Nn̄g ê chha̍t tèng Si̍p-jī-kè
(Lō͘-ka 23: 43)
1937.01 Tē 622 hō p.9
(Chit phiⁿ sī Sím Gē-tun Sian-siⁿ tī Tang-mn̂g soat-kàu--ê; kì-chiá tit-tio̍h i ê ún-chún, chiū ìn tī-chia).
Lán chò sìn Ki-tok ê lâng siông-siông tio̍h ē kì-tit, siông-siông tio̍h lâi sàm-su. Lūn Ki-tok ê Si̍p-jī-kè, in-uī che sī Siōng-tè só͘ beh ēng lâi kiù lán lâng ê hoat-tō͘. Che sī lán ê hok-im ê tiong-sim tiám. Che nā-sī bô iáⁿ, lán lâng tio̍h sit-bāng, in-uī bô lō͘ thang tit-tio̍h kiù. Chóng-sī kám-siā Siōng-tè ū lō͘, chiū lán m̄-bián kiaⁿ beh koè-thâu lâi gián-kiù Ki-tok ê Si̍p-jī-kè ê ì-gī, in-uī ì-sù ná siūⁿ, ná chhim.
Kin chá-khí só͘ ài beh siūⁿ--ê, chiū-sī lán ê Chú Ki-tok Iâ-so͘ kap hiah ê nn̄g ê chha̍t tī Si̍p-jī-kè ê sî, só͘ kóng ê oē (tha̍k Lō͘-ka 23: 39-43). Lán tī-chia ū Iâ-so͘ tī Si̍p-jī-kè téng ê sî, só͘ kóng 7 kù oē tiong-kan sī tē-jī-ê. Tē-it--ê sī (Lō͘-ka 23: 34), "Pē ah, sià-bián in; in-uī in só͘ chò ê in m̄-chai".
iáu ū 5 kù oē:-
- (1) Iok-hān 18: 27, "Lāu-bó ah! Khoàⁿ lí ê Kiáⁿ", "Khoàⁿ lí ê lāu-bó"!
- (2) Má-thài 27: 46, "Goá ê Siōng-tè goá ê Siōng-tè! Siáⁿ-sū pàng-lī goá"!
- (3) Iok-hān 19: 28, Goá chhuì-ta".
- (4) Iok-hān 19: 30, "Sū bêng-pe̍k lah"!
- (5) Lō͘-ka 23: 46, "Pē ah, goá ê sîn kau-tāi Lí ê chhiú"!
Kin chá-khí lán thang kan-ta lâi siūⁿ, lūn tuì chha̍t só͘ kóng tē-jī kù oē- "Kin-á-ji̍t lí beh kap Goá kàu Lo̍k-hn̂g".
Ū lâng bat kóng Iâ-so͘ Ki-tok tuì thiⁿ lo̍h-lâi chhut-sì tī choē-jîn ê tiong-kan, siông-siông ài tû-khì choē-jîn ê khó͘-chhó͘, tì-kàu lâng mē I, kóng I sī pháiⁿ-lâng, choē-jîn ê phoāⁿ; iā koh tī ke̍k lō͘-boé kap nn̄g ê hoān-lâng tâng tèng tī si̍p-jī-kè, tú-tú tī in tiong-kan. án-ni-siⁿ tuì thâu kàu boé, lóng sī kap choē-jîn tâng siū-khó͘, kap in saⁿ-kap sí, ài beh kiù--in.
