Sin-iok-su Sū-soat
(Niû Siù-tek)
1933. 03, no. 576, pp. 12

Tē 3 chiuⁿ: Sin-iok-su ê phian-sêng (chiap-soà).
Chiàu téng-bīn ê sū-chêng, lâi chiâⁿ-chò Keng-tián phian-sêng ê goân-in. Chóng-sī chit ê sū, m̄-sī chi̍t-sî chiū bêng-pe̍k, iû-goân ū sî-tāi ê keng-koè, kàu tī chi̍t-sî chiah oân-sêng. Lūn hit ê sî-tāi ê hun-piat, ū chin chē lâng, hun chin chē khoán. Chóng-sī kàu oân-sêng ê sî-tāi lâi kóng, thang tāi-lio̍k hun-chò 3 chām.
Tē it chām (A. D. 50-140).
Chit ê sî-tāi thang kiò-chò Bûn-su tù-chok ê sî-tāi. Chit-sî ê sìn-tô͘, bô teh lia̍h bûn-su chò ū koân-ui, sī kan-ta chiàu só͘ khiàm-ēng lâi siá hō͘ kàu-hoē, kò-jîn, tē-hng, thoân-thé án-ni nā-tiāⁿ. Siáⁿ-sū in bô lia̍h-chò iàu-kín, che sī goá í-keng ū kóng, in-uī in lia̍h oa̍h-oa̍h ê Chú, chiū-sī Ki-tok ê jîn-keh kàu-hùn chò tiōng-iàu. iū-koh tī chit-sî hiah ê Sin-iok-su ê kok-koàn, iáu-boē chiâu-pī tù-chok khí--lâi. In-uī chiàu hiān-sî ê gián-kiù, tē-it chá siá ê, sī Ka-lia̍p-thài ê phoe; tē-it bān siá ê, sī Pí-tek hō͘-su (chha-put-to A. D. 140). iā Sin-iok-su ê 27 koàn, chha-put-to chit-poàⁿ, sī tī A. D. 80 nî í-siōng, kàu A. D. 140 ê tiong-kan lâi siá ê. Só͘-í chit ê sî-tāi boē thang phian-sêng, sī kan-ta ē thang siá nā-tiāⁿ. iū-koh chit chām ê chhì-kek khah bô hiah toā, in-uī sui-jiân ū īⁿ-toan ê lī-hāi, m̄-kú m̄-sī ū chó͘-chit-tek ê, sī khah sio̍k tī toān-phiàn-tek ê kong-kek, phoe-phêng nā-tiāⁿ. Sui-jiân hit-sî ū kuí-nā koàn hō͘ lâng lia̍h-chò iàu-kín, iáu-kú sī kan-ta khoàⁿ i chò kàu-hùn ê chheh nā-tiāⁿ. Chóng kóng chit ê sî-tāi, sī tù-chok ê sî-tāi.
Tē jī chām (A. D. 140-200).
Chit ê sî-tāi, thang kiò-chò phian-sêng sî-tāi. In-uī chit ê sî-tāi ê chhì-kek chin toā, chiū-sī ū īⁿ-toan ê su-siúⁿ kap ūn-tōng chhut-hiān. Chiàu le̍k-sú-siōng lâi khoàⁿ, tī chit ê tē-jī sè-kí ê tiong-kan, ū kuí-nā phài ê īⁿ-toan; chiū-sī Lô-se-tek (Docetic), Má-kiò (Marcion), Bah-si-lī-tē (Basileides), Bā-liân-tí-ná(Valentinus), Būn-tah-noh (Montanus). Chiah ê goân-lâi m̄-sī hoán Ki-tok-kàu, sī in tuì Ki-tok-kàu ū ka-kī ê kiàn-kái lâi chiâⁿ-chò chi̍t phài, tuì it-poaⁿ-tek ê Ki-tok-kàu lâi hun-khui. uī-tio̍h ū chiah chē ê īⁿ-toan-phài, tì-kàu Ki-tok-kàu bô the̍h tiāⁿ-tio̍h ê chún-chîn, lâi khoàⁿ ta̍k phài sī bē ēng-tit. Só͘-í chiū hoán-èng kàu tī phian-sêng ê kang. Tī chit ê sî-tāi, Ki-tok-kàu ê piān-chèng-ka chin-chē. Tiong-kan ū chhut-miâ ê, chiū-sī Iû-tīn (Justin) kap Ta-tiân (Tatian). In chit nn̄g lâng tuì phian-sêng ê sū chin tì-ì, in ū ēng hiān-sî Sin-iok-su tiong ê chē-chē koàn lâi chò piān-chèng ê kin-kù.
(Chit chiuⁿ iáu-boē oân; āu-hō beh koh chiap).