Kái-kek chú-gī ê Sìn-gióng(2)
Chhoà Siū-un
1937年12月633期 26-27
Chiân-hoê ê sū-gia̍p só͘ kóng-khí Kái-kek chú-gī sìn-gióng ê chhut-hoat, sī kun-kù tī Sèng-chheh só͘ hián-chhut ê Siōng-tè ê si̍t-chāi(Actual Existence). Bān-hāng-sū lóng sī Siōng-tè choè tiong-sim, sī uī-tio̍h I pún-sin lâi chûn-chāi. Tuì sìn-gióng lâi jīn-sek Siōng-tè ê si̍t-chāi-sèng(實在性). Chit ê カルヴインchú-gī ê sìn-gióng, sī chù-tiōng tī Sîn-koan-liām ê tiōng-iàu-sèng. ウアーフイールド(B.B.Warlfield) ū lūn-khí chit ê chú-gī ê te̍k-tiám, kóng "カルヴイン chú-gī-chiá ê sìn-gióng chiū-sī khoàⁿ só͘ ū ê hiān-siōng ê poē-āu ū Siōng-tè ê chi-phoè tī-teh, só͘ tú-tio̍h ê sū-chêng ta̍k-hāng lóng sī I só͘ ún-chún lâi chí-hui--ê, sī beh si̍t-hiān I ê chí-ì. Só͘-í tuì lán ê kî-tó, lâi hō͘ lán ê sìn-sim tuì Siōng-tè ê thài-tō͘ ū choa̍t-tuì i-nāi ê sìn-pîn, thang hō͘ lán it-seng ê oa̍h-tāng ū sì-chiàⁿ kap kú-tn̂g; tuì án-ni to̍k-to̍k lâi oa̍h tī Siōng-tè un-tián ê lāi-bīn."Tuì chit-ê lâi siūⁿ カルヴイン chú-gī sìn-gióng, sī ēng Sîn-koan-liām lâi choè ko͘[sic.]-sêng iàu-sò͘. Tī-chia ū kap pa̍t kàu-phài ê thé-hē hun-piat. Kū-kàu(Roman Catholie Church) sī kàu-hoē choè chì-siōng-koân, ū mô͘-su̍t-tek ê la̍t tī-teh, só͘-í lâng nā ka-ji̍p tī chit ê kàu-hoē lóng oē tit-tio̍h kiù.
Chit ê thé-hē choân-jiân kap kái-kek chú-gī ê sìn-gióng bô saⁿ-tâng, iā boē-oē thang kan-sia̍p-tit. iā koh tuì chit ê ルツターchú-gī ê sìn-gióng ū koh-iūⁿ ê só͘-chāi. Sui-jiân tī chit ê ルツターchú-gī só͘ chú-tiuⁿ: Lūn chit ê Siōng-tè ê chú-koân kap tuì sìn tit-tio̍h chheng-choè gī ê kàu-lí ū saⁿ-tâng ê só͘-chāi, chóng-sī tio̍h kì-tit iā ū chin toā koh-iūⁿ ê tiám. ウアーフイールド(B.B.Warlfield) ū kóng-khí chit nn̄g pêng ê koh-iūⁿ tiám chin siông-sè. Tī-chia ài ín-chiàu tām-po̍h lâi choè chham-khó, hō͘ lán chai カルヴイン chú-gī sìn-gióng ê te̍k-īⁿ-sèng(特異性). I kóng: "ルツターchú-gī sī kan-ta khǹg tī lâng tuì sìn-gióng lâi kái-koat ka-kī só͘ taⁿ ê choē-tàⁿ hō͘ i lóng lak-lo̍h--khì, tit-tio̍h tháu-pàng lâi kap Siōng-tè koh hô." Ì-sù sī tuì sìn-gióng tit-tio̍h sià-choē chheng-choè-gī lâi choè bo̍k-tek, bô khǹg tī cháiⁿ-iūⁿ oē tit-tio̍h chit ê bo̍k-tek, á-sī kóng tuì sím-mi̍h lâng lâi kái-koat lâng tuì sìn thang chheng-choè-gī ê būn-toê. Koh kóng "カルヴインchú-gī iû-goân ū kap ルツター chú-gī chit khoán saⁿ-tâng ê tui-kiû". Lâng tio̍h cháiⁿ-iūⁿ-choè chiah oē tit-tio̍h kiù?" In put-chí siông-sè kái-bêng, m̄-nā án-ni, chìn-ji̍p khah chhim. Tuì tá-lo̍h lâi hō͘ lâng tuì sìn thang tit-tio̍h chheng choè gī? カルヴイン phài ê chú-tiuⁿ ū chin jia̍t-chhiat ê ìn-tap, chiū-sī tuì êng-kng ê Siōng-tè lâi chhut-hoat kap chhiâⁿ-bé. ルツターchú-gī ê khoàⁿ hoat sī khǹg tī lâng tuì sìn chheng choè gī. Nā-sī カルヴイン chú-gī sī khǹg tī lâng tuì sìn chheng choè gī sī Siōng-tè ê choè-kang, hō͘ lâng ū sìn-gióng thang niá-siū Siōng-tè ê khoán-sit. I ê siōng, sī hō͘ tuì Chú Iâ-so͘ lâi hō͘ lâng oē chhin-chhiūⁿ I. Só͘-í lâng oē tit-kiù, á-sī kóng tuì sìn chheng choè gī ê kun-kù sī khǹg tī Siōng-tè. カルヴイン chú-gī tē-it tuì-tiōng ê koan-tiám, sī Siōng-tè ê êng-kng. Siōng-tè pún-sin ê choè-kang, sī uī-tio̍h pún-sin ài hián-chhut hō͘ lâng chai I ê choân-lêng kap un-tián.
