Bok7-hoē-chiá tio̍h cháiⁿ-iūⁿ?
(Gô͘ Thian-bēng)
1934. 2, no. 587, pp. 27-29
Sin-nî iū-koh kàu lah, kong-im chin-chiàⁿ kín, hoê-kò͘ lán ê choè kang, kám-kak choē-choē bô chìn-pō͘ ê só͘-chāi, chham-khuì ê só͘-chāi boē chió. Hiān-tāi tī ta̍k hong-bīn to teh kiò-hiàm hui-siông-sî, lóng teh thé-giām chhē oa̍h-lō͘ tiong ê khó͘-thàng. Ki-tok-kàu hong-bīn, Sîn-ha̍k hong-bīn, kàu-hoē hogn-bīn lóng ū gū-tio̍h guî-ki. Chāi lán Tâi-oân iā-sī ū chéng-chéng ê pi-ai hiān-siōng, teh hoàn-khí lán kàu-hoē tio̍h chhut-la̍t phah-piàⁿ ê só͘-chāi. Goá toàn-giân, Ki-tok Kàu-hoē (chiū-sī Ki-tok ê tāi-lí-chiá), chiū-sī hiān-tāi sè-jîn ê Kiù-chú, Tâi-oân Kàu-hoē chiū-sī Tâi-oân guî-ki ê kiù-chiá. án-ni lán ê chek-jīm kiám m̄-sī hui-siông toā. In-uī lán tī kàu-hoē teh choè-kang, chiū-sī choè Ki-tok kiù-un ê tāi-hêng-chiá, lán nā bô chīn chit, Ki-tok beh tuì án-ni siū-tio̍h kiàn-siàu, sè-jîn beh tuì án-ni sit-lo̍h tit-kiù ê hó ki-hoē. Só͘-í tī chit ê sin-nî, goá toā-táⁿ ài kàu-siāu chi̍t ê bo̍k-su kéng-kò bo̍k-hoē-chiá ê ì-kiàn lâi saⁿ bián-lē, ǹg-bāng tī kin-nî tiong thang choè lán bo̍k-hoē-siōng ê chi̍t ê chí-chiam. Thang pang-chān lán choē hó ê chí-tō-chiá. Chit ê bo̍k-su, chiū-sī Bí-kok シカゴ Tē 4 Tiúⁿ-ló Kàu-hoē ê bo̍k-su, iā sī マコウミック Sîn-ha̍k-hāu ê hāu-tiúⁿ, iā bat hō͘ choân Bí-kok Tiúⁿ-ló Kàu-hoē kéng i choèストーン. Taⁿ beh chiong i ê ì-kiàn kài-siāu tī ē-bīn. "Beh choè hó ê chí-tō-chiá, goá siūⁿ iàu-kín tio̍h kì-tit 3 hāng:-
Tē 1 hāng: Bo̍k-su tī tì-sek hong-bīn tio̍h put-sî hoat-ta̍t chìn-pō͘ chiah hó. Tì-sek chiū-sī Siōng-tè siúⁿ-sù lâng ê choè-ko ki-lêng (最高機能). Hō͘ chit ê ki-lêng chap7-hun hoat-ta̍t, tuì Ki-tok-kàu lóng chóng ê kàu-lí ū chèng-tong ê phó͘-pinà-tek jīn-bat, koh chiong án-ni lâi seng-oa̍h, che chiū-sī lán Tiúⁿ-ló Kàu-hoē ê li̍p-tiûⁿ. Lán ê kàu-hoē tī kè-khì ū chit hō li̍p-tiûⁿ, tī hiān-chāi iā tio̍h án-ni. Koh-chài tī chiong-lâi iā m̄-thang piàn-oāⁿ chit ê thài-tō͘. Kūn-tāi kho-ha̍k ê chìn-pō͘ si̍t-chāi chin hián-bêng; chhin-chhiūⁿ シカゴ Tāi-ha̍k ê thian-bûn-ha̍k-pō͘, in-uī i ê sin hoat-kiàn chin-choē ê in-toaⁿ, hō͘ sè-kài teh kā i chù-bo̍k. iā chiah ê koh-ha̍k-chiá só͘ teh hoat-kiàn ê ú-tiū goân-lí, lóng sī it-hoat teh khéng-tēng chèng-bêng Ki-tok-kàu ê iú-sîn-lūn, lóng bô kap che saⁿ lī-hoán ê kheng-hiòng. Tuì taⁿ í-āu ê kho-ha̍k-chiá sī oē chèng-bêng Ki-tok-kàu, boē-oē ū phò-hoāi Ki-tok-kàu ê thài-tō͘. Chū-kó͘ í-lâi, tī sè-kài bûn-hoà kò-thêng tiong, chong-kàu-ka khah-siông sī choè sî-tāi ê chí-tō-chiá, che sī chong-kàu-ka tong-jiân ê sù-bēng. Taⁿ liáu-āu ê chong-kàu-ka nā ū siūⁿ beh chīn i ê chek-jīm, chiū tek-khak m̄-thang lia̍h kóng cháiⁿ-iūⁿ, kè-khì ê su-sióng sán-bu̍t choè boán-chiok, lán tio̍h chù-ì kò-thêng (過程) ê sian-toan (先端) Ki-tok-kàu ê piān-chèng-lūn tio̍h kap アインスタイン、ミリカム ê ú-tiū-lūn ê gián-kiù pîⁿ-pîⁿ hoat-ta̍t. Choè bo̍k-su ê lâng chāi tī chit tiám, tek-khak tio̍h chin tì-sek-tek.
