Kū ê kui-kí
1915. 5, no. 362, pp. 6-7
Thiⁿ-ē ta̍k kok bô-m̄ ū i ê kui-kí. Kui-kí ū bô saⁿ-tâng; ū sin-kū, ū hó-pháiⁿ, chhin-chhiūⁿ A-hui-lī-ka bô khai-hoà ê lâng, ū-ê koà phīⁿ-khoân, che thang koat-toàn sī pháiⁿ kui-kí. Tò-tńg-lâi siūⁿ Tâi-oân iā ū kuí-nā khoán ê pháiⁿ kui-kí. Lāi-tiong chi̍t khoán sī pa̍k-kha; sī thiⁿ-ē bô pí ê pháiⁿ kui-kí. Hiān-sî hong-khì chiām khui, kok toē-hng chhiòng-siat hong-sio̍k kái-liông-hoē, toē-hng-koaⁿ iā chīn-la̍t pek lâng liû kha. Tuì án-ni ū thiaⁿ-kìⁿ kuí-nā ê hū-jîn-lâng lia̍h hit ê liû kha siū-pek tsoè kiàn-siàu pìⁿ hoan-pô á-sī kap lú-pī siāng-khoán, soà khì tsū-chīn. Thiaⁿ-kìⁿ ê lâng bô m̄ siong-sim khó-lîn. Kiaⁿ-liáu lán hoē-lāi iáu ū lâng teh tuì-tiōng che kui-kí, só͘-í ài sió-khoá kóng-bêng pa̍k-kha ê in-iû, kap lī-hāi, kap ta̍k lâng ū koan-hē, pâi-lia̍t tī ē-toé.
1. Pa̍k-kha ê khí-tiám. Che kui-kí tuì sím-mi̍h lâng siat-khí, m̄-sī goá só͘ oē káng-kiù; to̍k-to̍k tsai goân-tsá bô che kui-kí. Tiong-kok 18 séng kap pún-tó í-goā iā bô ū. Tsoē-tsoē lâng gō͘-thoân sī tuì Thán-kí, kî-si̍t m̄-sī.
Ū chi̍t uī kó͘-tsá sian-siⁿ kóng si̍t-tsāi sī tī Lâm-tông Lí-hō͘-chú ê sî ū chi̍t-ê hū-jîn-lâng miâ Biáu-niû siat-khí: in-uī i ê kha tài-pīⁿ, chiū ēng pò͘ lâi pau, soà tsoè saⁿ-chhùn kim-liân, ēng i ê kî-hêng lâi bê-he̍k Tân Siok-pó ông, āu-lâi tsoè tek-thióng ê se-kiong, kiong-lú kap peh-sìⁿ iā lóng o̍h i; kàu taⁿ peh pah goā nî toā heng iáu-bē bia̍t, i ê hāi bô pí.
2. Pa̍k-kha ê hāi.
(a) Jio̍k-thé iú-hāi. Siông-siông khoàⁿ-kìⁿ tsa-bó͘-gín-ná gō͘-la̍k hè chiū pa̍k kha, tì-kàu huih-me̍h gêng-kiat, phê-bah phoà-noā, kut-tsat khoeh-pháiⁿ, ji̍t-mî khó͘-thàng put-an, oá lî hoāⁿ piah seng-khu bô la̍t, sǹg sī sin-thé tài-chi̍t ê toā-hāi.
(b) Jîn-tō iú-hāi. Tē-it gû-ló͘ ê lâng iā oē chīn jîn-tō saⁿ hû-chhî, nā-sī thàn kū kui-kí ê pē-bú hoán-tńg hāi i ê bó͘-kiáⁿ, sui bû kiông-chīn kan-khó͘, tì-kàu chiâⁿ chò hoè-jîn; ióng-io̍k ū siong-hāi tú-tio̍h put-chhek ê tsai-lān, chē-teh tán sí bē-ē siám-pī, chit-khoán ê chûn-tō tuì jîn-tō ū siong-hāi.
