Pak-káng ê Tí-bí-tiu iô-chhoah
Hô Hi-jîn kì--ê.
1913.06 P.4-6
Phí-jîn tuì Eng-kok Soan-tō-hoē pín-chhéng kiàn-tì chi̍t niá pò͘-pêⁿ thang chò lán Tâi-oân pò͘-tō ê lō͘-ēng. Chêng chi̍t goe̍h ji̍t chiū kàu uī. In-uī Pak-káng sī chhut-miâ ê hu-hoa-chhī, iū-koh tī 4 goe̍h kan tuì lâm tuì pak e-e tīn-tīn, lâi sio kim hêng hiuⁿ, ū sî chi̍t ji̍t só͘ sio ê kim-choá ta̍t ū kuí-nā chheng kho͘. Keh-piah chng lâi bé-bē ê lâng iā sī chin lāu-jia̍t, chiū ū-pī tuì chi-thiaⁿ-tiúⁿ pín, chún lán tah pò͘-pêⁿ tī biō-kháu chhī-tiûⁿ saⁿ lé-pài kú, chiū-sī sin-le̍k 4 goe̍h chhe 8 kàu 30 ji̍t (3: 2--23), tī-hia choân kang pò͘-tō. Tit-tio̍h i hoaⁿ-hí kó͘-bú kap chhī-tiúⁿ chham-siông hó-sè, goán chiū khì bō͘-chi̍p Thoân-tō-su 8 lâng kap hoē-iú kuí-nā lâng tàu pò͘-tō, iā Sin-káng ê hiaⁿ-tī hoaⁿ-hí lûn-liû kò͘ pò͘-pêⁿ chhòng tang chhòng sai. Sui-jiân boē bat ēng chit ê hoat-tō͘, tāi-ke khoàⁿ chin ha̍p hit ê bo̍k-tek.
Chit ê pò͘-pêⁿ khoah nn̄g tn̄g, chhim nn̄g tn̄g goā, chit kàu chin ióng chin ba̍t, ē iông-ún tit pah goā lâng ji̍p khì thiaⁿ. Sui-jiân lo̍h kuí-nā pái hō͘ iā bē lāu. Lāi-bīn chin siok-chēng koh siám ji̍t. Ta̍k mê ji̍t ū kuí-nā pah lâng lâi thiaⁿ. Ū-ê liân-soà lâi thiaⁿ kuí-nā pái, chhin-chhiūⁿ thiaⁿ chin kah-ì ài koh thiaⁿ. Ê-hng sî tiám oá-su teng nn̄g saⁿ ki, ū 50 chek ê kng, pò͘-pêⁿ lāi kng iàⁿ-iàⁿ. Pún siat chit ê pò͘-tō hoē ê chú-chí, bô m̄ sī ài lī-ek hiah ê lâi sio kim ê lâng. Bô phah-sǹg chit téng hō͘ ê lâng, cha̍p-ê lâi bô chi̍t-ê. Khoàⁿ hiah ê lâng poah kang lâi sio kim, chhin-chhiūⁿ bē-kò͘-tit pa̍t hāng ê tāi-chì, ài koáⁿ-kín sio kim poa̍h poe liâm-piⁿ oa̍t-tò-tńg khì. Só͘-í chit hāng m̄ sī chiàu lán tāi-seng só͘ phah-sǹg. Sui-jiân bô chiàu lán só͘ ǹg-bāng, nā-sī tuì Pak-káng ke kap sì-uî chng lâi thiaⁿ ê lâng si̍t-chāi bē chió. Ki-hoē siāng-hó sī thâu lé-pài. Tī pò͘-pêⁿ lāi thâu-chêng chō āu-bīn khiā ê lâng pâi kàu ba̍t-ba̍t-ba̍t, lóng sī thâu-khak. iā ū put-chí hoaⁿ-hí thiaⁿ ê bīn-sek. Koh ū bē chheh kap la̍h-ji̍t-tô͘.
Sui-jiân sī án-ni, iā m̄ chai tuì-te̍k teh bih ài beh chhoē phāng. Put-hēng lán tâng-liâu ū-ê khah bô hâm-ióng, khoàⁿ hit ê kio̍k-bīn chhin-chhiūⁿ lóng m̄ bián kiaⁿ sím-mi̍h tāi-chì, bô tiuⁿ bô tî kóng chhut hiah ê bú-bān Pak-káng Má-chó͘ ê oē. án-ni tú-tú tiòng in ê kè. It giân hòng chhut, sù má lân tui. Tuì-tek ê lâng khì sì-kè jiáng, sì-kè iau-giân, kim hiuⁿ chek ê tiàm-chú kap Tiau-thian-kiong ê hoê-siūⁿ kiat-tóng sái-sō lâng lâi kap lán kè-kàu, tì-kàu thong ke-lō͘ iô-choah jiáu-loān.