Chóng-sī ū chi̍t hāng sī hui-siông chin iàu-kín--ê, chiū-sī Iâ-so͘ tèng tī Si̍p-jī-kè ê toā lí-iû. Hit ê khah toā ê goân-in:-
- I. Siáⁿ-sū Iâ-so͘ tio̍h sí tī Si̍p jī-kè? Siáⁿ-sū I kam-goān tú-tio̍h I só͘ chai beh lâi bô kong-tō ê sím-phoàⁿ, bú-bān, hō͘ piⁿ phah, khì-sak, tèng sí tī chhâ-ni̍h, phi-sian, phia̍h sí? Siáⁿ-sū bô beh cháu? Siáⁿ-sū bē bián-tit tú-tio̍h sè-kan lâng tiong tē-it tāng ê khó͘-chhó͘? Siáⁿ-sū án-ni? Lán tio̍h siông-siông ē kì-tit. Siat-sú Iâ-so͘ ū kóng, "Goá m̄-sī Siōng-tè só͘ kéng-soán ê chò Ki-tok, chò lí-sióng ê ông, chò bān-chú ê Chú; goá m̄-sī Siōng-tè to̍k-it ê Kiáⁿ, goá m̄-sī Iû-thài lâng chin kú só͘ thèng-hāu oân-choân ê ông, sī beh siat-li̍p Siōng-tè ê kok--ê". Siat-sú I ū kóng goá m̄-sī hit hō, tek-khak I m̄-bián sí si̍p-jī-kè. Só͘-í Iâ-so͘ sí tī si̍p-jī-kè ê toā goân-in, sī in-uī I sǹg ka-tī kap chhòng-chō ú-tiū ê Siōng-tè pîⁿ-téng; chò bān koân-lêng--ê, chò só͘ beh sím-phoàⁿ lán ta̍k-lâng--ê, chò Siōng-tè chiâⁿ-chò lâng. Iû-thài lâng ê Kong-hoē teh sím-phoàⁿ I ê sî, in ū mn̄g I kóng "Lí nā-sī Ki-tok, tio̍h kā goán kóng", tha̍k Lō͘-ka 22: 67-. Kàu chóng-tok ê bīn-chêng iā-sī án-ni, peh-sìⁿ lóng kò I kóng (Lō͘-ka 23: 13). Koh Iâ-so͘ tèng tī si̍p-jī-kè ê sî, só͘ ài beh siat-to̍k ê iā-sī án-ni (Lō͘-ka 23:, 35 : 6, 7, 8, 9 ). án-ni-siⁿ lán tio̍h bêng-bêng chai Iâ-so͘ ê choē, chiū-sī lia̍h ka-tī chò lí-sióng ê ông, chò bān koân-lêng--ê, chò Siōng-tè só͘ kéng-soán chò oân-choân ê ông, chò éng-oán tī-teh ê Ki-tok. I nā bô ka-tī chò Ki-tok, chiū m̄-bián tú-tio̍h choē-jîn choè tē-it tāng ê hêng-hoa̍t. Chū-jiân siat-sú hit sî hiah ê lâng ū sìn I ê oē, sìn I sī bān koân-lêng ê Siōng-tè to̍k-it ê Kiáⁿ, kap Siōng-tè pîⁿ-téng. Siat-sú lâng ū thiaⁿ I só͘ kóng ê tō-lí, koh thiaⁿ I ê oē, lūn ka-tī si̍t-chāi ê sèng-chit, lūn I pún-sin sī sím-mi̍h khoán ê-I m̄-bián sí tī si̍p-jī-kè. Só͘-í thang kóng Iâ-so͘ sí tī si̍p-jī-kè khah toā ê in-toaⁿ, sī lâng ê ngē-sim, chin kiau-ngō͘, bô beh sìn chit ê lâng thang chò hiah ni̍h hó--ê, thang chò hiah toā koân-lêng--ê.
