Lūn Chè-si
(Chiap chêng goe̍h ê tē jī bīn.)
1914. 10, no. 355, pp. 1-2
Chêng goe̍h ê Kàu-hoē-pò ū kóng-khí chè-si ê sū; Kū-iok ê sî-chūn ū lēng-goā siat-li̍p hit téng-hō ê lâng tī Siōng-tè peh-sìⁿ ê tiong-kan; tī Sin-iok ê sî lóng bô siat-li̍p; in-uī lán sìn Chú ê lâng lóng sī chè-si, thang hó-táⁿ chhin-kīn Siōng-tè, m̄-bián oá-khò sím-mi̍h lâng chò lán ê tiong-pó. Tī Sin-iok ê tiong-kan nā pâi-lia̍t Kàu-hoē só͘ ū ê chit-hūn lóng bô kóng-khí chè-si ê bêng-bo̍k. Kàu-hoē goân-pún iā bô sǹg in.
Khó-sioh āu-lâi tō-lí thoân-liáu ū khah phian, ná kú ná m̄-tio̍h. Kin-á-ji̍t Hi-lī-nî-kàu kap Thian-chú-kàu lóng ū siat-li̍p chè-si. Chiàu Thian-chú-kàu ê tō-lí teh kóng, lâng nā hoān-choē, āu-lâi hoán-hoé, khò Iâ-so͘, kiû Siōng-tè sià-bián, sī boē tit-tio̍h sià-choē; tek-khak tio̍h tuì sîn-hū jīn-choē; sîn-hū nā khoàⁿ i ū sêng-si̍t, chiū beh kā i sià-choē. Chit ê tō-lí chin chhò-gō͘, ū toā ê hām-hāi; chhiáⁿ tāi-ke m̄-thang thiaⁿ i. Sin-iok chē-chē só͘-chāi piān-pok chit-ê tō-lí; thang khoàⁿ Ka-lia̍p-thài jîn-su á-sī Hi-pek-lâi jîn-su chiū chai. Lán Ki-tok Sèng-kàu kap Thian-chú-kàu thiah-khui, siông-siông hō͘ toā khún-tio̍k, hit ê iân-kò͘ toā-poàⁿ uī-tio̍h chit-tiâu ê tō-lí. Só͘-í lán kiò-chò Kui-chèng-kàu; in-uī tû-khì chit-hō īⁿ-toan, lâi kui tī sù-tô͘ chin ê kà-sī. Chin ê kà-sī chiū-sī kóng, nā ū hiaⁿ-tī á-sī chí-moē, put-lūn sím-mi̍h téng-hō ê lâng, nā sêng-si̍t ê sim sìn-khò Kiù-chú, chiū thang chhin-kīn Siōng-tè ê bīn-chêng kap I kau-poê, bô khah-su sîn-hū á-sī Pà-pek pún-sin.
Chóng-sī lán kan-ta kap in piān-pok tō-lí sī bô sím-mi̍h lō͘-ēng, khah iàu-kín sī tio̍h chiàu tō-lí lâi kiâⁿ, chiū-sī lán tāi-ke tio̍h chīn chè-si ê chit. Taⁿ beh chīn chè-si ê chit tio̍h choáⁿ-iūⁿ? Sī m̄-thang kap Siōng-tè saⁿ-lī, tio̍h kap I saⁿ-chhin-kīn, saⁿ kau-poê. Tio̍h siông-soîng tha̍k I ê Sèng-chheh, thiaⁿ I tuì lán só͘ kóng ê oē, ta̍uh-ta̍uh siàu-liām hit ê ì-sù, sim-koaⁿ ná jia̍t, chiū kuī-lo̍h-khì kî-tó, kap I kóng-oē, hó-táⁿ chìn-ji̍p Sèng-só͘, iā tio̍h chìn-ji̍p Chì-sèng-só͘. Che sī lán sìn Tsú ê lâng ê toā hok-khì.