Kàu 4 goe̍h 21 ji̍t ê-hng hiah ê lâng lâi khí piān-pok. Tāi-seng ū chi̍t lâng chhin-chhiūⁿ I-hut-só͘ ê Tí-bí-tiu khí-lâi kóng, "Lia̍t-uī chu kun, lín kiám m̄ chai goán chiah ê gō͘-cha̍p goā keng tiàm lóng sī tuì bē kim-choá ê sū-gia̍p lâi tek lī. Taⁿ lín lâi toà tī chia thoân lín ê kàu, tek-khak m̄ thang kóng goán ê sèng-bó. Kiaⁿ-liáu goán ê seng-lí sit-pāi. Nā sit-pāi chiū beh cháiⁿ-iūⁿ?" Soà uî-luî Thoân-tō-su, sè-bīn chin pek, kuí-nā pái-chhiáⁿ in sì-soàⁿ āu àm koh lâi, nā-sī in m̄ khéng. Keh ji̍t chi-thiaⁿ-tiúⁿ tiàu Thoân-tō-su lâi kóng, " Ū lâng lâi pò-kò, kóng-kiò lín teh thoân tō-lí ū bú-bān in ê sèng-bó". Soà bēng-lēng tio̍h khah sè-jī, in-uī hia ê lâng bê sìn chin chhim. iū-koh kóng, sui-jiân kok-ka bô kan-sia̍p chong-kàu kēng-cheng ê tāi-chì, nā-sī tú-tio̍h ke-chhī jiáu-loān, bē bián-tit tiàu in lâi hùn-sī. Hit ê-hng khu-tiúⁿ pó-chèng sûn-cha-pó͘ lóng lâi hù hoē. Káⁿ-sī chi-thiaⁿ-tiúⁿ ê bēng-lēng. Iû-goân khí piān-pok, nā-sī bô chhin-chhiūⁿ chā-mî hiah-ni̍h pek, kàu cha̍p tiám goā soàⁿ hoē.
Tuì án-ni goán phah-sǹg taⁿ chò lán hòng-sim, káⁿ bô koh ū sím-mi̍h tāi-chì. Bô phah-sǹg keh-àm lâng lâi koh-khah chē, pò͘-pêⁿ lāi chhiâng-chhiàng-kún, pò͘-pêⁿ goā hoā-hoā-háu. Chit àm hoê-siūⁿ khí piān-pok pí chêng àm iáu koh-khah pek. Khoàⁿ hit ê ki-koan chin guî-hiám. Ū-ê hoah, "Tio̍h lia̍h-lâi kā i cheng." "Pò͘-pêⁿ tio̍h thiah." Só͘ kóng ê oē mā chin pháiⁿ thiaⁿ. Nā khí su-io̍k m̄ chai ē tì-kàu cháiⁿ-iūⁿ. Kiaⁿ-liáu chhin-chhiūⁿ Bēng-hu-chú kóng, "Chi̍t poe chuí bē tit kiù chi̍t chhia chhâ ê hoé. In tiâu-tî ài beh hō͘ lán ke kóng chi̍t-su̍t-á lâi gāi-tio̍h in ê sèng-bó, in-uī hit ê chêng-ji̍t kóng ê lâng lûn-pan liáu í-keng tńg-khì. Nā-sī goán kap in piān lūn m̄ ài kóng chē-chē oē. iā chin sè-jī bô siū-khì, hō͘ i lia̍h bô sat. án-ni kài-chài bô tāi-chì, ûn-ûn-á tiām-chēng kàu 12 tiám goā soàⁿ hoē. Jiân-āu goán tāi-ke khì Hok-im-tông saⁿ-kap hoē-gī iā chhiat-ì kî-tó, siūⁿ eng-kai tio̍h cháiⁿ-iūⁿ khah tio̍h, sù-tô͘ nā tú-tio̍h chit hō ê kéng-gū m̄ chai beh cháiⁿ-iūⁿ. Nā-sī kam-goān in-uī Chú, chiū hù thng hù hoé mā sī tio̍h chìn-chêng. M̄ thang the-sî, á sī kò͘ ka-tī, chiū gī-tiāⁿ mê-sî m̄-thang koh chū-chi̍p, in-uī ún-tàng ē jiá sū.
