M̄-thang kò-jîn chú-gī
Gô͘ Chheng-ek
1937年12月633期 29-30
Sè-kan lâng suî-ê ū i ê kò-sèng (個性), ū i ê chhù-bī, ū i thian-châi. Lâng sui-jiân kap lán bô siāng-khoán ê sèng-keh, bô siāng-khoán ê chhù-bī, bô siāng-khoán ê só͘ siūⁿ, lán boē-thang suî-piān kā i khoàⁿ-khin kap biáu-sī. Chun-tiōng lâng ê kò-sèng, soà kā i chhiâⁿ-tî hō͘ i chiâⁿ-mi̍h, án-ni m̄-nā sī choè hit lâng ê lī-ek, si̍t-chāi ia̍h-sī choè siā-hoē ê lī-ek. Chóng-sī ū chi̍t hāng lán só͘ tio̍h tiuⁿ-tî--ê, chiū-sī chu-kí tiong-sim(自己中心) ê kò-jîn chú-gī(個人主義). Kò-jîn chú-gī, lán m̄-bián chun-tiōng i, ia̍h m̄-thang kā i chhiâⁿ-tî, chiah boē hāi-tio̍h siā-hoē.
Taⁿ kò-jîn chú-gī sī sím-mi̍h? Kò-jîn chú-gī bô tú-tú sī ko͘-to̍k ê ì-sù. Ū lâng i ê sèng-keh chin ko͘-to̍k, chóng-sī i bô tú-tú choan-choan teh siūⁿ chū-kí kò-jîn ê lī-ek. Kiám-chhái i ê hong-hoat sī ko͘-to̍k, iáu-kú i ê bo̍k-tek sī uī-tio̍h siā-hoē ia̍h sī bô tiāⁿ-tio̍h. Chóng-sī kò-jîn chú-gī chiū m̄-sī án-ni. Kò-jîn chú-gī ê lâng, kiám-chhái i ia̍h khóng-kau, chóng-sī só͘ siūⁿ--ê, lóng-chóng sī beh choè i pún-sin ê lī-ek. ēng chū-kí kò-jîn ê lī-ek pâi tē-it, ēng kong-sū pâi tē-jī. Koh m̄-thiaⁿ tē-saⁿ-chiá ê khó͘-khǹg, ke̍k-toan chú-tiuⁿ kò-jîn ê koân-lī. Che chiū-sī kiò-choè kò-jîn chú-gī.
Siā-hoē sī tuì kò-jîn lâi cho͘-chit--ê, siā-hoē chiū-sī choè kò-jîn ê lī-ek. Siā-hoē ê an-lêng hēng-hok, chiū-sī choè kò-jîn ê an-lêng kap hēng-hok. Sui-sī án-ni, iáu-kú kò-jîn siông-siông tio̍h ū hi-seng ka-kī lâi kòng-hiàn tī siā-hoē ê gī-bū. Chhin-chhiūⁿ án-ni, siā-hoē sī uī-tio̍h kò-jîn, chóng-sī kò-jîn tio̍h uī-tio̍h siā-hoē, tī-chia lóng bô saⁿ mâu-tún ê só͘-chāi. Che chiū-sī chhut tī chi̍t ê kò-jîn ê kam-goān ka-kī hi-seng, tì-kàu oē thang lī-ek choē-choē kò-jîn ê cheng-sîn. Kam-goān hi-seng ka-kī ê kò-jîn, sī oē lī-ek siā-hoē, pang-chān siā-hoē chìn-pō͘. Choan-choan siūⁿ chū-kí it kò-jîn ê lī-ek, m̄ kam-goān hi-seng ka-kī ê kò-jîn chú-gī, m̄-nā boē lī-ek siā-hoē, hoán-tńg sī teh hāi siā-hoē. ài beh tit-tio̍h, m̄-ài kòng-hiàn ê kò-jîn, sī teh chhiúⁿ-toa̍t choē-choē kò-jîn, sī teh chiong siā-hoē choè hi-seng lâi teh lī-ek i ka-kī. án-ni kò-jîn chú-gī thang kóng sī siā-hoē ê kong-te̍k(公敵).
Só͘-í lâng ū kò-sèng, ū bô siāng khoán ê chhù-bī, ū bô siāng-khoán ê só͘ siūⁿ, in thang tuì bô siāng-khoán ê hong-bīn lâi kòng-hiàn siā-hoē, chóng-sī nā koh ke-thiⁿ kò-jîn chú-gī tī hit lāi-bīn, chiū-sī pìⁿ-choè tuì bô siāng-khoán ê hong-bīn lâi teh hāi siā-hoē.
Kò-jîn chú-gī, tuì Ki-tok-kàu ê li̍p-tiûⁿ lâi khoàⁿ, sī choa̍t-tuì boē thang iông-ún--tit, chóng-sī in-uī Ki-tok-kàu ia̍h chin chun-tiōng lâng ê kò-sèng, kò-jîn ê chhù-bī kap só͘ siūⁿ, bô hun-piat[sic.] chéng-cho̍k, bô hun kai-kip, bān-sū ài ēng hó ê ì-sù lâi koé-seh, só͘-í tì-kàu siông-siông ū chin ke̍k-toan ê kò-jîn chú-gī bih tī hit lāi-bīn, hit ê pè-hāi thang kóng m̄-sī sió-khoá. Tī kin-á-ji̍t ê kàu-hoē chám-jiân tio̍h kèng-kài kò-jîn chú-gī ê liû-hêng(流行). Kò-jîn chú-gī tio̍h kun-choa̍t. Kàu-hoē lāi ê kò-jîn tio̍h hi-seng ka kī lâi choè kàu-hoē ê chhe-ēng. án-ni chiah sī ū chīn choè Ki-tok-tô͘ ê sù-bēng. Só͘ ū ê kò-jîn tio̍h kam-goān pàng-sak chū-kí tiong-sim ê chú-gī, ēng Chú ê hi-seng ê cheng-sîn lâi saⁿ-kap hia̍p-le̍k saⁿ pang-chān. Tī kin-á-ji̍t ê kàu-hoē só͘ tio̍h khoà-lū--ê, m̄-sī kò-sèng ê būn-toê, m̄-sī bô siāng-khoán ê chhù-bī, kap bô siāng-khoán ê só͘ siūⁿ ê būn-toê, koh ia̍h m̄-sī bô siāng-khoán ê chek-jīm-kám ê būn-toê. Choè tē-it iàu-kín--ê chiū-sī tio̍h kam-goān pàng-sak chū-kí tiong-sim ê kò-jîn chú-gī nā-tiāⁿ. Pó-lô Sian-siⁿ kóng, "Goá uī-tio̍h goá ê hiaⁿ-tī, goá ê kut-jio̍k ê chì-chhin, chiū nā pún-sin siū chiù-chó͘ lī-khui Ki-tok ia̍h kam-goān."
