Sòng Bo̍k-su-niû ê Sió-toān.
1901.03 192 koàn p.19-20
Ki-tok lú-tô͘ Í-lī-sa-pek, chiū-sī bo̍k-su Sòng Tiong-kian ê hiân loē-chō͘. Tng Chú-āu 1864 nî 4 goe̍h chhe-saⁿ chhut-sì tī Eng-kok So͘-kek-lân ê Kai-loē-su siâⁿ. I só͘ tit-tio̍h ê sèng-chit put-chí lêng-lāi, tú-á 5 hoè chiū ha̍k-gia̍p; ū le̍k-koè Sió, Tiong, Toā chit 3 keng ha̍k-hāu; kàu 19 hoè i só͘ ha̍k-si̍p-ê chiū sêng-chiū. Kìⁿ-nā le̍k-nî khó-chhì, chhut-pńg lóng sī pâi tī koân ê téng-kip.
āu-lâi chiū soà ji̍p I-īⁿ káng-kiù i-ha̍k, tī-hia lóng-kiōng káng-kiù 5 nî kú, i-su̍t iā ū put-chí cheng-kong. Kàu beh chut-gia̍p ê sî lâm-lú chò-hoé khó-chhì, hù-khó--ê kiōng ū 80 lâng, chóng-sī khó-liáu i chò thâu-miâ. Hit-sî tú-á 24 hoè.
Siāng hit-nî i ū koè-lâi Tâi-oân, chhut-la̍t o̍h Tâi-oân ê khiuⁿ-kháu; kàu koè-nî Tâi-oân oē chiū put-chí gâu-kóng gâu-thiaⁿ, jîn-chêng-se-sū iā chám-jiân chai-iáⁿ. uī-tio̍h thé-thiap Siōng-tè ho͘N3-seng ê in-tek tì-kàu chin bô êng, si kek-goā ê in-tián tì-kàu chin-hn̄g ê lâng iā tit-tio̍h. Hit-sî i teh táⁿ-tia̍p lâng ê pēⁿ-thiàⁿ lóng bô hiâm tio̍h-boâ; chiong io̍h hoat hō͘--lâng, iā bô siu lâng ê chîⁿ. Lūn-kàu choe sǹg-sī pêng-siông ê sū. Chóng-sī tī chit-khoáⁿ khì kā lâng khioh gín-á ê tāi-chì koh-khah hián-chhut i-ê thiàⁿ-thàng, chiū-sī bô lūn saⁿ-keⁿ poàⁿ-mî, á-sī chhìn-chhái sî-chūn kìⁿ-kiò kìⁿ-kiâⁿ; tuì án-ni tì-kàu siông-siông bô khùn, siông-siông bē-kì-tit chia̍h. Che sī i ēng chīn-tiong ho̍k-sāi Chú, khek-kí thāi-jîn ū kàu chhin-chhiūⁿ án-ni.
Tī 1897 nî chiū tò-khì in Chó͘-ke, tī-hia thêng-khùn n̄g-nî-kú. Liâm-piⁿ chiū koh lâi Tâi-oân iû-goân tì-goe̍h moa-chheⁿ sì-kè khì chín-kiù lâng. án-ni lóng-kiōng 7, 8 nî-kú kiù oa̍h kuí-nā bān lâng.
Lūn-kàu phoà-pēⁿ guî-hiám tit-tio̍h i chín-kiù--ê kóng oh-tit liáu; taⁿ m̄-bián siông-sè kì; kan-ta chiong kū-nî siū táⁿ-tia̍p ê lâng-gia̍p lâi sǹg--i, chi̍t-nî ê tiong-kan kè-kiōng 5160 lâng. Tuì án-ni lâi chhui kî-û--ê chiū thang chai lah.
Khó-sioh Siōng-tè ū bēng-lēng beh tiàu i tò-khì, só͘-í put-hēng tī kū-nî 12 goe̍h chhe tú-tio̍h phoà-pēⁿ, lóng-kiōng phoà-pēⁿ 40 goā ji̍t kú, kàu tī kin-nî chiaⁿ-goe̍h 17 ji̍t (kū-le̍k 12 goe̍h 27 ji̍t) chiū koè-sin. Hióng-siū 34 hoè.