Koh chi̍t hong-bīn ê koh-iūⁿ, chiū-sī in nn̄g-pêng ê kái-kek ê si̍t-chè lāi-iông. Koan-hē chi̍t hong-bīn ê koân-ui-chiá ヘステイPhok-sū(Dr. Hesty) ū kóng khí in ê koh-iūⁿ-tiám, tī chia ín kuí-kù lâi chai-bat.
Chong-kàu kái-kek-chiá ルツター kap カルヴインin nn̄g lâng, tī tiong-sè-kí ê kàu-hoē só͘ koan-chhat kap kiám-thó ê li̍p-tiûⁿ bô kāng. ルツター só͘ koan-chhat--ê, chiū-sī tng-sî siū-liáu Iû-thài-kàu-tek hú-pāi chhim-ji̍p tī kàu-hoē, i kiám-thó ベラギユウス ê kàu-gī, khòng-gī kàu-hông-thiaⁿ ê chú-tiuⁿ kap koan-hē kàu-hông ê koân-ui, kap hêng-sek-tek lé-pài, í-ki̍p jîn-tek ê sià-hoē-tek hêng-uî. Oāⁿ-oē lâi kóng, chit ê tiong-sè kàu-hoē siū-liáu Iû-thài-kàu-tek kàu-gī, chit khoán bô chun-siú Sin-iok Sèng-chheh; chiū-sī lâng oē tit-kiù m̄-sī tuì sìn-gióng- sī tuì kiâⁿ-choè siú lu̍t-hoat chit khoán ê hú-pāi ê kám-hoà. ルツター chú-gī ê kái-kek, chiū-sī khòng-gī chit ê lāi-iông.
Chóng-sī カルヴイン chú-gī kap chit ê li̍p-tiûⁿ bô saⁿ-tâng; chiū-sī tng-sî kàu-hoē ū īⁿ-toan ê chhim-ji̍p, īⁿ-kàu-tek iàu-sò͘ chhim-hāi-tio̍h kàu-hoē. Chiū-sī chiong ngó͘-siōng lâi kuī-pài, siat-to̍k Siōng-tè ê chun-miâ, chong[sic.]-pài Má-lī-a, tui-kiû lâng ê kong-lô, tuì-tiōng kàu-hoē ê chè-tō͘ ū mô͘-su̍t-tek ê kiù-chín-la̍t, bô chiàu Sèng-chheh só͘ khé-sī ê kà-sī lâi chun-thàn Siōng-tè, tuī-lo̍h tī ēng lâng choè ngó͘-siōng ê lé-pài. カルヴイン chú-gī kiám-thó chit ê put-hoat, pâi-thek siū-chō-chiá ê lé-pài, thê-séng kap kàu-hoē tio̍h tò-tńg--lâi Sèng-chheh niá-siū Siōng-tè ê kiù-un, kap hâng-ho̍k Siōng-tè ê choa̍t-tuì koân, chiū-sī khòng-gī Lô-má kàu-hoē ê put-hoat.
Chóng-kóng, chit nn̄g pêng ê tiong-sim lūn-tiám: ルツターchú-gī sī khǹg-tī lâng tit-kiù sī tuì sím-mi̍h? Sī tuì sìn-gióng á-sī tuì hêng-uî, lâi choè būn-toê. Nā-sī カルヴイン chú-gī sī khǹg-tī hō͘ lâng tit-kiù--ê, sī sím-mi̍h? Sī chhòng-chō-chiá Siōng-tè, á-sī siū-chō-chiá lâi chò būn-toê. Lióng-pêng pîⁿ-pîⁿ sī tuì Ki-tok ê chín-kiù lâi chiâⁿ; chóng-sī カルヴインê lūn-tiám sī khǹg-khah chhim. Kiù goá--ê sī chī-chuī? Chī-huī ēng Ki-tok lâi kiù goá, hit ê chī-chuī choè tē-it tiōng-iàu ê būn-toê. (Hesty) ヘステイte̍k-pia̍t soat-bêng カルヴイン ê kiông-tiau tiám put-chí siông-sè. In-uī choá-bīn koan-hē, chiàu í-siōng kán-tan kóng na-tiāⁿ. Chóng-kóng Siōng-tè ê koan-liām si̍t-chāi sī カルヴインchú-gī thé-hē ê ki-chhó͘. Bô-lūn kóng-khí sím-mi̍h būn-toê, chiū-sī Siōng-tè choè chhut-hoat kap chiong-kio̍k. M̄-kú Siōng-tè bô khí-thâu bô soah-bé, án-ni thang chai lâng tit-kiù sī tuì Siōng-tè chhut-hoat ê un-ài, só͘-í tio̍h kui êng-kng tī Siōng-tè.
(Thāi-sio̍k)
