Lú-ông koè-sì
1901.02 191 koàn p.10-11
Chāi-tī Sin-le̍k chiaⁿ goe̍h 22 Eng-kok ê Lú-ông koè-óng.
Tāi-Eng-kok ê Lú-ông, miâ I-to-lī-a (Victoria) hióng-siū 82 hoè. I chē-uī 64 nî kú. Hit-sî ê tiong-kan goán ê kok chin heng-ōng, ná-kú ná khui-khoah. Chiông-tiong iā ū kek-bu̍t ê sian-siⁿ chhut-chē-chē sin khoán ê ki-khì, thang chò kok-ka ê toā lō͘-ēng.
Tī 1840 nî ū ha̍p-hun, i ê tiōng-hu sī pa̍t-kok ê kok-kun, iā sī ū tō-tek ê lâng. Khó-sioh chá-koè-sì, chí-ū 21 nî ê in-iân nā-tiāⁿ, hō͘ Lú-ông chiong sin bô bē-kì-tit siàu-liām i. I ū siⁿ 9 ê kiáⁿ n̄g-ê koè-óng khì. Toā thài-chú chit tia̍p 60 hoè, taⁿ téng khí-lâi chē-uī. Toā kong-chú sī kè hō͘ Tek-kok ê Hông-tè; tiōng-hu tāi-seng sí, in ê kiáⁿ chit tia̍p teh chò Hong-tè, sǹg sī goán Lú-ông ê goā-sun.
Chiàu chèng-lâng só͘ kan-chèng goán ê Lú-ông sī sêng-si̍t jia̍t-sim sìn Chú ê lâng. chi̍t-pái chi̍t-ê chhiⁿ-hoan ê thâu lâng lâi khoàⁿ goán-ê kok, khoàⁿ-liáu chin gông-ngia̍h ê khoán, soà mn̄g Lú-ông khoàⁿ i sī ēng sím-mi̍h hoat-tō͘ tì-kàu hō͘ i-ê kok-tō͘ heng-ōng kàu án-ni. Lú-ông chiū pī-pān chi̍t pún Sèng-chheh khì sàng i, kā i kóng, Eng-kok teh heng-ōng lóng sī khò chit pún chheh ê tō-lí.
I-ê hū-má chi̍t-lâng ū chò bú-koaⁿ, chhoā peng khì A-hui-lī-ka, tī-hia sí. Hit-tia̍p tī-hia ū chi̍t ê bo̍k-su kap i chò-hoé. I āu-lâi tò--khì Chó͘-ke, Lú-ông ū tiàu i khì ông-kiong-lāi, ài beh thiaⁿ i hū-má sí ê chêng-hêng. Kàu beh tò--khì A-hui-lī-ka ê sî hit-ê bo̍k-su tio̍h koh khì kap Lú-ông kóng-oē. Beh lī-pia̍t ê sî i mn̄g Lú-ông khoàⁿ kap i kî-tó hó á m̄-hó. Lú-ông liâm-piⁿ chún, soà kiò chhù-lāi hiah-ê lâng lóng tio̍h lâi lé-pài. bo̍k-su chiū hó-táⁿ kóng, i kî-tó ê liáu-āu nā ū lâng beh kî-tó chiàⁿ thang. āu-lâi i kî-tó bêng-pe̍k tāi-ke tiām-tiām, bô lâng káⁿ khui-chhuì; chóng-sī bô loā-kú thaiⁿ-kìⁿ chi̍t-lâng ê siaⁿ, chiū-sī Lú-ông pún-sin teh kî-tó chhoā chèng-lâng lé-pài.
I chê-uī 50 nî ê sî kok-lāi chin toā lāu-jia̍t, sǹg sī Hi-liân ê nî. Kàu i chē-uī 60 nî kú, koh-chài ū toā lāu-jia̍t, lâng tuì thiⁿ-ē ta̍k-kok lâi kā i kiong-hō. iū-koh i só͘ koán sio̍k-kok ê peh-siⁿ lóng ū chhe lâng khì Lûn-tun siâⁿ tiâu-kìⁿ Lú-ông, toè i iû-ke chin hó khoàⁿ. Kàu toā lé-pài-tn̂g ê mn̂g-kháu chiū hioh, hit-sî in chèng lâng tâng-siaⁿ gîm-si kóng,
Thiⁿ-ē bān-pang bān-kok bān-bîn,
Chi̍t-chê lâi oá Siōng-tè bīn-chêng,
Toā-siaⁿ gîm-si o-ló I chin,
Siōng-tè chì-chun lâng-lâng tio̍h kèng.
Chit-chat sī Lú-ông pún-sin kéng-ê.
Khoàⁿ i chi̍t-sì lâng lóng chhin-chhiūⁿ án-ni khiam-pi ho̍k-sāi Siōng-tè, Siōng-tè chiū siúⁿ-sù i tit-tio̍h toā êng-kng iā chia̍h tn̂g-hoè-siu. I sui-jiân hiah toā ui-giâm, iáu-kú gâu thàiⁿ i-ê peh-sìⁿ thé-thiap in ê kan-khó͘; siat-sú ū só͘-chāi tú-tio̍h chai-hō, chhin-chhiūⁿ ki-hng, hoé-chai, chuí-chai, chiū liâm-piⁿ siá-phoe khì an-uì in. Tuì án-ni hō͘ i-ê peh-sìⁿ chin thiàⁿ i, iā chin o-ló chun-kèng i.
Goān Siōng-tè pó-pì i-ê Thài-chú thang chò hó ê kok-ông, iā o̍h i sian-bó ê bô͘-iūⁿ, chiàu tō-lí ê kà-sī lâi liāu-lí peh-sìⁿ.