sâm, chiū ún-tàng ài beh hō͘ Iâ-so͘ sé. Sī ná chhin-chhiūⁿ ìn-tō͘-kok ū chi̍t-lâng, it-seng m̄-bat sé seng-khu, ia̍h m̄-bat sé bīn, tú-tio̍h phoà-pīⁿ chiū lâi i-koán; sian-siⁿ kā i kóng, Lí tio̍h tāi-seng sé, chiū thang tiàm tī chit lāi-té. Hit-ê lâng thiaⁿ-liáu tiām-tiām chò i khì. Khah thêng-á sian-siⁿ khoàⁿ i teh chē tī gîm-kîⁿ-kha, chiū kā i kóng, Lí tio̍h khì sé, chiah koh lâi. Koh thêng chi̍t-ē, chiū sian-siⁿ lâi khoàⁿ, kan-khó͘ lâng iû-goân tiàm tī hia teh chē. Beh teng-lêng kiò i khì sé, bô chhái-chhuì; só͘-í kan-ta chhoā I khì chiò bīn-kiàⁿ. Kan-khó͘ lâng chiò-liáu chek-sî khì sé.
Tō-lí chhin-chhiūⁿ bīn-kiàⁿ; m̄-bat tō-lí chiū m̄-chai ka-tī ê sim siⁿ chò sím-mi̍h khoán; nā bat tō-lí chiū chai ka-tī ê khiàm-khoeh. Chai ka-tī ê khiàm-khoeh ū sím-mi̍h lō͘-ēng。 Si̍t-chāi chin toā lō͘-ēng. Sī ná chhin-chhiūⁿ lâng tuì sè-hàn tu-tu phoà-pīⁿ, phoà-pīⁿ kàu m̄ chai pīⁿ ê kan-khó͘; kàu chi̍t-chūn í-keng hó, chiū chai cheng-chha chin-chē. Pīⁿ-lâng thiaⁿ-liáu chiū siūⁿ kóng, Nā-sī án-ni goá káⁿ tio̍h o̍h lí ê iūⁿ lâi chia̍h lí só͘ chia̍h, hit-ê io̍h.
Lâng chhut-sì chhiⁿ-mî put-chi kan-khó͘. Beh thài ē chai? Lán nā kiò hit-ê lâng tio̍h khì hō͘ sian-siⁿ koah ba̍k-chiu, liōng-pit i bô sím-mi̍h ài; i beh kóng, Kiāⁿ-liáu chin thiàⁿ; ia̍h khoàⁿ beh chhòng sáⁿ-hoè? M̄--bián khoàⁿ iû-goân ē chò-tit. Só͘-í tio̍h lio̍h-á thiah-bêng hit-ê lí-khì, hō͘ i sió-khoá chai ba̍k-chiu kng ū sím-mi̍h hok-khì, ba̍k-chiu àm ū sím-mi̍h hāi. Taⁿ lán pún-chiâⁿ hán-tit siūⁿ kóng lán ū choē; sui-jiân lán tām-po̍h chai kóng, "Ta̍k-ê m̄-á ū choē", iû-goân lia̍h-chò sī chū-jiân ê sū.
Che sī cháiⁿ-iūⁿ? Sī in-uī lán ū choē ia̍h pa̍t-lâng ia̍h ū choē, lán chiū lia̍h chò bô iàu-kín, hoán-tńg ū sî lia̍h chò hoaⁿ-hí ê sū. Thang pí-phēng Se-kok chi̍t só͘-chāi ê lâng chē-chē ū toā ām-kún, in nā khoàⁿ lâng ū pêng-siông ê ām-kún chiū hiâm pháiⁿ khoàⁿ. Lán ū-sî iû-goân án-ni, nā khoàⁿ chi̍t-lâng m̄-ài poa̍h-kiáu, m̄-ài pháiⁿ-chhuì, m̄-ài tham-sim, ài pài Siōng-tè, ài chò hó, chiū lóng bô o-ló hit-ê lâng, hoán-tńg hiâm i kóng, "Bó͘ lâng ji̍p hoan-á-kàu; m̄ hó."
A-hui-lī-ka ê o͘-bīn-lâng lia̍h pa̍t-sek ê lâng chò chin pháiⁿ khoàⁿ; iáu-kú nā chhut-goā tiàm-tī goā-kok chiū tò-hoán-siūⁿ phoê hiah o͘, chhin-chhiūⁿ hoé-thoàⁿ, sī chin pháiⁿ-khoàⁿ. ia̍h lán tiàm tī sè-kan lia̍h o͘-sim chò khoa-kháu ê sū; gín-ná o̍h pháiⁿ-chhuì, sī-toā-lâng chiū o-ló chin khiáu; lâng phiàn pa̍t-lâng ē tit koè, chiū lia̍h ka-tī chin ū pún-sū; ū-sî siàu-liân lâng khì pháiⁿ-kiáⁿ-keng, á-sī kap lâng chia̍h ap-phiàn, lim-thîn kòng-phah, lia̍h chò chin ū thé-biān. Lán pa̍t-ji̍t nā lī-khui sè-kan tńg-khì, chiū ē chin kiàn-siàu, hoân-ló, éng-éng kiàn-siàu hoân-ló, kā-gê chhiat-chhí.
Nā-sī án-ni káⁿ tio̍h ki̍p-sî chim-chiok siūⁿ khoàⁿ lán ū iáⁿ sī hó-sim-lâng á m̄-sī, mn̄g khoàⁿ chò pháiⁿ ū iàu-kín á-bô.
Lâng teh sio hoé-thoàⁿ, á-sī teh ku̍t thô͘-thoàⁿ, á-sī teh kng thô͘-thoàⁿ lo̍h hoé-chûn, bīn kap saⁿ-á-khó͘ chin o͘; m̄-kú lí ia̍h o͘, goá ia̍h o͘, tāi-ke bô saⁿ-khì-hiâm; tú-tio̍h lán beh khì kàu ke-chhī ê só͘-chāi, á-sī beh kìⁿ-tio̍h koaⁿ-hú chiū siūⁿ, kóng, Lán ê bīn kap saⁿ chiah kiaⁿ-lâng, bē sái-tit khì kìⁿ koaⁿ-hú; bīn tio̍h sé, saⁿ tio̍h oāⁿ, chiàⁿ thang khì kìⁿ i.
Lâng toà tī Tiong-kok, Ji̍t-pún-kok, Eng-kok, Bí-kok, lia̍h choē chò sió-khoá; Goá ia̍h ū choē, lí ia̍h ū choē, tāi-ke bô saⁿ-khì-hiâm. Nā beh kap Siōng-tè saⁿ-kìⁿ lán beh sím-mi̍h pō͘? Só͘-í tio̍h kín-mé lâi hō͘ Iâ-so͘ sé, lâi hō͘ Iâ-so͘ kiù.