- II. Siáⁿ-sū chha̍t lâi sìn? Chóng-sī kin-chá-khí goá só͘ ài lán tāi-ke lâi gián-kiù--ê, chiū-sī siáⁿ-sū chit ê chha̍t tèng tī chhâ-nih, teh-beh sí ê sî-chūn, ū sìn Iâ-so͘, kóng "Iâ-so͘ ah, Lí tī lí ê kok lâi ê sî, tio̍h kì-tit goá". Che sī hui-siông kî-koài ê sū lah! Kok ê kong-hoē kap chóng-tok bô beh sìn I. I ê ha̍k-seng lóng ū cháu khì liáu-liáu. Koh āu-ji̍t ha̍k-seng ū kóng "Goán pêng-sò͘ teh ǹg-bāng I, chiū-sī hit ê beh sio̍k-hoê Í-sek-lia̍t--ê" (Lō͘-ka 24: 21). Koh Sèng-keng sī kóng (Lō͘-ka 24: 17), "in chiū khiā-teh, bīn tài-iu-iông"; tuì án-ni thang chai Iâ-so͘ ê ha̍k-seng lóng sit-chì, bô ǹg-bāng, lóng sit-lo̍h in ê sìn-sim, (sìn-gióng). án-ni-siⁿ siáⁿ-sū kan-ta chit ê chha̍t nā-tiāⁿ, tú-tú tī beh sí tī si̍p-jī-kè ê sî, ū lâi sìn Iâ-so͘ chò Thian-kok ê Ông. Chiàu ba̍k-chiu-chêng ê sū lâi khoàⁿ, bô loā kú Iâ-so͘ ê sí, lóng su, lóng bô koân-lêng; koh chit-ê hoān-lâng suî-sî beh sí, bô ǹg-bāng. án-ni-siⁿ lâi kā Iâ-so͘ kóng "Lí tī lí ê kok lâi ê sî, tio̍h kì-tit goá", Sí ê Iâ-so͘ ū kok, bô? àn-cháiⁿ-iūⁿ ē lī-ek sí ê hoān-lâng? Che sī chin toā ò-biāu, chóng-sī m̄-sī lóng àm-àm ê būn-tê.
Che hoān-lâng bat khoàⁿ Iâ-so͘ chò sîn-jiah, á-sī bat thiaⁿ I kóng tō-lí, á-bô? Lán lóng m̄-chai-iáⁿ, lóng bô siá tī Sèng-keng. Ū lâng teh siūⁿ I sī Pa-lia̍p-pa, hiah ê tī siâⁿ-lāi chok-loān, koh thâi-sí lâng ê tóng ê chi̍t--ê[sic], chóng-sī lán bô sím-mi̍h chèng-kù. Lán só͘ chai--ê, chiū-sī Iâ-so͘ kap chiah ê nn̄g hoān-lâng lóng saⁿ-kap giâ pún-sin ê si̍p-jī-kè lâi chhut gê-mn̂g. Chhut-lâi liáu, hiah ê hoān-lâng put-chí ū ki-hoē thang khoàⁿ Iâ-so͘ só͘ keng-koè ê chêng-hêng. In ê ba̍k-chiu bat khoàⁿ-kìⁿ Chú kiâⁿ si̍p-jī-kè-lō͘ ê khoán; in ê hī-khang bat thiaⁿ-kìⁿ Chú tuì Iâ-lō͘-sat-léng ê hū-jîn-lâng só͘ kóng--ê, kap Chú só͘ thè tuì-te̍k kî-tó--ê (Lō͘-ka 23: 27-31; 23: 34).
Tek-khak só͘ kóng "Pē ah, sià-bián in, in-uī in só͘ chò ê in m̄-chai"-uī-tio̍h tuì-te̍k kî-tó Siōng-tè thiàⁿ tuì-te̍k kàu sí; hit khoán ê oē, ū hui-siông toā kám-tōng la̍t tī-teh. Chóng-sī m̄-nā án-ni nā-tiāⁿ, i ū koh khoàⁿ-kìⁿ Iâ-so͘ ê chêng-hêng, khoàⁿ-kìⁿ I ê bīn, khoàⁿ-kìⁿ I ê thun-lún kap an-sim. Tuì án-ni i chai che m̄-sī hoān-lâng, che m̄-sī pêng-siông lâng; kap i pún-sin á-sī i ê tâng-phoāⁿ lâi pí, bô sio-siāng. I teh siūⁿ goá kap hit-pêng ê chha̍t si̍t-chāi ū choē, chóng-sī che Iâ-so͘ chin koh-iūⁿ, só͘-í ū kóng ..(Lō͘-ka 23: 41). Tuì láu-si̍t lâi siūⁿ, láu-si̍t kóng i ū jīn i ka-tī chò m̄-tio̍h, chò choē-jîn; koh thiaⁿ-kìⁿ chin chē lâng mê Iâ-so͘ chò kè ê Ki-tok- I ū chim-chiok khoàⁿ Iâ-so͘ ui-gî, chhin-chhiūⁿ ông ê khoán, khoàⁿ I ê an-sim kap I thiàⁿ oàn-hīn I ê lâng ê thài-tō͘- án-ni chiū sìn I m̄-sī ké--ê, che sī chin ê Ki-tok, che sī lâng í-siōng--ê, che sī bān koân lêng--ê, che sī beh lîn-bín lâng, beh kiù lâng--ê. án-ni chiū chin khiam-pi, jīn i ê m̄-tio̍h. Koh kóng, "Lí tī lí ê kok lâi ê sî, tio̍h kì-tit goá". Sī kan-ta "kì-tit goá" nā-tiāⁿ. I m̄-káⁿ kiû sià-bián, m̄-káⁿ kóng "tio̍h kì-tit goá". I sìn Iâ-so͘ ū chin toā kong-lô, chiū kan-ta kì-tit I, chiah ū toā kong-hāu.
