Tha̍k-chheh-toh
Tân Chheng-gī
1928.04.01 517 Koàn (KOÀ-CHHÀI-CHÍ TĒ 26 Hō) p.13-14
Iok-ná Sū-chek ê gián-kiù
Kū-iok-tiong ê sū-chek, choè tē-it toā ê, chiū-sī Iok-ná hō͘ toā-hî thun-lo̍h-khì chit-tiâu. Chú Iâ-so͘ bat 2 pái bêng-bêng kóng, taⁿ Iok-ná oē tú-tio̍h chit ê cho-lān, sī tuì tó-uī lâi? chiū-sī bô sūn-thàn Iâ-hô-hoa Siōng-tè ê bēng-lēng, khì Nî-nî-bî ê siâⁿ, hoán-tńg siám-pī tah-chûn khì Tāi-sit (Tāi-iok Se-pan-gâ). Kàu lō͘-tiong tú-tio̍h hong éng chai-hāi ê guî-hiám, Siōng-tè siū-khì i bô thàn bēng-lēng, thiâu-tî ēng chit ê lâi chek-pī i, chûn-tiong ê lâng lóng m̄-chai, āu-lâi liu-chhiam tit-tio̍h Iok-ná ê sî, chèng-lâng mn̄g i ê iân-kò͘, i bêng-bêng kóng bô ún-khǹg, koh-chài kam-sim hō͘ lâng hiat-lo̍h hái, lâi soah chit hong-éng, kiù-chûn-tiong ê chèng-lâng. Sui-jiân án-ni, Chú iû-goân koán-kò͘ i, pī-pān chi̍t bé toā-hî lâi thun Iok-ná, keng-kè 3 mî-ji̍t, āu-lâi hō͘ toā-hî thò͘-chhut tī hoāⁿ-ni̍h lâi oa̍h, chiū thàn bēng-lēng hù Nî-nî-bî toā-siâⁿ, ēng Siōng-tè ê oē lâi kā chèng-lâng kóng, choân siâⁿ in-uī chit ê hoán-hoé, kàu-bé bián tī hoān-lān.
Iok-ná cháiⁿ-iūⁿ káⁿ uî-ke̍h Iâ-hô-hoa ê bēng-lēng, I sui-jiân choè sian-ti, i ê sim iû-goân o͘-àm, lia̍h choè Siōng-tè oè tī-lí Í-sek-lia̍t ê tiong-kan, boē-oē tī-lí Í-sek-lia̍t ê goā-bīn. Koh-chài chai Siōng-tè sī jîn-chû ê Siōng-tè, ū thun-lún ê sim, boē-oē kàng-chai-ē hō͘ i. Koh-chài kiaⁿ ĪN-pang lâng tit-tio̍h Siōng-tè ê un, só͘-í bô khì chek-pī Nî-nî-bî siâⁿ ê lâng, lâi tah chûn siám-pī khì Tāi-sit.
Taⁿ lūn chit-chân sū, chiàu lâng gián-kiù, ū lâng sìn sī sū-si̍t, ū lâng sìn sī phì-jū, ū lâng kóng sī siáu-soat.
Kho-ha̍k-ka, ài ēng kho-ha̍k hong-hoat lâi kái-koat, soà tì-kàu ū gî-būn ê só͘-chāi, oh-tit sìn ū chit ê tāi-chì. In m̄-sìn ê lí-iû, ū 3 hāng:－
- 1. Kóng, bô chit-khoán ê toā-hî.
- 2. Ji̍p-hî ê pak-tó͘-lāi, liáu-āu tek-khak oē hō͘ sng-sò͘ hoà-khì.
- 3. Hî tī hái ê tiong-kan, beh thái-oē thò͘ tī ta-toē.
In-uī chit 3 hāng, só͘-í chiong Iok-ná ê sū-chek, lia̍h choè sī siáu-soat. Chin khó-sioh, chit-khoán ê giàu-gî, thang kóng sī m̄-bat chō-hoà ê Chú ê kî-biāu. Siōng-tè ê toā koân-lêng, chit ê bô hêng ê Sîn-koân, beh thài-oē ēng kho-ha̍k tēng-lē lâi kái-koat.