(c) Sim-sîn iú-hāi. Lâng ê sin-thé tuì pē-bú siū-lâi, huí-siong i put-hàu, m̄-nā uî-ke̍h pē-bú ê tō-lí, iā sī uî-ke̍h lêng-hûn ê Thiⁿ-pē, in-uī lâng ê sin-thé suí á bái, tuì Thiⁿ-pē tsō-chiâⁿ, lâng tsū-tsoan koé-oāⁿ i, m̄-nā phah hāi sin-thé iā sī phah lâ-sâm sim-sîn; in-uī sī chioh che koài-tsōng ài bê-he̍k lâng ê sim-ba̍k só͘-í ū hāi. Lô-má ê phoe kóng, "M̄ thang thàn sè-sio̍k, lín ê sim tio̍h koé kū oāⁿ sin, tsun-thàn Tsú ê chí-ì." Pa̍k-kha sī tiòng kuí ê kè, sī uî-ke̍h Tsú; tek-khak oē hāi kàu i ê sim-sîn siū khiàn-chek.
(4) Che kui-kí kap ta-po͘-lâng koan-hē. Pa̍k-kha sui sī tsa-bó͘-lâng ê sū iáu-kú kap ta-po͘-lâng ū koan-hē. Tsa-bó͘-lâng pa̍k-kha tāi-khài sī uī-tio̍h ta-po͘-lâng; ta-po͘-lâng lia̍h tsoè suí, tsa-bó͘-lâng chiū lia̍h tsoè sī iàu-kín, chīn-la̍t pa̍k. Siông-siông ū hu-hoa ê tsú-tē, khoàⁿ lâng kha soè chiū chheng i ê miâ saⁿ-chhùn kim-liân, kha toā chiū phí-siat iàm-ò͘ i. Thang tsai che pa̍k-kha ê koân sī tsāi tī ta-po͘-lâng, m̄-sī tsāi tī hū-jîn-lâng; chiū só͘ ū chē-koà iā ū kàu tī ta-po͘-lâng. Nā-sī ta-po͘-lâng bô chit khoán ê sim-ì tsa-bó͘-lâng siū khó͘ bô in-toaⁿ, thang tsai lâm-lú lóng ū koan-hē.
(5) Che kui-kí kàu-hoē ū koan-hē. Pa̍k-kha ê khó͘-hāi kàu chiah toā, lán kiù-sè ê hiaⁿ-chí kiám thang chē teh khoàⁿ. Chhiáⁿ siūⁿ Tsú Iâ-so͘ tī sè-kan khoàⁿ lâng ū pīⁿ chiū khó-lîn i. Ū chi̍t ê ún-ku ê hū-jîn-lâng, Tsú kóng, "I sī hō͘ Sat-tàn pa̍k tsa̍p-poeh nî kú," suî-sî i-hó i. Ū chhiú ko͘-tâ ê iā ū kín kā i i-tī; pa̍k-kha kiám m̄-sī thàn pháiⁿ kuí ê ì-sù, hō͘ i ji̍p-sim pé-pa̍k mah! Só͘-í lán kàu-hoē-tiong, tek-khak m̄-thang ū chit khoán ê hêng-uî.
Chhì-siūⁿ hiān-sî hoē-goā ê lâng bô tō-lí, iáu-kú tsai chit khoán ê hāi; koh siat kiù-chè-hoat, hô-hòng lán bat tō-lí, chhim-tsai chit khoán ê hāi m̄-sī sió-khoá kap hoē-lāi ta̍k lâng ū koan-hē, in-uī lán ê pún-hūn tio̍h tsoè kng ê bô͘-iūⁿ. Lán tio̍h siat hó hong-hoat lâi kiù-chè, á-sī chīn-la̍t khó͘-khǹg lâng, tio̍h kiû Sèng-sîn khui ta̍k lâng ê sim, hō͘ in hoaⁿ-hí kín pàng-sak kū ê kui-kí, bián-tit siū-khó͘ kap pek-hāi.
(Tiuⁿ Kim-pho kì).
