Lūn Niáu-chhú, Pián-hok, Sa-hoan, Káu-hāu.
1914.04. 349Koàn P.3
Tī Iû-thài kok sio̍k tī chhú ê luī ū kuí-nā khoán. Mô͘-se ū chi̍t pái kì in ê miâ kah lâng m̄ thang chia̍h:---"Kìⁿ-nā sô tī tē ê mi̍h chiū-sī bô chheng-khì iā ū kuí-nā hāng; iû-chhú, sek-chhú, chhiah-chhú, liông-chhú"( ). Che kuí-nā khoán ê chhú lán khah m̄ bat khoán ê chhú lán khah m̄ bat khoàⁿ, bô kap lán Tâi-oân--ê sio-siāng. Tsóng-sī Iû-thài kok iā ū niáu-chhú kap lán-ê saⁿ-tâng, chin tham-chia̍h, sì-kè chhoē chia̍h ê mi̍h. Kó͘-tsá ê sî-tsūn Hui-lī-sū lâng tek-choē Siōng-tè, chiū-sī giâ Iâ-hô-hoa ê kuī kàu in ê pu̍t Tāi-kong ê biō. Siōng-tè beh hián-bêng i ê siū-khì, chiū kàng tsai-eh hō͘ in ê seng-khu kan-khó͘ koh hō͘ niáu-chhú chia̍h in chhân-nih ê tiū-á kàu lóng pāi-hoāi--khì. āu-lâi Hui-lī-su lâng tsai ū poē-ge̍k Siōng-tè chiū ài beh hiàn pó͘ koè-sit ê chè. Tsóng-sī m̄ tsai tio̍h àn-tsáiⁿ-iūⁿ hiàn, chiū mn̄g in ê chè-si. Chè-si kóng tio̍h "Phah kim tsò niáu-chhú ê khoán gō͘-ê" ( ), hē tī kuī-lāi, chiong kuī koh hêng Í-sek-lia̍t lâng.
Pián-hok tī Sèng-keng kan-ta ū kì nn̄g pái nā-tiāⁿ. Mô͘-se ū liām chin chē khoán bô chheng-khì ê khîm-siù, cheng-siⁿ ; pián-hok ū sǹg tsāi-lāi,"Chhong-lō͘, tì-kè-chiáu, pián-hok kap i ê luī" ( ). Pián-hok ài toà tī àm-àm ê só͘-tsāi, chin kiaⁿ ji̍t ê kng, m̄ káⁿ khoàⁿ. Tsá-chêng ū chi̍t ê sian-ti lâng , kóng-khí Bí-sài-a beh lâi ê sū, ū kì só͘ tio̍h keng-koè ê tāi-chì. Tī kuí-nā tsat ê tiong-kan ū chi̍t kù, "Hit ji̍t lâng chiong só͘ tsò kim-gîn ngó͘-siōng pêng-sî kèng-pài--ê, hiat tī soaⁿ-chhú, pián-hok ê hia̍t"( ). Ì-sù sī Siōng-tè kok kàng-lîm ê sî, sè-sio̍k lâng tsai-iáⁿ ngó͘-siōng ê bô lō͘-ēng, chiah ài hiat tī àm-àm lâ-sâm ê só͘-chāi.
Tī Iû-thài kok lóng bô thò͘, tsóng-sī ū chi̍t téng-hō ê siù ná chhin-chhiūⁿ thò͘ ê khoán-sit,miâ kiò sa-hoan. Lán tī Tâi-oân bô chit hō siù, Eng-kok iā bô, Tī Sèng-keng ū kì saⁿ pái. Mô͘-se iû-goân ū kah lâng m̄ thang chia̍h, "Sa-hoan kap thò͘ iā ū hoan-chháu, bô pun-tê iā sī bô chheng-khì"( ). Tāi-pi̍t kap Só͘-lô-bûn nn̄g lâng káⁿ ū siông-siông khoàⁿ sa-hoan tī soaⁿ-ni̍h ê só͘-chāi, só͘-í tsai i sī gâu siat-hoat toà ê hia̍t, "Sa-hoan sī nńg-chiáⁿ ê mi̍h, chiong chio̍h-poâⁿ tsò chhù" ( ), "Soaⁿ-hia̍t sī uī-tio̍h sa-hoan tsò tô-siám tit-tio̍h pó-hō͘ ê só͘-chāi" ( ).
Nā-sī lūn káu-hiā lán Tâi-oân lâng kàu-gia̍h tsai-iáⁿ i ê khoán kap i ê gâu. Chha-put-to tī ta̍k kok lóng ū káu-hiā, ū-ê khah sè chiah, ū-ê khah toā. Tī Sèng-keng siāng ū tì-sek ê lâng ū o-ló káu-hiā ê tì-sek : "Káu-hiā bô la̍t, hē thiⁿ-sî pī-pān chia̍h" ( ) ; "Pîn-toāⁿ ê lâng siáⁿ-sū m̄ khoàⁿ káu-hiā, o̍h i ê tì-sek ?" ( ). Lán pîn-toāⁿ tī tō-lí ê tiong-kan , m̄ tsai sím-mi̍h lâng beh thiaⁿ Só͘-lô-bûn ê oē, "Nā sī lín pîn-toāⁿ siūⁿ beh khùn, sím-mi̍h sî beh chhíⁿ?" ( )