Iok-ná hō͘ toā-hî thun-lo̍h pak-tó͘ sī chhut-tī Siōng-tè ê bēng-lēng, beh thái-oē ēng siông-lí lâi kái-koat. Siōng-tè pau-hâm bān-ū Ú-tiū kan ê bān-mi̍h, lóng sī tuì I chi̍t kù oē lâi chiâⁿ. Kiám boē-oē kiâⁿ Iok-ná ê sū-chek mah?
Chiàu siông-lí lâi kóng, hái-tiong ê toā-hî siông-siông bat hō͘ kiâⁿ chûn ê lâng khoàⁿ-kìⁿ. Chhin-chhiūⁿ Keng-hî, soa-hî téng, ū kuí-nā tn̄g tn̂g, thái-oē bô chi̍t ê toā-hî. ēng sū-si̍t ê lâi kóng, tī 1858 nî, ū chi̍t-chiah chûn, keng-kè Tē-tiong hái, ū chi̍t-ê chuí-siú hut-jiân bô kín-sīn poa̍h-lo̍h hái, hō͘ soa-hî thun-lo̍h-khì; hit-sî chûn-tiong ê chèng-lâng, ēng chhèng phah khì, hit-bé soa-hî liâm-piⁿ sí, lia̍h lâi phoà-khui, hō͘ i thun-lo̍h-khì ê chuí-siú, kèng-jiân koh-oa̍h.
āu-lâi chit ê lâng khì ta̍k só͘-chāi ián-soat chit chân-sū, soà ín soa-hî lâi choè chèng. Tuì án-ni lâi khoàⁿ, thang chai Iok-ná hō͘ toā-hî thun-lo̍h pak-tó͘ ê sū, si̍t-chāi m̄-sī kî-koài, sui-jiân chit ê chuí-siú tiàm tī hî ê pak-tó͘-lāi, bô chhin-chhiūⁿ Iok-ná 3 mî-ji̍t ê kú, iáu-kú thang chai, lâng tī hî ê pak-tó͘-lāi, bô tek-khak suî-sî sí, iā ū thang pó-choân sìⁿ-miā, pīⁿ-thâng tī lâng ê tn̂g-á-lāi, ná-kú ná-choē, m̄-bat thiaⁿ-kìⁿ hō͘ sng-sò͘ hoà-khì, sui-jiân pīⁿ-thâng kap lâng bô tâng-luī, seng-lí put-tông, chóng-sī Siōng-tè oē bēng-lēng chit-khoán ê thâng, oa̍h tī lâng ê tn̂g-á-lāi, cháiⁿ-iūⁿ boē-oē bēng-lēng lâng oa̍h tī hî ê pak-tó͘-tiong mah?
Lūn thò͘ tī ta-toē chit-chân sū, beh thái-oē chai m̄-sī Siōng-tè ê bēng-lēng, chit bé toā-hî iû-lâi kūn tī hoāⁿ-piⁿ ûn-ûn thò͘ i chhut mah?
Koh-chài Iâ-so͘ tuì chit-chân sū, iā kong-jīn i, koh-chài ín-khí lâi choè i 3 ji̍t koh-oa̍h ê kan-chèng; nā-sī chit-ê tāi-chì m̄-sī chin--ê, Chú Iâ-so͘ kiám beh sêng-jīn i, lâi bê-he̍k āu-sè-tāi ê lâng. KOh-chài Chú-chêng 3 pah nî, tī A-le̍k-san-tāi-siâⁿ, 70 lâng hoan-e̍k Kū-iok Sèng-keng. Chit ê Iok-ná-su jīn-choè ū thang pó-lâu ê kè-ta̍t. Chit 70 lâng kiám bô khoà-lū kàu chia mah? Tuì án-ni lâi khoàⁿ, Iok-ná ê sū-chek, m̄-thang khoàⁿ-choè sī siáu-soat, boē-oē sìn tit, si̍t-chāi thang sìn, m̄-bián giâu-gî.