án-ni-siⁿ lán tāi-ke lâi tit-tio̍h kiù, kan-ta khiàm nn̄g hāng (Lô-má 10: 9).
- (1) Khiam-pi koh láu-si̍t lâi jīn ka-tī ê m̄-tio̍h, jīn ka-tī chò toā khiàm-khoeh ê lâng, chò m̄-hó--ê.
- (2) Sìn Iâ-so͘ kap chhòng-chō lâng ê Siōng-tè pîⁿ-téng, ū bān koân-lêng thang kiù lí kap goá.
- III. M̄-bián thèng-hāu kàu m̄-tio̍h ê lóng ké-liáu, uī-tio̍h lán sím-mi̍h ì-sù.
Tī-chia ū nn̄g hāng chin iàu-kín ê kà-sī:-
- (1) Thân[sic]-chi̍t hāng: Lūn tit-tio̍h kiù ê lâng sī sím-mi̍h khoán.
- (2) Tē-jī hāng: Tī Sí āu sìn Chú ê lâng beh àn cháiⁿ-iūⁿ? In tī tó-uī? Ū sím-mi̍h khoán-sit?
- 1. Lán tio̍h ē kì-tit ū nn̄g ê chha̍t tèng tī si̍p-jī-kè; chi̍t-ê kàu sí huí-pòng Iâ-so͘ chò ké ê Ki-tok, m̄-sìn I. Che sī in-uī i ngī-sim, kiau-ngō͘ sim, bô beh siūⁿ che Iâ-so͘ sī pí i hui-siông koh khah hó--ê. I m̄-sìn che sī lâng í-siōng--ê, i sǹg I sī teh phiàn ka-tī, chin gōng lâi sí, siáu-lâng; in-uī sǹg ka-tī chò Siōng-tè só͘ chhe--lâi, chò bān koân-lêng--ê. I bē sìn tī chhâ-nih ê lâng thang chò Siōng-tè to̍k-it ê Kiáⁿ. I nā-sī Ki-tok tio̍h lo̍h-lâi, phah-bia̍t I ê tuì-te̍k. I bē hiáu thiàⁿ-thàng ê Siōng-tè beh ēng thiàⁿ-thàng nā-tiāⁿ, lâi khah-iâⁿ. I ê kiau-ngō͘ hō͘ i chhin-chhiūⁿ chhiⁿ-mî, bē khoàⁿ-kìⁿ Chú si̍t-si̍t ê chêng-hêng, tì-kàu bē sìn I, chiū sí tī choē-ni̍h!
