Lūn Ki-tok Chài-lîm
Tân Bêng-chheng
1933.10 (583 koàn) . p.12
IV. Lūn Tān-í-lí ê chheh só͘ kì ê toā-siōng(chiap-soà).
(3) Tâng ê pak-tó͘ (Hi-lia̍p kok), sī teh piáu-bêng tē 3 ê kok ; chiū-sī Hi-lia̍p kok (Grecia, Ngá-hoan kok). I ê ông chiū-sī A-le̍k-san-tāi (Alex-ander. Tān 2:39, 11:1--4). Chit ê sî-tāi ê chèng-tī hêng-sek sī li̍p-hiàn chèng-tī, iā thang kóng sī chu-pún-ka chèng-tī.
(4) Thih ê kha-tâng (Lô-má kok). Sī teh piáu-bêng tē 4 ê kok ; chiū-sī Lô-má kok(Rome), chóng-sī Lô-má kok āu-lâi ū hun-chò ‘'Tang Lô-má ‘' kap Sai Lô-má,'' chhin-chhiūⁿ kha ū nn̄g ki , kok iā hun-chò nn̄g kok (Tān 2:40; Lō͘-ka 2:1) . Tuì Lô-má kok í-lâi , sè-kài ê chèng-tī hêng-sek, tāi-khài sī kheng-hiòng tī phó͘-soán sî-tāi.
(5) Thih kap thô͘ ê kha-poâⁿ. Chiah-ê sī teh piáu-bêng Lô-má kok ê soe-thè, āu-lâi pun-chò kuí-nā kok, chhin-chhiūⁿ khe ū pun-chò 10 ki ê chńg-thâu-á.
Tuì téng-bīn só͘ siá--ê, hō͘ lán thang chai, sè-kài ê le̍k-sú í-keng keng-koè Pa-pí-lûn kok (Kim ê thâu), Bí-thài Pa-se kok (Gîn ê heng-khám), Hi-lia̍p kok (Tâng ê pak-tó͘), Lô-má kok (Thih ê kha-tâng). Chiah-ê sî-tāi, lán hiān-sî só͘ tiàm chit ê sî-tāi, tú-tú sī tī kha kap chńg-thâu-á ê sî-tāi. In-uī Lô-má kok soe-thè liáu-āu, kàu hiān-kim í-keng ū keng-koè chheng-goā nî kú lah.
(6) Kòng toā-siōng ê chio̍h (Ki-tok). Chit-ê sī teh piáu-bêng lán ê Chú Iâ-so͘ Ki-tok beh chài-lîm tī chit ê sè-kài ê sū. Tī Má-thài 21:42--44, ū kì-chài kóng, ‘'Iâ-so͘ tuì in kóng, keng-ni̍h só͘ kì-chài, Sai-hū só͘ khì-sak ê chio̍h, chiâⁿ-chò chhù-kak-thâu ê chio̍h, che sī Chú só͘ chiâⁿ--ê, lán ê ba̍k-chiu khoàⁿ-chò kî-koài. Lín kiám boē tha̍k mah? Só͘-í goá kā lín kóng, Siōng-tè ê kok beh tuì lín chhiúⁿ--khì, lâi siúⁿ-sù kiat i ê koé-chí ê peh-sìⁿ. Koh poa̍h-tó tī chit tè chio̍h-téng--ê, teh-beh phoà-kô͘-kô͘; hō͘ chit tè chio̍h teh tī i téng-bīn--ê, beh iù-boa̍h-boa̍h.''
(a) Chhù-kak-thâu ê chio̍h. Chit tè chio̍h sī teh piáu-bêng Ki-tok ǹg kàu-hoē chit hong-bīn lâi kóng--ê, chiū-sī chiâⁿ-chò kàu-hoē ê tē-ki. sī pó-poè ê chio̍h.
(b) Poa̍h-tó ê chio̍h. ‘'Poa̍h-tó chit tè chio̍h ê téng-bīn--ê, teh-beh phoà-kô͘-kô͘.'' Chit tè chioh, sī teh piáu-bêng Chú ǹg Í-sek-lia̍t chē-chē lâi poa̍h-tó, só͘-í kóng chiâⁿ-chò poa̍h-tó ê chio̍h.
