Ha̍p-sî ê Jî-tông-cheh
1933.09 (582Koàn) p.7
Lo̍k-ngó͘-seng
(Chiap 8 goe̍h hō, tē 14 bīn)
III. Tāi-ài ê Jî-tông-cheh
Kì-tit kuí-nî chêng Thài-tiân Chóng-tok lâi Tâi-oân chiū-jīm ê sî, tī koaⁿ-bîn iàn-toh-chiūⁿ ê tap-sû, ū kóng, ‘'Goá lâi bô toà sím-mi̍h, sī beh ēng pe̍h-choá ê chú-gī tī lí Tâi-oân.'' Siūⁿ chit ê pe̍h-choá chèng-tī, tek-khak ū toā chō-chiū tī Tâi-oân ê bîn-chèng. Tâi-oân pún-lâi sī chi̍t ê ū miâ-siaⁿ suí-suí ê tó-sū, koh tit-tio̍h Chóng-tok ēng pe̍h-choá, bô su-phian oán-tāi gán-kong ê chèng-chhek lâi tī-lí, chiū tī Tâi-oân bîn-cho̍k ê tō-tek-siōng, tì-sek-siōng,seng-oa̍h-siōng, tek-khak ū kái-chō kap chhòng-sin. Hō͘ toà tī che Bí-tó ê jîn-bîn, i ê seng-oa̍h kin-kì ē tit chiām chìn-ji̍p tī kian-kò͘. Chóng-tok tap-sû ê boé-toāⁿ, koh ū kóng, ‘' Goān chīn-chêng chiông-lí(盡情從理), choán-hō uî-hok(轉禍為福).'' Si̍t-chāi nā ē án-ni, chiū tāi-ke tek-khak bô oh-tit thé-giām Hông-siōng it-sī tông-jîn ê cheng-sîn, lâi sit7-hiān tāi-ài(大愛) ê pe̍h-choá chú-gī.
In-uī chē koân-uī--ê, nā kó-chin ē piàn-thiàⁿ ê hêng-uî, hong-hoà siā-hoē,chhoā kui chèng-tō, phoà-tû bê-sìn, chè-chí peh-sìⁿ ê chhiâ-hoâ, hō͘ peh-sìⁿ ê la̍t ū thang hioh-khùn, lâi tì-ì tī kà-sī ióng-io̍k ê tō-lí, chiū bûn-bêng thang chìn-pō͘, peh-sìⁿ ê seng-oa̍h, ū khoài-lo̍k ê lī-ek, ū sím-mi̍h chai-hō ah ! chē koân-uī ê, ū thiàⁿ peh-sìⁿ ê sim, peh-sìⁿ ū ǹg hó ê chì, chiū kok ē tit tiông-tī kui-an lah.
Chá Tek-kok hông-tè uī-liâm tē 2, tī kok-chèng bô êng ê sî, koh ē tī thè-tiâu ê sî, kàu tī i ê ke-têng, kap i ê ài-chú chò ke-têng kàu-io̍k iû-hì. ēng ka-tī chò bé, kah kiáⁿ khiâ-bé ; chit ê kiáⁿ chiū-sī tī Au-chiàn ê sî, tī chiàn-tiûⁿ siōng, hián-hiān i ê tì-ióng(智勇), bô͘-lio̍k(謀略), hián-lō͘ thâu-kak (顯露頭角), tī Au-chiu chiàn-tiûⁿ-siōng ê Tek-hông thài-chú lah.
iū-koh Bí-kok ê Tāi-chóng-thóng Lîm Khéng(林肯)--sì, muí-ji̍t tiāⁿ-tio̍h thiu-chhut 30 hun cheng ê sî-kan, kap i só͘ thiàⁿ ê kiáⁿ chò-phoāⁿ thit-thô, in-uī i ēng ài chō-chiū ke-têng, ēng thiàⁿ ióng-io̍k jî-lú, bo̍k-koài i ê kok siōng-hā ē hô-hia̍p, chiū i ê bûn-bêng chhiong-sēng, pù-ū iâⁿ-koè sè-kài.
Taⁿ chèng-hú koaⁿ-oân, bô hiâm lō͘-tô͘ oán-sia̍p, tuì Loē-tē lâi Tâi-oân chò peh-sìⁿ ê chí-tō-chiá, ì-sù sī ài kái-chō Tâi-oân ê siā-hoē, kám-hoà Tâi-oân ê jîn-bîn, hō͘ i kàu tī bûn-bêng ê só͘-chāi, si̍t-chāi thang khim-poē. Thiaⁿ-kìⁿ kóng Loē-tē lâng , tī nî, tī cheh,boē-bat chò kiû sîn mn̄g pu̍t chéng-chéng, bê-sìn ê kí-tōng, iā hán-tit ngiâ-sîn sài-hoē lâi hoa-huì chi̍t-sián gō͘-lìn. Kan-ta chhut-la̍t kiû kàu-io̍k hoat-tat, kho-ha̍k chìn-pō͘,kim-chîⁿ hù-jū, cheng-sîn chhiong-moá, bo̍k-koài i ē cheng-cheng ji̍t-siōng, chiū lán Tâi-oân siā-hoē chiàu-kū ê tîm-chi̍p pì-that (沉寂閉塞)lah.
Nā lūn-kàu Loē Tâi jîn ê chìn-ji̍p tiong-téng ha̍k-hāu ê pí-lu̍t, Pún-tó lâng óng-óng bē-ē tit-tio̍h cha̍p-ê ê chi̍t nn̄g ê, kiám-chhái gî tông-kio̍k ê chip phian-kiàn, goá khiok bô kā i lia̍h-chò lóng-chóng sī án-ni. In-uī Loē-tē lâng tuì-tiōng jî-lú kàu-io̍k, i it-seng ê sim-hiat chū-chi̍p tī che. Lán Pún-tó lâng chiū m̄-sī án-ni, chē-chē lâng lia̍h ngiâ-sîn sài-hoē chò êng-kng, khang-khang phoà-huì hoeh-koāⁿ tit--lâi ê kim-chîⁿ, chiū jî-lú tē-moē ê ha̍k-gia̍p lia̍h-chò bô iàu-kín, it-tek it-sit ê sî ,sêng-pāi ê kiok-biān hun-bêng lah. kó͘-chá oē ū kóng, thaⁿ-san chi-se̍k khó-í kong-ge̍k, thaⁿ-san chi-se̍k khó-í uî-chhok(他山之石可以攻玉，他山之石可以為錯). Che beh àn-choáⁿ-iūⁿ kóng ? Chiū-sī lán lâng nā ē lia̍h-tn̂g pó͘-té ; pa̍t-lâng ê m̄-hó, lán ín-chò kàm-kài, pa̍t-lâng ê hó--chhù, lán ēng chò bō͘-hoān, chiū sio̍k-gú só͘ kóng, kéng hó ê lâi thàn. Si̍t-chāi nā ē án-ni, chiah bē ko͘-hū-tio̍h lán siⁿ-chò lâng, tit chheng-chò Ki-tok-tô͘, lâi thê-chhiòng jî-tông chō-chiū, kap Jî-tông-cheh ê kî-bāng.