Tē 2 hāng: Bo̍k-su khah-siông sī pîn-toāⁿ. Tī si̍t-gia̍p-kài, kun-tuī, koaⁿ-thiaⁿ hōng-chit ê lâng, lóng bô in ka-kī ê sî-kan, ka-kī ê sî-kan-piáu, ka-kī ê sū-bū; sī siū cho͘-chit lâi pé-pa̍k in ê seng-khu, chū--jiân in boē tit thang pîn-toāⁿ. In-uī nā pîn-toāⁿ, suî-sî oē hō͘ in tú-tio̍h phò-bia̍t. Chóng-sī choè bo̍k-su ê lâng, m̄-chai sī hēng á-sī put-hēng, in ê sî-kan, sî-kan-piáu, sū-bū lóng sī in ka-kī-ê, in bô hō͘ sî-kan koán, oē tit thang koán sî-kan, án-ni khah khoài hō͘ in pîn-toāⁿ. M̄-kú pîn-toāⁿ, oē hō͘ pún-sin tú-tio̍h phò-bia̍t, chit ê lí sī bô hun-piat ū chū-iû ê lâng, á-sī bô chū-iū ê lâng, lóng oē te̍k-iōng. Só͘-í bo̍k-su nā bô chiàu it-tēng ê kui-kú lâi seng-oa̍h, kiat-kio̍k sī sit-pāi. ブルックス sêng-kong ê seng-gâi ê pì-koat, chū-jiân sī chāi tī i ū poa̍t kûn ê châi-lêng; chóng-sī nā hō͘ goá lâi kóng, i ê sêng-kong sī chāi tī i pún-sin sī chi̍t ê chin gâu thóng-kè i pún-sin ê lâng. I ka-kī ê kàu-hoē-oân e chòng-sek eê sî-kan, iā bô hō͘ i lâi chó͘-gāi i chá-khí-sî it-tēng ê gián-kiù sî-kan. Lán tio̍h chhíⁿ-ngō͘, m̄-thang siūⁿ kóng nā bô ēng choē-choē sî-kan lâi kap lâng kóng êng-á-oē, chiū oē sit-lo̍h iú-chêng ê sū. Tuì khîn-bián lâi hiòng-siōng chìn-pō͘ ê lêng-hûn, chiah oē hō͘-hcoē-choē pêng-iú khim-gióng.
Tē 3 hāng: Chiū-sī iàu-kín tio̍h "Bat Ki-tok". Sè-kan siông-siông ū kî-koài ê sū, chóng-sī bô chi̍t hāng sū oē pí 'Bô sìn-gióng ê bo̍k-su, m̄-bat Ki-tok ê bo̍k-su' ê sū-si̍t khah kî-koài; chhiⁿ-mî khan chhiⁿ-mî, chiū-sī chí-khí chit hō sū, oē jiá-khí khó-lîn ê phò-bia̍t. Siat-sú lán sui-jiân m̄-sī chhiⁿ-mî, m̄-kú m̄-chai kó-jiân ū cha̍p-hun bat Ki-tok á bô. Lán só͘ tio̍h bat ê sū ū chin-choē, chit tiong-kan lán só͘ choè tē-it tio̍h siông-sè bat--ê, chiū-sī Ki-tok pún-sin."
Chiàu án-ni khoàⁿ khí-lâi, ストーン Bo̍k-su tuì i ê keng-giām ū kéng-kò i ê tông-liâu, saⁿ-kap choè Chú ê kang ê lâng 3 hāng, chiū-sī (1) Kiàn-sek tio̍h chìn-pō͘. (2) Choè kang tio̍h un-khûn. (3) Tio̍h bat Ki-tok. Goá khak-sìn, lán nā oē si̍t-hêng chit 3 hāng ê chin-ì lâi choè kang, chiū tek-khak Siōng Chú toā pang-chān lán ê kang-chok. ēng chit kuí kù lâi kiong-chiok lia̍t-uī ê ngiâ-chih Sin-nî.