Keh ji̍t téng-ē po͘ iû-goân ū chū-chi̍p, hiah ê tuì-te̍k lûn-pan teh lâi, lóng sī ài chhoē phāng, bīn pìⁿ-pìⁿ chin chheh.
Koh thàm-thiaⁿ khu-tiúⁿ, pó-chèng, kim-choá tiàm ê thâu-ke ta̍k ji̍t hoē-chê kè-bô͘ beh àm-hāi chiah ê thoân-kàu ê lâng. iā ū kóng beh khí chhiú kā lán phah, sì-kè pàng-tiau ê oē chin pháiⁿ thiaⁿ. Chhin-chhiūⁿ án-ni taⁿ tio̍h cháiⁿ-iūⁿ? iáu khiàm 3 ji̍t chiū kàu kì. Nā koh kóng, kiaⁿ-liáu ū tāi-chì. Nā soah, in ē kóng, "Iâ-so͘ kàu bô thé-biān cháu lah", á-sī "Thoân-tō-su phoà-táⁿ bô chīn-tiong lah!" chiah ê oē. Chin chiàⁿ sī lióng-lân. Iû-goân koh chū-chi̍p hoē-gī kî-tó. Siūⁿ liáu chin kú, chiū gī-tiāⁿ m̄ thang kap i su-iâⁿ thé-biān khah hó, lóng bô lī-ek, iā kiám-chhái ū sún-hāi, chhut-chāi i kóng bô thé-biān. He bô iàu-kín. Pak-káng ê kàu-hoē khah tuì-tiōng. Khah hó tio̍h soah, chiū pài-la̍k 26 ji̍t thêng-chí.
Taⁿ só͘ keng-koè ê tāi-chì ū nn̄g hāng thang chò lán thoân-tō ê lâng ê kéng-kài.
(1) Kóng tō-lí m̄ thang siat-to̍k bú-bān pa̍t lâng ê chong-kàu. Kóng kàu sîn-bêng bē ē pó-pì lán, lóng sī kó͘-chá ê lâng sí liáu-āu kui tī Siōng Chú chiáng-ak, che sī thang. Nā-sī m̄ thang siong-tio̍h pa̍t lâng ê sîn-bêng. Tī Ngá-tián Pó-lô bat kóng, "Í-keng chò Siōng-tè ê kiáⁿ-luī, chiū-sī m̄ thang phah-sǹg siōng-tè ū sin-thé chhin-chhiūⁿ kim gîn chio̍h, lâng ê kang-hu kî-khá lâi tiau-tok." Nā-sī tī Í-hut-só͘ ê kì-sū-koaⁿ thè Pó-lô hun-sò͘ kóng, "I boē bat huí-pòng lín ê sîn-bêng."
(2) Kóng tō-lí ê sî m̄ thang ló-chhó. Pí-phēng chit pái tī Pak-káng hiah ê piān-pok ê lâng thê-khí "Siōng-tè ê kiáⁿ" chit kù kap lán piān-lūn. Kiám m̄ sī lán kóng ê tiong-kan ū sî ēng Iâ-so͘ ê miâ, á-sī siōng-tè ê kiáⁿ, chiah ê chhim-tîm ò-biāu ê kù-tāu chhuì-tûn-boé khoài-khoài kóng, nā-sī bô ké-bêng, tì-kàu m̄ nā bô lī-ek, tian-tò ke-thiⁿ hūn-cha̍p lâng ê sim-koaⁿ. Tuì sè-sio̍k lâng kóng Siōng-tè ê kiáⁿ bô ké-soeh chin bêng, chiū m̄ ta̍t-tio̍h lóng bô kóng khah hó. Beh ēng Iâ-so͘ nn̄g jī tuì sè-sio̍k lâng kóng, eng-kai tio̍h kéng i só͘ ē hiáu thiaⁿ ê giân-gú, chhin-chhiūⁿ tāi-seng kóng Iâ-so͘ sī Thian-sîn hā kàng, āu-lâi nā ē kham-tit thiaⁿ, chiū ke-thiⁿ kóng tâu-thai chāi-sek-lú chhut-sì chit chân. Lán m̄ thang pîn-toāⁿ sim-la̍t. Tio̍h siông-sè siūⁿ eng-kai àn-cháiⁿ-iūⁿ kóng chiah ē ji̍p lâng ê hī-khang.