Hō͘ chiah ê nn̄g hoān-lâng pun-khui, chi̍t-ê tit-tio̍h kiù, chi̍t-ê bô ǹg-bāng tī sí-nih; sī ngī-sim kap nńg-sim ê koan-hē. Sī chhin-chhiūⁿ chit-tia̍p tī-chia ū-ê teh kóng bô iáⁿ, chit ê Ki-tok sī ké--ê, bô iáⁿ ē kiù goá, goá m̄-sìn-ēng hit khoán kiau-ngō͘, ngī-sim ê thài-tō͘, àn cháiⁿ-iūⁿ ē tit-tio̍h kiù? Ki-tok ū kóng (Iok-hān 6: 37), "Chiū-kīn goá ê lâng, goá koat-toàn bô khì-sak i"-chiah-ê ē tit-tio̍h kiù-Chóng sī nā kóng "M̄-bián, goá m̄ lâi"; Ki-tok bô beh ēng kiông-chè hō͘ i lâi. Só͘-í lán tio̍h siông-siông kî-tó, thèng-hāu ngī-sim piàu chò nńg-sim.
- 2. Lō͘-boé hāng chiū-sī Iâ-so͘ tuì hit ê chha̍t só͘ kóng ê oē, ū 2, 3 hāng lūn sí-āu ê kà-sī tī-teh. I ū kóng, "Kin-á-ji̍t lí beh kap goá tī Lo̍k-hn̂g":-
- (a) Sī chhin-chhiūⁿ chit ê hoān-lâng ū kóng "goá chai, Lí sī Thian-kok ê Ông; Lí tī lí ê kok lâi ê sî tio̍h kì-tit goá". án-ni-siⁿ Iâ-so͘ lóng bô chek-pī i kóng "M̄-thang tuì Goá kiû, Goá iā-sī lâng nā-tiāⁿ; lán só͘ beh kàu ê só͘-chāi, lán pîⁿ-pîⁿ m̄-chai iáⁿ". Chóng-sī lóng bô án-ni kóng, hoán-tńg ū chún hit lâng só͘ chheng-ho͘ kóng, "Kin-á-ji̍t lí beh kap Goá kàu Lo̍k-hn̂g". Sī chhin-chhiūⁿ I put-chí se̍k-sāi, ia̍h ū hián-bêng tī hia sī I teh chiáng-koán. Kàu sí, I sǹg ka-tī chò Thian-kok ê Ông.
- (b) Chit-kù oē, "Lo̍k-hn̂g" sī chin sim-sek. Tī Hi-lī-nî ê oē, che kap Chhòng-sè-kì 2 chiuⁿ ê Ai-tiân tú-tú siāng chi̍t kù oē. Ì-sù chiū-sī sui-jiân lí sī choē-jîn, tuì lí ê sìn lí teh-beh kàu bô choē, bô hoân-ló, ū hok-khì moá-moá ê só͘-chāi. "Lí beh kap goá tī-teh"; án-ni chiū ū chin toā-toā an-uì ê oē. Iâ-so͘ ū sìn I beh khah-iâⁿ sí, I ê sîn kau-tāi bān koân-lêng ê Thiⁿ Pē, chiū chit ê choē-jîn m̄-bián kiaⁿ, i iû-goân ū hūn tī Iâ-so͘ ê khah-iâⁿ.
Koh chi̍t kù oē "Kin-á-ji̍t" m̄-bián chhut-sì koh sí kuí-nā piàn; tuì i ê sìn, i sī thâu-chi̍t-ê lâng kap Iâ-so͘ ji̍p tī oa̍h. I sī thâu-chi̍t-ê lâng tuì sìn Iâ-so͘ lâi khah-iâⁿ sí ê koán-hat. uī-tio̍h lán iā-sī án-ni; kin-á-ji̍t, chit-tia̍p ū ki-hoē thang ji̍p thian-kok, m̄-bián thèng-hāu kàu sí lâi lī-khui choē ê koân-sè. Kan-ta tio̍h khiam-pi jīn m̄-tio̍h, lâi sìn Iâ-so͘ chò sio̍k-hoê lán sio̍k-hoê lán ê choē ê Chú. Tuì án-ni lán ji̍p tī éng-oán ê oa̍h, chiū m̄-bián kiaⁿ sí. Lán kap thiàⁿ-thàng ê Chú saⁿ-kap tī-teh, chiū án-ni ū hok-khì moá-moá!