Sè-kài Chong-kàu ê Chìn pō͘

1928.02.01 515 Koàn p.1-2

比較五十年前之 進步割合

                             退步割合

基督教　6,10000,0000＞6/10

新教1,8000,0000＞8/10

天主教　3,0000,0000＞5/10

希臘教　1,3000,0000＞3/10

異教

儒教道教　3,0000,0000＜1/4

印度教　2,4000,0000＞2/10

回回教

佛教與神道教

萬有精神論與神靈崇拜與其他無神論　2,4000,0000＞2/10

  Ki-tok kàng-lîm liáu-āu iā hoan-hù I ê ha̍k-seng khì phó͘-thiⁿ-ē thoân Hok-im. Chit 19 sè-kí, sè-kài chú-iàu ê chong-kàu sìn-tô͘ sò͘-gia̍h ê pí-kàu, lán khoàⁿ téng-bīn ê pí-kàu chiū ē bêng-pe̍k.

  Liōng-pit chē-chē lâng khoàⁿ-liáu ē chin gông-ngia̍h, in-uī sè-kài Ki-tok-tô͘ ê sò͘-gia̍h (Thian-chú-kàu, Hi-lia̍p-kàu, Sin-kàu) pí chèng īⁿ-kàu (ìn-tō͘-kàu, Pu̍t-kàu, Hoê-hoê-kàu) khah chē, chha-put-to ū la̍k ek chi̍t-chheng bān, pí 50 nî chêng ū cha̍p hūn la̍k ê chìn-pō͘. Sin-kàu (sio̍k Lō͘-tek Má-teng kái-kàu āu) iok ū chi̍t ek peh-chheng bān, pí 50 nî chêng ū cha̍p hūn peh ê chìn-pô͘.

  Thian-chú-kàu iok saⁿ ek, pí 50 nî-chêng chìn-pō͘ cha̍p-hūn gō͘.

  Hi-lia̍p-kàu ū chi̍t ek saⁿ-chheng bān, chìn-pō͘ cha̍p hūn saⁿ.

  ĪN-kàu ê siāng-chē--ê chiū-sī Jû-kàu kap Tō-kàu, in kè-kiōng chí-ū saⁿ ek bān nā-tiāⁿ, án-ni pí 50 nî chêng thè-pō͘ sì hūn chi̍t.

  ìn-tō͘-kàu ū chiàm nn̄g ek sì chheng bān, sī chìn-pō͘ cha̍p hūn jī.

  Hoê-goê-kàu ū nn̄g ek sì-chheng bān, sī chìn-pō͘ cha̍p hūn jī (toā-pō͘-hūn sī tī A-hui-lī-ka).

  Pu̍t-kàu kap Sîn-tō-kàu iok chi̍t ek la̍k-chheng bān, chìn-pō͘ sì hūn chi̍t.

  Bān-iú-cheng-sîn lūn kap Sîn-lêng-chong-pài kap kî-û chéng-chéng ê bû-sîn-lūn, ū nn̄g ek sì-chheng bān, chìn-pō͘ cha̍p hūn jī. M̄-kú tī chit 50 nî ê tiong-kan, sûn īⁿ-kàu kap Bān-iú-cheng-sîn-lūn-chiá ū khah thè-pō͘ cha̍p hūn saⁿ. Tuì án-ni tī ta̍k só͘-chāi chhin-chhiūⁿ tī Gô-lô á-sī pa̍t kok, sit-lo̍h sìn-gióng ê lâng ê tiong-kan, Bû-sîn-phài ê sè-le̍k ná cheng-ka. Iû-thài lâng khah oh-tit sǹg, in-uī in lóng sì-soàⁿ, iā khah chē m̄ sêng-jīn in chó͘-sian ê chong-kàu ê sìn-gióng, chiah ê Iû-thài lâng iok ū chi̍t chheng gō͘-pah bān.Tī chit 50 nî kú tuì tī in toā ê seng-sán-bu̍t ū ke-thiⁿ chi̍t poē poàⁿ.

  Sè-kài jîn-kháu ê chóng-kè tī chit poàⁿ sè-kí ū tuì14 ek chìn-kàu 18 ek goā, thang kóng ke ū 10 hūn 3. Tuì goā-kàu lâi kái-chong chò Ki-tok-kàu ê, ū tuì 100 bān chìn-kàu 400 bān goā, chìn-pō͘ 4 poē khah ke.

  Tī Soan-tō khu-he̍k (Protestant) Sin-kàu ê kái-chong-chiá, tī 50 nî chêng chiah iok ū 30 bān nā-tiāⁿ, m̄-kú kin-á-ji̍t ū 360 bān, chiū-sī ke-thiⁿ 10 goā poē. Tī chiah ê Soan-kàu khu-he̍k Ki-tok Kàu-hoē ê sìn-tô͘ iok ū 800 bān í-siōng.

  Chóng-sī Ki-tok-tô͘ bē thang tuì chiông-chiân iú-bāng ê sò͘-gia̍h ê pí-kàu lâi an-sim kóng, che sī Ki-tok Kàu-hoē ê oa̍h-tāng ê chèng-kù, iā sī sè-kài Siōng-tè ê Sîn ê kang-tiâⁿ ê chèng-kù, lâi bē kì-tit hùn-hoat. iáu ū chin-chē boē chò ê, lán kiám m̄ tio̍h kiàn-siàu. In-uī chheng-chò Ki-tok-tô͘ ke-thiⁿ nn̄g ek sì chheng-bān. Só͘-í ĪN-kàu iā chì-chió ū ke-thiⁿ chi̍t ek saⁿ-chheng bān. Khó-kiàn Ki-tok Kàu-hoē m̄-thang uì tio̍h-boâ chū-boán, chū-chiok.

  Ki-tok só͘ iàu-kín beh chín-kiù ê sè-kan lâng, in liân bat to m̄-bat I beh thái ē thang lâi toè I?

  (From The Missionary Review of the World)