Hāiⁿ-ah! Chhám-ah! Chit ê lâng lâi sí-khì, bô lūn hu8 jîn-lâng gín-á ta̍k-ê to bat--i, só͘-í chi̍t-ē thiaⁿ-kìⁿ i sí, chē-chē lâu ba̍k-sái. Chóng-sī hiān-sî lêng-hûn í-keng tò-khì Thian-tông. Sui-jiân ū lâng boē-bat kìⁿ i-ê bīn, m̄-kú i-ê kong-lô ū tù-hiān tī Tâi-lâm ê só͘-chāi, sím-mi̍h lâng ē bô siàu-liām i-ê in-tek leh? Taⁿ bô sím-mi̍h thang pò-tap--i, kan-ta chiong i-ê tāi-chì siá tām-po̍h lâi hō͘ lâng kì-liām bô bē-kì-tit, chiū-sī.
Lūn Sòng Bo̍k-su-niû koè-sin ê sū si̍t-chāi chin toā khó-sioh, iā sī lán Tâi-lâm ê po̍h-hok. Chit-pang uī-tio̍h chit-chân-sū, goán chē-chē lâng teh chham-siâng lán Tâi-lâm ê kàu-hoē siū-tio̍h i-ê lī-ek chin-toā, eng-kai tio̍h lâi kā i khiā chio̍h-pi, thang kì-liām i-ê jîn-tek. Chóng-sī chit ê tāi-chì m̄-nā goán Hú-siâⁿ ê hiaⁿ-tī hoaⁿ-hí án-ni chò, kok kàu-hoē ê hiaⁿ-tī chí-moē tek-khak iā saⁿ-tâng ū chit ê ì-sù; só͘-í tì-ì thong-ti lia̍t-uī, thang saⁿ-kap tâng-sim chhut-la̍t, khioh-lân chū-chóng lâi chò chiâⁿ. iàu-kín lán tio̍h chai beh khiā chit ê chio̍h-pi, khiok m̄-sī ēng suî-piān ê chio̍h; tek-khak sī tio̍h bé goā-kok ê, chiah ē khoàⁿ-tit, siōng-chió iā tio̍h kuí-nā pah gîn chiah hó. Só͘-í chiáⁿ kok kàu-hoē ê hiaⁿ-tī chí-moē nā ū lâng ài chàn-sêng chit chân sū, tio̍h chiong lín só͘ hoaⁿ-hí chhut--ê chē chió kau-tāi chi̍t-n̄g lâng thang choán-kià lâi Hú-siâⁿ. Tio̍h khui chi̍t-tiuⁿ-toaⁿ khoàⁿ kè-kiōng siu loā-chē gîn, iā sī loā-chē lâng chhut--ê, m̄-bián tek-khak tio̍h kì ta̍k-lâng ê miâ, kan-ta kì ū loā-chē lâng chhut chiū hó. āu-lâi goán beh hō͘ lín chai bó͘ Tông-hoē chhut loā-chē, kè-kiōng siu loā-chē. iā chhiáⁿ lín chiong lín só͘ chhut ê chiū-kín kià-lâi kau Hú-siâⁿ ê chip-sū, Chûn-ióng-tông Gō͘ Tō-goân siu; i kam-goān liāu-lí chit chi̍t-chân ê siàu-hāng.
Soà tì-ì chhéng-an chèng hiaⁿ-tī chí-moē; goān sin-nî tit-tio̍h Chú toā in-sù.
Hoat-khí-jîn:--
Bo̍k-su, Lâu Chùn-sîn,
Tiúⁿ-ló Lîm iàn-sîn,
Thoân-tō, Ông Poê-eng,
Hiaⁿ-tī, Gân Chín-seng,
Chip-sū, Gô͘ Tō-goân,
Tâng khé.
* * * * *
Tuì Sian-siⁿ niû koè-sin ê liáu-āu Sòng Bo̍k-su ū chih-tio̍h chē-chē uī ê hiaⁿ-tī chí-moē siá-phoe lâi kā i thé-thiap án-uì. I hiān-kim bô êng thang hoê-phoe hō͘ lín ta̍k lâng siu. Chóng-sī i chih-tio̍h lín ê phoe sim chin hoaⁿ-hí; taⁿ ài kā lín tāi-ke seh to-siā.