M̄-kú chit-hō ê toā hok-khì, lán ū-sî bē-hiáu-tit tuì-tiōng lâi him-bō͘ i. Káⁿ-sī in-uī lán àm-chēⁿ teh siūⁿ, lán nā beh chò chhin-chhiūⁿ chit-hō lâng, chū-jiân tio̍h put-chí kéng-séng sè-jī, kiaⁿ-liáu ba̍k-tio̍h sím-mi̍h hō ê pháiⁿ; in-uī lâng ba̍k-tio̍h sè-kan ê ù-oè, iā ji̍p-khì Siōng-tè ê bīn-chêng, bêng-bêng sī bô ha̍p-gî. Lán iā iáu-boē ū koat-toàn ê sim ài beh chiâⁿ-sèng kàu tī-hia. Lán tiong-kan káⁿ bô lâng teh siūⁿ ài-beh poē-biū tō-lí, khì-choa̍t Siōng-tè khì pài-pu̍t; lán tāi-ke lóng ài chò Siōng-tè peh-sèⁿ, í-āu thang kàu Thian-tông. Sui-jiân án-ne, lán iáu-kú boē ū tiāⁿ-tio̍h ê ì-sù beh it-chīn ké ta̍k-hāng ê pháiⁿ, lâi pìⁿ-chò chiâu-chn̂g hó chhin-chhiūⁿ Siōng-tè chi̍t-iūⁿ. Phì-jū lâi kóng, lán sī ài tiàm tī hoē-bō͘ ê mn̂g-kháu, bô ài ji̍p khì lāi-bīn; kam-goān chò pêng-siông ê peh-sèⁿ toà tī goā-bīn, bô ài chò chè-si siông-siông ji̍p khì kàu Chì-sèng-só͘. Ū-iáⁿ bô?
Taⁿ chhiáⁿ tāi-ke m̄-thang án-ne-seⁿ. In-uī lán tī goā-bīn só͘ tit-tio̍h ê hok-khì m̄-ta̍t-tio̍h ji̍p lāi-bīn ê hok-khì. Lán nā oá-khò Iâ-so͘ siông-siông kàu Siōng-tè ê bīn-chêng ū tit-tio̍h chē-chē hāng ê hó; tī-hia sim-koaⁿ khah chheng, kiâⁿ-hó iā sī khah khoài, in-uī tī hit-ê sèng ê só͘-chāi, lán ê su-io̍k khah bē hoat-khí. Koh lán tī-hia khah tok-si̍t sìn, khah bē giâu-gî; sui-jiân tú-tio̍h chin gâu ê sian-seⁿ lâi piān-pok tō-lí, lán khah bô khoà-lū, in-uī lán chai Siōng-tè ū-iáⁿ thiàⁿ lán. Si-phian kóng, Lí ê bīn-chêng ū moá-moá ê hoaⁿ-hí, tī Lí ê chiàⁿ-chhiú ū khoài-lo̍k kàu éng-oán.
Koh chi̍t hāng. Lán nā chò chè-si lâi chhin-kīn Siōng-tè, chiū m̄-nā pún-sin tit-tio̍h lī-ek, lán iā ē lī-ek pa̍t-lâng, thang pò in bat chit ê lō͘, chhoā in kap lán saⁿ-kap ji̍p-khì. Kū-iok ê chè-si khah bô chit-hō ê hok-khì; hit-sî chè-si-tiúⁿ nā ū chin hó ê pêng-iú, hit-ê pêng-iú kiû i chhoā i ji̍p-khì khoàⁿ Chì-sèng-só͘ ê ò-biāu, chè-si-tiúⁿ bē thang thàn i ê ì-sù; sui-jiân ài chhoā i ji̍p-khì khoàⁿ, iáu-kú m̄-káⁿ. Chóng-sī lán chò chè-si m̄-sī chhin-chhiūⁿ Kū-iok ê chè-si chò hiaⁿ-tī ê tāi-piáu thè in ji̍p-khì kìⁿ Siōng-tè; lán sī chò in-ê bô͘-iūⁿ, thang chhoā in kap lán saⁿ-kap khì. To̍k-to̍k lán tio̍h bat hit-ê lō͘, kàu Siōng-tè ê bīn-chêng kàu chin se̍k, pún-sin tio̍h siông-siông kiâⁿ kàu koàn-sì, jiân-āu chiū chai-iáⁿ thang chhoā pa̍t lâng.
Chhiáⁿ tāi-ke tì-ì siūⁿ, chīn chit-ê pún-hūn, hióng-siū chit-ê hok-khì.