(c) Huí-hāi ê chio̍h. ‘'Hō͘ chit tè chio̍h teh tī i téng-bīn--ê, beh iù-boa̍h.'' Chit tè chio̍h, sī teh piáu-bêng Chú ǹg ĪN-pang chit hong-bīn lâi kóng--ê, chiū-sī chò ‘'huí-hoāi in ê chio̍h.''
Pêⁿ-pêⁿ chi̍t tè chio̍h, tuì 3 hong-bīn lâi khoàⁿ, lóng bô sio-siāng. Tī Tān-í-lí 2 chiuⁿ 34 chat só͘ kóng, chit tè chio̍h sī sio̍k tī tè 3 só͘ siá ê chioh.'' Chit tè chio̍h hut-jiân ka-lua̍h, sī teh piáu-bêng Ki-tok chài-lîm iā beh chhiu-chhiūⁿ án-ni.
Chit sian toā-siōng kì-jiân ū piáu-bêng ĪN-pang ta̍k sî-tāi ê sū. Lán nā ài chai Ki-tok chài-lîm sī tī sím-mi̍h sī-tāi, nā sái chhâ-khó hit tè chio̍h sī kòng tī toā-siōng ê tó-chi̍t pō͘-hūn, chū-jiân chiū ē chai. Chit tè chio̍h só͘ kòng--ê, sī thih kap thô͘ ê kha-poâⁿ, chiū-sī chí Lô-má kok só͘ pun-khui ê 10 ê la̍it-ông ê sî, thiⁿ-téng Siōng-tè koh beh hō͘ chi̍t kok heng-khí, tāi-tāi bē hoè-bô--khì,bô hō͘ pa̍t kok chhim-chhú, pà-chiàm lia̍t-kok, éng-éng tī teh bē hoè--khì.''
Tuì án-ni hō͘ lán chai chit ê thih kap thô͘ ê kha-poâⁿ, chiū-sī hiān-kim ê sî-tāi. Chit ê kok, chiū-sī lán ê Chú só͘ beh chiâⁿ ê pêng-an kok. (chheng-nî ông-kok sî-tāi chham-chiàu). Tī chit ê pêng-an ê sî-tāi ê chèng-tī hêng-sek, sī sio̍k tī Sîn-chèng chèng-tī.
Koh chhì-khoàⁿ chit sian toā-siōng ê chhâi-liāu, tuì téng kàu ē, chiām-chiām chiâⁿ-chò hā-chiān--khì. Tuì án-ni thang chai chiah ê kok, kó-jiân ū chiàu án-ni chiām-chiām soe-bî--khì. Koh chit sian toā-siōng ê kha sī thô͘--ê, thang kóng chit sian toā-siōng ê tē-ki sī thô͘--ê, só͘-í bē-thang chū-chāi kian-khò͘ lâi khiā-tiâu. Kàu Ki-tok chài-lîm ê sî tek-khak beh siū ián-tó(Tān 2:44). Hiān-kim lán só͘ tiàm ê sî-tāi sī kha-poâⁿ, chiū-sī boa̍t-sè ê sî-tāi, iā-sī Chú ê sàu-kak teh-beh tân, lâi soan-kò Chú ê chài-lîm ê sî-tāi lah . Kiám m̄-sī chò lán ê toā kéng-séng mah ? Lán ta̍k-sî tio̍h oē kì-tit, lán m̄-sī sio̍k chit sè-kan ê lâng; chhin-chhiūⁿ Chú m̄-sī sio̍k chit sè-kan chi̍t-iūⁿ. Chú kóng, ‘'Tio̍h kéng-séng, Kî-tó.'' Só͘ tio̍h kéng-séng--ê, chiū-sī pī-pān thèng-hāu lán ê Chú lîm-kàu ê sū. Nā-sī bô chiâⁿ-sèng, kiaⁿ-liáu tī Chú ê bīn-chêng beh tú-tio̍h kiàn-siàu (Lâi 12:14). Só͘ tio̍h kî-tó--ê, chiū-sī Khé-sī-lio̍k 22:20, ê kî-tó, kap uī-tio̍h pún-sin, kàu-hoē, í-ki̍p boē sìn ê lâng lâi kî-tó.
